Emerytury i renty

Renta socjalna jest świadczeniem wypłacanym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych osobom niezdolnym do pracy. Ma ona na celu zrekompensowanie niemożności uzyskania zarobku koniecznego do pokrycia kosztów utrzymania.

Składka rentowa jest zgodna z konstytucją. Tak dnia 15 lipca 2013 r. w swoim wyroku uznał Trybunał Konstytucyjny. Ustawa podwyższająca składki na ubezpieczenie rentowe w części opłacanej przez pracodawcę jest zgodna z konstytucją.

Emerytury w 2014 r. niewiele wzrosną. Wskaźnik waloryzacji pozostanie na ustawowym minimum 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w 2013 r. Wobec tego podwyżka emerytury wyniesie od 34 gr do 1,24 zł dziennie.

Najniższa emerytura została od dnia 1 marca 2014 roku odpowiednio zwaloryzowana. Do końca lutego 2014 roku wynosiła 831,15 zł. W jakim celu reguluje się najniższą emeryturę? Kogo nie dotyczy ta regulacja?

System emerytalny od reformy w 1999 r. pierwszy raz został poddany przeglądowi. Z raportu jasno wynika, że konieczna jest gruntowa reforma otwartych funduszy emerytalnych.

Renta socjalna a wymóg przebywania na terytorium Polski. Według Trybunału Konstytucyjnego wymóg przebywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jako warunek do nabycia i zachowania prawa do renty socjalnej, jest niezgodny z konstytucją.

Wznowienie wypłaty emerytury od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o wznowienie wypłaty lub wydano decyzję z urzędu, w warunkach, gdy emerytura nie mogła być doręczona z przyczyn niezależnych od organu emerytalnego, jest niezgodny z art. 2 konstytucji.

Emerytura pomostowa przysługuje osobom wykonującym pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Uprawnienie to obowiązuje od 1 stycznia 2009 r. Kim są osoby uprawnione do emerytury pomostowej?

Wykaz prac w szczególnych warunkach - prace wykonywane w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych. Wylicza się 40 rodzajów prac. Wykonywanie pracy w szczególnych warunkach stanowi wymóg uzyskania emerytury pomostowej.

Prace o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych. Wylicza się 24 rodzaje prac. Ich wykonywanie jest jednym z warunków uprawniających do emerytury pomostowej.

Jakie obowiązki ma pracodawca wobec pracownika przechodzącego na emeryturę lub rentę? W przypadku emerytur ustalanych na nowych zasadach pracodawca ma obowiązek prawidłowego wystawienia zaświadczeń niezbędnych do przyznania emerytury (renty) oraz obliczenia jej wysokości. Na niektórych pracodawcach ciąży również obowiązek udzielenia pomocy pracownikowi w celu skompletowania dokumentacji do przyznania świadczenia.

Osoby, które odpowiednio długo pracowały w szczególnych warunkach lub wykonywały pracę o szczególnym charakterze, nadal mogą ubiegać się o wcześniejszą emeryturę z tytułu takiego zatrudnienia. ZUS przyzna im to świadczenie, jeżeli z wnioskiem o jego przyznanie wystąpią przed ukończeniem powszechnego wieku emerytalnego.

Osoby urodzone po 1948 r., które odpowiednio długo wykonywały prace szczególne wymienione w tzw. nowych wykazach, mogą ubiegać się o przyznanie emerytury pomostowej. Świadczenie to obliczane jest ze składek i kapitału początkowego zgromadzonych na indywidualnym koncie w ZUS. Na jakich zasadach przysługują emerytury pomostowe?

Wysokość emerytury pomostowej (przyznawanej za pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze) zależy od wysokości zarobków i długości stażu ubezpieczeniowego wnioskodawcy, a niekiedy również od kwoty składek emerytalnych zgromadzonych na indywidualnym koncie w ZUS. Istotne znaczenie ma także data zgłoszenia wniosku o przyznanie świadczenia.

