Układy zbiorowe, Uprawnienia pracodawcy

Resort pracy a w tym Agnieszka Dziemianowicz-Bąk odpowiedzialni są zmiany w zbiorowym prawie pracy. Środowisko związkowców ale i pracodawców czekało od dawna na nowe regulacje. Według założeń już w 2025 r. mają wejść w życie zmiany w zakresie przepisów o układach zbiorowych pracy. Będą nowe zasady prowadzenia negocjacji przez pracodawców i związki zawodowe. Wreszcie z Kodeksu Pracy, który dotyczy przecież indywidualnego prawa pracy (relacji pracownik-pracodawca) będą usunięte, a wyodrębnione do innej, osobnej ustawy przepisy dotyczące układów zbiorowych pracy, tzw. UZP.

Jesteśmy firmą zajmującą się produkcją spożywczą. Z tego względu chcemy wprowadzić zakaz noszenia biżuterii w pracy nie tylko w magazynach oraz halach produkcyjnych, ale także w biurze, które nie znajduje się na terenie hali czy magazynu. Czy możemy wydać taki zakaz? Czy będzie to zgodne z przepisami bhp? - pyta Czytelnik z Łowicza.

Powierzenie wykonywania innej pracy na okres do 3 miesięcy może nastąpić bez konieczności zmiany umowy o pracę, w drodze polecenia służbowego. Należy w nim wskazać stanowisko, poinformować o wynagrodzeniu w okresie przeniesienia (nie może być niższe niż obecnie otrzymywane). W oparciu o regulacje wewnątrzzakładowe stosowane będą inne niż dotychczas rozwiązania związane z czasem pracy.

Wybuch epidemii koronawirusa SARS-CoV-2 (wywołującego chorobę COVID-19) w Polsce oraz związane z nim zmiany w organizacji pracy i życia codziennego stanowią duże wyzwanie dla pracodawców. Konieczne stało się przeorganizowanie działalności wielu zakładów pracy, a część z nich musiała całkowicie wstrzymać działalność. Zostało to spowodowane przede wszystkim wprowadzonymi przez władze publiczne zakazami wykonywania niektórych rodzajów działalności, np. kin, galerii handlowych, sklepów wielkopowierzchniowych. Już teraz możemy przypuszczać, że wraz z upływem czasu kolejni przedsiębiorcy zostaną zmuszeni do ograniczenia lub wstrzymania działalności. Taki scenariusz jest możliwy w szczególności w przypadku długotrwałego braku zamówień lub dostaw niezbędnych materiałów, jak również w razie objęcia pracowników kwarantanną. Obowiązujące przepisy przewidują kilka rozwiązań, które mogą pomóc pracodawcom w przeorganizowaniu pracy i zmniejszeniu kosztów związanych z zatrudnieniem.

Pracownicy podlegają odpowiedzialności porządkowej m.in. za nieprzestrzeganie ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy [vide art. 108 k.p.].

Od 1 stycznia 2017 r. pracodawca zatrudniający co najmniej 20 i mniej niż 50 pracowników, nieobjętych układem zbiorowym pracy ustala warunki wynagradzania za pracę w regulaminie wynagradzania, jeżeli zakładowa organizacja związkowa wystąpi z wnioskiem o jego ustalenie. Pracodawca planujący modyfikacje zasad wynagradzania pracowników powinien dokonać zmiany regulaminu wynagradzania.

Przeważająca część doktryny prawa pracy oraz orzecznictwa stoi na stanowisku, iż pracownik nie ma prawa odmówić zastosowania się do polecenia pracodawcy o pracy w godzinach nadliczbowych. Nie dotyczy to jednak pewnych grup pracowników np. kobiet w ciąży lub pracowników niepełnosprawnych.

Zgodnie z przepisami prawa powszechnie obowiązującego pracodawca może uruchomić procedurę badania trzeźwości pracownika wyłącznie w razie uzasadnionego podejrzenia znajdowania się przez pracownika w stanie nietrzeźwości. Gdy pracownik odmówi badania, a jednocześnie jego zachowanie obiektywnie nie będzie rodzić uzasadnionych wątpliwości, że znajduje się pod wpływem alkoholu pracodawca nie będzie miał zatem środków do „przymuszenia” pracownika do poddania się badaniu.

Badanie trzeźwości pracownika może odbyć się za żądanie pracodawcy albo pracownika. Nie budzi wątpliwości, że badanie może być wykonane przez Policję czy Straż Miejską. Problemy pojawiają się przy wykonywaniu badania trzeźwości przez pracodawcę.

Pracodawcy, których firmy ucierpiały na skutek nałożenia na Polskę rosyjskiego embarga oraz pracodawcy, którym brakuje funduszy na szkolenia dla pracowników mogą skorzystać z finansowego wsparcia. Jednak ze względu na niewiedzę przedsiębiorców o dostępnych środkach zainteresowanie pomocą jest niewielkie.

