REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Urlop wychowawczy 2023 – co warto wiedzieć

Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Krakowskiej Akademii im. A.F. Modrzewskiego w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
Urlop wychowawczy 2023 – co warto wiedzieć
Urlop wychowawczy 2023 – co warto wiedzieć
Dziennik Gazeta Prawna - wydanie cyfrowe

REKLAMA

Rodzice czy opiekunowie, którzy zdecydują się korzystać w 2023 r. z urlopu wychowawczego powinni pamiętać o kilku ważnych zasadach. W praktyce pojawia się wiele wątpliwości jak rozumieć przepisy. Poniżej najważniejsze wątpliwości pracowników.
rozwiń >

Czy okres urlopu wychowawczego zalicza się do okresu zatrudnienia?

Generalnie tak, okres urlopu wychowawczego wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą różne uprawnienia pracownicze, jednak ma to miejsce dopiero w dniu zakończenia urlopu wychowawczego. Wliczeniu podlegają tylko okresy zakończonego urlopu wychowawczego, a więc wliczenie nie może nastąpić w czasie trwania urlopu. Takie wliczenie może mieć np. wpływ na staż ogólny a w jego zakresie na prawo do urlopu wypoczynkowego i jego wymiar czy też na wysokość odprawy pieniężnej przysługującej w związku ze zwolnieniami grupowymi, której wysokość jest uzależniona od okres zatrudnienia.

Czy zamiast urlopu wychowawczego można mieć niższy wymiar etatu?

Tak, pracownik, który jest uprawniony do urlopu wychowawczego (czyli zatrudniony co najmniej 6 miesięcy) może zamiast urlopu wychowawczego wystąpić do pracodawcy o obniżenie wymiaru czasu pracy. Wymiar czasu pracy pracownika nie może być jednak niższy niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy. Nie może to być mniej niż ½ etatu, czyli np. niedopuszczalny jest wymiar ¼ etatu. Jednak może to być już np. 2/3, 3/4 lub 3/5 etatu. Pracodawca zobowiązany jest zmniejszyć wymiar czasu, bowiem uwzględnienie wniosku jest obligatoryjne. Taka instytucja daje rodzicom czy opiekunom prawo do godzenia życia zawodowego z rodzinnym. Przepisy nie ograniczają liczby wniosków w sprawie obniżenia wymiaru czasu pracy. „W literaturze dominują wypowiedzi, że dopuszczalne jest wykorzystywanie tego prawa w częściach, jak również przerywanie urlopu wychowawczego pracą w obniżonym wymiarze. Poszczególne wnioski mogą przy tym wskazywać różny wymiar czasu pracy” (zob. A. Sobczyk (red.), Kodeks pracy. Komentarz. Wyd. 5, Warszawa 2020).

Wniosek składa się do pracodawcy na 21 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy. Obniżenie wymiaru czasu pracy zwykle powoduje proporcjonalne zmniejszenie przysługującego pracownikowi wynagrodzenia, chyba, że wewnętrzne regulacje w zakładzie pracy stanowią inaczej.

Czy pracownik może zrezygnować z obniżonego wymiaru czasu pracy przed upływem okresu wskazanego we wniosku?

Tak, jest to możliwe, jednak musi to nastąpić w porozumieniu z pracodawcą.

Autopromocja

Kodeks pracy 2023. Praktyczny komentarz z przykładami + wzory dokumentów online

Kup książkę:

Kodeks pracy 2023. Praktyczny komentarz z przykładami + wzory dokumentów online

Czy pracownica może najpierw wykorzystać 24 miesiące urlopu wychowawczego, a następnie pracownik-ojciec dziecka złożyć wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy na okres 12 miesięcy?

Tak, jest to możliwe. Po wykorzystaniu przez matkę dziecka 24 miesięcy urlopu wychowawczego, przez pozostały okres ojciec ma prawo do urlopu wychowawczego a jego ramach do wnioskowania o świadczenie pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy. W trakcie kiedy przysługuje prawo urlopu wychowawczego, tylko jedno z rodziców ma prawo do obniżonego wymiaru czasu pracy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jaka jest ochrona stosunku pracy w trakcie urlopu wychowawczego?

Często pracownicy „wykorzystują” instytucję urlopu wychowawczego, w tym obniżonego wymiaru czasu pracy po to, aby ich stosunek pracy był chroniony i aby utrzymać pracę. W tym okresie pracodawca nie może bowiem wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę.

