Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe

Obowiązek przekazywania informacji ZUS IWA za 2007 r. mają płatnicy składek, którzy:

• są wpisani do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej REGON,

• byli zgłoszeni nieprzerwanie w ZUS jako płatnicy składek na ubezpieczenie wypadkowe od 1 stycznia do 31 grudnia 2007 r. i co najmniej 1 dzień w styczniu 2008 r. oraz

• w 2007 r. zgłaszali do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych.

(?) Jak ustalić liczbę ubezpieczonych, którą mam wykazać w polu 01 blok III informacji ZUS IWA? Czy w obliczeniach należy uwzględniać osoby, które przebywały przez cały miesiąc na zwolnieniu lekarskim?

W liczbie ubezpieczonych powinni Państwo uwzględniać również te osoby, które przez cały miesiąc przebywały na zwolnieniu lekarskim.

Liczbę ubezpieczonych wykazywaną w polu 01 blok III ustala się jako średnią miesięczną liczby osób podlegających ubezpieczeniu wypadkowemu z 12 miesięcy roku kalendarzowego, za który jest składana informacja ZUS IWA. Oznacza to, że należy zsumować wszystkie osoby podlegające ubezpieczeniu wypadkowemu od stycznia do grudnia 2007 r., a następnie podzielić liczbę tych osób przez 12 (zaokrąglając w górę, gdy końcówka jest równa lub wyższa od 0,5, a w dół - gdy jest niższa od 0,5).

W liczbie ubezpieczonych ustalanej za poszczególne miesiące uwzględnia się wszystkie osoby, które choć przez jeden dzień danego miesiąca podlegały ubezpieczeniu wypadkowemu. Ustalając liczbę ubezpieczonych podlegających ubezpieczeniu wypadkowemu, nie należy brać pod uwagę osób, które:

• podlegają ubezpieczeniom społecznym, ale nie podlegają ubezpieczeniu wypadkowemu (np. zleceniobiorca wykonujący pracę poza siedzibą lub miejscem prowadzenia działalności przez płatnika),

• przebywają przez cały miesiąc na urlopie bezpłatnym, wychowawczym, pobierają zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego,

• zostały powołane do odbycia zasadniczej służby wojskowej, jeżeli służba jest pełniona przez cały miesiąc,

• są wykazywane w dokumentach rozliczeniowych przekazywanych za dany miesiąc w celu rozliczenia składek za okres po ustaniu tytułu do ubezpieczeń społecznych (z kodem tytułu ubezpieczenia 30 00 xx lub 50 00 xx).

W liczbie ubezpieczonych płatnik składek powinien uwzględnić osoby przebywające na zwolnieniu lekarskim, nawet jeśli okres zwolnienia obejmuje pełny miesiąc, ponieważ okres niezdolności do pracy, powstałej wskutek choroby czy wypadku przy pracy w trakcie trwania ubezpieczeń społecznych, jest traktowany jak okres ubezpieczenia, mimo że za ten okres nie odprowadza się składek na ubezpieczenia społeczne.

(?) Zarejestrowaliśmy w ZUS spółkę jawną jako płatnika składek w lutym 2007 r. Od tamtej pory spółka zgłasza do ubezpieczenia wypadkowego 8 pracowników oraz 3 wspólników jako osoby prowadzące pozarolniczą działalność. Czy spółka jest zobowiązana do złożenia formularza ZUS IWA za 2007 r.?

Spółka nie była płatnikiem składek na ubezpieczenie wypadkowe przez cały 2007 r., dlatego nie powinna składać za ten rok informacji ZUS IWA.

Obowiązek sporządzenia informacji ZUS IWA mają płatnicy składek, którzy spełnili łącznie 3 warunki:

• mają wpis do rejestru REGON,

• zgłaszają do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych (średnia miesięczna z ubiegłego roku) oraz

• mają status płatnika składek na ubezpieczenie wypadkowe nieprzerwanie przez cały rok, za który ta informacja jest składana i co najmniej jednego dnia stycznia następnego roku.

