Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy premia jest nagrodą

Marcin Nowak
Polityka płacowa może zarówno motywować pracowników do jak najlepszej pracy, jak i zniechęcać do podejmowania pożądanych przez pracodawcę działań.

Jak zmotywować pracowników do lepszej pracy, jak dobrze zbudować system motywacyjny, to pytania, z którymi na co dzień borykają się pracodawcy. Na system wynagrodzeń obowiązujący w danej firmie składa się wiele elementów. System wynagrodzeń to zasady opłacania pracy pracowników. Dobry system wynagradzania powinien łączyć otrzymywane wynagrodzenie z trudnością i efektami świadczonej pracy.

Na system wynagrodzeń składa się płaca zasadnicza, określone dodatki do wynagrodzenia (np. dodatek za znajomość języków obcych, funkcyjny, stażowy), premie i nagrody, nagrody jubileuszowe, świadczenia w naturze (deputaty).

Wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy. Oprócz wynagrodzenia zasadniczego pracownikowi mogą przysługiwać inne świadczenia pieniężne związane z pracą. Do tych świadczeń należą różne dodatki - obligatoryjne, wynikające bezpośrednio z Kodeksu pracy - fakultatywne ich przyznanie uzależnione jest od obowiązujących w zakładzie przepisów płacowych, nagroda jubileuszowa, premie regulaminowe, premie uznaniowe.

Zasady wynagradzania należy określić w układzie zbiorowym pracy albo w regulaminie, a gdy pracodawca nie ma obowiązku wydawania regulaminu, to w umowie o pracę.

Jak wynagrodzić pracownika

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W dobie powszechnej emigracji zarobkowej o dobrego i wykwalifikowanego pracownik jest coraz trudniej. Dlatego pracodawcy podejmują różne kroki, aby zatrzymać najlepszych pracowników. W tym celu tworzą i stosują różne programy, których celem jest dowartościowanie najlepszych pracowników.

Do najpopularniejszych narzędzi motywujących zaliczamy:

• prowizję (wysokość wynagrodzenia stanowi procent osiągniętych przez pracownika obrotów, szczególnie polecana w przypadku handlowców),
• premię regulaminową (otrzymywana jest np. raz w roku, po spełnieniu określonych w regulaminie wynagradzania warunków),
• premię uznaniową,
nagrody (rzeczowe, prestiżowe).

Należy pamiętać, że powyższe narzędzia będą spełniały swoją rolę tylko wówczas, gdy pracownik będzie miał pełną wiedzę na ich temat. Dlatego dobrze jest już na początku współpracy poinformować pracownika o obowiązującym w firmie systemie wynagradzania.

Premia

Premia może być traktowana jako fakultatywny składnik wynagrodzenia. Oznacza to, że pracownik może, ale nie musi jej otrzymać. Przy ustalaniu prawa do premii konieczne jest precyzyjne określenie warunków i zasad jej przyznawania. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 29 czerwca 2005 r. (I PK 272/04, Wokanda 2006/3/29), świadczenie, którego wypłata jest uzależniona od spełnienia konkretnego i podlegającego weryfikacji warunku, jest premią, a nie nagrodą uzależnioną od uznania pracodawcy.

Premia regulaminowa

Warunki otrzymania premii regulaminowej powinny zostać określone w regulaminie wynagradzania w sposób zrozumiały i czytelny dla pracowników, tak aby wiedzieli dokładnie, od czego zależy wysokość otrzymanej przez nich premii. W regulaminie wynagradzania pracodawca powinien więc określić szczegółowo warunki konieczne do otrzymania premii oraz jej wysokość. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 21 listopada 1985 r. I (PRN 90/85 OSNC 1986/9/149) postanowienia regulaminu premiowania mogą uzależniać prawo do premii od wykonania konkretnych zadań premiowych. Taki zapis w regulaminie będzie oznaczać, że każdy pracownik, który spełni warunki określone w przepisach, będzie miał prawo dopomagać się przyznania premii. Regułę premiowania stanowi zasada, według której zadania i wymagania stawiane pracownikowi z jednej strony oraz rodzaj i wysokość dodatkowego wynagrodzenia z drugiej strony powinny być skonkretyzowane.

Przy premii regulaminowej na szczególną uwagę zasługuje najnowsza uchwała Sądu Najwyższego z 7 lipca 2007 r. (I PZP 5/07), w której sąd orzekł, że pracownik uprawniony na podstawie zakładowego układu zbiorowego pracy i regulaminu premiowania do premii z zysku nie ma roszczenia o wypłatę tej premii za dany rok, jeżeli sprawozdanie finansowe pracodawcy za ten rok, wskutek utworzenia rezerwy na podstawie ustawy o rachunkowości, nie wykazało zysku. Powyższa uchwała oznacza, że nie zawsze, mimo że taki obowiązek wynika z przepisów płacowych, pracodawca musi wypłacać pracownikowi premię. Jeżeli więc nie został wypracowany zysk i pracodawca wykazał to w rocznym sprawozdaniu, to pracownik nie będzie mógł domagać się wypłaty premii.

