Układ zbiorowy pracy - rozwiązanie

Rozwiązanie

Autopromocja

Zgodnie z art. 241⁷ § 1 Kodeksu pracy rozwiązanie układu zbiorowego pracy może nastąpić:

• na podstawie zgodnego oświadczenia stron,
• z upływem okresu, na który został zawarty,
• z upływem okresu wypowiedzenia dokonanego przez jedną ze stron.

Przepisy nie wymagają wskazania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie układu. Co więcej, skoro możliwe jest wypowiadanie całych układów zbiorowych pracy to wydaje się, że nic nie stoi na przeszkodzie wypowiadaniu tylko ich części bądź konkretnych postanowień.

Forma i termin wypowiedzenia

Podobnie jak zawarcia układu zbiorowego pracy oświadczenia stron o rozwiązaniu układu oraz wypowiedzenia układu należy dokonać w formie pisemnej. Warto zaznaczyć, że wypowiedzieć układ możne jedna i druga strona w każdym momencie jego obowiązywania. Co do zasady okres wypowiedzenia obejmuje 3 miesiące kalendarzowe, strony mogą jednak postanowić inaczej. Wypowiedzenie wywołuje skutki prawne wraz z doręczeniem drugiej stronie układu, natomiast jego wycofanie możliwe jest tylko pod warunkiem wyrażenia zgody przez drugą stronę układu.

Zobacz: Układ zbiorowy pracy

Układ zawarty na czas określony

Pierwsza wątpliwość związana z układem zbiorowym pracy zawartym na czas określony dotyczy możliwości jego wypowiadania. Wydaje się, że wybór terminowego charakteru układu przez strony nie zezwala na jego wypowiadanie. Wyjątkiem mogą być sytuacje, gdy przepis prawny w sposób wyraźny uprawnia do wypowiadania tego typu układów. Dla przykładu art. 32 Kodeksu pracy wskazuje, że każda ze stron może rozwiązać za wypowiedzeniem umowę zawartą na czas nieokreślony i na okres próbny. Następnie zgodnie z art. 33 Kodeksu pracy przy zawieraniu umowy o pracę na czas określony dłuższy niż 6 miesięcy strony mogą przewidzieć dopuszczalność wcześniejszego rozwiązania tej umowy za dwutygodniowym wypowiedzeniem.

Autopromocja

Dokumentacja i oświadczenia związane z pracą zdalną – wzory dokumentów dla każdej formy pracy zdalnej

Sprawdź

Tymczasem przepisy dotyczące układów zbiorowych pracy przewidując możliwość ich wypowiadania, nie wskazują na rozróżnienie regulacji wypowiadania układów zawartych na czas nieokreślony i na czas określony. Zdaje się więc, że można przyjąć dopuszczalność wypowiadania terminowych układów zbiorowych pracy.

Zobacz: Kiedy układ zbiorowy przestaje obowiązywać

Kolejny problem dotyczy okresu związania postanowieniami układu zawartego na czas określony, gdyż intencją stron jest terminowe obowiązywanie danych postanowień. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 marca 2011 r. (II PK 107/10) stwierdził, że rozwiązanie się układu zbiorowego pracy z upływem okresu, na jaki był zawarty (art. 241⁷ § 1 pkt 2 Kodeksu pracy), nie oznacza, że automatycznie przestają obowiązywać korzystniejsze warunki umowy o pracę wynikające z rozwiązanego układu, które z mocy prawa zostały objęte treścią tej umowy (art. 241¹³ § 1 Kodeksu pracy). W związku z powyższym konieczne jest zastosowanie wypowiedzeń zmieniających bądź zawarcie porozumień z pracownikami.

Zmiana warunków zatrudnienia

Rozwiązanie układu zbiorowego pracy wiąże się z koniecznością zmiany warunków zatrudnienia. Należy dokonać tego za pomocą porozumień zmieniających zawartych między pracodawcą a pracownikami lub dokonując wypowiedzenia warunków pracy i płacy. Nie dotyczy to sytuacji objęcia pracowników nowym, korzystniejszym dla nich układem zbiorowym pracy. Wówczas nowe postanowienia automatycznie zaczynają obowiązywać, a dotychczasowe tracą moc.

Polecamy również: Forum Kadry

Informacja o wypowiedzeniu układu

Informację o wypowiedzeniu układu należy zgłosić do rejestru układów. Rejestr dla układów zakładowych prowadzi właściwy okręgowy inspektor pracy. Wniosek o wpisanie informacji do rejestru składa się na piśmie. Wnioskodawca powinien dołączyć pismo zawierające oświadczenie o wypowiedzeniu układu z potwierdzeniem przez drugą stronę układu terminu zapoznania się z jego treścią. Następnie organ rejestrujący powiadamia strony układu o dokonaniu wpisu.

Inne przypadki rozwiązania układu

Do innych przypadków rozwiązania układu należy zaliczyć:

• zawarcie nowego układu;
• wykreślenie układu z rejestru ze względu na naruszenie trybu jego zawarcia;
• likwidacja organizacji związkowej, która jest stroną układu, oraz złożenie przez pracodawcę oświadczenia o odstąpieniu od układu (warunki muszą być spełnione łącznie).

Aby układ zbiorowy pracy rozwiązał się wraz z zawarciem nowego układu, należy spełnić bardzo ważny warunek. Układ musi dotyczyć tych samych pracowników, których obejmował dotychczasowy układ zbiorowy pracy, nawet gdyby nie był zawierany między tymi samymi stronami.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 Nr 21, poz. 94 z późn. zm.)

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 4 kwietnia 2001 r. w sprawie trybu postępowania w sprawie rejestracji układów zbiorowych pracy, prowadzenia rejestru układów i akt rejestrowych oraz wzorów klauzul rejestracyjnych i kart rejestrowych (Dz.U. z 2001 Nr 34, poz. 408)