Zwalnianie pracowników, Badania lekarskie

Urlop wypoczynkowy pracownicy powracającej po urlopie wychowawczym może być jej udzielony bezpośrednio, jeśli pracownica złoży stosowny wniosek. Należy zatem zastanowić się na ile złożony wniosek jest wiążący dla pracodawcy. Istotne jest także czy przed rozpoczęciem korzystania z urlopu wypoczynkowego, pracownica winna poddać się badaniom lekarskim.

Pracownica pod koniec ciąży z powodu choroby przebywała na zwolnieniu lekarskim powyżej 30 dni, w trakcie którego urodziła dziecko. Obecnie korzysta z urlopu macierzyńskiego. Termin badań okresowych upływa w czasie urlopu macierzyńskiego. Na jakie badania profilaktyczne (okresowe czy kontrolne) powinien ją skierować pracodawca po zakończeniu urlopów związanych z macierzyństwem? – pyta Czytelnik z Konina.

Podpisanie umowy o pracę oznacza nawiązanie stosunku pracy. Pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Na co należy zwrócić uwagę przy podpisywaniu umowy o pracę?

Badanie Genworth Customer Focus pokazuje, że utrata pracy nie jest już taka straszna dla Polaków. Są bardziej optymistyczni i lepiej zabezpieczeni, lecz wciąż brakuje im finansów na spełnianie życiowych planów.

Pracownik chorujący dłużej niż 30 dni może rozpocząć wykonywanie swoich obowiązków dopiero wówczas, gdy zostanie dopuszczony do pracy przez lekarza profilaktyka po przeprowadzeniu badań kontrolnych. Niedopilnowanie obowiązku skierowania pracownika na takie badanie może skutkować nałożeniem na pracodawcę kary grzywny. Dopuszczenie pracownika do pracy bez aktualnych badań może również, w określonych sytuacjach, skutkować odpowiedzialnością cywilną pracodawcy.

Dnia 1 stycznia 2015 roku będzie miała miejsce zmiana Kodeksu pracy w przedmiocie wstępnych badań do pracy. Zmiana ta będzie dotyczyć zwolnienia z wstępnych badań lekarskich osób przyjmowanych do pracy u nowego pracodawcy. Warto podkreślić, że to zwolnienie nie obejmie wszystkich nowo przyjmowanych pracowników.

Badania lekarskie są tak ważne w stosunku pracy, że Kodek pracy uniemożliwia rozpoczęcie bez nich pracy. Zasadą jest, że pracodawca opłaca koszty badania. Jakie badania wyróżnia prawo pracy?

Przepisy jednoznacznie określają kiedy i jakim badaniom musi poddać się pracownik przed przystąpieniem do pracy i w czasie trwania umowy. Za badania lekarskie zawsze płaci pracodawca, a aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku pracodawca musi archiwizować przez cały czas trwania umowy.

W niektórych przypadkach przepisy nakładają na pracodawców obowiązek ponownego zatrudnienia zwolnionego wcześniej pracownika. Dotyczy to sytuacji, w których do rozwiązania stosunku pracy doszło zgodnie z prawem i skutecznie. Kiedy na pracodawcy ciąży wspomniany obowiązek?

Wydanie świadectwa pracy to bezwzględny obowiązek pracodawcy. Nie zależy od podstawy nawiązania stosunku pracy, sposobu jego rozwiązania ani długości okresu zatrudnienia. Kiedy pracodawca wydaje pracownikowi świadectwo pracy?

Każda osoba w celu podjęcia pracy musi przejść wstępne badania lekarskie. W tym celu pracodawca wydaje skierowanie na badania lekarskie. Przeprowadza je lekarz medycyny pracy. W jakim czasie po przeprowadzeniu tych badań powinno nastąpić zatrudnienie pracownika?

Badania lekarskie kierowców przeprowadza się w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy. Wyróżnia się badania wstępne, okresowe i kontrolne.

Na pracodawcy ciąży obowiązek kierowania pracownika na badania wstępne, okresowe i kontrolne. W wyniku przeprowadzonych badań okresowych lekarz może stwierdzić, że dany pracownik nie powinien wykonywać obowiązków pracowniczych na dotychczasowym stanowisku. W takiej sytuacji pracodawca przede wszystkim zwalnia pracownika z obowiązku świadczenia pracy i przenosi go na inne stanowisko.

Wykonywanie niektórych rodzajów prac wymaga spełnienia przez pracowników dodatkowych wymogów sanitarnych. Taka sytuacja ma miejsce np. podczas czynności, przy których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia na inne osoby.

