Tematy - Związki zawodowe, Emerytury - INFOR.PL

Układy zbiorowe pracy to dwustronne umowy zawierane przez partnerów społecznych. Kodeks pracy wyróżnia zakładowe i ponadzakładowe układy zbiorowe pracy zawierane odpowiednio pomiędzy pracodawcami i organizacjami pracodawców, a zakładowymi i ponadzakładowymi organizacjami związkowymi.

Kodeks pracy wyróżnia zakładowe układy zbiorowe pracy i ponadzakładowe układy zbiorowe pracy. Ponadzakładowy układ zbiorowy pracy zakładany jest przez właściwy statutowo organ ponadzakładowej organizacji związkowej oraz organ organizacji pracodawców.

Układy zbiorowe pracy można zmieniać. Dokonują tego strony układu za pomocą protokołów dodatkowych. Do protokołów należy stosować odpowiednio przepisy dotyczące układów.

Wysokość emerytury pomostowej (przyznawanej za pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze) zależy od wysokości zarobków i długości stażu ubezpieczeniowego wnioskodawcy, a niekiedy również od kwoty składek emerytalnych zgromadzonych na indywidualnym koncie w ZUS. Istotne znaczenie ma także data zgłoszenia wniosku o przyznanie świadczenia.

Od 1 stycznia 2014 roku ulega wydłużeniu staż ubezpieczeniowy uprawniający kobiety do podwyższenia emerytury, aby osiągnęła ona wymiar emerytury najniższej.

Rada pracowników to organ przedstawicielski powoływany u pracodawców zatrudniających co najmniej 50 pracowników. Czy przy zatrudnieniu 50. pracownika pracodawca zobowiązany jest do utworzenia rady pracowników? Jak ustala się liczbę zatrudnionych?

Szczególna ochrona związkowca będzie obejmowała pracownika, który nie jest członkiem zarządu organizacji związkowej, ale został wskazany w uchwale jako szczególnie chroniony i ma upoważnienie do reprezentowania organizacji związkowej wobec pracodawcy w sprawach z zakresu prawa pracy (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2012 r., sygn. akt II PK 83/11).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych po raz kolejny musi zmierzyć się z możliwością wytoczenia pozwu zbiorowego. Dla ZUS-u nie będzie to pierwsza tego typu sytuacja, ponieważ pozew zbiorowy przeciwko tej instytucji wystosowali już, w innej sprawie, przedsiębiorcy, reprezentowani w owej głośnej sprawie przez jedną z krakowskich kancelarii prawnych.

Osoby, które wiek emerytalny osiągnęły w 2014 r. również będą mogły skorzystać z tzw. emerytury mieszanej, czyli obliczanej częściowo według starych, a częściowo według nowych zasad.

Związkowcy podlegają szczególnej ochronie. Czego może domagać się pracownik będący działaczem związkowym w razie wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony z naruszeniem przepisów prawa?

1 marca 2013 r. nastąpiła waloryzacja emerytur, w związku z czym obowiązują nowe kwoty najniższych emerytur i rent, a także dodatków oraz kwot maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent z tytułu osiągania przychodu z działalności zarobkowej.

Układy zbiorowe pracy są zupełnie dobrowolne. Zawierają je pracownicy reprezentowani przez zakładową bądź ponadzakładową organizację związkową oraz pracodawca bądź organizacja pracodawców. W celu ich zawarcia przeprowadza się rokowania.

Układ zbiorowy pracy zawiera reprezentacja pracowników z pracodawcą. Wyróżnia się zakładowy układ zbiorowy pracy oraz ponadzakładowy układ zbiorowy pracy. Układy określają zwykle warunki wynagradzania za pracę i przyznawanie innych świadczeń związanych z pracą.

Związki zawodowe jako organizacje pracowników pełnią przede wszystkim funkcje reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych.

Spory zbiorowe wszczynają podmioty reprezentujące interesy pracownicze. Następnie pracodawcy niezwłocznie podejmują rokowania. W przypadku braku zawarcia porozumienia przeprowadza się mediacje.

Spór zbiorowy pracowników z pracodawcą może dotyczyć warunków pracy, płac lub świadczeń socjalnych oraz praw i wolności związkowych pracowników. Kiedy następuje jego wszczęcie?

Wdowie przysługuje renta rodzinna w wysokości 85% świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu mężowi. W przypadku zbiegu prawa do własnej emerytury i renty po zmarłym mężu może wybrać tylko jedno z nich.

Pracodawca przejmujący zakład pracy (lub jego część), w którym obowiązywał układ zbiorowy pracy ma obowiązek stosowania w odniesieniu do przejętych pracowników dotychczasowego układu. Zobowiązanie nałożone na nowego pracodawcę wygasa z upływem roku od dnia przejęcia zakładu pracy.

