Praca zdalna, Prawa pracownika

Dekalog pracy zdalnej - 10 najważniejszych zasad. Poniżej informacje, które powinien znać każdy pracownik i pracodawca, jeśli chcą korzystać z pracy zdalnej. Pamiętaj, że ignorantia iuris nocet - nieznajomość prawa szkodzi!

Jak przeprowadzać kontrolę wykonywania pracy zdalnej?  Czy kontrolując pracownika można dopuścić się przestępstwa naruszenia miru domowego? Gdzie określa się zasady kontroli w zakresie BHP przy pracy zdalnej? Szkolenie BHP przy pracy zdanej - jak wygląda? Co z opieką nad dzieckiem czy psem w trakcie pracy zdalnej?

Praca zdalna na nowych zasadach jest już możliwa. Przepisy Kodeksu pracy, które regulują ten rodzaj pracy weszły w życie 7 kwietnia. Zarazem wykreślono z Kodeksu przepisy dotyczące telepracy. Co to jest praca zdalna? Kiedy można uzgodnić wykonywanie pracy zdalnej? Jak określa się zasady wykonywania pracy zdalnej?

Na uregulowanie zasad dotyczących pracy zdalnej czekało wielu pracowników i pracodawców. Przepisy w tym zakresie wchodzą w życie 7 kwietnia 2023. Podpowiadamy, jakie zmiany przyniesie nowelizacja Kodeksu pracy.

Kontrola miejsca pracy zdalnej będzie się odbywać przede wszystkim zdalnie – np. przez telefon, e-mail czy chat. Będzie mogła być prowadzona także bezpośrednio w miejscu wykonywania takiej pracy, jednak w takim przypadku będzie konieczne uprzednie porozumienie się z pracownikiem – mówi w rozmowie z „Dziennikiem Gazetą Prawną” minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg.

W naszej pracy posiadamy regulamin pracy. Czy w związku ze zmianami w Kodeksie pracy, dotyczącymi między innymi pracy zdalnej oraz badań trzeźwości pracowników, jesteśmy zobowiązani do wprowadzenia takich zapisów do regulaminu? Do tej pory nie korzystaliśmy z pracy zdalnej. Czy pracownik może ubiegać się o okazjonalną pracę zdalną, pomimo braku zapisu w regulaminie? Co z badaniem trzeźwości? Czy musimy wprowadzić jakikolwiek zapis do regulaminu, mimo że pracodawca nie przeprowadza takich kontroli?

W celu skutecznej realizacji obowiązku oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy zdalnej zaleca się określenie (w konsultacji z pracownikami i/lub ich przedstawicielami) oraz udokumentowanie zasad realizacji działań odnoszących się do oceny ryzyka zawodowego na tych stanowiskach.

Ustawodawca, regulując pracę zdalną w Kodeksie pracy, wskazał zarówno wyłączenia prac, których nie może obejmować praca zdalna, jak i wyłączenia przepisów bhp, które nie muszą być przy tej pracy realizowane przez pracodawcę.

Praca zdalna nie zawsze jest możliwa. Kodeks pracy wymaga, by praca zdalna była wykonywana zgodnie z wymogami bezpieczeństwa i higieny pracy, a także wskazuje prace, które nie mogą być wykonywane w trybie pracy zdalnej. Między innymi wykluczone jest, by podczas pracy zdalnej stosowane były niebezpieczne czynniki chemiczne. Jakie przepisy określają, które czynniki chemiczne mogą być niebezpieczne?

Wymiar pracy zdalnej wykonywanej okazjonalnie wynosi nie więcej niż 24 dni w roku kalendarzowym. Jest on niezależny od okresu przepracowanego w danym roku kalendarzowym, wymiaru czasu pracy pracownika oraz liczby godzin wynikających z rozkładu czasu pracy w dniu, w którym pracownik wykonuje pracę w tym trybie.

Czy aplikacja monitorująca ekran pracownika w trakcie wykonywania przez niego obowiązków służbowych będzie dopuszczalna w świetle nowych przepisów o pracy zdalnej?

Ustawodawca w 2023 roku nie zwalnia tempa. Po raz kolejny pracodawców i pracowników działów kadrowo-płacowych stawia przed szeregiem wyzwań. Choć obowiązki dotyczące zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, a co za tym idzie -  możliwość kontroli trzeźwości pracowników przy uzasadnionym podejrzeniu, nie są nam obce, to nowelizacja przepisów Kodeksu Pracy w tym zakresie, powoduje powstanie wielu pytań i wątpliwości. Jak nowe regulacje umożliwiające pracodawcom przeprowadzanie prewencyjnej kontroli trzeźwości wyglądają w praktyce? Odpowiedź na to pytanie postaram się przybliżyć w dalszej części tego artykułu. 

Czym jest elastyczna organizacja pracy? Dla kogo elastyczna organizacja pracy? Jaki wniosek złożyć aby mieć elastyczną organizację pracy? Czy pracodawca musi się zgodzić na elastyczną organizację pracy? Duże zmiany w KP już niedługo wejdą w życie.