Nawet jeżeli Państwa spółka spełnia pierwsze dwa warunki, to nie spełnia trzeciego - nie była płatnikiem składek na ubezpieczenie wypadkowe nieprzerwanie przez cały 2007 r. Nieprzerwane bycie płatnikiem składek na ubezpieczenie wypadkowe oznacza, że w każdym miesiącu 2007 r. płatnik musiał zgłaszać do ubezpieczenia wypadkowego przynajmniej jedną osobę. Jeżeli firma nie zgłaszała nikogo do ubezpieczenia wypadkowego chociaż w jednym miesiącu 2007 r., nie powinna składać informacji ZUS IWA za ten rok.

Spółka jawna została zgłoszona w ZUS jako płatnik składek w lutym 2007 r., czyli przynajmniej w jednym miesiącu 2007 r. (styczniu) nie była płatnikiem składek na ubezpieczenie wypadkowe. Dlatego nie powinna składać ZUS IWA za 2007 r.

(?) W 2007 r. mieliśmy kilka sytuacji, gdy w jednym miesiącu z tą samą osobą zawieraliśmy umowę o pracę po rozwiązaniu umowy zlecenia, albo odwrotnie. W związku z tym takie osoby podlegały ubezpieczeniu chorobowemu w jednym miesiącu z dwóch tytułów - jako zleceniobiorcy i jako pracownicy. Czy takie osoby należy uwzględniać w liczbie ubezpieczonych podwójnie, czy tylko raz?

W liczbie ubezpieczonych w jednym miesiącu każdą z tych osób należy uwzględnić tylko jeden raz.

Ustalając liczbę ubezpieczonych w poszczególnych miesiącach, uwzględnia się wszystkich ubezpieczonych, którzy przynajmniej przez jeden dzień danego miesiąca podlegali ubezpieczeniu wypadkowemu - ale każdą tylko jeden raz, bez względu na to, ile razy była zgłaszana do ubezpieczeń i z jakiego tytułu.

(?) Czy każdą zatrudnioną osobę, która uległa wypadkowi przy pracy w 2007 r., należy uwzględniać w informacji ZUS IWA za ubiegły rok?

W liczbie poszkodowanych uwzględnia się ubezpieczonych, którzy ulegli wypadkowi przy pracy, jeżeli:

• protokół sporządzony na okoliczność wypadku został zarejestrowany w rejestrze wypadków w 2007 r. (w stosunku do pracowników),

• karta wypadku została sporządzana w 2007 r. (w stosunku do innych ubezpieczonych niż pracownicy).

Wypadkiem przy pracy w rozumieniu przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych jest nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych,

• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia,

• w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązków wynikających ze stosunku pracy.

Kwalifikacji prawnej wypadku, jakiemu uległ pracownik, dokonuje zespół powypadkowy w protokole powypadkowym. Pracodawca ma obowiązek prowadzić rejestr wypadków przy pracy. W liczbie poszkodowanych w wypadkach przy pracy, którą należy wykazać w informacji ZUS IWA za 2007 r., należy ująć jedynie tych poszkodowanych, których wypadek został spisany w protokole wypadkowym zarejestrowanym w rejestrze wypadków od 1 stycznia do 31 grudnia 2007 r.

Natomiast w odniesieniu do ubezpieczonych niebędących pracownikami, w informacji ZUS IWA należy uwzględniać tylko tych poszkodowanych, którzy w dniu wypadku podlegali ubezpieczeniu wypadkowemu i dla których została sporządzona karta wypadku w 2007 r. Ubezpieczeni, którzy nie są pracownikami, nie są ujmowani w rejestrze wypadków.

Jedna i ta sama osoba, która uległa więcej niż jednemu wypadkowi przy pracy w trakcie danego roku kalendarzowego, powinna być uwzględniona w tej liczbie tyle razy, ile uległa wypadkowi.

Nie należy brać pod uwagę poszkodowanych w wypadkach, które miały miejsce w 2007 r., a nie wpisano ich do rejestru wypadków lub nie sporządzono karty wypadku w 2007 r.

(?) W czerwcu 2007 r. nastąpiło przekształcenie naszej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, w której jest zatrudnionych 46 osób, w spółkę akcyjną. Czy przekształcona spółka, tj. spółka akcyjna, będzie zobowiązana do złożenia informacji ZUS IWA za 2007 r.?