Uszczegóławiając, stosunek pracy musi trwać, w okresie od dnia złożenia przez pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego wniosku o:

Autopromocja

Uprawnienia rodziców w pracy. Poradnik pracodawcy 2023

Kup książkę:

Uprawnienia rodziców w pracy. Poradnik pracodawcy 2023

1) udzielenie urlopu wychowawczego - do dnia zakończenia tego urlopu;

2) obniżenie wymiaru czasu pracy - do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy, nie dłużej jednak niż przez łączny okres 12 miesięcy.

Autopromocja

Termin na przejście z telepracy na pracę zdalną wygasa 7 października 2023 r.

Pracodawcy dotychczas zatrudniający pracowników na podstawie umów o telepracę powinni wdrożyć wobec nich nowe zasady.

Praca zdalna. Praktyczny komentarz z przykładami + wzory dokumentów online

Jeżeli jednak pracodawca wyprzedzi pracownika i złoży mu wypowiedzenia, a pracownik dopiero potem złoży wniosek o urlop wychowawczy czy obniżony wymiar czasu pracy, dojdzie do rozwiązania umowy i pracownikowi ochrona nie będzie przysługiwała.

Wyjątki ! Możliwość rozwiązania umowy w ww. sytuacjach istnieje, gdy dochodzi do ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Czy urodzenie dziecka w trakcie urlopu wychowawczego przerywa ten urlop?

Wiele kobiet zastanawia się, czy urodzenie dziecka w trakcie urlopu wychowawczego przerywa ten urlop? Nie, nie przerywa. Pracownica, która urodzi dziecko w trakcie urlopu wychowawczego nie nabywa prawa do urlopu macierzyńskiego, lecz kontynuuje urlop wychowawczy na pierwsze dziecko. Czy przez ten czas nie ma prawa do świadczeń pieniężnych? Ma, w tym czasie przysługuje jej prawo do zasiłku macierzyńskiego przez okres ustalony przepisami jako okres urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego.

Czy za czas urlopu wychowawczego pracownikowi przysługuje urlop wypoczynkowy?

Jeżeli zastanawiasz się, czy w 2023 r. udać się na urlop wychowawczy, zrób to najwcześniej 2 stycznia 2023 r., a nie 1 stycznia 2023 r. Dlaczego? Ponieważ, jeżeli urlop wychowawczy rozpoczyna się po nabyciu przez pracownika prawa do urlopu wypoczynkowego w danym roku to wówczas pracownikowi przysługuje urlop wypoczynkowy.

Przykład: Joanna K. z 15-letnim stażem pracy, zatrudniona na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy, przebywa na urlopie wychowawczym od 2 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2023 r. Za rok 2022 będzie jej przysługiwał urlop wypoczynkowy po urlopie wychowawczym w pełnym wymiarze, czyli 26 dni. Jednak już za 2023 r. nie będzie jej przysługiwał urlop wypoczynkowy, gdyż 1 stycznia 2023 r. będzie przebywała na urlopie wychowawczym, a więc nie nabyła za 2023 r. prawa do urlopu wypoczynkowego oraz nie przepracuje w 2023 r. żadnego dnia.

Warto więc brać urlop w częściach, tak aby wracać do pracy 1 stycznia danego roku, nabywać prawo do urlopu wypoczynkowego i ponownie iść na urlop wychowawczy.

Bliźniaki a urlop wychowawczy – jeden czy dwa?

Z urodzeniem bliźniąt nie powstaje prawo do dwóch urlopów wychowawczych. Jak wynika z wyroku SN z 28.11.2002 r.,II UK 94/02, OSNP 2004/6, poz. 106, w razie urodzenia podczas jednego porodu dwojga lub więcej dzieci pracownica (pracownik) ma prawo do urlopu wychowawczego na takich samych warunkach jak w sytuacji, w której podczas jednego porodu urodziło się jedno dziecko. Sąd wskazuje, że: urlop wychowawczy w związku z urodzeniem podczas porodu więcej niż jednego dziecka przysługuje w wymiarze nieprzekraczającym 3 lat, nie dłużej niż do ukończenia 4 roku życia przez dziecko urodzone jako pierwsze.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1510).

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Cyberbezpieczeństwo. Co dziesiąty pracownik używa tego samego hasła ponad piętnaście razy

    84% firm korzysta z menedżerów haseł, ale mimo to 54% pracowników zapisuje je również w plikach tekstowych na komputerze. Co więcej, prawie 90% używa tego samego hasła wielokrotnie. Hakerzy atakują nie tylko duże firmy. 58% ataków dotyka firmy zatrudniające mniej niż tysiąc pracowników.

