REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

REKLAMA

ZUS, Wynagradzanie

Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail

Czy zmiana liczby ubezpieczonych w trakcie roku ma wpływ na składkę wypadkową

Jaką składkę wypadkową powinien płacić w 2008 roku płatnik, który prowadzi działalność gospodarczą od stycznia 2006 r. i w 2006 roku zatrudniał średnio 15 osób. Następnie stan zatrudnienia został zmniejszony. Płatnik opłacał za rok składkowy od 1 kwietnia 2007 r. składkę w wysokości 1,20 proc., zgodnie z przynależnością do sekcji K. Czy płatnik postąpił prawidłowo, opłacając składkę w wysokości 1,20 proc. pomimo zmniejszenia stanu zatrudnienia?

Jak udzielać pochwał i reprymend?

PROBLEMJestem początkującym menedżerem, kieruję kilkunastoosobowym zespołem w dużej firmie usługowej. Największy problem sprawia mi udzielanie pochwał i reprymend moim podwładnym. Nie chcę być dla nich niesprawiedliwy, ale i nie wiem, jakie stosować zasady, aby obiektywnie oceniać ich pracę. Samo przekazywanie im moich uwag, szczególnie tych krytycznych, jest dla mnie bardzo nieprzyjemne.

Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe

Z końcem stycznia 2008 r. mija termin na złożenie informacji ZUS IWA za 2007 r., w której pracodawcy powinni wykazać informacje pozwalające na ustalenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe. W tekście udzielamy instrukcji, jak wypełnić ZUS IWA.

Czy emeryt zleceniobiorca może być zwolniony od opłacania składek

Na podstawie umowy zlecenia od 1 czerwca 2007 r. zatrudniamy emeryta. Został on przez nas zgłoszony do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego. W grudniu poinformował nas, iż od 1 października wykonuje równocześnie umowę o pracę na pół etatu i otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 500 zł miesięcznie. Czy fakt zatrudnienia emeryta także na podstawie umowy o pracę wpływa na podleganie ubezpieczeniom z umowy zlecenia?

REKLAMA

Motywacja kompleksowa

Jak zadbać o odpowiednią efektywność pracowników - odpowiedzi na to pytanie poszukiwali uczestnicy XXI konferencji w cyklu Konwent HR, zorganizowanej w Warszawie 21 listopada 2007 r. przez Polskie Stowarzyszenie Zarządzania Kadrami.

Czy pracownik może żądać od pracodawcy dodatkowych świadczeń

Pracowałem w zakładach górniczych jako operator ciężkich maszyn. Konsekwencją kilku lat pracy jest choroba zawodowa - zespół wibracyjny postać kostno-stawowa. Mam decyzję powiatowego inspektora sanitarnego stwierdzającego istnienie tej choroby. Otrzymałem już od ZUS jednorazowe odszkodowanie. Po wyczerpaniu okresu pobierania zasiłku chorobowego wystąpiłem o świadczenie rehabilitacyjne. ZUS jednak odmówił mi jego przyznania, stwierdzając, że stan mojego zdrowia nie rokuje poprawy. Przyznano mi natomiast rentę z tytułu choroby zawodowej, ponieważ stwierdzono u mnie częściową niezdolność do pracy. Pracodawca rozwiązał ze mną umowę o pracę. Czy przysługują mi jakieś dodatkowe świadczenia od pracodawcy w związku z moją chorobą?

Rozliczenie pensji w miesiącu, w którym pracownik otrzymał bony swiąteczne

W grudniu wielu pracodawców decyduje się na przyznanie pracownikom bożonarodzeniowych upominków w postaci bonów towarowych. Każdy przekazany pracownikowi bon towarowy należy w odpowiedni sposób rozliczyć. Metoda rozliczenia zależy przede wszystkim od źródła finansowania tych świątecznych upominków. Bony towarowe dla pracowników mogą zostać sfinansowane ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych bądź ze środków obrotowych pracodawcy.

