Tematy - Związki zawodowe, Prawa pracownika - INFOR.PL

Kodeks pracy daje pracownikowi i pracodawcy pewną dowolność w zawieraniu umów, określając jedynie podstawowe jej elementy. Jednym z takich elementów jest rodzaj umowy. Jakie są konsekwencje jego niewskazania?

Zgodnie z Kodeksem pracy, w przypadku, gdy pracownik powraca do dotychczasowego pracodawcy w ciągu tego samego roku kalendarzowego, po trwającym co najmniej miesiąc okresie nieobecności, jego urlop podlega proporcjonalnemu skróceniu.

Pracownik w okresie urlopu wypoczynkowego nie pozostaje w dyspozycji pracodawcy i może swobodnie korzystać z przysługującego mu czasu wolnego. Jednak nawet wówczas pracodawcy przysługują wobec niego pewne uprawnienia. Są one ściśle określone przepisami prawa.

Pracownik powinien korzystać z urlopu wypoczynkowego w terminie określonym w planie urlopów, zaś obowiązkiem pracodawcy jest udzielenie urlopu w tym terminie. Termin urlopu wypoczynkowego ustalony w planie urlopów można zmienić jedynie w szczególnych okolicznościach.

Do związków zawodowych należy 7 proc. dorosłych Polaków, czyli około 15 proc. pracowników najemnych. Najwięcej pracowników należy do NSZZ Solidarność - 6 proc. zatrudnionych, 3 proc. należy do OPZZ - wynika z najnowszego sondażu CBOS.

Pracownik ma prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Prawo to zostało zagwarantowane w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Czy zatem może zrzec się prawa do urlopu?

Pracownikowi za czas strajku nie przysługuje wynagrodzenie. Pensja powinna być zatem obniżona o cały okres trwania absencji pracownika.

Do skutecznego nałożenia kary porządkowej na pracownika niezbędne jest jego pisemne zawiadomienie, zaś odpis zawiadomienia o nałożeniu kary jest umieszczany w aktach osobowych pracownika. Pracownik musi być w tym piśmie poinformowany o prawie zgłoszenia sprzeciwu i terminie do jego wniesienia. Obowiązku tego nie może zastąpić informacja ustna.

Do zasadniczych obowiązków pracodawcy należy równe traktowanie pracowników oraz osób ubiegających się o zatrudnienie. Pracodawca naruszający powyższe prawa powinien spodziewać się poniesienia poważnych konsekwencji.

Kodeks pracy stanowi, że ilekroć jest w nim mowa o prawie pracy, to należy przez to rozumieć przepisy tego kodeksu oraz m.in. przepisy innych ustaw. Trzeba pamiętać, że kodeks pracy jest również ustawą i w hierarchii źródeł prawa zajmuje zasadniczo takie samo miejsce jak inne ustawy regulujące prawo pracy. Jakie konsekwencje mogą z tego wynikać dla pracownika?

Wymiar i norma czasu pracy nie są identycznymi określeniami. Norma czasu pracy to maksymalna liczba godzin do przepracowania przez pracownika zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Natomiast wymiar czasu pracy to liczba godzin pracy do przepracowania przez pracownika w ciągu doby i okresu rozliczeniowego. Wymienione różnice mogą tym samym wpływać na sytuację pracownika.

Zgodnie z art. 11 Kodeksu pracy, stanowiącym jedną z podstawowych zasad prawa pracy, pracodawca jest obowiązany szanować godność i inne dobra osobiste pracownika.

Jutro, 30 lipca, przedstawiciele rządu, związków zawodowych i pracodawców z Komisji Trójstronnej (KT) kolejny raz spróbują porozumieć się ws. podwyżki minimalnego wynagrodzenia na 2011 r. Rząd chce by wynosiło ono 1386 zł. Związki, by było o 114 zł wyższe.

Artykuł 141 kodeksu pracy umożliwia pracodawcy wprowadzenie przerwy na spożycie posiłku lub załatwienie spraw osobistych. Maksymalna jej długość to 60 minut.

Mamy wątpliwości dotyczące przekazywanej przez zakładową organizację związkową informacji o liczbie jej członków. Jedynie w przypadku części z nich potrącamy składki związkowe przy wypłacie wynagrodzenia za pracę. Organizacja związkowa nie przedstawia przy tym imiennej listy swoich członków. W jaki sposób możemy zweryfikować faktyczną liczbę związkowców organizacji?

