Jakie składki należy opłacać za emeryta-zleceniobiorcę

Zatrudniając emeryta, będącego pracownikiem innego pracodawcy, na umowę-zlecenie, płatnik może sporo zaoszczędzić. Nie odprowadza bowiem składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe od wynagrodzenia ze zlecenia zawartego z taką osobą bez względu na wysokość osiąganego przez nią wynagrodzenia ze stosunku pracy.

Osoba, która ma ustalone prawo do emerytury lub renty i wykonuje umowę-zlecenie, co do zasady podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, a ubezpieczenie chorobowe jest dla niej dobrowolne. Jeżeli jednak emeryt lub rencista zawarł jednocześnie z inną firmą umowę o pracę, wówczas z umowy-zlecenia może podlegać dobrowolnym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (wtedy obowiązkowo podlega ubezpieczeniu wypadkowemu) oraz obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu. Nie ma znaczenia, w jakiej wysokości wynagrodzenie przysługuje takiej osobie z umowy o pracę.

Zgodnie z przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zleceniobiorca obowiązkowo podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu, a obowiązek ubezpieczeń istnieje od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia wykonywania umowy do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia umowy.

Zleceniobiorca, który ze zlecenia podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, może przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Objęcie tym ubezpieczeniem następuje od dnia złożenia wniosku, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony.

Nie za każdego zleceniobiorcę istnieje obowiązek opłacania składek. Zawierając umowę-zlecenie, płatnik musi zatem ustalić, jakim ubezpieczeniom będzie podlegała dana osoba. W odróżnieniu bowiem od umowy o pracę umowa-zlecenie nie zawsze powoduje obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób wykonujących pracę na podstawie umowy-zlecenia stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany z tytułu wykonywania umowy-zlecenia, jeżeli w umowie odpłatność ustalono kwotowo albo w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej, albo prowizyjnie (art. 18 ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

W podstawie wymiaru nie należy uwzględniać zasiłków, a od 1 sierpnia 2010 r. także niektórych przychodów osiąganych m.in. przez zleceniobiorców, do których ma odpowiednie zastosowanie § 2 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Płatnik składek jest zobowiązany do odprowadzania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za ubezpieczonego, do czasu osiągnięcia przez niego rocznej podstawy wymiaru składek, tj. w 2012 r. – 105 780 zł. Od nadwyżki ponad tę kwotę składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za ubezpieczonego nie są odprowadzane, natomiast w dalszym ciągu są odprowadzane składki na ubezpieczenia chorobowe i wypadkowe, a także na ubezpieczenie zdrowotne.

Jeżeli oprócz zlecenia dana osoba jest zatrudniona w innym podmiocie na podstawie umowy o pracę, i otrzymuje wynagrodzenie równe lub wyższe od minimalnego wynagrodzenia, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z umowy o pracę, a z umowy-zlecenia ubezpieczenia emerytalne i rentowe mają dla niej charakter dobrowolny. Obowiązkowa jest tylko składka na ubezpieczenie zdrowotne.