Samozatrudniony (nie)zadowolony

Różne formy elastycznego zatrudnienia zauważalne na polskim rynku pracy determinowane są wymaganiami pracodawców i nadmiarem pracowników. Jednakże efektywna praca niezależnych współpracowników może zależeć od tego, jak pracodawca traktuje tę kategorię zatrudnionych. Współdziałanie powinno opierać się na wzajemnym zaufaniu, lojalności, zdobywaniu i wymianie niezbędnej wiedzy oraz porównywalnym z innymi wynagrodzeniu pracowników.

REKLAMA

Jak ZUS ustala kwotę nadpłaty składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe

W grudniu br. dowiedzieliśmy się, że nasz pracownik od jakiegoś czasu pracuje równocześnie na zlecenie w innej firmie i że z tego tytułu firma odprowadza za niego składki na dobrowolne ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Po obliczeniach łącznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia z umowy o pracę i zlecenia okazało się, że w listopadzie br. została przekroczona roczna podstawa wymiaru tych składek. W naszym zakładzie pracownik zarabia 6800 zł miesięcznie, a z umowy zlecenia tylko 1200 zł. Czy w związku z tym ZUS zwróci nadpłacone składki proporcjonalnie do podstawy wymiaru składek w każdym zakładzie, czy odda je po połowie?

Czy korespondent, który został oddelegowany za granicę, podlega polskim przepisom ubezpieczeniowym

Redakcja naszego czasopisma planuje wysłać korespondenta zagranicznego do Czech na około dwa lata. Zarówno pracownik, jak i nasza redakcja chcemy, aby korespondent podlegał ubezpieczeniom społecznym w Polsce i aby składki opłacać w ZUS. Przewidywany okres pracy przekracza 12 miesięcy, dlatego nie będziemy mogli uzyskać poświadczenia formularza E-101. Czy jest sposób, aby korespondent podlegał polskim ubezpieczeniom społecznym w czasie pracy za granicą? Czy jest to możliwe tylko przez zawarcie porozumienia wyjątkowego?

Postępowanie odwoławcze w sprawach ubezpieczeniowych

Odwołania od decyzji organów rentowych wnosi się na piśmie do organu, który wydał decyzję, w terminie miesiąca od doręczenia odpisu decyzji. Organ rentowy przekazuje niezwłocznie odwołanie wraz z aktami sprawy do sądu.

Jakie nieodpłatne świadczenia dla pracowników są opodatkowane

Pracodawcy często poza wynagrodzeniem oferują pracownikom dodatkowe, nieodpłatne świadczenia, m.in. pakiety medyczne, karnety rekreacyjne, bilety do kina. Od takich świadczeń pracownik też musi zapłacić podatek i składki ZUS.

Kiedy i według jakich zasad wypłacamy dodatki wyrównawcze

Dodatki wyrównawcze mają na celu rekompensatę pracownikowi różnicy między dotychczas otrzymywanym wynagrodzeniem a nowym w sytuacjach szczególnych wskazanych w przepisach prawa pracy.

Czy bon to dobry prezent

Przekazanie bonu towarowego na rzecz pracowników powoduje konieczność opodatkowania jego wartości podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jak liczyć podstawę odprawy emerytalnej

Jesteśmy jednostką budżetową samorządu terytorialnego (DPS). We wrześniu pracownik odchodzi na emeryturę, w związku z tym mamy obowiązek wypłacić mu 6-miesięczną odprawę. Na wynagrodzenie pracownika składają się: wynagrodzenie zasadnicze 1000 zł, premia regulaminowa - 20% wynagrodzenia zasadniczego, dodatek stażowy 20% wynagrodzenia zasadniczego. W lipcu pracownik otrzymał premię regulaminową w zwiększonej wysokości - 40%. Jakie składniki należy przyjąć do obliczenia podstawy odprawy (czy wynagrodzenie zasadnicze + dodatek stażowy + 20% premii regulaminowej czy wynagrodzenie zasadnicze, dodatek stażowy i średnią wysokość premii z 3 miesięcy)?