Pracodawca może zobowiązać pracownika do pozostawania poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy wynikającej z umowy o pracę w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę. Taka sytuacja określana jest mianem dyżuru. Jakie są obowiązki i prawa związane z dyżurem?

Jestem zatrudniona w systemie skróconego tygodnia pracy, przy czym pracuję od poniedziałku do wtorku w godzinach od 11 do 21, w środy od 12 do 22, a w czwartki od 14-24. Czy w związku z powyższym jestem zatrudniona w porze nocnej i czy przysługują mi jakieś dodatkowe świadczenia? Jak wygląda sprawa nadgodzin w moim przypadku?

Rozdział 5 ustawy o związkach zawodowych zawiera wyszczególnione sytuacje łamania ustawy o związkach zawodowych, których zaistnienie pociąga za sobą odpowiedzialność prawną.

Nawiązanie stosunku pracy rodzi po stronie pracownika obowiązek wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę. Czy istnieje zatem sytuacja kiedy pracownik może zostać zwolniony z tego obowiązku?

Prawo do natychmiastowego rozwiązania umowy o pracę (czyli bez wypowiedzenia) przysługuje pracownikowi w dwóch przypadkach.

Z chwilą śmierci pracownika stosunek pracy wygasa, co jest oczywistą konsekwencją jednej z cech tego stosunku, polegającej na tym, iż świadczenie pracownika ma charakter osobisty - praca nie może być wykonywana przez inną osobę.

Zgodnie z zasadą Prawa Pracy, z dniem śmierci pracodawcy umowy o pracę z pracownikami wygasają, chyba, że pracownik zostaje przejęty przez nowego pracodawcę na podstawie art. 23 (1) Kodeksu pracy.

Pakiet socjalny nie jest nadzwyczajnym zbiorem przepisów. Jeżeli przepisy pakietu zostały włączone do układu zbiorowego pracy, w razie wypowiedzenia tego układu również one tracą ważność (wyrok Sądu Najwyższego z 8 czerwca 2010 r., I PK 23/10).

Członkiem związku zawodowego może zostać każdy pracownik po złożeniu odpowiedniej deklaracji. Jednak uchwała o przyjęciu w poczet związkowców jest poprzedzona oceną pracownika, w szczególności dotyczącą przestrzegania przez niego zasad współżycia społecznego i etyki zawodowej.

Wydatkowanie środków funduszu socjalnego zgodnie z przepisami ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych oraz postanowieniami regulaminu funduszu, ale bez porozumienia ze związkami zawodowymi nie jest naruszeniem ustawy o zfśs. Pracodawca nie ma więc obowiązku zwrotu wydatkowanych środków do funduszu (wyrok Sądu Najwyższego z 11 maja 2010 r., II PK 234/09).

Przyczynami usprawiedliwiającymi nieobecność pracownika w pracy są zdarzenia i okoliczności określone przepisami prawa pracy, które uniemożliwiają stawienie się pracownika do pracy i jej świadczenie, a także inne przypadki niemożności wykonywania pracy wskazane przez pracownika i uznane przez pracodawcę za usprawiedliwiające nieobecność w pracy.

W prawie pracy dopuszczalne jest zawarcie przedwstępnej umowy o pracę na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym.

Kodeks pracy daje pracodawcy i pracownikowi dużą swobodę w kształtowaniu stosunku pracy. Są jednak pewne obowiązkowe postanowienia umowy, których brak powoduje określone negatywne konsekwencje.

Z powodu braku założeń do przyszłorocznego budżetu oraz właściwej reprezentacji resortów pracy i finansów, Komisja Trójstronna nie porozumiała się ws. płacy minimalnej na 2011 r. Rząd proponuje, by wynosiła ona 1386 zł brutto; związki zawodowe, by było to 1500 zł.

Obecnie zatrudniam 15 osób. Z uwagi na charakter i rodzaj zawartych z moimi kontrahentami umów, korzystniej byłoby dla mnie wypłacać wynagrodzenie raz na dwa miesiące, w takich bowiem okresach sam otrzymuję swoje pieniądze. Czy jednak nie będę w ten sposób łamał przepisów prawa pracy?

Kodeks pracy wyraża ogólną zasadę, że wynagrodzenie należy się pracownikowi za wykonaną pracę lub przepracowany okres, zazwyczaj z dołu. Są jednak sytuacje, kiedy pracownik nie świadczy pracy a pracodawca i tak zobowiązany jest do zapłaty wynagrodzenia.