Praca zdalna, mimo że wprowadzono ją na szerszą skalę z uwagi na pojawienie się pandemii, także po jej ustaniu cieszy się coraz większą popularnością. Według badania Hays ponad 50% pracodawców oferuje swoim pracownikom tzw. home office. Wykonywanie obowiązków zawodowych w domowym zaciszu wiąże się z wyższym komfortem i pewną elastycznością. Ponadto pozwala zaoszczędzić czas i pieniądze, które pracownik musiałby poświęcić na codzienne dojazdy do firmy. Wiosna to idealny moment na to, żeby przyjrzeć się swojemu domowemu stanowisku pracy. Na co warto zwrócić szczególną uwagę? Czy można zrobić coś, by uczynić je jeszcze bardziej komfortowym?

Zatrudniamy pracowników w niepełnym wymiarze czasu pracy. Czy w związku z tym będą im przysługiwały 24 dni okazjonalnej pracy zdalnej, czy też wymiar pracy okazjonalnej należy ustalać proporcjonalnie do ich etatu?

Kontrola wykonywania okazjonalnej pracy zdalnej, w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy lub przestrzegania wymogów w zakresie bezpieczeństwa i ochrony informacji, w tym procedur ochrony danych osobowych, będzie się odbywała na zasadach ustalonych z pracownikiem. Natomiast kontrola wykonywania pracy przez pracownika świadczącego "okazjonalną" pracę zdalną zostanie przeprowadzona na takich zasadach jak w czasie wykonywania pracy w podstawowym miejscu pracy.

Kwestia wzywania pracownika do biura w czasie wykonywania przez niego pracy zdalnej nie została uregulowana w przepisy Kodeksu pracy. Jednak pracodawca (przełożony) w ramach swoich uprawnień kierowniczych ma prawo wezwać pracownika do wykonywania pracy w biurze, a także polecić mu pracę w każdym innym miejscu, np. udział w spotkaniu odbywającym się w siedzibie kontrahenta albo odbycie podróży służbowej. 

Dane osobowe i ich ochrona mają znaczenie także w przypadku zawarcia i wykonywania umowy o pracę. Jakie są regulacje dotyczące danych osobowych kandydatów do pracy i pracowników? Kiedy pracodawca może poprosić o PESEL? Czy może pytać o wyznanie i poglądy polityczne? Czy pracodawcy trzeba mówić o członkostwie w związku zawodowym?

Praca zdalna. Nowe przepisy Kodeksu pracy wprowadzające pracę zdalną przewidują m.in. obowiązek zapewnienia przez pracodawcę niezbędnych narzędzi do wykonywania pracy zdalnej, a jeżeli pracownik korzysta z własnych narzędzi - pracodawca powinien mu z tego tytułu wypłacić ekwiwalent. Natomiast za zużycie prądu i usługi telekomunikacyjne pracownikowi przysługuje ryczałt. Zasady rozliczania kosztów związanych z wykonywaniem pracy zdalnej powinny wynikać z treści porozumienia, regulaminu lub polecenia. Wskazane świadczenia nie będą stanowiły przychodu ze stosunku pracy, a zatem nie będą także oskładkowane ZUS, przy spełnieniu określonych w ustawie warunków.

Praca zdalna została na stałe wprowadzona do Kodeksu pracy. Co do zasady będzie ona wykonywana po uzgodnieniu tego między pracodawcą a pracownikiem. W niektórych jednak sytuacjach pracodawca będzie mógł polecić pracownikowi wykonywanie takiej pracy. Pracodawcy uzyskali także możliwość dokonywania tzw. prewencyjnej kontroli trzeźwości pracowników. Kontrole te są dopuszczalne w celu zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób bądź ochrony mienia.

Praca zdalna może być co do zasady wykonywana przez pracownika na podstawie uzgodnienia pomiędzy stronami umowy o pracę dotyczącego pracy zdalnej. Wykonywanie pracy zdalnej jest więc możliwe, kiedy obie strony umowy – w tym w szczególności pracownik – wyrażą na to zgodę. Kodeks pracy dopuszcza jednak możliwość wykonywania pracy zdalnej również na polecenie pracodawcy. Kiedy pracodawcy wolno wydać polecenie wykonywania pracy zdalnej? 

Kontrola pracy zdalnej - na czym polega?

Wprowadzenie pracy zdalnej w firmie. 7 kwietnia 2023 r. wejdą w życie nowe przepisy Kodeksu pracy dotyczące pracy zdalnej. Zastąpią one dotychczasową telepracę, a także pracę zdalną stosowaną przez pracodawców na podstawie ustawy o COVID-19. Pracodawcy, u których wewnętrzne regulacje lub indywidualne porozumienia z pracownikami przewidywały pracę w formie telepracy, będą zobowiązani do dostosowania tych regulacji do nowych przepisów.

Praca zdalna na wniosek pracownika została uregulowana w Kodeksie pracy. Jak się o nią ubiegać?

Praca zdalna - wzory dokumentów. Zapraszamy na praktyczne webinarium „Wzory dokumentów obowiązkowych przy pracy zdalnej. Co musi wiedzieć każdy pracodawca?” z gwarantowanym imiennym certyfikatem, które odbędzie się 23 marca 2023 roku. Webinarium wyjątkowo potrwa aż 1,5 godziny. Polecamy!