Ubezpieczenie ławnika

Jestem ławnikiem sądowym. Nie mam innego zajęcia ani statusu osoby bezrobotnej, nie pobieram również emerytury ani renty. Dotychczas podlegałem ubezpieczeniu zdrowotnemu jako członek rodziny osoby ubezpieczonej (konkretnie pracującej żony). Czy obecnie, tzn. od 1 października 2007 r., podlegam ubezpieczeniu zdrowotnemu jako ławnik?

Po zwolnieniu z pracy można kontynuować opłacanie składek

Osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, np. pracownicy, mogą po ich ustaniu kontynuować je dobrowolnie. W tym celu muszą złożyć w ZUS w nieprzekraczalnym terminie 30 dni wniosek i co miesiąc opłacać składki.

Czy jednostka badawczo-rozwojowa ma obowiązek płacenia za pracowników składek na FGŚP

Jesteśmy jednostką badawczo-rozwojową. Prowadzimy działalność gospodarczą. Czy to prawda, że w związku ze zmianą ustawy, która od 10 sierpnia 2007 r. umożliwia ogłoszenie upadłości naszej jednostki, powinniśmy płacić składki na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych?

Ubezpieczenie zdrowotne członków rad nadzorczych - na nowych zasadach

Od 1 października 2007 r. członkowie rad nadzorczych podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wcześniej objęci byli ubezpieczeniem zdrowotnym, gdy pobierali świadczenie pieniężne za pełnienie funkcji. Zmianę tę wprowadziła nowelizacja z 24 sierpnia 2007 r. ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Jak prawidłowo zlecać pracę nocną

Praca nocna może być wykonywana bez potrzeby jej uzasadniania szczególnymi potrzebami pracodawcy, ale jako bardziej uciążliwa uprawnia pracownika do dodatkowej rekompensaty i podlega pewnym ograniczeniom.

Odszkodowanie z tytułu zakazu konkurencji

Obowiązujące przepisy prawa pracy nie wyjaśniają zasad, według których powinno zostać obliczone odszkodowanie z tytułu zakazu konkurencji. Kodeks pracy wskazuje jedynie jego dolny pułap.

Produkt z przyszłością - bony jako narzędzie wpływające na poprawę satysfakcji pracowników

Mimo że rynek bonów towarowych ustabilizował się na dobre, większość emitentów stara się modyfikować swoje oferty, by jak najlepiej dostosować je do zwiększających się wymagań klientów. Wyspecjalizowane firmy emitenckie przyczyniły się do zasadniczej zmiany jakościowej rynku, a pośrednio także do zmiany sposobu postrzegania tej formy wynagrodzeń pozapłacowych przez swoich klientów.

Kiedy wynagrodzenie wpływa na motywację

Aby motywowanie przez wynagrodzenie było efektywne, powinno być dostosowane indywidualnie do pracownika. Nie można jednoznacznie stwierdzić, że coś konkretnie i ze stałą siłą tak samo motywuje wszystkich ludzi.

Podwyżka mile widziana

Każdy pracownik ma nadzieję, że efekty jego pracy zostaną zauważone i docenione przez pracodawcę. Dobrze się dzieje, jeżeli przekonaniu pracownika towarzyszy pozytywne działanie pracodawcy, który w wymierny sposób wynagrodzi pracownikowi jego zaangażowanie.

Kiedy premia jest nagrodą

Polityka płacowa może zarówno motywować pracowników do jak najlepszej pracy, jak i zniechęcać do podejmowania pożądanych przez pracodawcę działań.

Jakie ubezpieczenia przy pracy nakładczej

Nakładca obowiązkowo podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, nie podlega natomiast ubezpieczeniu wypadkowemu, na własny wniosek może natomiast zgłosić się do ubezpieczenia chorobowego.

Premie i nagrody

Premia czy nagroda wywołuje zawsze pozytywne emocje wśród pracowników. Popularność zagadnienia sprawia, że warto mu się bliżej przyjrzeć. Znajomość reguł i konsekwencji przyznawania takich gratyfikacji jest przydatna dla dwóch stron stosunku pracy. Pracownik powinien wiedzieć, kiedy i za co może spodziewać się nagrody czy też premii. Pracodawca natomiast musi wiedzieć, kiedy i jak poprawnie ich udzielać, aby były zarówno przyznane zasadnie oraz by w odczuciu pracownika były sprawiedliwe.