W pojęciu wynagrodzenia mieszczą się wszelkie świadczenia należne od pracodawcy pracownikowi za świadczoną przez niego pracę. Wynagrodzenie jest ustalane w pieniądzu, ale nie wyklucza to świadczeń w naturze ustalanych na ogół jako uzupełnienie wynagrodzenia w pieniądzu.

Pracodawca jest zobowiązany do przesunięcia kobiety ciężarnej na inne stanowisko, jeśli wykonuje ona pracę zabronioną lub też jeśli przedłożyła zaświadczenie lekarskie, że ze względu na ciążę nie powinna wykonywać dotychczasowej pracy.

Zaświadczenie o stanie ciąży może być wydane przez każdego lekarza. Nie ma w tym zakresie żadnych uwarunkowań formalnych.

Od 1 stycznia 2010 r. pracownik – ojciec ma prawo do urlopu ojcowskiego, który może wykorzystać do osiągnięcia przez dziecko maksymalnie 12 roku życia.

Artykuł 181 Kodeksu pracy ma duże znaczenie praktyczne w sytuacji, gdy dziecko po porodzie wymaga opieki szpitalnej. Gwarantuje on matce prawo do przerwania urlopu macierzyńskiego na czas pobytu dziecka w szpitalu.

Działacze związkowi należą do grupy osób szczególnie chronionych przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę. Można ich jednak zwolnić np. w trybie porozumienia stron.

Przepis ten gwarantuje pracownicy, w razie zgonu urodzonego przez nią dziecka przed upływem 8 tygodni życia, prawo do urlopu macierzyńskiego w wymiarze nie dłuższym niż 8 tygodni po porodzie i nie krótszym niż 7 dni, bez względu na to, w którym tygodniu urlopu macierzyńskiego nastąpił zgon.

Urlop wychowawczy jest bezpłatnym urlopem, udzielanym na wniosek pracownika, w celu sprawowania osobistej opieki nad małym dzieckiem w wieku do lat 4. Może on zostać udzielony zarówno matce, jak i ojcu dziecka lub jego opiekunom.

Kobieta, która karmi dziecko piersią, a pracuje na pełnym etacie, ma prawo do dwóch półgodzinnych lub - w przypadku karmienia więcej niż jednego dziecka - do dwóch czterdziestopięciominutowych przerw na karmienie.

Pracownik przebywający na urlopie wychowawczym może z niego zrezygnować w dwojaki sposób. Po pierwsze na podstawie porozumienia pomiędzy pracodawcą a pracownikiem - jeśli zgodę na taką rezygnację wyrazi pracodawca. Po drugie pracownik może jednostronnie zrezygnować z dalszego przebywania na urlopie wychowawczym. Rezygnacja jest skuteczna, o ile pracownik zawiadomi pracodawcę o swoim zamiarze najpóźniej na 30 dni przed planowanym powrotem do pracy.

Pracodawcy nie mają obecnie żadnego wzorca, wedle którego mogą dokonywać kwalifikacji prac na lekkie i inne zgodnie ze wskazaniem zawartym w omawianym przepisie.

Członkowie Komisji Trójstronnej nie porozumieli się w czwartek ani w sprawie waloryzacji rent i emerytur, ani podwyżki płacy minimalnej na 2011 r. Do rządowej propozycji, ograniczającej waloryzację i podwyżkę, przychylili się pracodawcy. Związkowcy byli przeciw.

Zamierzamy odwołać dyrektora szkoły na podstawie art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty. Wiemy, że dyrektor należy do związków zawodowych. Czy z powodu pogorszenia się jego warunków pracy i płacy należy powiadomić związki zawodowe o zamiarze odwołania go ze stanowiska?

Trzy tygodnie temu wprowadziliśmy regulamin pracy bez akceptacji związków zawodowych, ponieważ nie porozumiały się one między sobą co do niektórych jego zapisów. Teraz chcemy poprawić zapis w sprawie rozkładów czasu pracy. Czy możemy bez pytania związków dokonać tej zmiany?

Zatrudniamy w naszej placówce feryjnej na podstawie mianowania nauczycielkę w pełnym wymiarze godzin. Od 1 września 2010 r. z powodu zmian organizacyjnych nie będziemy mieli dla tej nauczycielki etatu. Obecnie przebywa ona na urlopie dla poratowania zdrowia, który został jej udzielony do 30 czerwca 2010 r. Czy możemy wypowiedzieć stosunek pracy tej nauczycielce? Czy trzeba o tym powiadomić związki zawodowe?

