Czy pracownik w wieku przedemerytalnym na umowie na czas określony korzysta z ochrony przed wypowiedzeniem?

Szczególna ochrona przed wypowiedzeniem w Kodeksie Pracy
Kodeks Pracy oraz inne ustawy odnoszące się do zatrudnienia, uwzględniają kilka przypadków, w których pracownik objęty jest szczególną ochroną przed wypowiedzeniem stosunku pracy. Są to przede wszystkim następujące grupy pracowników:
- pracownicy znajdujący się w trakcie usprawiedliwionej nieobecności – sytuacja ta obejmuje zarówno urlop wypoczynkowy czy inną nieobecność usprawiedliwioną jak np. zwolnienie lekarskie,
- pracownicy w okresie ciąży, urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz urlopu wychowawczego,
- pracownicy w okresie przedemerytalnym,
- pracownicy powołani do służby wojskowej,
- pracownicy imiennie wskazani uchwałą zarządu zakładowej organizacji związkowej, będący członkami zarządu lub inni pracownicy będący członkami organizacji związkowej upoważnieni do reprezentowania tej organizacji przed pracodawcą.
Ochrona przed wypowiedzeniem w okresie przedemerytalnym
W art. 39 Kodeksu Pracy (ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r., Dz. U. 1974 Nr 24 poz. 141) zawarto zapis, który gwarantuje zatrudnionym szczególną ochronę stosunku pracy w okresie przedemerytalnym, gdyż zgodnie z brzmieniem regulacji kodeksowej pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu pozostało nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli pozostały okres zatrudnienia umożliwia takiemu pracownikowi uzyskanie prawa do wypłaty emerytury wraz z osiągnięciem tego wieku.
Co z pracownikami na umowach na czas określony? Orzecznictwo SN i TK
Przepis ten, nie jest do końca precyzyjny, gdyż nie wskazuje czy wspomnianą ochroną objęci są również pracownicy w wieku przedemerytalnym zatrudnieni na podstawie umowy o pracę na czas określony, której czas trwania upływa przed osiągnięciem wieku emerytalnego. W celu ustalenia odpowiedzi na to pytanie, musimy odnieść się do orzecznictwa Sądu Najwyższego w tej sprawie.
Orzecznictwo w tym zakresie ulegało modyfikacji przez lata. Początkowo Sąd Najwyższy stał na stanowisku, iż ochrona taka co prawda przysługuje pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy na czas określony, jednak w przypadku niezgodnego z przepisami wypowiedzenia umowy w tym czasie pracownik zatrudniony na podstawie umowy terminowej mógł jedynie ubiegać się o odszkodowanie z tego tytułu. W porównaniu z pracownikami zatrudnionymi na podstawie umowy na czas nieokreślony, którzy mogli ubiegać się o odszkodowanie i przywrócenie do pracy, stawiało to pracowników zatrudnionych na umowach na czas określony w niekorzystnym położeniu. Zgodnie z argumentacją Sądu Najwyższego między innymi w wyroku z dnia 27.07.2011 r. (II PK 20/11) pracownik taki nie może podlegać ochronie przedemerytalnej określonej w art. 39 KP, gdyż cechą charakterystyczną umowy na czas określony, jest z góry znany stronom stosunku pracy czas jej trwania. Późniejsze orzeczenia nawiązywały do przedstawionego powyżej stanowiska. Możemy w tym miejscu przywołać wyrok SN z dnia 18.12.2014 r. (II PK 50/14), w którym wskazano, iż „Ochronie przed wypowiedzeniem, określonej w art. 39 k. p., podlegają pracownicy, którzy mają zawartą umowę o pracę, z której wynika, że pracownik będzie zatrudniony u danego pracodawcy w momencie osiągniecia wieku emerytalnego”.
Dopiero orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 grudnia 2018 roku (sygn. akt P 133/15 Dz.U.2018.2377) w odpowiedzi na pytanie zadane przez Sąd Rejonowy w Koninie przyniosło zgoła odmienne stanowisko. Sąd zauważył bowiem, iż sytuacja pracowników w zakresie podlegania ochronie przedemerytalnej nie może być różnicowania poprzez rodzaj zawartej z pracownikiem umowy o pracę. Naruszana jest bowiem w ten sposób zasada równości wobec prawa uwzględniona w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w art. 32, która stanowi, iż „Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny”.
