Strona główna » Kadry » Indywidualne prawo pracy » Odpowiedzialność, prawa i obowiązki » Ostrzeżenie czy groźba bezprawna?

Ostrzeżenie czy groźba bezprawna?

27 maja 2015, 13:31

Krzysztof Stucke

Kancelaria Prawa Pracy

REKLAMA

W myśl art. 87 k.c., kto złożył oświadczenie woli pod wpływem bezprawnej groźby drugiej strony lub osoby trzeciej, ten może uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia, jeżeli z okoliczności wynika, że mógł się obawiać, iż jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste lub majątkowe. Czy oświadczenie zakładu, że wypowie podwładnemu angaż, jeżeli ten nie zgodzi się na propozycję przekształcenia dotychczasowej umowy na czas nieokreślony w terminową stanowi groźbę bezprawną?

Groźba bezprawna

Groźba oznacza działanie celowe, skierowane na osiągnięcie zamierzonego przez grożącego celu, a mianowicie na uzyskaniu oświadczenia woli określonej treści (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 8 maja 2013 r., I ACa 104/13, LEX nr 1327515). Za wadliwe może zostać uznane jedynie oświadczenie woli złożone pod wpływem groźby bezprawnej. Według utrwalonego w orzecznictwie poglądu, groźba bezprawna oznacza zagrożenie podjęciem działania niezgodnego z prawem lub zasadami współżycia społecznego (użycie bezprawnego środka) albo działania zgodnego z prawem, ale zmierzającego do osiągnięcia celu niezgodnego z prawem (bezprawność celu), przy czym uwzględniać należy wszystkie okoliczności sprawy (w szczególności sposób zachowania się stron).

REKLAMA

Zdaniem Sądu Najwyższego nie mamy do czynienia z bezprawną groźbą w sytuacji, gdy pracodawca jedynie wskazuje na możliwość zastosowania środków, do użycia których jest uprawniony.

Uprawnienia pracodawcy

Do uprawnień pracodawcy należy m.in. podejmowanie decyzji kadrowych, w przedmiocie przeniesienia na inne stanowisko, do zwolnienia pracownika włącznie, szczególnie w sytuacjach konfliktowych (wyrok SN z dnia 10 października 2002 r., I PKN 439/01, Pr. Pracy nr 4/2003, s. 37).

Redakcja poleca produkt: KODEKS PRACY 2015 z komentarzem + CD

Brak zgody na przekształcenie umowy bezterminowej w terminową

Zdaniem SN wyrażonym w wyroku z dnia 5 sierpnia 1980 r. (I PR 52/80) nie stanowi bezprawnej groźby – w rozumieniu art. 87 k.c. – oświadczenie zakładu, że wypowie podwładnemu angaż, jeżeli ten nie zgodzi się na propozycję przekształcenia dotychczasowej umowy na czas nieokreślony w terminową.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Poinformowanie pracownika o zamiarze rozwiązania umowy a groźba bezprawna

Nie można stawiać znaku równości między poinformowaniem pracownika o zamiarze rozwiązania z nim umowy o pracę a groźbą bezprawną. W związku z tym poinformowanie pracownika przez przełożonego o negatywnej ocenie jego działania i wskazanie mu możliwych konsekwencji prawnych, w tym uprzedzenie o możliwości rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, nie stanowi groźby bezprawnej w rozumieniu art. 87 k.c. w zw. z art. 300 k.p. (wyrok SN z dnia 8 maja 2002 r., I PKN 160/01, LEX nr 564458).

Jeżeli pracownik podejmuje decyzję w warunkach pewnej presji - ma możliwość zastanowienia się nad konkretną propozycją - nie oznacza jeszcze, iż presja ta jest równoznaczna z celem pracodawcy polegającym na dążeniu do wymuszenia na pracowniku zgody na rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia stron. „Propozycja” pracodawcy ma umożliwić pracownikowi przedstawienie swoich racji, czy stworzenie szansy na bardziej korzystny dla niego sposób rozwiązania z nim umowy, co nie oznacza, że jej celem jest wymuszenie na nim określonego oświadczenia woli.

W wyroku z dnia 17 lutego 2004 r. (I PK 253/03) SN podkreślił, że zagrożenie rozwiązania angażu usprawiedliwione tym, że druga strona nie wykonuje ciążących na niej obowiązków lub wykonuje je nienależycie, nie jest działaniem bezprawnym w rozumieniu art. 87 k.c. Stanowi tylko zapowiedź możliwości wykonania uprawnienia kształtującego wynikającego z umowy.