Od 1 stycznia 2014 roku ulega wydłużeniu staż ubezpieczeniowy uprawniający kobiety do podwyższenia emerytury, aby osiągnęła ona wymiar emerytury najniższej.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych po raz kolejny musi zmierzyć się z możliwością wytoczenia pozwu zbiorowego. Dla ZUS-u nie będzie to pierwsza tego typu sytuacja, ponieważ pozew zbiorowy przeciwko tej instytucji wystosowali już, w innej sprawie, przedsiębiorcy, reprezentowani w owej głośnej sprawie przez jedną z krakowskich kancelarii prawnych.

Osoby, które wiek emerytalny osiągnęły w 2014 r. również będą mogły skorzystać z tzw. emerytury mieszanej, czyli obliczanej częściowo według starych, a częściowo według nowych zasad.

1 marca 2013 r. nastąpiła waloryzacja emerytur, w związku z czym obowiązują nowe kwoty najniższych emerytur i rent, a także dodatków oraz kwot maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent z tytułu osiągania przychodu z działalności zarobkowej.

Wdowie przysługuje renta rodzinna w wysokości 85% świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu mężowi. W przypadku zbiegu prawa do własnej emerytury i renty po zmarłym mężu może wybrać tylko jedno z nich.

Gdy ubezpieczony spełnił wszystkie przesłanki do przyznania prawa do emerytury, a ZUS wydał decyzję odmowną, będzie musiał wypłacić emerytowi także odsetki ustawowe za opóźnienie w wypłacie. Nie dotyczy to sytuacji opóźnienia w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia, za które ZUS nie ponosi odpowiedzialności.

Emeryci i renciści mają obowiązek złożenia zaświadczenia o zarobkach z poprzedniego roku kalendarzowego. Termin zgłoszenia mija z końcem lutego.

Pobieram rentę wypadkową i od marca 2013 r. będzie mi również przysługiwało prawo do emerytury. Czy będę mogła pobierać oba te świadczenia, czy tylko jedno z nich?

Pracownicze Programy Emerytalne są dobrowolną formą grupowego oszczędzania na emeryturę, organizowaną przez pracodawcę przy współudziale pracowników. Są tworzone w ramach dobrowolnego III filaru systemu emerytalnego. Środki zgromadzone w ramach PPE są własnością uczestnika programu i mogą podlegać wypłacie lub wypłacie transferowej.

W trakcie roku kalendarzowego świadczeniobiorcy (emeryci lub renciści) są zobowiązani zawiadomić ZUS (właściwy według miejsca zamieszkania) o podjęciu działalności zarobkowej i o wysokości osiąganego dochodu. Można tego dokonać na formularzu ZUS Rw-73 lub w innej formie, np. przez złożenie pisma, oświadczenia. Ważne, aby w zawiadomieniu umieścić informację, od kiedy została podjęta dodatkowa praca zarobkowa i jaka jest wysokość przychodu. Natomiast po upływie roku kalendarzowego, do końca lutego, świadczeniobiorcy powinni poinformować również o wysokości uzyskanego dochodu w poprzednim roku kalendarzowym.

Pracodawcy i zleceniodawcy są zobowiązani do poinformowania ZUS o zatrudnieniu emeryta lub rencisty oraz o kwocie przewidywanego osiągniętego przychodu. Należy to zrobić niezwłocznie po nawiązaniu współpracy z osobą pobierającą takie świadczenie. Po zakończeniu roku pracodawca (zleceniodawca) oraz pracownik (zleceniobiorca) do końca lutego każdego następnego roku muszą zawiadomić ZUS o wysokości uzyskanego przychodu za rok ubiegły.

Nowelizacja z 11 maja 2012 r. (tzw. ustawa wiekowa) wprowadziła nie tylko zmiany związane z podwyższeniem wieku emerytalnego wymaganego do uzyskania emerytury. Ustawa ta zmodyfikowała również w pewnym stopniu zasady ustalania wysokości świadczeń.

Osoby, które do końca 2012 r. nie ukończyły dotychczas obowiązującego wieku emerytalnego, przejdą na emeryturę w wieku odpowiednio podwyższonym. Później niż pod rządami poprzednich przepisów uprawnienia emerytalne uzyskają też rolnicy, sędziowie i prokuratorzy.