Jak zmotywować pracownika

Jedna z podstawowych zasad motywowania przez wynagrodzenie mówi, że dotyczy ono konkretnego pracownika. Dlatego istotne jest, aby obowiązujący w firmie system wynagradzania uwzględniał indywidualne potrzeby pracowników.

Specjaliści w cenie

Wynagrodzenia osób na tych samych stanowiskach w różnych regionach Polski różnią się od siebie. Potwierdzają to dane ostatniego raportu płacowego AG „TEST” HR Wiosna 2007 oraz badania Głównego Urzędu Statystycznego. Dlaczego się tak dzieje, kto w ostatnim czasie zyskał najwięcej, kto może się spodziewać najwyższych wzrostów w ciągu najbliższych lat, a kto powinien zmienić swój zawód?

Egzekucja podatku z wynagrodzenia za pracę

Kwota wynagrodzenia za pracę wolna od egzekucji wynosi połowę otrzymywanego wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu składki na ubezpieczenie społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób prawnych, lecz kwota ta nie może być niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia, pomniejszona o składki na ubezpieczenie społeczne oraz zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Rolnik może ubezpieczyć się w ZUS albo KRUS

Rolnik, który jednocześnie prowadzi działalność gospodarczą i podlega ubezpieczeniu rolniczemu, musi opłacić składkę w podwójnej wysokości. Za czwarty kwartał musi wpłacić do KRUS 502 zł.

Jak zapobiegać odejściom wartościowych pracowników

PROBLEMJestem kierownikiem działu administracyjno-personalnego dużej organizacji. Od jakiegoś czasu mamy problem z odpływem wielu wartościowych pracowników, co z pewnością wiąże się z lepszą ofertą pracy u konkurencji. Wydaje się, że same podwyżki pensji, a tym bardziej sama stabilność zatrudnienia, nie zatrzymają odchodzących. Jakie mechanizmy uruchomić, aby związać z firmą najlepszych pracowników?

Czy wygrana w grach losowych spowoduje zawieszenie świadczenia przedemerytalnego

Otrzymuję z ZUS świadczenie przedemerytalne w wysokości 711,54 zł. Nie dorabiam do niego na żadnej podstawie. Od kilku lat biorę udział w grach losowych. Ostatnio wygrałem 10 tys. zł. Czy spowoduje to, że ZUS zawiesi mi na jakiś czas wypłatę świadczenia przedemerytalnego? Czy powinienem poinformować oddział ZUS wypłacający mi świadczenie o wysokości wygranej?

Jakie obowiązki ma pracodawca, gdy pracownik przechodzi na świadczenie przedemerytalne

Zwalniany pracownik może w niektórych przypadkach uzyskać prawo do świadczenia przedemerytalnego do czasu nabycia uprawnień do emerytury. Dlatego ważne jest, aby pracodawca odpowiednio wypełnił dokumenty pracownika związane z rozwiązaniem stosunku pracy, zwłaszcza świadectwo pracy. Zwolnienie to musi dotyczyć określonych przyczyn leżących po stronie pracodawcy. Pracodawca, syndyk, likwidator lub inna osoba sprawująca zarząd nad majątkiem firmy musi wyraźnie wskazać tę przyczynę w wystawianym świadectwie pracy lub odrębnym zaświadczeniu.

Dowóz pracowników przez pracodawcę do miejsca pracy

Nasza spółka zajmuje się produkcją wafli. Zakład produkcyjny znajduje się w hali na obrzeżach miasta. Ze względu na brak bezpośredniego dojazdu do hali codziennie rano i popołudniu dowozimy i odwozimy pracowników do i z pracy. Czy wartość takiego dowozu podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym? Czy może powinniśmy doliczać tę wartość do przychodów z wykonywanej pracy?

