Staż pracy, Obowiązki pracodawcy

Praca w wysokich temperaturach jest szczególnie uciążliwa, a nawet może zagrażać zdrowiu i życiu pracowników. Przy jakich temperaturach pracodawca zapewnia wodę i napoje? Czy w pracy musi być klimatyzacja? Poznaj aktualnie obowiązujące przepisy BHP.

Jak staż pracy wpływa na urlop wypoczynkowy pracownika? Ile wynosi wymiar urlopu wypoczynkowego dla pracownika zatrudnionego poniżej 10 lat, a ile dla pracownika zatrudnionego powyżej 10 lat? Co wlicza się do stażu pracy? Czy czekają nas zmiany w 2026 r.?

Prawo pracy w sposób szczególny chroni kobiety będące w ciąży oraz karmiące piersią. W tym celu zostały skonstruowane zakazy dla pracodawców zatrudniających takie osoby. Czego dotyczą art. 176, 178, 179 Kodeksu pracy?

Od stażu pracy – zarówno zakładowego, jak i ogólnego – zależne są uprawnie pracownicze. Obecnie do stażu pracy wlicza się okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Takie rozwiązanie krzywdzi pracowników, którzy oprócz zatrudnienia na umowę o pracę prowadzili np. działalność gospodarczą czy świadczyli pracę jako zleceniobiorcy. Projektowana nowelizacja Kodeksu pracy ma zmienić zasady obliczania stażu pracy.

Co z maksymalną temperaturą w miejscu pracy? Jak zostanie uregulowana w nowych przepisach rozporządzenia? Wejdzie w życie w 2025 czy 2026 roku? Jakie nowe obowiązki czekają pracodawców w związku z nowymi przepisami bhp?

Od 1 stycznia 2026 r. ma wejść w życie nowelizacja Kodeksu pracy, która pozwoli na nowo przeliczyć pracownikom staż pracy. Już pojawiają się propozycje ograniczenia korzyści wynikających z przeliczenia stażu pracy. Autorem ograniczeń jest Ministerstwo Rozwoju i Technologii, które występuje przeciwko zwiększeniu kosztów dla przedsiębiorców (i w dużym stopniu urzędów) np. co do wypłaty nagród jubileuszowych czy urlopów wypoczynkowych w wymiarze 26 dni.

 Renta z tytułu niezdolności do pracy może być przyznana na stałe lub na określony czas. Renta z tytułu niezdolności a emerytura (to nie zawsze jest proste)

19 marca 2025 r. wejdzie w życie nowelizacja Kodeksu pracy. Od tego dnia pracownicy będą mogli ubiegać się o uzupełniający urlop macierzyński. W związku z tym zmienią się też niektóre rozporządzenia wykonawcze do Kodeksu pracy. Pracownicy zyskają nowe uprawnienia, ale dla pracodawców oznacza to dodatkowe obowiązki związane z dokumentacją pracowniczą. Zmienią się także przepisy dotyczące kodów ZUS.

Od 2026 r. zmienią się zasady ustalania stażu pracy. W projekcie nowelizacji Kodeksu pracy, przygotowywanej przez MRPiPS, do okresu zatrudnienia wliczane będą nie tylko okresy świadczenia pracy na podstawie umów o pracę, ale także okresy wykonywania umów zlecenia czy prowadzenia działalności pozarolniczej. Również okresy służby będą wliczane do okresu pracy.

Ze względów profilaktycznych pracodawca musi zapewnić nieodpłatne posiłki pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych. Niektórym pracownikom posiłki profilaktyczne przysługują przez cały rok, zaś innym mogą przysługiwać tylko zimą. Nie ma jednak możliwości, aby pracodawca zwolnił się z obowiązku zapewnienia posiłku profilaktycznego.

Z dniem śmierci pracownika stosunek pracy wygasa. Pracodawca powinien rozliczyć się z praw majątkowych ze stosunku pracy zmarłego oraz wypłacić odprawę pośmiertną. Jest to świadczenie pieniężne należne rodzinie zmarłego pracownika, które nie wchodzi do praw majątkowych ze stosunku pracy.

Resort Pracy proponuje kolejne zmiany w KP. W lipcu 2024 r. przedstawiono propozycję zaliczania różnych form wykonywania pracy, usług czy nawet służby do okresu zatrudnienia. Wszystko po to, aby wyrównać szanse np. co do nagród jubileuszowych i dodatków oraz świadczeń zw. ze stażem

W Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowywana jest kolejna nowelizacja kodeksu pracy. Tym razem zmiany mają dotyczyć stażu pracy. Poinformowano o tym w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów, gdzie opublikowano założenia tego projektu. W III kwartale 2024 r. ta nowelizacja ma trafić do Sejmu.