W swoim wyroku, Trybunał Konstytucyjny orzekł tym samym, iż art. 50 § 3 Kodeksu pracy – czyli brak możliwości wniesienia o przywrócenie do pracy a jedynie możliwość żądania wypłaty odszkodowania w związku z wypowiedzeniem umowy terminowej - nie może mieć zastosowania w przypadku pracownika w okresie przedemerytalnym, gdyż narusza to podstawową, konstytucyjną zasadę równości. Orzeczenie TK dotyczyło w tym przypadku tylko i wyłącznie problemu możliwości przywrócenia do pracy pracownika znajdującego się w wieku przedemerytalnym, któremu wypowiedziano umowę o pracę na czas określony. Nie odnosi się on niestety do pracowników objętych szczególną ochroną stosunku pracy w ramach innych kategorii, zatrudnianych na podstawie umów terminowych.
Podobne orzeczenie prezentowane było również w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 lipca 2010 r. (sygn. P 4/10). Orzeczenie to spowodowało nowelizację kodeksu pracy w art. 50 § 5 Kodeksu pracy, który stanowi, iż art. 50 § 3 Kodeksu pracy nie stosuje się w przypadku pracowników korzystających z urlopów związanych z rodzicielstwem a także pracowników objętych ochroną stosunku pracy na podstawie ustawy o związkach zawodowych.
Pracownik w wieku przedemerytalnym na umowie terminowej korzysta z ochrony przed wypowiedzeniem. Zasada i wyjątki
Należy pamiętać jednak, iż pomimo tego, że osoba w wieku przedemerytalnym, zatrudniona na umowie na czas określony objęta jest ochroną stosunku pracy na podstawie art. 39 Kodeksu Pracy, to pracodawca nie ma obowiązku przedłużania takiej umowy do czasu osiągnięcia przez pracownika wieku emerytalnego. Umowa terminowa rozwiązuje się z upływem czasu na jaki została zawarta. Nie znajdujemy tutaj żadnego przepisu, nakazującego pracodawcy takie zachowanie, jak jest to określone np. w odniesieniu do kobiet w ciąży, których umowa uległaby rozwiązaniu przed porodem. Pracodawca w takim przypadku posiada obowiązek przedłużenia czasu trwania takiej umowy do dnia porodu.
Wyjątkami zawartymi w Kodeksie pracy, w których umowa o pracę może być rozwiązana z osobą znajdującą się w ochronnym okresie przedemerytalnym są:
- art. 411 – w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy,
- art. 40 w razie uzyskania przez pracownika znajdującego się w okresie ochrony przedemerytalnej, prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
Ochrona na podstawie art. 39 nie ma również zastosowania w przypadku wypowiedzenia warunków pracy i płacy o ile takie wypowiedzenie spowodowane jest:
- wprowadzeniem zmian w wynagradzaniu ogółu pracowników lub grupy pracowniczej, w której znajduje się pracownik objęty okresem ochronnym,
- stwierdzoną orzeczeniem lekarskim utratą zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy lub niezawinioną przez pracownika utratą uprawnień koniecznych do wykonywania obowiązków służbowych.
W przypadku nie przyjęcia przez pracownika objętego ochroną stosunku pracy nowych warunków zatrudnienia, pracownik taki znajduje się automatycznie w okresie wypowiedzenia.
Wypowiedzenie warunków pracy i płacy w innym przypadku niż wymienione powyżej jest niemożliwe. Wypowiedzenie takie w 4-letnim okresie ochronnym jest możliwe wyłącznie na mocy porozumienia stron zawartego pomiędzy pracodawcą a pracownikiem objętym szczególną ochroną.
Paulina Marcula, Senior Payroll Consultant w Advicero Nexia
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
7 czerwca 2023 r. w Hucie Stalowa Wola odbyła się uroczystość, podczas której doszło do podpisania porozumienia rząd – NSZZ "Solidarność". W ramach tego porozumienia ustalono m.in. zmiany w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu, zapewnienie ochrony działaczy związkowych w kodeksie postępowania cywilnego, wypłatę dodatku w kwocie 600 zł miesięcznie dla pracowników domów pomocy społecznej (za okres od 1 kwietnia do końca 2023 roku) i zaprzestanie procesu wygaszania emerytur pomostowych.
