Czy zlecenie pracownikowi innej pracy zawsze wymaga wypowiedzenia zmieniającego?

Zmiana warunków zatrudnienia

Treść stosunku pracy określają umowa o pracę i przepisy prawa pracy (w szczególności kodeks pracy, układy zbiorowe pracy i regulaminy pracy i wynagradzania). Warunki pracy i płacy określone w umowie o pracę obejmują w szczególności rodzaj pracy, miejsce wykonywania pracy, wynagrodzenie za pracę ze wskazaniem jego składników, wymiar czasu pracy i termin rozpoczęcia pracy przez pracownika (por. art. 29 § 1 k.p.). Ponadto również inne, które strony wprowadziły do umowy. Zmiana przez pracodawcę ustalonych w ten sposób i obowiązujących pracownika warunków zatrudnienia wymaga co do zasady wypowiedzenia zmieniającego (jednostronnie przez pracodawcę w trybie art. 42 k.p.) albo porozumienia zmieniającego (w razie zgodnych ustaleń obu stron stosunku pracy). Istnieje jednak po stronie pracodawcy możliwość dokonania pewnych zmian w zakresie łączącego go z pracownikiem stosunku, bez konieczności przeprowadzenia takich procedur. Reguluje ją art. 42 § 4 k.p. 

POBIERZ: WZÓR WYPOWIEDZENIA

Powierzenie pracownikowi innej pracy

Zgodnie tym przepisem wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy lub płacy nie jest wymagane w razie powierzenia pracownikowi, w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, innej pracy niż określona w umowie o pracę, na okres nie przekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym. Jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika. Jest to mechanizm, który pozwala pracodawcy reagować na aktualne potrzeby (rynku lub jego wewnętrzne) i poniekąd dostosować do nich łączący go z pracownikiem stosunek pracy, bez jednoczesnej potrzeby podejmowania dodatkowych i niejednokrotnie długotrwałych czynności. O ile bowiem porozumienie zmieniające przy akceptacji obu stron można zawrzeć i wprowadzić w życie szybko, o tyle dokonanie zmian w drodze wypowiedzenia wymaga upływu odpowiednich okresów wypowiedzenia, a w razie odmowy pracownika może skutkować rozwiązaniem umowy o pracę.

Na gruncie przywołanego przepisu pracodawca może „powierzyć pracownikowi inną pracę”. Oznacza to, że pracownikowi można przejściowo polecić świadczenie pracy innego rodzaju niż ten, który – zgodnie z powyższym – został określony w umowie o pracę, Chcąc zatem zlecić pracownikowi inne czynności (obowiązki) niż dotychczasowe, które to właśnie określają rodzaj pracy, wystarczy je pracownikowi wskazać. Przepis nie wymaga w tym zakresie konkretnej formy. Pewniejszą jest jednak powierzenie na piśmie.

Zobacz również serwis: Odpowiedzialność, prawa i obowiązki

Uzasadnione potrzeby pracodawcy

Warunkami umożliwiającymi pracodawcy zastosowanie takiej „uproszczonej” drogi są w pierwszej kolejności „uzasadnione potrzeby pracodawcy”. Jest to określenie ogólne i ocenne. Mogą to być np. przyczyny natury organizacyjnej.

Okres 3 miesięcy

Po drugie, powierzenie innej pracy może nastąpić na okres wynoszący maksymalnie 3 miesiące w danym roku kalendarzowym. Należy to rozumieć w ten sposób, że jednorazowo na trzymiesięczny okres lub kilkakrotnie na krótsze okresy czasu, które łącznie nie przekroczą górnego limitu. Okres ten należy odnieść wyłącznie do danego roku kalendarzowego, co powoduje, że w każdym kolejnym pracodawca znowu może z przedmiotowego uprawnienia skorzystać. 

Wysokość wynagrodzenia

Po trzecie, pracownik zachowuje przez cały ten okres prawo przynajmniej do dotychczasowego wynagrodzenia. Zasadą jest, że wynagrodzenie za pracę odpowiada rodzajowi pracy wykonywanej przez pracownika. W tym przypadku jednak prawo chroni pracownika i zmiana rodzaju pracy nie może powodować dla niego negatywnych skutków w postaci obniżenia wynagrodzenia.

Polecamy także: Prawidłowe powierzenie pracownikowi innej pracy

Kwalifikacje pracownika

Kolejno, decyzja o chwilowej zmianie pracy nie powinna być dokonywana w oderwaniu od rzeczywistych kwalifikacji pracownika. Inna praca powinna zatem odpowiadać jego wykształceniu, doświadczeniu czy umiejętnościom zawodowym. Pracą odpowiednią do kwalifikacji pracownika jest praca, która tych kwalifikacji nie przekracza i przy której te kwalifikacje znajdą choćby częściowe zastosowanie (por. wyr. Sądu Najwyższego z dnia 5.2.1998 roku, I PKN 515/97). Niezależnie pracodawca jest związany również zasadami prawa pracy, jak zakaz dyskryminacji, zasady równości i poszanowana dóbr osobistych pracownika.

Doprecyzowanie warunków zatrudnienia

W kontekście powyższego, warto zasygnalizować, że jeszcze inną „instytucją” jest doprecyzowanie warunków zatrudnienia. I tak, jeżeli rodzaj pracy i miejsce jej świadczenia zostały w umowie o pracę określone w sposób ogólny, to utrzymanie się w granicach wyznaczonych takim określeniem oznacza, że nie mamy do czynienia ze zmianą warunków pracy, a jedynie z ich konkretyzacją, dokonywaną w ramach uprawnień kierowniczych pracodawcy, gdyż do istoty stosunku pracy należy jej świadczenie pod kierownictwem pracodawcy (pracy podporządkowanej) (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2.10.2008 roku, I PK 73/08).

Zadaj pytanie: Forum Kadry

www.ghmw.pl