Urlopy, odprawy i inne uprawnienia pracowników po zmianie zasad obliczania stażu pracy [przykłady]
REKLAMA
REKLAMA
- Więcej okresów wliczanych do stażu pracy
- Zakładowy i ogólny staż pracy na przykładach
- Nowe przepisy już od początku 2026 r.
Więcej okresów wliczanych do stażu pracy
Przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt nowelizacji Kodeksu pracy wprowadzi nowe zasady naliczania ogólnego i zakładowego stażu pracy, które wyrównają nierówności na rynku pracy. Pracownicy, którzy często tak naprawdę nie mieli wyboru formy zatrudnienia (z uwagi na postawę pracodawców) zyskają uprawnienia do dłuższego urlopu wypoczynkowego, nagród jubileuszowych czy dodatku stażowego.
REKLAMA
Projektowane przepisy wydłużą listę okresów aktywności zawodowej wliczanych do stażu pracy. Wśród nich znalazły się okresy m.in.:
- wykonywania przez osobę fizyczną umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą – Kodeks cywilny stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
- wykonywania przez osobę fizyczną umowy agencyjnej,
- pozostawania osobą współpracującą z osobą, o której mowa w poprzednich punktach,
- pozostawania przez osobę fizyczną członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej,
- pozostawania przez osobę fizyczną członkiem spółdzielni kółek rolniczych.
Okresy będą potwierdzane zaświadczeniem wydanym przez ZUS o opłaceniu za dany okres składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe lub wypadkowe z danego tytułu.
Projekt zakłada też, że do okresu zatrudnienia wliczane będą okresy prowadzenia przez osobę fizyczną pozarolniczej działalności w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Ponadto do stażu będą wliczane okresy pozostawania osobą współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, za które zostały opłacone składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe lub wypadkowe.
Okresy prowadzenia pozarolniczej działalności będą musiały być potwierdzone przez ZUS zaświadczeniem o podleganiu ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.
Projekt nowelizacji przewiduje także, że do okresu zatrudnienia będą wliczane okresy służby w: Policji, Urzędzie Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Biurze Ochrony Rządu, Służbie Ochrony Państwa, Służbie Więziennej, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Marszałkowskiej, Służbie Celno-Skarbowej.
Zakładowy i ogólny staż pracy na przykładach
Obecnie obowiązujące przepisy Kodeksu pracy określają jedynie:
- tzw. zakładowy staż pracy – tj. wliczanie do okresu zatrudnienia pracownika, od którego zależy dane uprawnienie wynikające ze stosunku pracy, tylko okresu pracy u danego pracodawcy (dotyczy to, np. ustalania długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony lub nieokreślony oraz wysokości odprawy z tytułu rozwiązania umowy o pracę i odprawy pośmiertnej). Jeżeli projektowana nowelizacja wejdzie w życie, wówczas zmienią się zasady ustalania zakładowego stażu pracy, co przedstawiamy na poniższych przykładach;
Pracownik świadczy pracę u pracodawcy na podstawie umowy o pracę od 2020 r. Przez 2019 r. był zatrudniony u tego pracodawcy na podstawie umowy zlecenia. Regulamin wynagradzania obowiązujący u pracodawcy przewiduje dodatek stażowy w wysokości 1 proc. wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok pracy. Na podstawie obecnie obowiązujących przepisów pracownik otrzymuje 5 proc. dodatku z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Gdyby obowiązywały projektowane przepisy Kodeksu pracy, pracownik otrzymywałby dodatek stażowy w wysokości 6 proc., gdyż do jego stażu pracy zostałby doliczony okres pracy na podstawie umowy zlecenia.
Pracownik od 4 miesięcy jest zatrudniony u danego pracodawcy na podstawie umowy o pracę. Przed zawarciem umowy o pracę przez 4 lata świadczył pracę na podstawie umów zlecenia u obecnego pracodawcy. Pracodawca wręczył mu wypowiedzenie umowy o pracę. Na podstawie obecnie obowiązujących przepisów pracownikowi przysługuje 2-tygodniowy okres wypowiedzenia w związku z zakładowym stażem pracy wynoszącym mniej niż 6 miesięcy. Gdyby obowiązywały projektowane przepisy Kodeksu pracy, wówczas okres wypowiedzenia wyniósłby 3 miesiące – zakładowy staż pracy przekroczyłby bowiem 4 lata.
Umowa o pracę pracownika z poprzedniego przykładu została rozwiązana z przyczyn niedotyczących pracownika na podstawie przepisów o zwolnieniach grupowych. Z tego tytułu przysługuje mu odprawa pieniężna w wysokości 1-miesięcznego wynagrodzenia. Gdyby obowiązywały projektowane przepisy Kodeksu pracy, pracownik miałby prawo do odprawy pieniężnej w wysokości 2-miesięcznego wynagrodzenia.
tzw. ogólny staż pracy – tj. wliczanie do okresu zatrudnienia pracownika, od którego zależy dane uprawnienie wynikające ze stosunku pracy, okresów pracy u wszystkich pracodawców (dotyczy to ustalenia wymiaru urlopu wypoczynkowego pracownika oraz nabycia prawa do urlopu wychowawczego). Na przykładach przedstawiamy skutki projektowanych zmian przepisów.
Na podstawie umów o pracę pracownik może się wylegitymować ogólnym stażem pracy wynoszącym 3 lata. Oprócz tego prowadził on działalność pozarolniczą przez 5 lat i przez 3 lata świadczył pracę na podstawie umów zlecenia. W obecnym stanie prawnym, z racji 3-letniego stażu pracy, pracownikowi przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze 20 dni. Gdyby obowiązywały projektowane przepisy Kodeksu pracy, wówczas jego ogólny staż pracy wynosiłby 11 lat i miałby on prawo do urlopu w wymiarze 26 dni.
Prawo do urlopu wychowawczego przysługuje pracownikowi zatrudnionemu co najmniej 6 miesięcy. Pracownica przez 7 lat prowadziła jednoosobową działalność gospodarczą, a następnie zatrudniła się na podstawie umowy o pracę i świadczy pracę od 3 miesięcy. Według obecnych przepisów jej ogólny staż pracy wynosi 3 miesiące i w związku z tym nie ma prawa do urlopu wychowawczego. Gdyby obowiązywały projektowane przepisy Kodeksu pracy, jej ogólny staż pracy wynosiłby ponad 7 lat i pracownicy przysługiwałoby prawo do urlopu wychowawczego.
Nowe przepisy już od początku 2026 r.
Projektodawcy ustawy nowelizującej Kodeks pracy zakładają, że procedowane regulacje wejdą w życie 1 stycznia 2026 r.
REKLAMA
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
REKLAMA