    Szukasz pracy w Łodzi i okolicach? Zobacz aktualne oferty!

    Praca w Łodzi. Stopa bezrobocia w Łódzkiem jest na poziomie 5,5 proc., zaś w samej Łodzi – 4,5 proc. Gdzie obecnie brakuje pracowników? Jakie benefity oferują firmy, aby zachęcić do pracy właśnie u nich? 

    Kto obiecuje pracownikom najwyższe zarobki? Który komitet wyborczy?

    Większość ogólnopolskich komitetów wyborczych w swoich programach przedstawia propozycje dotyczące polskiego systemu podatkowego. Eksperci sprawdzili, ile zarobiliby pracownicy, gdyby w życie weszły zmiany proponowane przez komitety wyborcze PiS, KO, Konfederacji i Bezpartyjnych Samorządowców.

    Cyfryzacja. Sześć na dziesięć polskich firm używa elektronicznych dokumentów, ale większość nie rezygnuje z papieru

    Polskie firmy coraz częściej wdrażają nowoczesne rozwiązania usprawniające ich pracę, ale cyfryzacja biznesu w większości przypadków nadal nie obejmuje całej organizacji. 59 proc. firm wykorzystuje w codziennej pracy elektroniczny obieg dokumentów, jednak tylko 27 proc. scyfryzowało wszystkie obszary swojej działalności. 54 proc. ankietowanych nie widzi potrzeby wdrażania elektronicznego obiegu dokumentów, 28 proc. wskazuje na zbyt wysokie koszty działania, a 17 proc. na niewystarczające wewnętrzne zasoby IT. 

    REKLAMA

    Praca cudzoziemców. MRiPS o niedoborach kadrowych i napływie cudzoziemców na rynek pracy

    Nasz rynek pracy od lat boryka się z niedoborami kadrowymi i dlatego napływ cudzoziemców nie powoduje wzrostu bezrobocia wśród Polaków – podało Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej. W ostatnich tygodniach pojawiło się wiele przekłamań dotyczących pracy cudzoziemców w Polsce, które uderzają przede wszystkim w uczciwych pracodawców. Kłamliwa i pozbawiona merytoryki narracja opozycji powoduje – twierdzi resort Marleny Maląg – że wiele branż dotknie problem braku pracowników.

    Czy za studenta płaci się składki na ZUS

    Studenci szukają pracy nie tylko w wakacje, które właśnie kończą, ale i w trakcie roku akademickiego. Studenci do ukończenia 26. roku życia są chętnie zatrudniani na podstawie umowy zlecenia. Wiąże się to ze sporymi oszczędnościami dla zleceniodawcy. Jakimi? Odpowiadamy. 

    Polacy nie boją się utraty pracy?

    Polacy nie boją się utraty pracy? CBOS poinformowało, że we wrześniu wzrosło poczucie bezpieczeństwa zatrudnienia. Kto czuje się najbardziej stabilnie?  

    SoDA Conference 2023: Jakie wyzwania czekają polski sektor IT w 2024 roku

    Nowe wyzwania i pojawiające się możliwości to „stałe” elementy w niezwykle zmiennym świecie biznesu, a sektor technologiczny nie jest w tym odosobniony. Po stronie wyzwań należy wskazać przede wszystkim czynniki ekonomiczne i geopolityczne, ale również wspomniana AI, budząca też obawy wśród pracowników. W jaki optymalny sposób wykorzystać nowe możliwości, jakie daje nam technologia i zminimalizować wpływ czynników negatywnych na rozwój polskiego IT? Jak adaptować się do zmian? Gdzie szukać nowych możliwości na zbudowanie solidnego i konkurencyjnego biznesu IT? Te oraz wiele innych tematów będzie omawianych już na początku października, podczas zbliżającej się SoDA Conference 2023.

    REKLAMA

    Działalność gospodarcza a rynek pracy: Jak przedsiębiorczość wpływa na zatrudnienie

    Rynek pracy i działalność gospodarcza są nierozerwalnie związane ze sobą. Przedsiębiorcy odgrywają kluczową rolę w tworzeniu miejsc pracy, stymulowaniu wzrostu gospodarczego i kształtowaniu struktury rynku pracy. 

    Płaca godziwa

    Płaca godziwa, znana również jako sprawiedliwa płaca, jest jednym z kluczowych elementów rynku pracy i sprawiedliwości społecznej. To pojęcie odnosi się do wynagrodzenia, które jest uczciwe, adekwatne i zapewnia pracownikom godne warunki życia. 

    REKLAMA