Zatrudniamy pracownika urodzonego we wrześniu 1949 r. Zamierzał on przejść na emeryturę po ukończeniu 65 lat we wrześniu 2014 r. Jednak w związku z wejściem w życie od 1 stycznia 2013 r. nowych przepisów, wiek, w którym będzie mógł uzyskać to świadczenie, wyniesie 65 lat i 7 miesięcy. Słyszeliśmy, że dla osób, które będą miały wydłużony wiek emerytalny, zostały przewidziane emerytury częściowe. W jakim wieku będzie można uzyskać to świadczenie i czy z tej możliwości może skorzystać również nasz pracownik?

Od stycznia 2013 r. obowiązują zmienione zasady ustalania wysokości emerytur i rent. Stracą na nich emeryci, którzy pobierali wcześniejszą emeryturę, a zyskają osoby ubiegające się o rentę z tytułu niezdolności do pracy.

Osoby, którym ZUS zawiesił z powodu kontynuowania stosunku pracy emeryturę przyznaną przed 2011 r., mogą ubiegać się o podjęcie jej wypłaty. W tym celu do 22 lutego 2013 r. (czyli 3 miesiące od ogłoszenia wyroku Trybunału Konstytucyjnego, jeśli w sprawie zapadł prawomocny wyrok) należy złożyć skargę o wznowienie postępowania do właściwego sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.

Nasz pracownik niedługo osiągnie 65 lat i ma zamiar złożyć do ZUS wniosek o przyznanie emerytury. Czy jako pracodawca jesteśmy zobowiązani do skompletowania wniosku o emeryturę? Jeśli tak, to jakiego rodzaju dokumenty (zaświadczenia) będziemy zobowiązani wystawić pracownikowi w postępowaniu o przyznanie emerytury?

Ustalenie wysokości emerytury prawie zawsze jest uzależnione od dostarczenia przez wnioskodawcę określonych dokumentów. Muszą one potwierdzać okresy składkowe i nieskładkowe oraz wysokość uzyskiwanych wynagrodzeń.

Jestem kadrową w przedsiębiorstwie autobusowym. W lutym 2013 r. jeden z kierowców zamierza zgłosić wniosek o przyznanie emerytury pomostowej i odejść z pracy. Pracuje u nas w szczególnych warunkach nieprzerwanie od 1995 r. Od 1 stycznia 2009 r. jest to praca o szczególnym charakterze, wymieniona w załączniku nr 2 do ustawy pomostowej. W jaki sposób powinniśmy potwierdzić mu okres wykonywania pracy „szczególnej” w latach 1995–2008 oraz po 2008 r.? Czy powinniśmy wyłączyć okresy, w których pracownik faktycznie nie wykonywał wspomnianej pracy, gdyż np. przebywał na zwolnieniu lekarskim?

Uzyskanie emerytury jest na ogół uzależnione od złożenia wniosku o to świadczenie. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ZUS przyznaje z urzędu emeryturę osobie pobierającej rentę z tytułu niezdolności do pracy.

Wystąpienie z wnioskiem o przyznanie emerytury wiąże się z koniecznością zgromadzenia dokumentacji, niejednokrotnie dotyczącej odległych lat zatrudnienia. Pracodawca ma obowiązek udzielić przyszłemu emerytowi pomocy w tym zakresie. Oprócz tego pracodawca musi sporządzić zaświadczenie o zatrudnieniu i wysokości osiągniętych przez pracownika zarobków (najczęściej na formularzu ZUS Rp-7), a także przygotować i – za zgodą pracownika – przesłać do ZUS wniosek o przyznanie emerytury. Poniżej przedstawiamy krok po kroku, jak sprawnie i bezproblemowo przejść przez formalności związane z ubieganiem się w ZUS o przyznanie świadczenia emerytalnego.