Radość i sprawiedliwość - czy warto inwestować w talenty

Czy rzeczywiście warto inwestować w talenty? Każdy pracownik dba przede wszystkim o własny interes, a nie sukces firmy, więc może warto wyznaczać jasne cele i konsekwentnie je egzekwować, zamiast bez końca zachęcać i dopieszczać? Odpowiedzi na te pytania szukali praktycy zarządzania personelem, trenerzy oraz przedstawiciele świata nauki, uczestnicy drugiej debaty zorganizowanej przez Serwis HR, należący do Wydawnictwa Wolters Kluwer Polska przy współpracy z Polskim Stowarzyszeniem Zarządzania Kadrami.

Dobrowolne potrącenia z wynagrodzenia za pracę

Znajomość zasad dotyczących potrącania z wynagrodzenia za pracę roszczeń pieniężnych jest potrzebna zarówno pracownikowi, jak i pracodawcy. Pracodawca musi wiedzieć, o jaką kwotę może zmniejszyć wypłacane pracownikowi wynagrodzenie, a pracownik na pewno jest zainteresowany, ile z należnego wynagrodzenia po dokonanych potrąceniach zostanie mu wypłacone. Ponadto wiedza o potrąceniach zabezpiecza pracodawcę przed koniecznością zwrotu nienależnie pobranych kwot wraz z zaliczkami oraz grzywną inspektora PIP.

Troskliwy lider

Zakłócenia lub wahania w motywacji mogą występować z różną częstotliwością. Jeśli dotyczą rzadkich przypadków, to nie zagrażają efektywności pracy, a same przyczyny można łatwo zidentyfikować i usunąć. Główną przyczyną zakłóceń jest niekonsekwentne stosowanie przez kierownika dostępnych mu instrumentów motywowania w stosunku do poszczególnych pracowników lub tych samych pracowników w różnym czasie. Wahania w motywacji mogą natomiast występować w przypadku ograniczonej dostępności w danym okresie motywatorów, zwłaszcza bodźców płacowych. Co zatem powinien robić szef, aby skutecznie zapobiegać demotywacji pracowników?

Czy pracownik przywrócony do pracy przez sąd musi zwrócić odprawę

Pracownik został zwolniony z powodu likwidacji stanowiska pracy i otrzymał z tego tytułu odprawę. Odwołał się jednak do sądu pracy i domaga się przywrócenia do pracy ze względu na naruszenie procedury zwolnień grupowych. Czy w przypadku gdy zostanie przywrócony do pracy, będzie musiał zwracać wypłaconą mu wcześniej kwotę odpraw?

Kto zgłasza wniosek o emeryturę

Nasz pracownik jest uprawniony do świadczenia przedemerytalnego, którego nie pobiera ze względu na wysokość osiąganego przychodu. Za kilka miesięcy ukończy wiek emerytalny. Czy wniosek o emeryturę powinien zostać złożony za naszym pośrednictwem jako zakładu pracy? Czy ZUS powiadomi go o konieczności złożenia wniosku o emeryturę, czy musimy pilnować tego terminu?

Kwota wolna od potrąceń po obniżce składki rentowej

Jesteśmy dużą firmą handlową. Co miesiąc kilkunastu pracownikom dokonujemy potrąceń z wynagrodzenia. Jaka kwota jest wolna od potrąceń po zmianie wysokości składki rentowej?

Jak nakłonić pracowników, aby pozostali w firmie

Demografia, deficyt kwalifikacji, demotywacja (czyli wcześniejsze emerytury, zasiłki itp.), defraudacja (czyli szara strefa) oraz Dublin... to 5D, które pokazuje problemy polskiego rynku pracy. I lepiej już nie będzie: imigracja nie zastąpi emigracji ani ilościowo, ani jakościowo, a i w innych dziedzinach nie zapowiadają się zmiany na lepsze. Jak zatem w takiej sytuacji mają poradzić sobie pracodawcy?

