Zmiany w Karcie Nauczyciela - jest podpis Prezydenta

•  Ocena pracy nauczycieli i awans zawodowy - zmiany
• Kto może robić awans na nauczyciela mianowanego?
• Jak zostać nauczycielem dyplomowanym?
• Mentor dla nauczycieli mianowanych lub dyplomowanych
• Umowa o pracę na czas określony na 2 lata z nauczycielem
• Ocena pracy nauczyciela

 Ocena pracy nauczycieli i awans zawodowy - zmiany

Niektóre zmiany co do pracy nauczycieli wejdą w życie już w zbliżającym się nowym roku szkolnym, od 1 września 2023 r. Najważniejszymi zmiany w zakresie pracy nauczycieli wprowadzone w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 984, dalej jako: ustawa) to:

• zmiana systemu awansu i oceny pracy nauczycieli. Ustala się dwa stopnie awansu zawodowego: nauczyciela minowanego oraz nauczyciela dyplomowanego i likwiduje stopnie nauczyciela stażysty i kontraktowego. Stopień nauczyciela mianowanego ma być pierwszym stopniem awansu zawodowego. 

Kto może robić awans na nauczyciela mianowanego?

Warunkiem nadania nauczycielowi stopnia nauczyciela mianowanego jest:

• spełnienie wymagań kwalifikacyjnych;
• odbycie przygotowania do zawodu nauczyciela (nauczyciel początkujący, co do zasady, odbywa przygotowanie do zawodu nauczyciela w  wymiarze 3 lat i 9 miesięcy), podczas którego nauczyciel będzie doskonalił umiejętności praktyczne oraz pogłębiał wiedzę teoretyczną niezbędną do wykonywania zawodu nauczyciela;
• posiadanie co najmniej dobrej oceny pracy uzyskanej w ostatnim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela;
• uzyskanie pozytywnej opinii o przeprowadzonych zajęciach; 
• zdanie egzaminu przed komisją egzaminacyjną, podczas którego sprawdzane będzie spełnianie przez nauczyciela wymagań dotyczących wiedzy i umiejętności niezbędnych do efektywnego realizowania obowiązków nauczyciela.

Jak zostać nauczycielem dyplomowanym?

Przesłankami nadania nauczycielowi mianowanemu stopnia nauczyciela dyplomowanego są:

• spełnienie wymagań kwalifikacyjnych;
• posiadanie co najmniej bardzo dobrej oceny pracy uzyskanej w ostatnim roku pracy przed złożeniem wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego;
• uzyskanie akceptacji komisji kwalifikacyjnej, która na podstawie dokonanej analizy dorobku zawodowego nauczyciela i przeprowadzonej rozmowy będzie sprawdzała spełnianie przez nauczyciela wymagań dotyczących realizowania zadań lub podejmowania działań na rzecz oświaty oraz ich efektów.

Mentor dla nauczycieli mianowanych lub dyplomowanych

Nauczycielowi odbywającemu przygotowanie do zawodu nauczyciela dyrektor szkoły będzie przydzielał mentora spośród nauczycieli mianowanych lub dyplomowanych. Zadaniem mentora ma być m.in.:

1. wspieranie nauczyciela w procesie wdrażania do pracy w zawodzie, w tym zapoznanie go z dokumentacją przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz innymi dokumentami obowiązującymi w szkole;
2. udzielanie nauczycielowi pomocy w doborze właściwych form doskonalenia zawodowego;
3. dzielenie się z nauczycielem wiedzą i doświadczeniem w zakresie niezbędnym do efektywnej realizacji obowiązków nauczyciela;
4. umożliwienie nauczycielowi obserwowania prowadzonych przez siebie zajęć oraz omawianie z nim tych zajęć;

Umowa o pracę na czas określony na 2 lata z nauczycielem

Zmianie ulegają także zasady nawiązywania stosunku pracy z nauczycielem podejmującym pracę w szkole. Podstawą zatrudnienia przez pierwsze 2 lata pracy w szkole będzie umowa o pracę na czas określony, a po przepracowaniu w szkole co najmniej 2 lat i uzyskaniu co najmniej dobrej oceny pracy - umowa o pracę na czas nieokreślony.

Dyrektor szkoły będzie dokonywał oceny pracy nauczyciela w drugim oraz ostatnim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela. Odwołanie od oceny pracy nauczyciela będzie rozpatrywał powołany przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny, a w przypadku nauczyciela placówki doskonalenia nauczycieli - kuratora oświaty, zespół oceniający w składzie określonym w ustawie.

Ocena pracy nauczyciela

Ocena pracy nauczyciela będzie mogła być dokonana w każdym czasie, ale nie wcześniej jednak niż po upływie roku od dokonania oceny poprzedniej, z inicjatywy dyrektora szkoły lub na wniosek: nauczyciela, organu sprawującego nadzór pedagogiczny (a w przypadku nauczycieli placówek doskonalenia nauczycieli - kuratora oświaty), organu prowadzącego szkołę, rady szkoły lub rady rodziców. W przypadku dokonywania oceny pracy nauczyciela odbywającego przygotowanie do zawodu nauczyciela dyrektor szkoły będzie obowiązany do zasięgnięcia opinii mentora. 

Podsumowując, jak wskazuje Kancelaria Prezydenta zmiany dotyczą:

• ocena pracy oraz awans zawodowy nauczycieli;
• doprecyzowania okresu, za jaki jest dokonywana ocena pracy nauczyciela mianowanego, który zamierza ubiegać się o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego;
• doprecyzowania kwestii możliwości odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela przez osobę nieposiadającą przygotowania pedagogicznego rozpoczynającą pracę w szkole;
• wprowadzenia możliwości dla nauczyciela pracującego za granicą przystąpienia do egzaminu w formie wideokonferencji;
• modyfikacji sposobu naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych nauczycieli;
• przywrócenia prawa do wcześniejszej emerytury dla pewnej grupy nauczycieli (a w konsekwencji zwiększenia wysokości rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej przeznaczonej na wypłatę odpraw emerytalnych dla nauczycieli);
• poszerzenia katalogu form kształcenia, których ukończenie uprawnia cudzoziemca lub obywatela polskiego na stałe zamieszkałego za granicą do uzyskania urzędowego poświadczenia znajomości języka polskiego jako obcego bez konieczności zdawania egzaminu;
• poszerzenia katalogu nauczycieli uprawnionych do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego o nauczycieli publicznych i niepublicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych (w tym poradni specjalistycznych udzielających dzieciom, młodzieży, rodzicom i nauczycielom pomocy psychologiczno-pedagogicznej, a także pomocy uczniom w wyborze kierunku kształcenia i zawodu);
• poszerzenia katalogu zadań państwowego instytutu badawczego o monitoring i zapobieganie skutkom epidemii;
• modyfikacji wymaganych na stanowisku dyrektora instytutu badawczego kwalifikacji w kierunku kompetencji menadżerskich, a także poszerzenia katalogu zadań dyrektora instytutu badawczego oraz poszerzenia kompetencji rady naukowej instytutu badawczego.