Zasiłek dla bezrobotnych 2024 - kwoty brutto i netto. Podwyżka od 1 czerwca. Ile do ręki?

• Podwyżka zasiłku dla bezrobotnych od 1 czerwca 2024 r. O ile? Jakie kwoty netto i brutto?
• Składki bezrobotnego
• Jak długo można dostawać zasiłek dla bezrobotnych?
• Kto ma prawo do zasiłku dla bezrobotnych?

Podwyżka zasiłku dla bezrobotnych od 1 czerwca 2024 r. O ile? Jakie kwoty netto i brutto?

Od 1 czerwca 2024 r. (jak co roku) wzrastają kwoty zasiłku dla bezrobotnych. Od tego dnia wysokość zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w art. 72 ust. 1 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, przyznanego:
1) po dniu 31 grudnia 2009 r., wynosi:
a) 1662,00 zł - w okresie pierwszych 90 dni posiadania prawa do zasiłku,
b) 1305,20 zł - w okresie kolejnych dni posiadania prawa do zasiłku;
2) do dnia 31 grudnia 2009 r., wynosi 979,10 zł.

Waloryzacja zasiłku dla bezrobotnych w 2024 roku  wynika z Obwieszczenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 22 maja 2024 r. w sprawie wysokości zasiłku dla bezrobotnych. Ta waloryzacja jest co roku przeprowadzana w oparciu o średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w poprzednim roku. Przy czym nie dokonuje się waloryzacji jeżeli ww. średnioroczny poziom cen nie zmienił się lub uległ zmniejszeniu.

Są to oczywiście kwoty brutto. I są to kwoty zasiłku podstawowego dla bezrobotnych.

Bowiem trzeba wiedzieć, że na podstawie art. 72 ww. ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, wysokość zasiłku dla bezrobotnych zależy od „okresu uprawniającego do zasiłku" i wynosi: 
80% kwoty zasiłku podstawowego dla bezrobotnych posiadających okres uprawniający do zasiłku wynoszący mniej niż 5 lat,
100% kwoty zasiłku dla bezrobotnych posiadających okres uprawniający do zasiłku wynoszący od 5 lat do 20 lat,
120% kwoty zasiłku podstawowego dla bezrobotnych posiadających okres uprawniający do zasiłku wynoszący co najmniej 20 lat.

A zatem od 1 czerwca 2024 r. będą obowiązywać następujące kwoty (brutto – netto) zasiłku dla bezrobotnych (dotyczą zasiłków przyznanych od 2010 roku):

80% kwoty zasiłku podstawowego: 
1329,60 zł brutto (1209,94 zł netto) - w okresie pierwszych 90 dni posiadania prawa do zasiłku,
1044,16 zł brutto (950,19 zł netto) - w okresie kolejnych dni posiadania prawa do zasiłku.

100% kwoty zasiłku dla bezrobotnych (zasiłek podstawowy):
1662,00 zł brutto (1512,42 zł netto) - w okresie pierwszych 90 dni posiadania prawa do zasiłku,
1305,20 zł brutto (1187,73 zł netto) - w okresie kolejnych dni posiadania prawa do zasiłku.

120% kwoty zasiłku podstawowego:
1994,40 zł brutto (1814,90 zł netto) - w okresie pierwszych 90 dni posiadania prawa do zasiłku,
1566,24 zł brutto (1425,28 zł netto) - w okresie kolejnych dni posiadania prawa do zasiłku.

Składki bezrobotnego

Trzeba wiedzieć, że kwota brutto zasiłku dla bezrobotnych jest pomniejszana tylko przez 9% składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Rejestrujący się w urzędzie pracy bezrobotny zostaje objęty ubezpieczeniem zdrowotnym od daty rejestracji.
Składki emerytalna i rentowa są płacone za zarejestrowanego bezrobotnego przez urząd pracy, ze środków Funduszu Pracy. Podstawą wymiaru dla składek emerytalnej i rentowej jest kwota zasiłku łącznie z kosztami uzyskania i kwotą podatku dochodowego. Okres pobierania zasiłku jest traktowany jako okres składkowy.

Natomiast urząd pracy nie płaci za zarejestrowanych bezrobotnych składki wypadkowej oraz chorobowej. Dlatego też bezrobotny nie ma prawa do odszkodowania w przypadku nieszczęśliwego wypadku a także prawa do świadczeń z tytułu choroby lub porodu.

Jak długo można dostawać zasiłek dla bezrobotnych?

