Jak zostać członkiem związku zawodowego

Prawo tworzenia i wstępowania do związków zawodowych na podstawie art. 2 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (zwana dalej ustawą) mają pracownicy bez względu na podstawę nawiązanego stosunku pracy, członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, jeżeli nie są pracodawcami.

WAŻNE!
Nikt nie może ponosić ujemnych następstw z powodu przynależności do związku zawodowego lub pozostawania poza nim albo wykonywania funkcji związkowej. W szczególności nie może to być warunkiem nawiązania stosunku pracy i pozostawania w zatrudnieniu oraz awansowania pracownika (art. 3 ustawy).

Przepisy ustawy o związkach zawodowych oraz innych powszechnie obowiązujących aktów prawnych nie regulują trybu i zasad przyjmowania członków do związku zawodowego. W tej sprawie art. 13 pkt 5 ustawy odsyła do statutu związkowego. To on określa strukturę organizacyjną związków, jak również zasady i cel ich działania. W statucie wskazuje się m.in. zasady członkostwa oraz sprawowania funkcji związkowych. Podstawą do stanowienia reguł przyjmowania nowych członków mogą być także uchwały statutowych organów związkowych.

Czy bez konsultacji ze związkami zawodowymi można zmienić postanowienie regulaminu pracy >>

Przyjmowanie nowych członków związku

Tryb przyjmowania nowych członków do związku zawodowego przeważnie rozpoczyna się od złożenia pisemnej deklaracji członkostwa przez kandydata. W deklaracji poza danymi osobistymi podaje się również informacje dotyczące wykonywanego zawodu lub zajmowanego stanowiska. W zależności od stopnia szczegółowości deklaracji kandydat na członka związku może zostać zobowiązany np. do opisania przebiegu swojej pracy zawodowej. Często wymaga się również informacji o przynależności do stowarzyszeń lub innych organizacji.

WAŻNE!
W złożonej deklaracji kandydat na członka związku może zostać zobowiązany do złożenia oświadczenia o tym, że żaden inny związek zawodowy nie reprezentuje jego interesów.

Członkostwo w jednym związku zawodowym nie zawsze musi wykluczać możliwość przynależności do innej organizacji związkowej.

Wypełniona deklaracja może zostać złożona osobiście w siedzibie związku lub wysłana pocztą. Szczegółowe warunki dotyczące sposobu jej przekazania władzom związku powinny być określone w statucie.

Kolejnym krokiem jest rozpatrzenie kandydatury przez władze związku. Członkostwo nabywa się w drodze uchwały zarządu związku. Przeważnie zarząd związku decyzje w sprawie przyjęcia lub odmowy przyjęcia nowego członka podejmuje w terminie nie dłuższym niż 30 dni od daty złożenia deklaracji przez kandydata na członka. Oczywiście zapisy statutu związku mogą przewidywać inny termin na podjęcie takiej decyzji.

Przykład
Pracownik chciał wstąpić do związku zawodowego działającego w jego zakładzie pracy, spotkał się jednak z decyzją odmowną. Nie otrzymał w związku z tym żadnej odpowiedzi w formie pisemnej.
Takie zachowanie związków zawodowych należy uznać za prawidłowe, gdyż przepisy prawa nie nakładają takiego obowiązku, chociaż większość organizacji związkowych o takiej decyzji informuje kandydata właśnie na piśmie. Co więcej, przyjmuje się, że decyzja odmowna powinna być uzasadniona. W przypadku braku zapisu w statucie potwierdzającego taką właśnie formę odmowy przyjęcia do grona członków związku można przyjąć, że może być ona dokonana również ustnie.