Należy również wskazać, że premia regulaminowa nie realizuje w zasadzie celu zwiększenia motywacji wśród pracowników. Otrzyma ją każdy pracownik, który spełnia warunki określone w regulaminie (np. starannie wykonuje swoje obowiązki). Pracownik nabywa do niej prawo niezależnie od woli pracodawcy i może jej skutecznie dochodzić przed sądem.

Premia uznaniowa

Oprócz premii regulaminowej wyróżnia się premię uznaniową. Jej przyznanie uzależnione jest tylko i wyłącznie od decyzji pracodawcy. Dlatego wiele osób uważa ten rodzaj premii za swoistego rodzaju nagrodę. Twierdzenie to znalazło również swoje miejsce w orzecznictwie sądowym. I tak w wyroku z 6 czerwca 2000 r. (I PKN 705/99, OSNP 2001/24/713) Sąd Najwyższy stwierdził, że premia przewidziana w regulaminie wynagradzania, której wypłata uzależniona jest od jej uruchomienia i szczegółowego ustalenia warunków premiowania przez pracodawcę, do czasu wykonania tych czynności jest tzw. premią uznaniową (nagrodą). Nawet odręczna notatka przełożonego zawierająca obliczenia ewentualnej nagrody, której adresatem nie jest pracownik, nie stanowi przyrzeczenia jej wypłaty. W bardzo podobnym tonie wypowiadał się na ten temat Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z 18 lutego 1991 r. (III APr 18/90, OSA 1991/2/7), w którym orzekł, że skoro regulamin przyznawania premii motywacyjnej nie precyzuje szczegółowych i sprawdzalnych kryteriów ustalania jej wysokości, to pracownik nie może w postępowaniu sądowym skutecznie podważać oceny zakładu pracy co do wysokości tej premii, gdyż ma ona w istocie charakter nagrody.

W odróżnieniu od premii regulaminowej, premia uznaniowa w doskonały sposób motywuje pracowników i zwiększa ich zaangażowanie w pracę. Będąc odpowiednio wykorzystywanym narzędziem finansowym w ręku pracodawcy, pozwoli na dowartościowanie i decenienie trudu najlepszych pracowników. Dlatego wysokość premii i jej częstotliwość powinny być adekwatne do efektów osiągniętych przez pracownika.

Nagroda

Kodeks pracy w art. 105 wskazuje, że nagrody i wyróżnienia mogą być przyznawane jedynie za: wzorowe wypełnianie swoich obowiązków, przejawianie inicjatywy w pracy zmierzające do podniesienia jej wydajności oraz jakości. W tych granicach pracodawca w sposób swobodny określa zasady udzielania nagród i wyróżnień.

Biorąc pod uwagę charakter nagród, pracodawca, gdy decyduje się na wprowadzenie w wewnętrznych aktach prawnych zapisów dotyczących zasad przyznawania nagród czy wyróżnień, powinien rozróżnić premię od nagrody.

Marcin Nowak

specjalista ds. prawa pracy „Konsalnet”

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Nowe zasady przy przyjęciu do policji

    Od dnia 31 marca 2023 r. obowiązuje nowe rozporządzenie w sprawie postępowania kwalifikacyjnego w stosunku do kandydatów ubiegających się o przyjęcie do służby w Policji. Jakie zaszły zmiany? Poniżej wykaz najważniejszych zagadnień. 

    Jakie zyski z Pracowniczych Planów Kapitałowych? Symulacja

    25 tys. zł brutto zwrotu w ciągu dekadytyle po 10 latach wpłat do Pracowniczych Planów Kapitałowych będzie mogła wypłacić osoba uzyskująca aktualne, średnie wynagrodzenie. Tym samym, zarobi o blisko 9 tys. zł więcej, niż w przypadku rezygnacji z uczestnictwa w PPK.

    Docenianie i motywowanie pracowników: klucz do sukcesu firmy

    W czasach pandemii i pracy hybrydowej, zwiększenie zaangażowania i motywacji pracowników stało się jeszcze ważniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Docenienie i motywowanie pracowników to kluczowe czynniki, wpływające na ich zaangażowanie i lojalność wobec firmy. Przedsiębiorstwa, które inwestują w zadowolenie swoich pracowników, zyskują długotrwałe korzyści w postaci zwiększenia wydajności, redukcji kosztów rotacji pracowników oraz budowania pozytywnego wizerunku firmy.