Wydłużenie wieku emerytalnego, które będzie stopniowo następować od 1 stycznia 2013 r., spowoduje, że zmienią się okresy ochronne przed zwolnieniem z pracy pracowników w wieku przedemerytalnym. W wyniku wejścia w życie reformy emerytalnej ochrona przedemerytalna niektórych grup pracowników będzie dłuższa niż dotychczasowe 4 lata.

W 1999 r. przesłaliśmy do ZUS komplet dokumentacji niezbędnej do ustalenia kapitału początkowego dla jednego z naszych pracowników, którego zatrudniamy nieprzerwanie od 1975 r. Wśród przekazanych dokumentów były zaświadczenia na druku ZUS Rp-7, dokumentujące jego wynagrodzenia za lata 1980–1998. Nie potwierdzaliśmy wtedy zarobków za okres sprzed 1980 r., gdyż ZUS i tak nie mógł ich uwzględnić przy ustalaniu 10 najkorzystniejszych lat ubezpieczenia. W 2000 r. pracownik otrzymał decyzję ustalającą kapitał początkowy. Po ukończeniu w styczniu 2013 r. 60 lat zamierza on ubiegać się o wcześniejszą emeryturę z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach. Czy w związku z ostatnimi zmianami w zasadach ustalania kapitału początkowego może on ubiegać się o przeliczenie tego kapitału przed nabyciem uprawnień emerytalnych? Czy w celu dokonania tego przeliczenia, a także ustalenia wysokości emerytury powinniśmy potwierdzić dodatkowo zarobki pracownika za lata 1975–1979 oraz za okres po 1998 r.?

Nasza pracownica niebawem ukończy 60 lat i ma zamiar złożyć wniosek o emeryturę. W związku z tym rozpoczęła kompletowanie dokumentacji niezbędnej do ustalenia prawa do emerytury oraz jej wysokości. Okazało się, że jej dawny zakład pracy, w którym uzyskiwała wysokie zarobki, został zlikwidowany. Czy istnieje możliwość ustalenia, gdzie obecnie znajduje się dokumentacja osobowo-płacowa pracowników tego zakładu pracy?

Od 2014 roku jeszcze przed ukończeniem powszechnego wieku emerytalnego będzie można przejść na tzw. emeryturę częściową. Pobrane kwoty tego świadczenia obniżą jednak w przyszłości docelową emeryturę.

Jestem kadrową w firmie zatrudniającej kilkunastu pracowników. Jeden z nich ukończy niedługo 65 lat i pod koniec 2012 r. zamierza przejść na emeryturę ustalaną na starych zasadach. Niedawno zwrócił się do nas o wystawienie zaświadczenia ZUS Rp-7. Pracownik ten jest u nas zatrudniony nieprzerwanie od 1 stycznia 2000 r. W tym czasie, oprócz wynagrodzenia zasadniczego, wypłacaliśmy mu różne nagrody (w tym nagrodę jubileuszową za 10 lat pracy) oraz dodatki. Dwukrotnie otrzymał również od nas zapomogę pieniężną. Czy wszystkie te składniki powinniśmy uwzględnić przy wystawianiu zaświadczenia? Czy przy sporządzaniu tego dokumentu musimy wykazać jego zarobki ze wszystkich lat zatrudnienia, w tym wynagrodzenie wypłacone w 2012 r.?

Nasz pracownik przeszedł na emeryturę w 2005 r. Mimo że posiadał prawie 40-letni staż pracowniczy, jego emerytura jest niska. Pracownik nie dotarł do dokumentacji zarobkowej byłego nieistniejącego już zakładu pracy. Pracował w nim w latach 1962–1970 i miał stosunkowo wysokie zarobki, ale nie wie, gdzie znajdują się akta pracowników tego zakładu. Po przejściu na emeryturę, do września 2011 r. pracował, osiągając zarobki wyższe niż przyjęte do podstawy wymiaru emerytury. Czy przeliczenie pobieranej emerytury z uwzględnieniem zarobków uzyskanych po jej przyznaniu podwyższy jej wysokość?