Gdy ubezpieczony spełnił wszystkie przesłanki do przyznania prawa do emerytury, a ZUS wydał decyzję odmowną, będzie musiał wypłacić emerytowi także odsetki ustawowe za opóźnienie w wypłacie. Nie dotyczy to sytuacji opóźnienia w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia, za które ZUS nie ponosi odpowiedzialności.

Odprawy przyznawane w związku z rozwiązaniem stosunku pracy mogą być różnicowane w porozumieniach pracodawców i związków zawodowych. Zróżnicowanie wysokości odpraw musi jednak być obiektywnie uzasadnione.

Organizacje związkowe mają obowiązek podania pracodawcy liczby działaczy. Niepodanie tej liczby w oznaczonym terminie skutkuje utratą uprawnień.

Emeryci i renciści mają obowiązek złożenia zaświadczenia o zarobkach z poprzedniego roku kalendarzowego. Termin zgłoszenia mija z końcem lutego.

Pobieram rentę wypadkową i od marca 2013 r. będzie mi również przysługiwało prawo do emerytury. Czy będę mogła pobierać oba te świadczenia, czy tylko jedno z nich?

Osoby uprawnione do emerytury lub renty, które uzyskiwały w 2012 r. przychód z działalności objętej obowiązkiem ubezpieczeń społecznych, muszą poinformować ZUS o wysokości tych zarobków i dostarczyć zaświadczenie płatnika składek lub – jeśli za siebie opłacają składki – własne oświadczenie.

Pracownicze Programy Emerytalne są dobrowolną formą grupowego oszczędzania na emeryturę, organizowaną przez pracodawcę przy współudziale pracowników. Są tworzone w ramach dobrowolnego III filaru systemu emerytalnego. Środki zgromadzone w ramach PPE są własnością uczestnika programu i mogą podlegać wypłacie lub wypłacie transferowej.

W trakcie roku kalendarzowego świadczeniobiorcy (emeryci lub renciści) są zobowiązani zawiadomić ZUS (właściwy według miejsca zamieszkania) o podjęciu działalności zarobkowej i o wysokości osiąganego dochodu. Można tego dokonać na formularzu ZUS Rw-73 lub w innej formie, np. przez złożenie pisma, oświadczenia. Ważne, aby w zawiadomieniu umieścić informację, od kiedy została podjęta dodatkowa praca zarobkowa i jaka jest wysokość przychodu. Natomiast po upływie roku kalendarzowego, do końca lutego, świadczeniobiorcy powinni poinformować również o wysokości uzyskanego dochodu w poprzednim roku kalendarzowym.

Pracodawcy i zleceniodawcy są zobowiązani do poinformowania ZUS o zatrudnieniu emeryta lub rencisty oraz o kwocie przewidywanego osiągniętego przychodu. Należy to zrobić niezwłocznie po nawiązaniu współpracy z osobą pobierającą takie świadczenie. Po zakończeniu roku pracodawca (zleceniodawca) oraz pracownik (zleceniobiorca) do końca lutego każdego następnego roku muszą zawiadomić ZUS o wysokości uzyskanego przychodu za rok ubiegły.

Nowelizacja z 11 maja 2012 r. (tzw. ustawa wiekowa) wprowadziła nie tylko zmiany związane z podwyższeniem wieku emerytalnego wymaganego do uzyskania emerytury. Ustawa ta zmodyfikowała również w pewnym stopniu zasady ustalania wysokości świadczeń.

Osoby, które do końca 2012 r. nie ukończyły dotychczas obowiązującego wieku emerytalnego, przejdą na emeryturę w wieku odpowiednio podwyższonym. Później niż pod rządami poprzednich przepisów uprawnienia emerytalne uzyskają też rolnicy, sędziowie i prokuratorzy.

Zatrudniamy pracownika urodzonego we wrześniu 1949 r. Zamierzał on przejść na emeryturę po ukończeniu 65 lat we wrześniu 2014 r. Jednak w związku z wejściem w życie od 1 stycznia 2013 r. nowych przepisów, wiek, w którym będzie mógł uzyskać to świadczenie, wyniesie 65 lat i 7 miesięcy. Słyszeliśmy, że dla osób, które będą miały wydłużony wiek emerytalny, zostały przewidziane emerytury częściowe. W jakim wieku będzie można uzyskać to świadczenie i czy z tej możliwości może skorzystać również nasz pracownik?

W związku z trudnościami ekonomicznymi na rynku pracy można zaobserwować tendencję firm do rozwiązywania układów zbiorowych pracy. Pracodawca, podejmując taką próbę, powinien liczyć się ze skutkami, jakie się z tym wiążą.

Od stycznia 2013 r. obowiązują zmienione zasady ustalania wysokości emerytur i rent. Stracą na nich emeryci, którzy pobierali wcześniejszą emeryturę, a zyskają osoby ubiegające się o rentę z tytułu niezdolności do pracy.