Większość pracodawców deklaruje, że chętnie zatrudniłoby (np. na wakacje) pracownika młodocianego. W krajach zachodnich pracujący nastolatek nikogo nie dziwi. W Polsce ten widok nie jest jeszcze powszechny – z danych CBOS wynika, że co piąty uczeń szkoły ponadpodstawowej podejmował w wakacje etat. Większość nadal nie robi tego, mimo że prawo im na to pozwala. Przepisów dot. zatrudniania nieletnich nie znają również rodzice. Warto jednak wiedzieć, na jaką ochronę prawną mogą liczyć małoletni.
„Naturalną ścieżką rozwoju programisty jest obcowanie z technologią i komputerami od małego. Liceum o profilu informatyczno-matematycznym, a następnie studia informatyczne. Wszystko to daje bardzo mocne podstawy teoretyczne. Kolejny etap to praktyka. Im wcześniej się zacznie tym lepiej” – mówi Piotr Cichosz.
Część licealistów planuje swoją przyszłość od lat, inni dopiero po egzaminach maturalnych podejmą kluczowe decyzje. Aż 60% z nich połączy studia z pracą, a co piąty absolwent poświęci się wyłącznie nauce. Choć większość z nich obawia się wejścia na rynek pracy (57%), głównie z powodu braku doświadczenia i odpowiednich umiejętności, to ma wobec pierwszego zajęcia konkretne oczekiwania finansowe. 38% zapytanych chciałoby na początku zarabiać od 5 tys. do 7 tys. zł miesięcznie. Najbardziej perspektywiczną branżą w opinii co drugiego licealisty jest IT.
Stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła w maju 5,1 proc., 0,1 pkt. proc. mniej niż w kwietniu – wynika ze wstępnych danych Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. Najniższe bezrobocie w maju zanotowano w Wielkopolsce (3 proc.).
Do zespołu WeNet Group S.A. spółki specjalizującej się w doradztwie internetowym, od czerwca dołączyła Iwona Wencel, obejmując stanowisko VP HR. Iwona Wencel będzie ściśle współpracować z zarządem oraz dyrektor personalną Dorotą Malarską, aby rozwinąć i wzmocnić funkcję HR.
Zmniejszenie lub zawieszenie emerytur lub rent od 1 czerwca 2023 r. - jak będzie to wyglądało? Ile wynosiło przeciętne wynagrodzenie w pierwszym kwartale 2023 r.? Jak ustalić czy doszło do przekroczenia rocznej kwoty podstawy wymiaru składek? Jakie świadczenia mogą być zmniejszone czy zawieszone?
Gra badająca kompetencje miękkie kandydatów, narzędzie sprawdzające umiejętności programistów bez długotrwałych testów kodowania czy platforma do neuronauki, dzięki której pracownicy poświęcając 5 minut dziennie zwiększają swoje kwalifikacje. Polski rynek branży HR Tech liczący ponad 300 firm, z roku na rok rozwija się i pomaga zmienić to, w jaki sposób przebiegają m.in. procesy rekrutacyjne w firmach, szkolenia czy kadry i płace. Polskie Forum HR, zrzeszające największe firmy z branży usług HR, wyłoniło w konkursie trzy podmioty: Rankode, ReQiu i SeeWidely, które prezentowały najbardziej innowacyjne rozwiązania.
Zezwolenie na pracę legalizuje pracę cudzoziemca z kraju trzeciego. Jedną z informacji widniejącą na dokumencie jest rodzaj umowy, którą pracodawca powinien zawrzeć z cudzoziemcem. Co na ten temat czytamy w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy?
Aż 93% pracodawców jest zaniepokojonych możliwym odejściem pracowników – takie dane podaje portal LinkedIn. Oprócz odpowiednio wysokiego wynagrodzenia sposobem na ich zatrzymanie mogą być atrakcyjne świadczenia pozapłacowe.
Monitorowanie oczu kierowcy było do niedawna podstawą technologii stosowanych do wykrywania zasypiania za kierownicą. Japońscy naukowcy odkryli, że kluczowe znaczenie ma monitorowanie nie tylko oczu, ale także całego ciała kierowcy.
Dział Doradztwa Podatkowego firmy doradczej Deloitte został objęty rocznym programem pilotażowym w zakresie optymalizacji czasu pracy. Ma on sprawdzić gotowość firmy na wprowadzenie optymalizacji czasu pracy. Pracownicy testują m.in. skompresowany tydzień pracy.
Praca w porze nocnej ma specjalną regulację w Kodeksie pracy. Przepisy określają warunki wykonywania pracy w tej porze oraz świadczenia przysługujące z tego tyłu pracownikowi. Kiedy przypada pora nocna? Co należy się za pracę w nocy?