Na to pytanie odpowiada art. 73 ww. ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Zgodnie z tym przepisem okres pobierania zasiłku wynosi:

1) 180 dni – dla bezrobotnych zamieszkałych w okresie pobierania zasiłku na obszarze powiatu, jeżeli stopa bezrobocia na tym obszarze w dniu 30 czerwca roku poprzedzającego dzień nabycia prawa do zasiłku nie przekraczała 150 % przeciętnej stopy bezrobocia w kraju;

2) 365 dni – dla bezrobotnych:
a) zamieszkałych w okresie pobierania zasiłku na obszarze powiatu, jeżeli stopa bezrobocia na tym obszarze w dniu 30 czerwca roku poprzedzającego dzień nabycia prawa do zasiłku przekraczała 150 % przeciętnej stopy bezrobocia w kraju lub
b) powyżej 50 roku życia oraz posiadających jednocześnie co najmniej 20-letni okres uprawniający do zasiłku, lub
c) którzy mają na utrzymaniu co najmniej jedno dziecko w wieku do 15 lat, a małżonek bezrobotnego jest także bezrobotny i utracił prawo do zasiłku z powodu upływu okresu jego pobierania po dniu nabycia prawa do zasiłku przez tego bezrobotnego, lub
d) samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko w wieku do 15 lat.

Ale w przypadku zmiany przez bezrobotnego miejsca zamieszkania skutkującej zmianą właściwości powiatowego urzędu pracy bezrobotny ma obowiązek powiadomić o tym fakcie urząd pracy, w którym jest zarejestrowany, oraz stawić się w powiatowym urzędzie pracy właściwym dla nowego miejsca zamieszkania w terminie 14 dni od dnia zmiany miejsca zameldowania.

Warto też wiedzieć, że w razie urodzenia dziecka przez kobietę pobierającą zasiłek dla bezrobotnych, w okresie jego pobierania lub w ciągu miesiąca po jego zakończeniu, okres ten ulega przedłużeniu o czas, przez który przysługiwałby jej, zgodnie z odrębnymi przepisami, zasiłek macierzyński.

Natomiast okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych ulega skróceniu o okres zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych, robót publicznych oraz o okres odbywania stażu, szkolenia lub przygotowania zawodowego dorosłych przypadających na okres, w którym przysługiwałby zasiłek, oraz o okresy nieprzysługiwania zasiłku, o których mowa w art. 75 ust. 1–3 ustawy o o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Kto ma prawo do zasiłku dla bezrobotnych?

Na to pytanie odpowiada art. 71 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Zgodnie z tym przepisem prawo do zasiłku przysługuje bezrobotnemu za każdy dzień kalendarzowy od dnia zarejestrowania się we właściwym powiatowym urzędzie pracy (z zastrzeżeniem art. 75) jeżeli:

1) nie ma dla niego propozycji odpowiedniej pracy, propozycji stażu, przygotowania zawodowego dorosłych, szkolenia, prac interwencyjnych lub robót publicznych oraz

2) w okresie 18 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień zarejestrowania, łącznie przez okres co najmniej 365 dni:

a) był zatrudniony i osiągał wynagrodzenie w kwocie co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, od którego istnieje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy, z zastrzeżeniem art. 104a–105; w okresie tym nie uwzględnia się okresów urlopów bezpłatnych trwających łącznie dłużej niż 30 dni,
b) wykonywał pracę na podstawie umowy o pracę nakładczą i osiągał z tego tytułu dochód w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę,
c) świadczył usługi na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo współpracował przy wykonywaniu tych umów, przy czym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę w przeliczeniu na okres pełnego miesiąca, z zastrzeżeniem art. 104b ust. 2,
d) opłacał składki na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności lub współpracy, z zastrzeżeniem art. 104b ust. 2, przy czym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę,
e) wykonywał pracę w okresie tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, przy czym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę,
f) wykonywał pracę w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych lub spółdzielni usług rolniczych, będąc członkiem tej spółdzielni, przy czym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę,
g) opłacał składkę na Fundusz Pracy w związku z zatrudnieniem lub wykonywaniem innej pracy zarobkowej za granicą u pracodawcy zagranicznego w państwie niewymienionym w art. 1 ust. 3 pkt 2 lit. a–c, w wysokości 9,75 % przeciętnego wynagrodzenia za każdy miesiąc zatrudnienia,
h) był zatrudniony za granicą i przybył do Rzeczypospolitej Polskiej jako repatriant,
i) był zatrudniony, pełnił służbę lub wykonywał inną pracę zarobkową i osiągał wynagrodzenie lub dochód, od którego istnieje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy.

