Czy wszyscy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę podlegają Kodeksowi pracy?

Jeżeli stosunek pracy określonej kategorii pracowników regulują przepisy szczególne, przepisy kodeksu stosuje się jedynie w zakresie nieuregulowanym tymi przepisami. Takie osobne, pozakodeksowe regulacje dla poszczególnych grup pracowników zwane są pragmatykami pracowniczymi. Wprowadzanie odrębnych regulacji uzasadnia się specyfiką i właściwościami niektórych przypadków zatrudnienia (np. zapewnienie rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa w przypadku pracowników służby cywilnej).

Polecamy: Stosunek pracy

Przykładowo możemy wskazać następujące ustawy, regulujące pewne stosunki pracy w sposób szczegółowy:

• ustawę Karta Nauczyciela,
• ustawę Prawo o szkolnictwie wyższym,
• ustawę o służbie cywilnej,
• ustawę o ustroju sądów powszechnych, 
• ustawę o prokuraturze.

Należy zatem pamiętać, że zatrudniając pracownika, do którego stosuje się m.in. wskazane wyżej ustawy, zawsze w pierwszej kolejności należy sięgać do tych aktów a dopiero później do Kodeksu pracy.

Zobacz także: Kodeks pracy

Pan Jacek pracuje w szkole podstawowej jako nauczyciel matematyki. Do jego stosunku pracy w pierwszej kolejności będzie miała zastosowanie ustawa Karta Nauczyciela, która przewiduje np. nagrodę jubileuszową po przepracowaniu określonego okresu. Kodeks pracy nie przewiduje w ogóle tego rodzaju nagrody na innych pracowników, chyba że pracodawca dobrowolnie zdecyduje się na jej wypłacanie.

Trzeba pamiętać, że pragmatyki odnoszą się jedynie do ściśle wskazanych w nich kategorii pracowników. W niektórych przypadkach będzie więc zachodzić sytuacja, że zatrudnienie części pracowników danej instytucji podlega regulacji pragmatyk, natomiast odnośnie pozostałych należy stosować przepisy kodeksu pracy.

Arkadiusz Nowak jest Dyrektorem Generalnym jednego z urzędów państwowych. W swoim urzędzie zatrudnia on zarówno pracowników służby cywilnej, do których będzie miała zastosowanie ustawa o służbie cywilnej, jak i np. sprzątaczki, do których będzie miał zastosowanie tylko Kodeks pracy.

Zupełnie inna sytuacja prawna ma miejsce w przypadku osób pozostających w stosunku służbowym (np. żołnierzy zawodowych), którzy nie są zatrudnieni w stosunku pracy (czyli na podstawie którejś z umów o pracę). W ich przypadku może mieć miejsce w pewnych sytuacjach pomocnicze stosowanie przepisów kodeksu pracy, co nie zmienia jednak faktu, że nie są oni pracownikami w rozumieniu kodeksu.