Pracownik telefonii komórkowej zatrudniony w salonie sprzedaży dostał upomnienie od kierownika punktu za brak profesjonalizmu w obsługiwaniu klientów. Chodziło o nierzetelne udzielanie informacji o ofercie i wielokrotne wprowadzanie klientów w błąd przy zawieraniu umów o świadczenie usług telefonicznych. Powodowało to liczne reklamacje i zepsuło wizerunek firmy. Ponieważ pracownik nadal nie przykładał się do pracy, kierownik salonu postanowił wypowiedzieć mu z tego powodu umowę o pracę. W tym czasie pracownik jednak rozchorował się i był na zwolnieniu lekarskim, które trwało przez maksymalny okres zasiłkowy, tj. 182 dni. Następnie skorzystał z 2 miesięcy świadczenia rehabilitacyjnego i potem wrócił do pracy. Nastawienie pracownika do pracy nie uległo zmianie. Nadal nie przykłada się do swoich obowiązków, np. po długotrwałej nieobecności nie zapoznał się z nową ofertą naszej firmy, która stała się obowiązująca w czasie jego choroby, i nadal udziela klientom nierzetelnych informacji. Kierownik salonu ma wątpliwości, czy w takiej sytuacji może zwolnić pracownika. Czy w wypowiedzeniu umowy o pracę można podać temu pracownikowi, jako przyczynę zwolnienia go z pracy, zdarzenia, które miały miejsce kilka miesięcy temu?

Czy osoby wykonujące w zakładzie pracy zadania na podstawie umowy cywilnoprawnej, które sporadycznie używają samochodów do celów służbowych, także muszą przechodzić badania lekarskie dla kierowców? Jeżeli tak, to kto ma ponieść ich koszt?

Ze względu na zmiany organizacyjne w naszej firmie zmuszeni zostaliśmy dokonać redukcji etatów i zwolnić kilkanaście osób. Jednakże w okresie zwolnień złożyły też wypowiedzenia osoby, na których firmie bardzo zależało. Skłoniło mnie to do podjęcia próby wdrożenia procedury exit interview, by w przyszłości zapobiegać takim sytuacjom i mieć dodatkowe źródło informacji, jak doskonalić firmę. W jaki sposób powinnam do tego podejść?

Zdarza się, że prowadzeniem samochodów służbowych w firmie oprócz kierowców zajmują się również osoby będące na stanowiskach menedżerskich. Czy powinni przejść dodatkowe profilaktyczne badania lekarskie właściwe dla kierowców?

Wypowiedzenie umowy o pracę zawartej z prezesem zarządu spółdzielni mieszkaniowej, dokonane po odwołaniu go z tej funkcji, powinno być poprzedzone konsultacją z zakładową organizacją związkową (uchwała Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2012 r., II PZP 3/12).

Zmiana terminów osiągania wieku uprawniającego do zakończenia aktywności zawodowej niesie za sobą również potrzebę dostosowania przepisów z ustaw pragmatycznych określających możliwość rozwiązania stosunku pracy z osobami wykonującymi zawody i prace wymagające szczególnych umiejętności.

Aby doszło do rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron, muszą zostać ustalone zarówno sam sposób rozwiązania umowy o pracę, jak i pozostałe warunki rozwiązania umowy o pracę. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 4 listopada 2009 r. (I PK 94/09), w którym stwierdził, że „zawarcie przez strony stosunku pracy umowy w przedmiocie jego rozwiązania za porozumieniem wymaga zgodnych oświadczeń woli pracownika i pracodawcy, tak odnośnie do samego ustania łączącej ich więzi, jak i co do trybu i terminu dokonania tej czynności”.

Pracodawcy dokonujący zwolnień grupowych mają dodatkowe obowiązki oprócz tych związanych ze zwykłymi zwolnieniami z pracy. Należą do nich m.in. informowanie urzędu pracy o zwolnieniach grupowych, zawarcie porozumienia z organizacjami związkowymi lub wydanie regulaminu zwolnień grupowych czy wypłata odprawy pieniężnej. Nieprzestrzeganie trybu zwolnień grupowych może wiązać się z różnymi sankcjami dla pracodawcy, ale nie spowoduje bezskuteczności dokonanych wypowiedzeń umów o pracę z mocy prawa. Dopiero przed sądem pracy pracownicy mogą dochodzić uznania za bezskuteczne dokonanych wypowiedzeń w ramach zwolnień grupowych, jeżeli doszło do nich z naruszeniem prawa.

Wydłużenie wieku emerytalnego, które będzie stopniowo następować od 1 stycznia 2013 r., spowoduje, że zmienią się okresy ochronne przed zwolnieniem z pracy pracowników w wieku przedemerytalnym. W wyniku wejścia w życie reformy emerytalnej ochrona przedemerytalna niektórych grup pracowników będzie dłuższa niż dotychczasowe 4 lata.

Przepisy wyraźnie wskazują, jakie dane obowiązkowo powinny się znaleźć w świadectwie pracy, a jakie można zamieścić w nim na żądanie pracownika. Formalny charakter świadectwa, ograniczający możliwość zamieszczania w nim dowolnych informacji, wynika z tego, że jego zapisy służą ustaleniu określonych uprawnień ze stosunku pracy i ubezpieczenia społecznego (art. 97 § 2 Kodeksu pracy). Ponadto zachodzi potrzeba chronienia danych osobowych pracownika i poszanowania jego dóbr osobistych, które mogłyby być naruszone przez umieszczanie w świadectwie dowolnych zapisów według uznania pracodawcy.