Wielu na to czekało. Czy to koniec z erą umów śmieciowych i nakłaniania do zakładania działalności gospodarczej i podpisywania kontraktów B2B, w miejsce umów o pracę. Być może. Planowane są niemałe zmiany na 2024 czy ewentualnie 2025 r. w Kodeksie Pracy, na które wielu czekało. Okres prowadzenia działalności gospodarczej, wykonywania zlecenia i świadczenia "pracy" a raczej usług na podstawie innych umów cywilnoprawnych ma być wliczany do stażu pracy. Na co to wpłynie? Na wiele czynników: emeryturę, rentę, odprawy, świadczenia finansowe i inne prawa związane z okresem zatrudnienia.

Z pewnością jednym z najtrudniejszych wyzwań dla pracodawców jest pozyskanie wyspecjalizowanej kadry pracowniczej na obecnie występującym tzw. rynku pracownika. Firmy zastanawiają się jak zachęcić specjalistów do aplikowania, nie inwestując w to dużego nakładu finansowego. Jednym z atrakcyjnych benefitów pracowniczych może zatem okazać się dofinansowanie do posiłku.  Kiedy pracodawca jest obowiązany do zapewniania posiłków regeneracyjnych, a kiedy może dobrowolnie taki zaoferować? 

Wczasy pod gruszą – czy musisz mieć określony staż pracy, by otrzymać gruszę?

Jak długo musi trwać choroba, by trzeba było skierować pracownika na badania kontrolne? Ich organizacja to obowiązek pracodawcy, a długie zwolnienie lekarskie może powodować konieczność wysłania pracownika na badania. Jednak jak długo musi trwać niezdolność do pracy, by powstał taki obowiązek?

Posiłki profilaktyczne przysługują pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych. Zamiast posiłku w formie dania gorącego pracodawca może przekazać pracownikom bony, talony, kupony i inne dowody uprawniające do otrzymania produktów spożywczych lub posiłku.

Dokumentacja pracownicza musi być prowadzona i przechowywana zgodnie z przepisami Kodeksu pracy. Pracodawca ma obowiązek przechowywać dokumentację co do zasady przez co najmniej 10 lat po odejściu pracownika z pracy. Za niedopełnienie obowiązków związanych z przechowywaniem dokumentacji pracowniczej grozi pracodawcy kara grzywny.

Jest światełko nadziei dla przedsiębiorców. Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zajęła się pytaniem RPO: czy do stażu pracy wlicza się działalność gospodarcza i umowy cywilnoprawne? Ogromna ilość przedsiębiorców czy samozatrudnionych w Polsce wykonujących pracę np. na podstawie umowy zlecenia czy o dzieło od wielu lat postuluje o wliczanie do stażu pracy - warunkującego uprawnienia pracownicze - okresów działalności gospodarczej oraz pracy świadczonej na podstawie umów cywilnoprawnych.

Czy do stażu pracy wlicza się działalność gospodarcza i umowy cywilnoprawne? Wielu samozatrudnionych czy wykonujących pracę np. na podstawie umowy zlecenia czy o dzieło od wielu, wielu lat postuluje o wliczanie do stażu pracy - warunkującego uprawnienia pracownicze - okresów działalności gospodarczej oraz pracy świadczonej na podstawie umów cywilnoprawnych. Czy Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zajmie się tym ważnym zagadnieniem a ustawodawca ureguluje odpowiednie przepisy. Póki do do Minister zwrócił się w tej sprawie RPO. Trzeba wiedzieć, że po raz pierwszy RPO wystąpił do resortu w tej sprawie 23 lutego 2010 r. Sprawa nie jest więc rozwiązana od 13 lat!

Obowiązek przeprowadzania badań okresowych pracowników uległ zawieszeniu w trakcie trwania pandemii COVID-19. Odwołanie stanu zagrożenia epidemicznego 1 lipca 2023 r. spowodowało „odwieszenie” tego obowiązku. Pracodawcy mają czas na skierowanie pracowników na zaległe okresowe badania lekarskie do 28 grudnia 2023 r.

Zimą pracodawcy powinni zapewnić odpowiednie temperatury w pomieszczeniach pracy. Z powodu zimna pracownik może odmówić wykonywania pracy. Natomiast pracodawca może ponieść karę, jeśli nie utrzyma prawidłowej temperatury w pomieszczeniach pracy.

Regulamin pracy to inaczej wewnątrzzakładowe źródło prawa pracy, które określa organizację i porządek pracy, a także związane z tym prawa i obowiązki pracodawcy oraz pracowników. Tego typu akt regulujący poprawia działanie firmy. Pełni bowiem funkcję ochronną dla obu stron, które funkcjonują na podstawie wewnętrznych norm – określonych i opublikowanych w postaci regulaminu. 

Delegacja zagraniczna łączy się z tym, że pracodawca ma obowiązek przekazać określone informacje pracownikowi, którego wysyła zagranicę. Czy każdy wyjazd do pracy zagranicę wymaga przekazania pracownikowi takich informacji? Jakie obowiązki informacyjne ma pracodawca? Wyjaśniamy.