Osoby, którym ZUS zawiesił z powodu kontynuowania stosunku pracy emeryturę przyznaną przed 2011 r., mogą ubiegać się o podjęcie jej wypłaty. W tym celu do 22 lutego 2013 r. (czyli 3 miesiące od ogłoszenia wyroku Trybunału Konstytucyjnego, jeśli w sprawie zapadł prawomocny wyrok) należy złożyć skargę o wznowienie postępowania do właściwego sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.

Nasz pracownik niedługo osiągnie 65 lat i ma zamiar złożyć do ZUS wniosek o przyznanie emerytury. Czy jako pracodawca jesteśmy zobowiązani do skompletowania wniosku o emeryturę? Jeśli tak, to jakiego rodzaju dokumenty (zaświadczenia) będziemy zobowiązani wystawić pracownikowi w postępowaniu o przyznanie emerytury?

Związki zawodowe w imieniu reprezentowanych pracowników mogą negocjować z pracodawcą wysokość podwyżek. Podczas rozmów muszą brać pod uwagę różne czynniki, np. że długofalowy rozwój firmy powinien mieć pierwszeństwo przed bieżącymi potrzebami konsumpcyjnymi.

31 stycznia 2013 r. odbędzie się kolejne (a pierwsze w tym roku) losowanie do otwartych funduszy emerytalnych, które dotyczyć będzie ok. 200 tys. osób. Tym razem będzie to losowanie w cudzysłowie, bo tylko jeden otwarty fundusz emerytalny (Amplico) spełnił kryteria udziału w tym wydarzeniu.

Jak pokazuje praktyka, przepisy ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych na tle różnych stanów faktycznych bywają niezwykle problematyczne. Każda ze stron, czy to związkowcy, czy to pracodawca stara się je interpretować z korzyścią dla siebie, co prowadzi w efekcie do wielu sporów.

Ustalenie wysokości emerytury prawie zawsze jest uzależnione od dostarczenia przez wnioskodawcę określonych dokumentów. Muszą one potwierdzać okresy składkowe i nieskładkowe oraz wysokość uzyskiwanych wynagrodzeń.

W naszej placówce powstał związek zawodowy. Domaga się on zlikwidowania dotychczasowego regulaminu pracy i utworzenia nowego, powołując się na konieczność uzgadniania regulaminu z organizacją związkową. Czy musimy uwzględnić żądanie nowego związku?

Chcemy zatrudnić na umowę-zlecenie osobę, która jest emerytem, ale nie ukończyła powszechnego wieku emerytalnego. Osoba ta jest zatrudniona u innego pracodawcy na umowę o pracę w wymiarze 1/3 etatu z wynagrodzeniem 1200 zł brutto. Jakie składki (finansowane przez płatnika i ubezpieczonego) powinniśmy opłacać za tę osobę z tytułu zawartego zlecenia, jeśli wynagrodzenie zostało określone w wysokości 500 zł brutto? Czy kwota ma w tym przypadku znaczenie dla obowiązku składkowego?

Wypowiedzenie umowy o pracę zawartej z prezesem zarządu spółdzielni mieszkaniowej, dokonane po odwołaniu go z tej funkcji, powinno być poprzedzone konsultacją z zakładową organizacją związkową (uchwała Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2012 r., II PZP 3/12).

Nieprzedstawienie przez zakładową organizację związkową informacji o liczbie swoich członków powoduje, że nie są wadliwe czynności podjęte przez pracodawcę bez wymaganego współdziałania z organizacją, aż do dnia przedstawienia tej informacji (uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 20 grudnia 2012 r., III PZP 7/12).

Na mocy ustawy z 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw osoby, które nie ukończyły jeszcze powszechnego wieku emerytalnego (odpowiednio wydłużonego na podstawie tej noweli), będą mogły wcześniej nabyć uprawnienia emerytalne. Świadczenie, które ZUS im przyzna, to tzw. emerytura częściowa.

Podczas kontroli przestrzegania zasad bhp inspektorzy pracy współpracują ze związkami zawodowymi. Współpraca ta polega m.in. na informowaniu organizacji związkowej o tematyce i zakresie przeprowadzanej kontroli.

Spór zbiorowy pracowników z pracodawcą lub pracodawcami może dotyczyć warunków pracy, płacy lub świadczeń socjalnych oraz praw i wolności związkowych pracowników lub innych grup, którym przysługuje prawo zrzeszania się w związkach zawodowych (art. 1 ustawy z 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych – DzU z 1991 r. nr 55, poz. 236 ze zm.; zwanej dalej ustawą).

Zmiana terminów osiągania wieku uprawniającego do zakończenia aktywności zawodowej niesie za sobą również potrzebę dostosowania przepisów z ustaw pragmatycznych określających możliwość rozwiązania stosunku pracy z osobami wykonującymi zawody i prace wymagające szczególnych umiejętności.