Do ww. 365 dni zalicza się (na podstawie art. 71 ust. 2 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy) również okresy:

1) zasadniczej służby wojskowej, przeszkolenia wojskowego, służby przygotowawczej, służby kandydackiej, kontraktowej zawodowej służby wojskowej, ćwiczeń wojskowych, okresowej służby wojskowej, terytorialnej służby wojskowej pełnionej rotacyjnie lub służby wojskowej pełnionej w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny oraz zasadniczej służby w obronie cywilnej i służby zastępczej, a także służby w charakterze funkcjonariusza, o którym mowa w ustawie z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin;

2) urlopu wychowawczego udzielonego na podstawie odrębnych przepisów;

3) pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy lub służby, o której mowa w pkt 1, renty szkoleniowej oraz przypadające po ustaniu zatrudnienia, wykonywania innej pracy zarobkowej albo zaprzestaniu prowadzenia pozarolniczej działalności okresy pobierania zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego lub świadczenia rehabilitacyjnego, jeżeli podstawę wymiaru tych zasiłków i świadczenia, z uwzględnieniem kwoty składek na ubezpieczenia społeczne, stanowiła kwota wynosząca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę;

4) niewymienione w ust. 1 pkt 2, za które były opłacane składki na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy, jeżeli podstawę wymiaru składek stanowiła kwota wynosząca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę;

5) za które przyznano odszkodowanie z tytułu niezgodnego z przepisami rozwiązania przez pracodawcę stosunku pracy lub stosunku służbowego, oraz okres, za który wypłacono pracownikowi odszkodowanie z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę;

6) świadczenia usług na podstawie umowy uaktywniającej, o której mowa w art. 50 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2023 r. poz. 204 i 1429);

7) pobierania renty rodzinnej, w przypadku gdy nastąpił zbieg prawa do tej renty z prawem do renty z tytułu niezdolności do pracy i wybrano pobieranie renty rodzinnej;

8) sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem przez osoby, o których mowa w art. 6a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych;

9) pobierania świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, lub zasiłku dla opiekuna na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, jeżeli utrata prawa do nich była spowodowana śmiercią osoby, nad którą opieka była sprawowana, albo przyznaniem osobie, nad którą opieka była sprawowana, prawa do świadczenia wspierającego, o którym mowa w ustawie z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz. U. poz. 1429 i 2760).

10) zatrudnienia z wynagrodzeniem poniżej minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie w przypadku osób, którym na podstawie art. 15g ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1327, 1429, 1723, 1860, 2029 i 2740) obniżono wymiar czasu pracy skutkujący obniżeniem wysokości wynagrodzenia poniżej minimalnego wynagrodzenia za pracę, jeżeli przed wskazanym obniżeniem wymiaru czasu pracy osiągały miesięcznie wynagrodzenie w kwocie co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Ponadto prawo do zasiłku przysługuje bezrobotnym zwolnionym z zakładów karnych i aresztów śledczych, zarejestrowanym w okresie 30 dni od dnia zwolnienia, jeżeli suma okresów, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i ust. 2, przypadających w okresie 18 miesięcy przed ostatnim pozbawieniem wolności oraz wykonywania pracy w okresie pozbawienia wolności wynosiła co najmniej 365 dni, przy czym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę. W przypadku pozbawienia wolności w okresie pobierania zasiłku, po zwolnieniu z zakładu karnego lub aresztu śledczego przysługuje prawo do zasiłku na okres skrócony o okres pobierania zasiłku przed pozbawieniem wolności i w trakcie przerw w odbywaniu kary.

Prawo do zasiłku przysługuje także bezrobotnym zwolnionym z zasadniczej służby wojskowej lub okresowej służby wojskowej, jeżeli okres jej odbywania wynosił co najmniej 240 dni i przypadał w okresie 18 miesięcy poprzedzających dzień zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy.

W przypadku udokumentowania przez bezrobotnego okresu uprawniającego do zasiłku po upływie 7 dni od dnia zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy, jednak w okresie posiadania statusu bezrobotnego, prawo do zasiłku przysługuje od dnia udokumentowania tego prawa na okres, o którym mowa w art. 73 ust. 1.

Podstawa prawna: 

• Obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 22 maja 2024 r. w sprawie wysokości zasiłku dla bezrobotnych (M. P. z 2024 r., poz. 397).
• Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 2024 r., poz. 475).

oprac. Paweł Huczko