W pomieszczeniach pracy powinna być zapewniona wymiana powietrza wynikająca z potrzeb użytkowych i funkcji tych pomieszczeń, bilansu ciepła i wilgotności oraz zanieczyszczeń stałych i gazowych.

Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest dbanie o zdrowie swoich pracowników. Tak sformułowany obowiązek daje pracownikom pewne uprawnienia.

Każdy ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Art. 15 kodeksu pracy, wyrażający jedną z podstawowych zasad prawa pracy, nakłada na pracodawcę bezwzględny obowiązek zapewniania pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

Wprowadziliśmy w naszej firmie w jednym z działów produkcyjnych nową, wyższą siatkę płac. Z każdym pracownikiem zawarliśmy porozumienie zmieniające (aneksy do umów o pracę). Czy takie zmiany należało konsultować z działającą w zakładzie organizacją związkową? Dodam, że w związku z podwyżkami nie dokonaliśmy żadnej zmiany przepisów wewnątrzzakładowych.

Związki zawodowe, Prawa pracownika

Sytuacja pracownika gdy nie oznaczono rodzaju umowy

Co z urlopem pracownika powracającego do pracy po długiej nieobecności?

Kiedy można odwołać pracownika z urlopu wypoczynkowego?

Przesunięcie urlopu - kilka wskazówek

Większość pracowników jest zatrudnionych w firmach bez związków zawodowych

Czy pracownik może zrzec się prawa do urlopu?

Wynagrodzenie za czas strajku

Czy pracownikowi przysługuje prawo sprzeciwu wobec kary porządkowej?

Jakie konsekwencje grożą pracodawcy za naruszenie zakazu dyskryminacji?

Czy wszyscy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę podlegają Kodeksowi pracy?

Czym się różni norma od wymiaru czasu pracy?

Kiedy pracodawca narusza dobra osobiste pracownika?

Spór o wysokość wynagrodzenia minimalnego

Czy można wprowadzić godzinną przerwę w pracy?

Jak pracodawca może weryfikować liczbę członków zakładowej organizacji związkowej

Jakie są obowiązki i prawa związane z dyżurem pracownika?

Praca nocna w systemie skróconego tygodnia pracy - porada

Odpowiedzialność w razie łamania przepisów o związkach zawodowych

Czy można zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy?

Kiedy pracownik może rozwiązać umowę ze skutkiem natychmiastowym?

Kto wstępuje w prawa pracownika po jego śmierci

Śmierć pracodawcy a kontynuacja stosunku pracy

Czy obowiązuje pakiet socjalny mimo wypowiedzenia układu zbiorowego pracy

Jak zostać członkiem związku zawodowego

Czy można przyznawać świadczenia socjalne bez zgody związków zawodowych

Jak usprawiedliwiać nieobecności w pracy?

Na czym polega umowa przedwstępna?

Kiedy pracodawca nie określił rodzaju umowy

Brak porozumienia w sprawie płacy minimalnej

Czy można wypłacać wynagrodzenie raz na dwa miesiące?

Czy wynagrodzenie przysługuje tylko za pracę wykonaną?

Jakie są rodzaje wynagrodzenia?

Przeniesienie pracownicy w ciąży do innej pracy (art. 179)

Stwierdzenie ciąży (art. 185)

Urlop ojcowski (art. 182(3))

Urodzenie dziecka wymagającego opieki szpitalnej (art. 181)

Zwolnienie działacza związkowego

Urodzenie martwego dziecka (art. 180(1))

Urlop wychowawczy (art. 186)

Przerwy w pracy dla kobiety karmiącej piersią (art. 187)

Powrót do pracy po zakończeniu urlopu wychowawczego (art. 186(4))

Zatrudnianie młodocianych przy pracach lekkich (art. 200(1))

Waloryzacja rent, emerytur i płacy minimalnej na 2011 r.

Odwołanie dyrektora szkoły

Czy bez konsultacji ze związkami zawodowymi można zmienić postanowienie regulaminu pracy

Czy można wypowiedzieć stosunek pracy nauczycielowi, który przebywa na urlopie dla poratowania zdrowia

Wymiana powietrza w pomieszczeniach pracy

Obowiązki pracodawcy związane z ochroną zdrowia

Obowiązek zapewnienia bezpiecznych warunków pracy

Czy podwyżki wynagrodzeń należy konsultować z organizacją związkową