Nieudzielenie przez zakładową organizację związkową informacji o wszystkich pracownikach korzystających z jej obrony, żądanej przez pracodawcę bez rzeczowej potrzeby, nie zwalnia pracodawcy z obowiązku współdziałania z tą organizacją w indywidualnych sprawach ze stosunku pracy (uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 21 listopada 2012 r., III PZP 6/12).

Jestem kadrową w przedsiębiorstwie autobusowym. W lutym 2013 r. jeden z kierowców zamierza zgłosić wniosek o przyznanie emerytury pomostowej i odejść z pracy. Pracuje u nas w szczególnych warunkach nieprzerwanie od 1995 r. Od 1 stycznia 2009 r. jest to praca o szczególnym charakterze, wymieniona w załączniku nr 2 do ustawy pomostowej. W jaki sposób powinniśmy potwierdzić mu okres wykonywania pracy „szczególnej” w latach 1995–2008 oraz po 2008 r.? Czy powinniśmy wyłączyć okresy, w których pracownik faktycznie nie wykonywał wspomnianej pracy, gdyż np. przebywał na zwolnieniu lekarskim?

Uzyskanie emerytury jest na ogół uzależnione od złożenia wniosku o to świadczenie. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ZUS przyznaje z urzędu emeryturę osobie pobierającej rentę z tytułu niezdolności do pracy.

Związki zawodowe, Emerytury

Układy zbiorowe pracy – podstawowe informacje

Ponadzakładowy układ zbiorowy pracy – strony

Układ zbiorowy pracy – protokoły dodatkowe

Wysokość emerytury pomostowej

Emerytury 2014 - dłuższy staż ubezpieczeniowy dla kobiet

Rady pracowników - obowiązek utworzenia przy zatrudnieniu 50. pracownika

Szczególna ochrona związkowca – orzecznictwo

Pozew zbiorowy przeciwko ZUS

Emerytura mieszana w 2014 roku

Wypowiedzenie umowy o pracę na czas określony zawartej ze związkowcem - orzecznictwo

Emerytury 2013 - waloryzacja

Układ zbiorowy pracy - rokowania

Układ zbiorowy pracy

Związki zawodowe – funkcje

Spory zbiorowe – mediacje

Spór zbiorowy - wszczęcie

Emerytura i renta po zmarłym małżonku - wybór

Dotychczasowy układ zbiorowy pracy

ZUS płaci odsetki za opóźnienie w wypłacie

Odprawy można różnicować

Niepodanie liczby działaczy organizacji związkowej

Zaświadczenie o zarobkach emerytów i rencistów

Czy można pobierać rentę wypadkową w razie nabycia prawa do emerytury

Przychody emerytów i rencistów w 2012 r. – obowiązki wobec ZUS

PPE - dodatkowy dochód dla emeryta

Pamiętaj o wystawieniu zaświadczenia dla emeryta

Zaświadczenia dla emerytów i rencistów o uzyskanym przychodzie – jakie obowiązki ma pracodawca

Kto straci, a kto zyska na reformie emerytalnej

Emerytura w dotychczasowym i podwyższonym wieku emerytalnym

Emerytura częściowa dla pracownika

Skutki wypowiedzenia lub rozwiązania układu pracy

Zmiany w ustalaniu wysokości emerytur i rent

Skargę na wznowienie postępowania w sprawie wypłaty zawieszonej emerytury należy złożyć do 22 lutego 2013 r.

Jakie obowiązki ma pracodawca wobec pracownika ubiegającego się o przyznanie emerytury

Rola związku zawodowego w procesie kształtowania wysokości wynagrodzeń

Losowanie do OFE 2013

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – ogólne zasady

Nieprzedstawienie informacji o stanie liczebnym związku przez organizację związkową

Dokumenty wymagane do ustalenia wysokości emerytury

Czy treść regulaminu pracy należy ustalić na nowo po powstaniu organizacji związkowej?

Jakie składki należy opłacać za emeryta-zleceniobiorcę

Czy zwolnienie byłego prezesa zarządu musi być konsultowane ze związkami

Czy pracodawca ma obowiązek współpracy ze związkiem zawodowym, który nie przekazał w terminie informacji o liczbie członków

Emerytura częściowa - kto może z niej skorzystać

Uprawnienia związku zawodowego

Kiedy strajk jest nielegalny

Możliwość zwolnień niektórych pracowników a wiek emerytalny

Czy związek zawodowy musi informować pracodawcę o wszystkich pracownikach, których reprezentuje

Jak wykazać, że pracownik pracował w szczególnych warunkach lub wykonywał pracę o szczególnym charakterze

Krótki przewodnik, jak uzyskać emeryturę