Stopniowe wydłużanie wieku emerytalnego, które rozpocznie się w 2013 r., nie będzie dotyczyło wszystkich osób. Na dotychczasowych zasadach będą mogli przejść na emeryturę przede wszystkim ci ubezpieczeni, którzy obecnie obowiązujący wiek ukończą najpóźniej 31 grudnia 2012 r.

Od niedawna zatrudniamy w ramach umowy zlecenia kobietę uprawnioną do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Jest ona też zatrudniona w innej firmie na podstawie umowy o pracę (na 1/8 etatu) z wynagrodzeniem w wysokości 400 zł. Od przychodu z umowy zlecenia nie opłacamy za nią składek na ubezpieczenia społeczne z uwagi na brak takiego obowiązku. Czy w związku z tym przychód ten będzie wpływał na zawieszenie lub zmniejszenie przyznanej tej kobiecie renty? Jeśli tak, to ile możemy jej wypłacać wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia, aby mogła ona pobierać rentę w pełnej wysokości i jakie mamy obowiązki związane z uzyskiwaniem przychodu przez rencistkę? Czy ZUS poprawnie zwaloryzował jej świadczenie od 1 marca 2012 r., skoro otrzymała tylko nieco ponad 53 zł podwyżki, a nie 71 zł, jak było zapowiadane. Czy waloryzacja renty była prawidłowa?

Osoby, które pracowały po przyznaniu emerytury lub renty, mogą ubiegać się o ponowne jej ustalenie przy zastosowaniu nowej kwoty bazowej. Na ogół muszą jednak udowodnić wyższe zarobki od tych, które ZUS uwzględnił wcześniej przy obliczeniu emerytury lub renty.

Od 1 stycznia 2013 r. wiek emerytalny kobiet i mężczyzn będzie stopniowo wydłużany i docelowo ma wynieść 67 lat. Osoby, które będą chciały przejść na emeryturę w obniżonym wieku, będą mogły liczyć tylko na 50% pełnego świadczenia.

Od 1 stycznia 2013 r. zmienią się zasady przechodzenia na emeryturę żołnierzy zawodowych oraz funkcjonariuszy tzw. służb mundurowych. Po nowelizacji przepisów świadczenie emerytalne nabędą oni dopiero po 25 latach służby i ukończeniu 55. roku życia, a jego wysokość będzie uzależniona od średniego uposażenia z 10 lat służby.

Pracownik przepracował u nas 14 lat w szczególnych warunkach na stanowisku spawacza. Tę samą pracę wykonywał u poprzedniego pracodawcy, jednak nie otrzymał od niego świadectwa dokumentującego takie zatrudnienie. Posiada on ogólny staż uprawniający go do uzyskania wcześniejszej emerytury (25 lat składkowych i nieskładkowych) oraz wymagany wiek, tj. 60 lat. ZUS wydał jednak decyzję odmawiającą przyznania tego świadczenia, gdyż nie uznał przedłożonych dokumentów potwierdzających pracę w szczególnych warunkach u poprzedniego pracodawcy, tj. książeczki spawacza oraz umów zawartych z tą firmą. Pracownik złożył odwołanie do sądu. Czy na podstawie wymienionych dokumentów, opinii o pracowniku czy zeznań świadków istnieje szansa na pozytywny wyrok sądu i uzyskanie świadczenia emerytalnego?

Od 1 stycznia 2010 r. zatrudniamy pracownika, który w październiku 2009 r., tuż po ukończeniu 60 lat, przeszedł na wcześniejszą emeryturę z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach (przy pracach wymienionych w wykazie A). Świadczenie zostało obliczone częściowo według starych, a częściowo według nowych zasad. Niedawno odnalazł on zaświadczenie swojego byłego pracodawcy, który kilka lat temu uległ likwidacji, potwierdzające zarobki uzyskane w latach 1995–2004. Czy w związku z tym, a także z uwagi na podleganie ubezpieczeniom po przyznaniu emerytury może on liczyć na ponowne jej obliczenie przez ZUS? Czy ZUS dokona wyliczeń przy zastosowaniu nowej kwoty bazowej obowiązującej od 1 marca br.? Czy w celu przeliczenia emerytury powinniśmy wystawić pracownikowi zaświadczenie potwierdzające zatrudnienie po przyznaniu emerytury oraz uzyskiwane wynagrodzenia?

