Uprawnienia pracownika, Urlop wychowawczy

Od 1 stycznia 2026 r. mają wejść w życie istotne zmiany w Kodeksie pracy, które wpłyną na sposób naliczania stażu pracy. Projektowana nowelizacja przewiduje, że do stażu pracy będą wliczane nie tylko okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, ale także inne formy aktywności zawodowej, takie jak umowy zlecenia, prowadzenie działalności gospodarczej czy służba w niektórych formacjach mundurowych. Zmiany te mają na celu zwiększenie uprawnień pracowniczych, w tym prawa do dłuższego urlopu wypoczynkowego, wyższych odpraw czy dodatków stażowych.

Z jakich uprawnień pracowniczych w 2025 roku mogą skorzystać rodzice dzieci ze specjalnymi potrzebami? Kiedy mają dłuższe urlopy? Dodatkowe prawa rodziców dzieci niepełnosprawnych (także rodzice dzieci z zespołem Aspergera czy autyzmem) wymieniają przepisy prawa pracy, co z rodzicami dzieci z zaburzeniami, które nie posiadają orzeczenia o niepełnosprawności? Jakie dobre praktyki stosują pracodawcy w stosunku do rodziców dzieci ze szczególnymi potrzebami? Jak ocenia się zmiany w świadczeniu pielęgnacyjnym? Co jeszcze należy zmienić we wsparciu dla takich rodziców?

Urlop wychowawczy od 2 stycznia nie zmniejsza rocznego wymiaru urlopu wypoczynkowego. Czy można wnioskować o urlop wychowawczy w częściach zapewniających powrót do pracy z dniem 1 stycznia każdego roku w celu nabycia prawa do urlopu wypoczynkowego w kolejnych latach? Na pytanie Czytelnika odpowiada Główny Inspektor Pracy, Marcin Stanecki oraz ekspertka prawa pracy, Donata Hermann.

Kodeks pracy nie zajmuje się nagrodą jubileuszową, co oznacza, że to świadczenie nie przysługuje wszystkim pracownikom. Tzw. jubileuszówka jest bowiem świadczeniem charakterystycznym dla sfery budżetowej. Jej wysokość ustalana jest w zależności od stażu pracy i wysokości wynagrodzenia uprawnionej osoby.

Bliźniaki a urlopy dla rodziców (ojcowski, macierzyński, rodzicielski i wychowawczy) - niektóre z nich są dłuższe, a inne pozostają w wymiarze takim, jaki przysługuje przy urodzeniu jednego dziecka.

Wiele uprawnień pracowniczych uzależnionych jest od stażu pracy. Od stażu pracy zależy np. wymiar urlopu wypoczynkowego czy okres wypowiedzenia umowy o pracę. Projekt nowelizacji Kodeksu pracy zakłada zmianę sposobu obliczania stażu pracy. Zmiana ma polegać na wliczaniu do stażu pracy także innych okresów, np. zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia lub okresu prowadzenia działalności gospodarczej, znacząco wpłynie na uprawnienia pracownicze pracowników.

Jak urlop wychowawczy wpływa na urlop wypoczynkowy? Czy podczas nieobecności pracownicy będącej na wychowawczym nalicza się urlop wypoczynkowy za kolejne lata? Czy zaległy urlop może się przedawnić? Ile dni urlopu wypoczynkowego przysługuje po wychowawczym?

Urlop wychowawczy przysługuje także w sytuacji, gdy dziecko wychowuje jedna osoba: rodzic bądź inny opiekun. Uprawnienie to przysługuje pracownikowi w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Jaki jest wymiar urlopu wychowawczego dla osoby samotnie wychowującej dziecko? Co powinien zawierać wniosek o urlop wychowawczy dla takiej osoby? Wyjaśniamy.

Odbywałeś staż z urzędu pracy? Sprawdź, czy ten okres wpłynie na Twoje uprawnienia pracownicze. 

Urlop wychowawczy przysługuje pracownikowi w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Udzielenie urlopu wychowawczego następuje na wniosek pracownika. Co powinien zawierać wniosek o urlop wychowawczy? Jakie dokumenty pracownik musi załączyć do wniosku? Wyjaśniamy.

Odprawa pieniężna, tzw. odprawa ekonomiczna, kojarzona jest najczęściej ze zwolnieniami grupowymi. Może być ona również przyznana (po spełnieniu odpowiednich warunków) pracownikowi, którego objęło zwolnienie indywidualne. Czy w sytuacji, gdy zatrudniony przebywa na urlopie wychowawczym, ma prawo do tego świadczenia? Odpowiadamy.