Uprawnienia pracownika a staż pracy

• Czym jest staż pracy
• Ogólny staż pracy i zakładowy staż pracy
• Projekt nowelizacji Kodeksu pracy

Czym jest staż pracy

Obowiązujące przepisy Kodeksu pracy nie zawierają definicji stażu pracy. Dlatego przyjmuje się, że jest to okres zatrudnienia, w którym pracownik świadczył pracę na podstawie umowy o pracę, powołania, mianowania, wyboru czy też spółdzielczej umowy o pracę. Do stażu pracy wlicza się wszystkie poprzednie okresy zatrudnienia, bez względu na przerwy w zatrudnieniu oraz sposób ustania stosunku pracy.

Autopromocja

Ponadto do stażu pracy wliczane są m.in.:

• okres nauki;
• okres, za który przysługuje odszkodowanie w razie wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracowników;
• okres prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie prowadzonym przez współmałżonka.

Do okresu zatrudnienia wlicza się także okres służby m.in. w Policji, Służbie Więziennej, Straży Granicznej i Państwowej Straży Pożarnej.

Do stażu pracy nie wlicza się natomiast np. okresów świadczenia pracy na podstawie umów cywilnoprawnych czy prowadzenia działalności gospodarczej.

Autopromocja

Wypadki przy pracy. Procedury i świadczenia

Sprawdź

Ogólny staż pracy i zakładowy staż pracy

Kodeks pracy nie przewiduje ogólnej zasady, według której ustalany jest staż pracy. Z tego względu, w celu ustalenia prawa do świadczeń i uprawnień pracowniczych, rozróżnia się dwa rodzaje stażu pracy - ogólny staż pracy i zakładowy staż pracy.

Do zakładowego stażu pracy zalicza się okres zatrudnienia, od którego zależy uprawnienie pracownika wynikające tylko z okresu pracy u danego pracodawcy. Ten rodzaj stażu pracy ma wpływ np. na długość okresu wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony lub nieokreślony oraz wysokość odprawy z tytułu rozwiązania umowy o pracę i odprawy pośmiertnej.

Z kolei do ogólnego stażu pracy wlicza się okresy zatrudnienia pracownika u wszystkich pracodawców. Ogólny staż pracy ma wpływ na ustalenie wymiaru urlopu wypoczynkowego pracownika oraz nabycie prawa do urlopu wychowawczego.

Autopromocja

Podstawa wymiaru składek ZUS. Praktycznie rozliczenia

Sprawdź

Projekt nowelizacji Kodeksu pracy

Od dłuższego czasu trwają prace nad projektem nowelizacji Kodeksu pracy w zakresie dotyczącym zasad obliczania okresu zatrudnienia. Taka zmiana jest konieczna – według Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ustalanie stażu pracy wyłącznie z odwołaniem się do okresów zatrudnienia na podstawie stosunku pracy prowadzi do nierównego traktowania innych osób. Aktualnie obowiązujące przepisy utrudniają dostęp do niektórych uprawnień pracowniczych i stanowisk, na których wymagane jest posiadanie określonego stażu. Według MRPiPS budzi to istotne wątpliwości w zakresie zgodności takiego rozwiązania z konstytucyjną zasadą równości.

Założenia projektu nowelizacji Kodeksu pracy zakładają wliczanie do stażu pracy okresów m.in.:

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

• wykonywania przez osobę fizyczną umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą – Kodeks cywilny stosuje się przepisy dotyczące zlecenia;
• wykonywania przez osobę fizyczną umowy agencyjnej;
• prowadzenia przez osobę fizyczną pozarolniczej działalności (np. działalności gospodarczej czy działalności w zakresie wolnego zawodu).

Wliczeniu do stażu pracy będą też podlegały okresy służby m.in. w Policji, Służbie Więziennej, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej czy Straży Marszałkowskiej.

Jeżeli projektowana nowelizacja Kodeksu pracy wejdzie w życie, wówczas zmienią się zasady ustalania zarówno zakładowego stażu pracy, jak i ogólnego stażu pracy. W rezultacie osoby, które po wielu latach np. prowadzenia działalności gospodarczej czy świadczenia pracy na umowę-zlecenie po raz pierwszy podejmą zatrudnienie na podstawie umowy o pracę, nie będą traktowane jak pracownicy z krótkim stażem. Będzie to miało oczywisty i korzystny wpływ na ich uprawnienia pracownicze. Zmiana może m.in. wydłużyć okresy wypowiedzenia, wymiar urlopu wypoczynkowego, zwiększyć odprawę pieniężną w razie zwolnienia grupowego.