Jeden z naszych pracowników w sierpniu br. kończy 65 lat i chce przejść na emeryturę. Jakie dokumenty powinniśmy za niego złożyć?

Kilka dni temu zmarł jeden z naszych pracowników, który pobierał emeryturę. Jego studiujący 20-letni syn zwrócił się do nas o pomoc przy ubieganiu się o rentę rodzinną. Chciałby uzyskać to świadczenie dla siebie oraz dla 51-letniej matki, która prowadziła ze zmarłym mężem wspólne gospodarstwo domowe. Czy renta rodzinna będzie im przysługiwać?

Renta socjalna

Składka rentowa zgodna z konstytucją - wyrok TK

Emerytury 2014 r.

Najniższa emerytura po zmianach w 2014 roku

System emerytalny - raport

Renta socjalna a wymóg przebywania na terytorium Polski

Wznowienie wypłaty emerytury

Emerytura pomostowa – osoby uprawnione

Wykaz prac w szczególnych warunkach

Wykaz prac o szczególnym charakterze

Emerytury i renty - obowiązki pracodawcy

Wcześniejsza emerytura - praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze

Emerytury pomostowe z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze

Wysokość emerytury pomostowej

Emerytury 2014 - dłuższy staż ubezpieczeniowy dla kobiet

Pozew zbiorowy przeciwko ZUS

Emerytura mieszana w 2014 roku

Emerytury 2013 - waloryzacja

Emerytura i renta po zmarłym małżonku - wybór

ZUS płaci odsetki za opóźnienie w wypłacie

Zaświadczenie o zarobkach emerytów i rencistów

Czy można pobierać rentę wypadkową w razie nabycia prawa do emerytury

PPE - dodatkowy dochód dla emeryta

Pamiętaj o wystawieniu zaświadczenia dla emeryta

Zaświadczenia dla emerytów i rencistów o uzyskanym przychodzie – jakie obowiązki ma pracodawca

Kto straci, a kto zyska na reformie emerytalnej

Emerytura w dotychczasowym i podwyższonym wieku emerytalnym

Emerytura częściowa dla pracownika

Zmiany w ustalaniu wysokości emerytur i rent

Skargę na wznowienie postępowania w sprawie wypłaty zawieszonej emerytury należy złożyć do 22 lutego 2013 r.

Jakie obowiązki ma pracodawca wobec pracownika ubiegającego się o przyznanie emerytury

Dokumenty wymagane do ustalenia wysokości emerytury

Jak wykazać, że pracownik pracował w szczególnych warunkach lub wykonywał pracę o szczególnym charakterze

Krótki przewodnik, jak uzyskać emeryturę

Jak uzyskać emeryturę – krok po kroku

Jakich pracowników w wieku przedemerytalnym nie będzie można zwolnić po zmianie przepisów

Czy po zmianach w ustalaniu kapitału początkowego pracodawca ma dodatkowe obowiązki wobec pracownika przechodzącego na emeryturę

Gdzie należy szukać dokumentacji niezbędnej do ubiegania się o emeryturę

Emerytury częściowe – dla kogo i na jakich zasadach

Jakie składniki wynagrodzenia należy uwzględnić przy wystawianiu pracownikowi ZUS Rp-7

Czy można podwyższyć emeryturę uwzględniając zarobki uzyskane po jej przyznaniu

Nie dla wszystkich wydłużony wiek emerytalny

Jak wysokie wynagrodzenie firma może wypłacić rencistce, aby mogła ona pobierać pełną rentę

Przeliczenie świadczenia z nową kwotą bazową

Nowelizacja przepisów emerytalnych

Jakie zmiany emerytalne wprowadzono dla służb mundurowych

Jak udowodnić pracę w szczególnych warunkach

W jaki sposób ZUS może podwyższyć emeryturę ustaloną częściowo według nowych zasad

Kompletowanie dokumentacji emerytalnej

Ubieganie się o rentę rodzinną