    Nowe zasady zatrudniania w spółdzielni socjalnej

    Czy będą nowe zasady zatrudniania w spółdzielni socjalnej? Co może robić spółdzielna socjalna? Jak działa spółdzielna socjalna i kto może do niej należeć. Trwają prace nad  projektem rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej w sprawie przyznawania środków na założenie lub przystąpienie do spółdzielni socjalnej, utworzenie stanowiska pracy oraz na finansowanie kosztów wynagrodzenia skierowanej osoby w spółdzielni socjalnej lub przedsiębiorstwie społecznym.

    ZUS walczy z nieuczciwymi firmami transportowymi

    ZUS walczy z nieuczciwymi firmami transportowymi. W związku z przypadkami nieuczciwych zachowań w firmach transportowych Zakład Ubezpieczeń Społecznych zdecydował się na podjęcie bardziej stanowczych kroków. Przewoźnicy muszą teraz udzielić odpowiedzi na szczegółowe pytania dotyczące swojej działalności oraz przesłać dokumenty związane z ustaleniem podstawy wymiaru składek.  W wielu odnotowanych przez Grupę Inelo sytuacjach przewoźnicy otrzymali zawiadomienia o wszczęciu postępowania administracyjnego w związku z artykułem 123 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

    Nowe zawody medyczne

    Jakie będą nowe zawody medyczne, które dotychczas nie były uregulowane? Rząd proponuje zmiany w uregulowaniu warunków i zasad wykonywania zawodów medycznych, które dotychczas nie były objęte przepisami. Zajdą zmiany w doskonaleniu zawodowym osób wykonujących zawód medyczny oraz w zakresie odpowiedzialności zawodowej. Będzie nowy rejestr osób wykonujących zawody medyczne.

    Masz prawo do tych pieniędzy! Dziedziczenie środków z subkonta po członku OFE

    Wiele osób nie wie, że po śmierci swoich bliskich osób, ma prawo do wypłaty zgromadzonych na koncie OFE środków osoby zmarłej. Masz prawo do tych pieniędzy, a procedura nie jest skomplikowana! Jak wygląda dziedziczenie środków z subkonta po członku OFE? 

    Praca za granicą 2023 - jakie zmiany w KP

    Zaszły zmiany w KP co do delegowania pracowników do pracy na obszarze państwa niebędącego członkiem UE. Pracodawca ma nowe obowiązki informacyjne co do warunków zatrudnienia za granicą. Poniżej szczegóły.

    Praca za granicą 2023 - jakie zmiany w KP

    Zaszły zmiany w KP co do delegowania pracowników do pracy na obszarze państwa niebędącego członkiem UE. Pracodawca ma nowe obowiązki informacyjne co do warunków zatrudnienia za granicą. Poniżej szczegóły.

    Międzynarodowy Dzień Widzialności Osób Transpłciowych

    W dniu 31 marca na całym świecie obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Widzialności Osób Transpłciowych. Osoby transpłciowe nadal zmagają się z ogromnym problemem dyskryminacji i nierównego traktowania w życiu społecznym, rodzinnym, zawodowym czy gospodarczym. Panuje niezrozumienie i brak akceptacji.

    Nowy wzór świadectwa pracy w 2023 roku

    Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej przygotowało projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie świadectwa pracy. W projekcie zawarto również nowy (pomocniczy) wzór świadectwa pracy. Nowe przepisy i nowy wzór wejdą w życie po upływie 7 dni od publikacji rozporządzenia w Dzienniku Ustaw. Nastąpi to prawdopodobnie w drugiej połowie kwietnia 2023 r. W świadectwie pracy trzeba będzie zamieszczać także informacje o wykorzystanych przez pracownika dniach: okazjonalnej pracy zdalnej, zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej, urlopu opiekuńczego.

    Monitorowanie pracy zdalnej. Czy dopuszczalna jest aplikacja monitorująca ekran pracownika?

    Czy aplikacja monitorująca ekran pracownika w trakcie wykonywania przez niego obowiązków służbowych będzie dopuszczalna w świetle nowych przepisów o pracy zdalnej?

    Work life balance w policji - co na to Komendant Główny Policji

    Policjanci skarżą się do RPO, że w dużych miastach są braki kadrowe, a mniejszych jednostkach brak wakatów, co powoduje, że raporty policjantów o przeniesienie do jednostki bliżej miejsca zamieszkania są zwykle negatywnie rozpatrywane. Policjanci są zmęczeni dojazdami, nie mają zapewnionego dobowego odpoczynku a ich praca jest przez to mało efektywna. Jak wygląda work life banace w policji - co odpowie na pismo Komendant Główny Policji? To się okaże.

    Czy będzie podwójna waloryzacja świadczenia pielęgnacyjnego w 2023 r.?

    Czy w 2023 r. będzie podwójna waloryzacja świadczenia pielęgnacyjnego, tak jak ma miejsce podwójna waloryzacja minimalnego wynagrodzenia za pracę i minimalnej stawki godzinowej, w styczniu i w lipcu 2023 r. Sprawa trafiła do rządu.

    Płatne szkolenia dla pracowników

    Kto finansuje szkolenia pracowników? Czy szkolenia dla pracowników mają się odbywać w czasie ich pracy? Jakie zmiany zostały wprowadzone do KP co do szkoleń?

    O czym pracodawca musi poinformować zatrudnionych? Zmiany KP

    Nowelizacja Kodeksu pracy nakłada na pracodawców nowe obowiązki informacyjne. Na co zwrócić szczególną uwagę?

    Kontrola trzeźwości pracowników 2023 – przywilej czy paraliż dla pracodawcy?

    Ustawodawca w 2023 roku nie zwalnia tempa. Po raz kolejny pracodawców i pracowników działów kadrowo-płacowych stawia przed szeregiem wyzwań. Choć obowiązki dotyczące zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, a co za tym idzie -  możliwość kontroli trzeźwości pracowników przy uzasadnionym podejrzeniu, nie są nam obce, to nowelizacja przepisów Kodeksu Pracy w tym zakresie, powoduje powstanie wielu pytań i wątpliwości. Jak nowe regulacje umożliwiające pracodawcom przeprowadzanie prewencyjnej kontroli trzeźwości wyglądają w praktyce? Odpowiedź na to pytanie postaram się przybliżyć w dalszej części tego artykułu. 

    Praca zdalna. Co mają do powiedzenia związki zawodowe

    Praca zdalna może być wykonywana zgodnie z zasadami ustalonymi u danego pracodawcy. Pracodawca nie ma w tym zakresie pełnej swobody. W celu ustalenia zasad wykonywania pracy zdalnej powinien porozumieć się z działającymi u niego organizacjami związkowymi. Jaką rolę mają do odegrania związki zawodowe w procesie ustalania zasad wykonywania pracy zdalnej? Co stanie się, kiedy pracodawca nie dojdzie do porozumienia ze związkowcami? Jak zasady pracy zdalnej ma ustalić pracodawca, u którego nie ma związków zawodowych?

    Praca kobiet - etat w domu wyceniony na milion złotych!

    Ile kosztuje etat w domu? Ile warta jest praca kobiety w domu? Ile należy się za sprzątanie, gotowanie, pranie, zakupy, opiekę nad dzieckiem? Pomimo nowych regualcji w prawie pracy i tzw. work-life balance - coraz bardziej rozwija się niewidzialna praca kobiet w domu. W sądzie w Hiszpanii sąd wycenił taką pracę kobiety na prawie milion złotych!

    13-stki - wypłata już od kwietnia 2023

    Kiedy wypłata 13-stek? Ile wynosi 13-stka w 2023 r.? Komu przysługuje dodatkowe roczne świadczenie? Jakie są zasady wypłaty 13-stek? 

    Kawa z INFORLEX: Zmiany w prawie pracy 2023

    Zapraszamy na kolejne BEZPŁATNE spotkanie online z cyklu kawa z INFORLEX. Spotkanie odbędzie się 4 kwietnia 2023 r. o godz. 9.00. Porozmawiamy o rewolucyjnych zmianach w prawie pracy 2023. Spotkanie poprowadzi ekspert Paweł Ziółkowski. 

    Świadczenie wspierające dla osób z niepełnosprawnościami

    Czym jest świadczenie wspierające? Kto będzie uprawniony do świadczenia wspierającego? W jakiej wysokości będzie przyznawane świadczenie wspierające? To nowa propozycja ustawy rządowej - jaki będzie jej finał? Czy do niedawna protestujący rodzice w sejmie z osobami z niepełnosprawnościami będą usatysfakcjonowani takimi rozwiązaniami?

    Jak negocjować podwyżkę z szefem. Lista porad

    Negocjowanie podwyżki nie zawsze się udaje ale można zastosować się do kliku prostych porad, aby zwiększyć szansę na sukces.

    Wniosek do pracodawcy o pracę na stałe. Co znaczy w praktyce?

    Nowelizacja Kodeksu pracy ustanowiła nową konstrukcję – wniosek do pracodawcy o umowę o pracę na czas nieokreślony.

    Dłuższy urlop rodzicielski - zmiany w KP

    Nowe zasady i wymiar urlopu rodzicielskiego. W prawie pracy zaszły spore zmiany. Przykładowo rodzice, którzy posiadają zaświadczenie stwierdzające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu - też mają prawo do urlopu rodzicielskiego.