Dni wolne od pracy odgrywają istotną rolę we włoskim systemie pracy, zapewniając pracownikom odpowiednią równowagę między życiem zawodowym a prywatnym. Włochy mają bogatą tradycję świąt i dni wolnych, które są hołdem dla kultury, historii i religii tego kraju. W tym artykule przyjrzymy się dniom wolnym od pracy we Włoszech, ich znaczeniu i wpływowi na pracowników.
Włochy posiadają umiarkowaną liczbę dni wolnych od pracy. W ciągu roku jest jedenaście ogólnowłoskich dni wolnych. Kiedy przypadają dni wolne od pracy we Włoszech?
Stan zagrożenia epidemicznego może zostać odwołany już z końcem czerwca. Zakończenie tego stanu będzie wiązało się z obowiązkiem odnowienia badań okresowych pracowników, który był czasowo zawieszony. Nie przegap tych terminów!
Upowszechnienie wiedzy dotyczącej prawa pracy, uświadamianie zagrożeń czyhających na młodych pracowników w ich pierwszej pracy oraz informowanie o możliwości skorzystania z pomocy w zakresie prawa pracy to główne cele kampanii „Legitna praca”. Państwowa Inspekcja Pracy kieruje ją do młodych osób, które właśnie wkraczają na rynek pracy.
Praca potrafi być stresująca. To banalne stwierdzenie, z którym zgodzi się chyba każdy pracownik i pracodawca. „To co najczęściej wskazywane jest jako źródło stresu w pracy to zbyt duże przeciążenie obowiązkami, brak poczucia kontroli nad tym co robimy, brak możliwości wyrażania siebie oraz konflikty i nieporozumienia pomiędzy współpracownikami” – mówi Magdalena Kaźmierczak, psycholog. Jak zatem radzić sobie ze stresem w pracy? Pani psycholog ma kilka dobrych rad. Zachęcamy do lektury.
Niesatysfakcjonujące wynagrodzenie jest jednym z głównym powodów żalu dzisiejszych pracowników – wynika z badania portalu pracy RocketJobs.pl. Co piąty z nich żałuje, że nie wybrał lepiej płatnego zawodu, a co czwarty, że nie prosił o podwyżkę. Czemu pieniądze wciąż są tematem tabu dla tak dużej liczby zatrudnionych i jakie są bariery w osiągnięciu satysfakcji finansowej?
Dni wolne od pracy to niedziele oraz święta. W niektórych przypadkach dozwolona jest jednak praca w dni, które co do zasady są od pracy wolne. Pracownikom, którzy muszą wtedy pracować przysługują z tego tytułu szczególne uprawnienia. Kiedy można, a nawet trzeba pracować w niedziele lub święta? Jaka rekompensata należy się pracownikowi pracującemu w te dni?
Pracownicy coraz bardziej odczuwają słabnącą siłę nabywczą swoich wynagrodzeń i wyraźnie oczekują, że ich pensje będą nadążać za rosnącymi cenami. 28 proc. zamierza w nadchodzącym czasie starać się o podwyżkę, a wzrostu wynagrodzenia oczekuje aż 62 proc. – wynika z badania „Barometr rynku pracy” Gi Group Holding.
Długi weekend czerwcowy z okazji święta Bożego Ciała będzie mógł potrwać tradycyjnie cztery dni. Co zrobić, żeby skorzystać z długiego weekendu?
Jakie przerwy w pracy przysługują kobiecie karmiącej piersią? Co w przypadku pracy w niepełnym wymiarze czasu pracy? Czy pracodawca może nie wyrazić zgody na udzielenie przerwy na karmienie piersią? Na te i inne pytania znajdziesz odpowiedź w naszym artykule.
Podwyżki dla budżetówki i emerytur stażowych będą przedmiotem porozumienia pomiędzy NSZZ „Solidarność” a rządem. Komisja Krajowa związku zgodziła się na podpisanie dokumentu.
Nowy okres świadczeniowy w programie „Rodzina 500 plus” rozpoczyna się 1 czerwca. Potrwa do 31 maja 2024 r. Jeśli wniosek o 500 plus zostanie złożony w czerwcu – ZUS wypłaci świadczenie do 31 sierpnia wraz z wyrównaniem kwoty świadczenia od czerwca.
Komentarze(0)
Pokaż: