Większość pracowników jest zatrudnionych w firmach bez związków zawodowych

Jeszcze mniejsza liczba pracowników należy do związków skupionych w Forum Związków Zawodowych (2 proc.). Względnie duży odsetek związkowców to członkowie małych organizacji niezrzeszonych w centrale, działających w jednym lub kilku zakładach pracy (4 proc.) - wynika z deklaracji zebranych przez CBOS.

Liczba związkowców malała na przestrzeni ostatnich lat. W latach 1991-1995 członkostwo w organizacjach związkowych zmniejszyło się z 19 do 11 proc. ogółu dorosłej ludności Polski. Kolejny spadek liczby związkowców miał miejsce w latach 2000-2002 oraz 2006-2007. W ciągu ostatnich trzech lat nie nastąpiły większe zmiany - przynależność do organizacji związkowych ustabilizowała się na niskim poziomie.

Działaczowi związkowemu przysługuje przywrócenie do pracy >>

Przynależność do związków zawodowych najczęściej deklarują przedstawiciele średniego personelu i technicy - wśród nich blisko dwie piąte stanowią związkowcy (37 proc.). Ponadto częściej niż inni aktywność związkową wykazują robotnicy wykwalifikowani (19 proc.), kadra kierownicza i specjaliści z wyższym wykształceniem oraz pracownicy administracyjno-biurowi (po 14 proc.).

Przynależność do związków zawodowych jest także uzależniona od formy własności zakładu pracy - związkom sprzyja własność państwowa. Spośród zatrudnionych w instytucjach publicznych i przedsiębiorstwach, których właścicielem jest państwo, około jednej trzeciej stanowią członkowie związków zawodowych (35 proc.).

Rzadziej przynależność do związków deklarują pracownicy zakładów o własności mieszanej - państwowej i prywatnej (10 proc.); najmniej związkowców jest w prywatnych zakładach pracy (1 proc.).

Społeczny inspektor pracy jest chroniony przed zwolnieniem >>

Blisko jedna trzecia zatrudnionych (30 proc.) pracuje w przedsiębiorstwach, w których działają związki zawodowe, z czego około połowy ma w zakładzie kilka związków. Większość pracowników (60 proc.) pracuje jednak w zakładach, w których nie ma związków. W ostatnich siedmiu latach zmalał odsetek osób zatrudnionych w przedsiębiorstwach, w których działają organizacje zakładowe.

Skuteczność działania związków zawodowych na poziomie przedsiębiorstwa nie jest zbyt duża - wskazuje CBOS. Najczęściej podzielana jest opinia, że związki się starają, ale niewiele im wychodzi (44 proc. wskazań). Dokładnie jedna trzecia pracowników zakładów, w których są organizacje związkowe (33 proc.) nie dostrzega żadnych efektów ich działalności. Co siódmy zaś (14 proc.) twierdzi, że są one efektywne, a załoga wiele im zawdzięcza.