Skutki zmian w składnikach wynagrodzenia

Zdarza się, że w okresie poprzedzającym urlop wypoczynkowy lub zwolnienie lekarskie nastąpiła zmiana w składnikach pensji. Czy zmiana taka ma jakiś wpływ na sposób ustalania wynagrodzeń za czas tych nieobecności?

Nie mówią mi nic. Jak mi się ma chcieć?

Wszyscy chcemy mieć zaangażowanych pracowników. Marzymy o tym, by pracownicy traktowali firmę jak własny biznes, by w ich zachowaniu widoczne było przedsiębiorcze myślenie. Jednocześnie bardzo często traktujemy pracowników w taki sposób, że nie dajemy im szans na to. Komunikacja wewnętrzna może tu zrobić wiele, ale jako osoby odpowiedzialne za komunikację, musimy się skoncentrować na zaangażowaniu i zacząć traktować pracowników poważnie. Dzieje się tak rzadko. W wielu przypadkach właściwsze byłoby pytanie, dlaczego naszym pracownikom chce się jeszcze w ogóle pracować?

Pieniądze to nie wszystko

Przeciętny pracownik ma wrodzoną niechęć do pracy i unika jej, jeśli tylko może. Nie chce brać na siebie odpowiedzialności, woli raczej być kierowany. Jest mało ambitny i nad wszystko przedkłada bezpieczeństwo i święty spokój. Z tego powodu większość ludzi musi być zmuszana, kontrolowana, kierowana i straszona konsekwencjami, aby podejmować odpowiedni wysiłek ukierunkowany na osiągnięcie celów organizacji.

Potrącenia przy zbiegu zajęć z ZUS i urzędu skarbowego

Pracownik ma zajęcie wynagrodzenia z ZUS (zaległość w składkach z tytułu wcześniej prowadzonej działalności gospodarczej). Dodatkowo w tym miesiącu otrzymaliśmy pismo z urzędu skarbowego nakazujące potrącić kwotę nieuiszczonego przez pracownika mandatu. Zajęcie wynagrodzenia z ZUS nie pozwala na jednoczesne dokonanie potracenia na rzecz urzędu skarbowego. Czy należność dla służb skarbowych ma w tej sytuacji pierwszeństwo? Jak powinniśmy postąpić?

Kto nie kreuje, ten nie przeżyje

W czasie walki z rynkowymi rywalami nieustannie redukującymi koszty, innowacyjność jest jedynym sposobem na osiągnięcie ponadprzeciętnych wyników. Jednak innowatorzy w dziale rozwoju produktu lub dziale badań nie zagwarantują sukcesu. Menedżerowie powinni promować kreatywne działanie, stałą gotowość do zmian, eksperymentów wśród wszystkich pracowników, na każdej płaszczyźnie funkcjonowania firmy. W jaki sposób mają to robić?

Jak ZUS ustala kwotę przychodu za okres pobierania świadczenia przedemerytalnego

Przy ustalaniu wysokości przychodu za okres pobierania świadczenia przedemerytalnego ZUS może zaliczyć do niego zarówno wypłacone świadczenie oraz wynagrodzenie za pracę, jak i kwotę zawieszonego świadczenia przedemerytalnego (wyrok Sądu Najwyższego z 9 maja 2006 r., II UA 1/06).

Po rencie można starać się o świadczenie przedemerytalne

Nie jest możliwe zrezygnowanie z renty i przejście na świadczenie przedemerytalne. Osoby pobierające rentę mogą otrzymać to świadczenie, gdy prawo do niej ustanie.

Cywilnoprawna odpowiedzialność pracodawcy za wypadek przy pracy

W razie zaistnienia wypadku przy pracy pracodawca może być zobowiązany do zapłaty pracownikowi dodatkowego odszkodowania. Zasady tej odpowiedzialności odszkodowawczej określają przepisy kodeksu cywilnego. Natomiast jej celem jest wyrównanie szkody i krzywdy, jaką poniósł pracownik w wyniku wypadku przy pracy, i która w całości nie została pokryta z ubezpieczenia wypadkowego wypłacanego przez ZUS.

REKLAMA