Dnia 1 stycznia 2015 r. weszły w życie zmiany w dowozie pracowników do pracy. Przedsiębiorca, który organizuje dowóz pracowników do pracy autobusem ma prawo skorzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego.

Zatrudnienie osób skazanych jest możliwe, ale tylko za zgodą i na warunkach określonych przez dyrektora zakładu karnego, które powinny zapewnić prawidłowy przebieg odbywania kary pozbawienia wolności. Jakie korzyści z zatrudniania osób pozbawionych wolności mają pracodawcy?

Przepis art. 25 ustawy o związkach zawodowych przewiduje zwolnienie od pracy zawodowej w związku z pełnieniem funkcji związkowej poza zakładem pracy. W świetle tego unormowania pracownikowi powołanemu do pełnienia z wyboru funkcji związkowej poza zakładem pracy, jeżeli z wyboru wynika obowiązek wykonywania tej funkcji w charakterze pracownika (art. 25 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych), przysługuje - na wniosek organizacji związkowej - prawo do urlopu bezpłatnego.

Jak powinien zachować się pracodawca, kiedy zachodzi podejrzenie, że pracownik znajduje się pod wpływem alkoholu? Czy pracodawca ma prawo poddania pracownika badaniom alkomatem? O tym poniżej.

Zdarza się, że pracodawcy montują w zakładach pracy urządzenia będące czytnikami linii papilarnych. Mają one na celu kontrolę czasu pracy pracowników przez pracodawcę. Czy przetwarzanie danych biometrycznych przez pracodawcę jest zgodne z prawem?

Ustalenia w układzie zbiorowym pracy pozostawia się zupełnej swobodzie stron. Ustawodawca nie nakłada na zakład pracy obowiązku zawarcia układu zbiorowego pracy. Zawarcie układu zależy jedynie od woli pracodawcy i zakładowej organizacji związkowej. Czego mogą dotyczyć ich ustalenia?

Zwolnienie pracownika przebywającego na zwolnieniu lekarskim jest możliwe. Co do zasady pracownik przebywający na zwolnieniu lekarskim jest jednak chroniony przed zwolnieniem. Pracodawca może jednak zwolnić pracownika przebywającego na zwolnieniu jeśli dopuści się on ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych. Granice ochrony kończą się również w przypadku długotrwałej nieobecności pracownika w pracy bez jego winy.

Zawieszenie układu zbiorowego pracy, a co za tym idzie również niektórych uprawnień pracowniczych przez pracodawcę, jest możliwe w ściśle określonych przypadkach. Uprawnienie to, ma na celu umożliwienie przeprowadzenia procesów niezbędnych dla poprawy kondycji finansowej zakładu pracy.

Kiedy możliwe jest rozwiązanie umowy o pracę z chorym pracownikiem? Pracownik niezdolny do pracy z powodu choroby jest chroniony przed zwolnieniem. Długość okresu ochronnego jest jednak ściśle określona i po jego upływie pracodawca może rozwiązać z pracownikiem umowę, nawet jeżeli jest on nadal niezdolny do pracy.

Układ zbiorowy pracy zawiera pracodawca z organizacją bądź organizacjami związkowymi. Połączenie i rozwiązanie organizacji zakładowych wpływa na zawarte układy zbiorowe pracy. Jak przekształcenia organizacyjne wypływają na obowiązywanie zakładowego układu zbiorowego pracy?

Kodeks pracy wyróżnia zakładowe układy zbiorowe pracy i ponadzakładowe układy zbiorowe pracy. Ponadzakładowy układ zbiorowy pracy zakładany jest przez właściwy statutowo organ ponadzakładowej organizacji związkowej oraz organ organizacji pracodawców.

Rozwiązanie układu zbiorowego pracy powoduje utratę jego mocy obowiązującej. Kodeks pracy wyróżnia 3 podstawowe rodzaje rozwiązania układu: zgodne oświadczenie stron, upływ okresu, na jaki został zawarty oraz upływ okresu wypowiedzenia.

Układy zbiorowe pracy są zupełnie dobrowolne. Zawierają je pracownicy reprezentowani przez zakładową bądź ponadzakładową organizację związkową oraz pracodawca bądź organizacja pracodawców. W celu ich zawarcia przeprowadza się rokowania.

Pracodawca przejmujący zakład pracy (lub jego część), w którym obowiązywał układ zbiorowy pracy ma obowiązek stosowania w odniesieniu do przejętych pracowników dotychczasowego układu. Zobowiązanie nałożone na nowego pracodawcę wygasa z upływem roku od dnia przejęcia zakładu pracy.

Pracodawca ma prawo odsunąć pracownika od pełnionych obowiązków, jeśli ma uzasadnione podejrzenie stanu nietrzeźwości zatrudnionego. Pracownik, niezgadzający się z decyzją pracodawcy, może poprosić o zbadanie jego stanu trzeźwości, np. alkomatem znajdującym się w zakładzie pracy.