Informację ZUS IWA za dany rok kalendarzowy przekazują ci płatnicy składek na ubezpieczenie wypadkowe, którzy byli zgłoszeni w ZUS nieprzerwanie od 1 stycznia do 31 grudnia poprzedniego roku i co najmniej 1 dzień w styczniu następnego roku.

Przekształcenie spółki prawa handlowego w inną spółkę prawa handlowego nie powoduje powstania nowego płatnika składek, który byłby zobowiązany zgłosić się w ZUS na formularzu ZUS ZPA. Dotychczasowa spółka nie zostanie rozwiązana. Nadal jest to ten sam podmiot, jednak od dnia przekształcenia działający w zmienionej formie organizacyjno-prawnej.

Zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych, przekształconej spółce przysługują z mocy prawa wszelkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej, a spółka przekształcona pozostaje podmiotem zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane spółce przed jej przekształceniem. Nie ma w tym przypadku sukcesji praw i obowiązków, ponieważ są to prawa i obowiązki tego samego podmiotu.

Dlatego spółka akcyjna powstała w wyniku przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ma obowiązek przekazać informację ZUS IWA za rok 2007 r., jeśli do ubezpieczenia wypadkowego zgłaszała w ubiegłym roku co najmniej 10 osób.

(?) Nasza księgowa jest chora. Czy w przypadku, gdybyśmy nie zdążyli przekazać informacji ZUS IWA do końca stycznia 2008 r., możemy zostać za to ukarani?

Ustawa nie reguluje wprost żadnych konsekwencji dla płatników, którzy spóźnią się z przekazaniem informacji ZUS IWA. Negatywne konsekwencje takiego opóźnienia mogą jednak ponieść płatnicy, którzy przekazali informację ZUS IWA za 2 poprzednie lata, dla których ZUS będzie ustalał stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującą w nowym roku składkowym, który rozpocznie się 1 kwietnia 2008 r.

Jeśli ze względu na opóźnienie w przekazaniu ZUS IWA za 2007 r. ZUS nie wyliczy płatnikowi stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującej go w nowym roku składkowym, a stopa procentowa składki ustalona samodzielnie przez płatnika okaże się niższa od tej, jaka powinna zostać ustalona przez ZUS na podstawie danych z informacji ZUS IWA z 3 ostatnich lat, to ZUS ustali mu stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości podwyższonej o 50% na cały rok składkowy (od 1 kwietnia 2008 r. do 31 marca 2009 r.).

(?) Czy w związku z udostępnieniem przez ZUS nowej wersji programu Płatnik z nowym wzorem formularza informacji ZUS IWA będę zobowiązana przekazać korektę ZUS IWA, jeżeli informację przesłaliśmy w starej wersji?

Zastosowanie starej wersji programu Płatnik nieuwzględniającej zmian w formularzu ZUS IWA nie będzie powodowało konieczności ponownego składania dokumentu ZUS IWA. To samo dotyczy płatników uprawnionych do składania dokumentów ubezpieczeniowych w formie papierowej. Mogą oni nadal korzystać z formularzy w wersji dotychczasowej aż do wyczerpania ich zapasów.

Aktualna wersja programu Płatnik (7.01.001) jest stosowana od 31 października 2007 r. Równolegle z dokumentami sporządzonymi w tej wersji ZUS przyjmuje również dokumenty sporządzone w wersji 6.04.001A, ale wersja ta nie uwzględnia zmian w formularzu ZUS IWA. Nowy formularz informacji ZUS IWA niewiele jednak różni się od poprzedniego. Zmiany dotyczą następujących pól: I.04 „Nalepka R” - niewypełniane przez płatnika, V.09 „Symbol państwa - zagraniczny kod pocztowy” - wypełniane, gdy adres jest inny niż polski, V.10 - „Adres poczty elektroniczne”, które zostało usunięte.

• art. 28 ust. 3, art. 31 ust. 6-8 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (DzU nr 199, poz. 1673 ze zm.),

• załącznik nr 4 do rozporządzenia z 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (DzU nr 200, poz. 1692 ze zm.).

Roman Dorawa

specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych