Kontrola trzeźwości pracowników 2023 – przywilej czy paraliż dla pracodawcy?

Ustawodawca w 2023 roku nie zwalnia tempa. Po raz kolejny pracodawców i pracowników działów kadrowo-płacowych stawia przed szeregiem wyzwań. Choć obowiązki dotyczące zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, a co za tym idzie - możliwość kontroli trzeźwości pracowników przy uzasadnionym podejrzeniu, nie są nam obce, to nowelizacja przepisów Kodeksu Pracy w tym zakresie, powoduje powstanie wielu pytań i wątpliwości. Jak nowe regulacje umożliwiające pracodawcom przeprowadzanie prewencyjnej kontroli trzeźwości wyglądają w praktyce? Odpowiedź na to pytanie postaram się przybliżyć w dalszej części tego artykułu.
Prewencyjna kontrola trzeźwości w zakładzie pracy. Trzeba wdrożyć procedury i poinformować z wyprzedzeniem pracowników
Przede wszystkim musimy mieć na uwadze, że pracodawcy dostają możliwość wprowadzenia prewencyjnej kontroli trzeźwości pracowników. Możliwość oznacza wybór, nie zaś obowiązek. Korzystając z tego przywileju, trzeba pamiętać, że nic nie dzieje się automatycznie. Co to oznacza?
Pracodawca może skorzystać z nowych rozwiązań, jednak tylko wtedy, kiedy wdroży odpowiednie dokumenty wewnątrzzakładowe i należycie wcześniej, a więc dwa tygodnie przed uruchomieniem tej procedury, poinformuje pracowników. Inspiracją dla nas może być rok 2018 i nowelizacja przepisów w zakresie monitoringu, ponieważ schemat postępowania jest bardzo podobny.
Jak napisać regulamin lub obwieszczenie? Ogólnie czy precyzyjnie?
Jeśli jesteś pracodawcą, który zobligowany jest do tworzenia regulaminów w swoim zakładzie pracy, to regulacje na temat prewencyjnej kontroli trzeźwości wprowadzisz za pomocą regulaminu. Jeśli natomiast zatrudniasz poniżej 50 pracowników, to sporządzisz inny dokument np. obwieszczenie. Ważne jest jednak, aby precyzyjnie określić, na czym procedura ta będzie polegać, kogo obejmuje oraz w jaki sposób dobierane są osoby do badania. Najlepiej zastosować losowy czynnik wybierania pracowników, nie zaś upoważnić do tego konkretną osobę. W momencie, kiedy np. kierownik oddziału będzie wybierał współpracowników do kontroli danego dnia, może zajść podejrzenie, że wybór ten nie był sprawiedliwy, a to z kolei powoduje pewne niemiłe konsekwencje.
Dotychczasowe metody nie pójdą w las
Już wiemy, że wdrażając tę strategię za pomocą odpowiednich dokumentów, mamy możliwość z ich korzystania, ale co w sytuacji, kiedy nie chcemy tworzyć dodatkowych regulacji, a będziemy mieć uzasadnione podejrzenie względem danego pracownika? Oczywiście dalej możemy polegać na dotychczasowych rozwiązaniach, które przedstawiają się w następujący sposób – w pierwszej kolejności odsuwamy osobę od wykonywania pracy, a następnie wzywamy upoważniony organ do wykonania takiego badania.
Dwa rodzaje alkomatów - jeden tańszy, drugi znacznie droższy
Na pierwszy rzut oka wydawać by się mogło, że wprowadzona regulacja daje wachlarz możliwości pracodawcom względem obowiązku zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Kontrolowanie pracowników bez oczekiwania na odpowiednie służby, szczególnie w branżach wymagających zachowania szczególnej ostrożności np. transport, produkcja, czy budowa, to bardzo duży przywilej i oszczędność czasu, ale niestety nie oszczędność pieniędzy.
W nowych przepisach skierowanych do pracodawców, ustawodawca wprowadził pewne uprawnienie również i dla pracownika. W ustawie wyszczególnione są dwa rodzaje alkomatów. Pierwszy z nich to alkomat podstawowy, elektrochemiczny, który można nabyć w odpowiednim sklepie za kilkaset złotych.
Problem jednak powstaje, gdy u kontrolowanej osoby wynik wyjdzie powyżej 0,00. Wynik pozytywny oznacza, że pracownik ma prawo zażądać powtórzenia tego badania przy zastosowaniu urządzenia bardziej specjalistycznego, posiadającego spektrometrię w podczerwieni, którego koszt szacuje się na kilkadziesiąt tysięcy złotych. Utrudnienie staje się jeszcze bardziej kosztowe, gdy zakład pracy posiada kilka oddziałów - wtedy zobowiązany jest zapewnić w każdym z nich odpowiednie urządzenie.
Z jednej strony możliwość, z drugiej zaś konkretna inwestycja na tak naprawdę podstawowy obowiązek pracodawców, która stanowczo zniechęca do korzystania z tego typu rozwiązań.
Narkotest. Zamknięty katalog substancji odurzających. Co jeżeli pracownik przyjmuje silne lekarstwa?
Na podstawie nowych przepisów oprócz kontroli trzeźwości dotyczącej alkoholu, pracodawcy mogą przeprowadzić również badanie na obecność środków działających podobnie do alkoholu na podstawie tzw. narkotestu. Wszystko byłoby w porządku, gdyby nie zamknięty katalog substancji odurzających zawartych w rozporządzeniu. Ustawodawca nie wziął niestety pod uwagę, że niektóre z nich to na przykład bardzo silne leki przeciwbólowe (opioidy), czy też leki uspokajające przepisywanie przez lekarzy na różnego rodzaju schorzenia.
Nasuwają się pytania: „Co, jeśli pracownik wieczorem weźmie lek przeciwbólowy przepisany przez lekarza, następnego dnia zostanie wylosowany do badania i wynik wyjdzie pozytywny? W jaki sposób należy zachować się w takiej sytuacji?”. W przepisach nie znajdziemy dogłębnych i logicznych odpowiedzi na powyższe pytania. Jednym z rozwiązań, jakie nasuwa się na myśl, jest to, aby w regulaminie/ obwieszczeniu usystematyzować tę sprawę i przykładowo wskazać pracownikowi możliwość przedstawienia zaświadczenia lekarskiego o przyjmowanych przez niego lekarstwach wraz z informacją, że nie mają one wpływu na prawidłowe wykonywanie obowiązków pracowniczych, co nie powoduje zagrożenia dla życia lub zdrowia danego pracownika i osób z nim współpracujących. Z drugiej zaś strony takie informacje, jak przyjmowane rodzaje leków są danymi poufnymi sugerującymi jednostki chorobowe pracowników, a to z kolei poniekąd narusza przepisy w zakresie RODO.
Badanie trzeźwości nie tylko pracowników
Bardzo istotnym wątkiem jest również fakt, że nowe przepisy w zakresie prewencyjnych badań kontroli trzeźwości nie dotyczą tylko osób zatrudnionych na podstawie stosunku pracy. Stosuje się je również do kontrahentów B2B, czy zleceniobiorców i wykonawców, z którymi łączą nas umowy cywilnoprawne. Dodatkowym, dość zaskakującym motywem jest to, że firmy mogą również kontrolować trzeźwość pracowników swoich podwykonawców, a więc osoby, z którymi nie łączy ich żadna umowa, a jedynie korzystają z ich pracy.
Oczywiście wszelkie szczegóły w tej kwestii powinny zostać doprecyzowane w umowach, natomiast obowiązek poinformowania o tym, leży po stronie podwykonawców.
Justyna Kurbiel, Specjalista ds. Kadr i Płac, Meritoros
Podstawa prawna:
- Nowelizacja Kodeksu pracy Dzienniku Ustaw 2023 poz. 240,
- Rozporządzenie w sprawie badań na obecność alkoholu lub środków działających podobnie do alkoholu w organizmie pracownika Dziennik Ustaw 2023 poz. 317.
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
7 czerwca 2023 r. w Hucie Stalowa Wola odbyła się uroczystość, podczas której doszło do podpisania porozumienia rząd – NSZZ "Solidarność". W ramach tego porozumienia ustalono m.in. zmiany w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu, zapewnienie ochrony działaczy związkowych w kodeksie postępowania cywilnego, wypłatę dodatku w kwocie 600 zł miesięcznie dla pracowników domów pomocy społecznej (za okres od 1 kwietnia do końca 2023 roku) i zaprzestanie procesu wygaszania emerytur pomostowych.
Boże Ciało to dzień, który w Polsce jest ustawowo wolny od pracy. Wyjaśniamy, czy takie same reguły dotyczą piątku 9 czerwca.
Większość pracodawców deklaruje, że chętnie zatrudniłoby (np. na wakacje) pracownika młodocianego. W krajach zachodnich pracujący nastolatek nikogo nie dziwi. W Polsce ten widok nie jest jeszcze powszechny – z danych CBOS wynika, że co piąty uczeń szkoły ponadpodstawowej podejmował w wakacje etat. Większość nadal nie robi tego, mimo że prawo im na to pozwala. Przepisów dot. zatrudniania nieletnich nie znają również rodzice. Warto jednak wiedzieć, na jaką ochronę prawną mogą liczyć małoletni.
„Naturalną ścieżką rozwoju programisty jest obcowanie z technologią i komputerami od małego. Liceum o profilu informatyczno-matematycznym, a następnie studia informatyczne. Wszystko to daje bardzo mocne podstawy teoretyczne. Kolejny etap to praktyka. Im wcześniej się zacznie tym lepiej” – mówi Piotr Cichosz.
Czterdzieści pięć procent Polaków chciałoby pracować w IT, a aż siedemdziesiąt pięć procent doradziłoby swoim dzieciom kształcenie w kierunku związanym z programowaniem. Jednak tylko 30 proc. badanych zastanawia się nad podjęciem nauki w celu przejścia do IT. Główną motywacją są pieniądze, jakie zarabiają specjaliści IT.
Część licealistów planuje swoją przyszłość od lat, inni dopiero po egzaminach maturalnych podejmą kluczowe decyzje. Aż 60% z nich połączy studia z pracą, a co piąty absolwent poświęci się wyłącznie nauce. Choć większość z nich obawia się wejścia na rynek pracy (57%), głównie z powodu braku doświadczenia i odpowiednich umiejętności, to ma wobec pierwszego zajęcia konkretne oczekiwania finansowe. 38% zapytanych chciałoby na początku zarabiać od 5 tys. do 7 tys. zł miesięcznie. Najbardziej perspektywiczną branżą w opinii co drugiego licealisty jest IT.
Stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła w maju 5,1 proc., 0,1 pkt. proc. mniej niż w kwietniu – wynika ze wstępnych danych Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. Najniższe bezrobocie w maju zanotowano w Wielkopolsce (3 proc.).
Piątek po Bożym Ciele przypada w czasie, kiedy wiele osób korzysta z czterodniowego długiego weekendu. Gdzie i w jakich godzinach będziemy mogli zrobić tego dnia zakupy? Sprawdziliśmy, jak w piątek po Bożym Ciele są otwarte sklepy.
Zezwolenie na pracę, oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi i powiadomienie o powierzeniu wykonywania pracy obywatelowi Ukrainy legalizują pracę cudzoziemców, którzy legalnie przebywają w RP. Jakie są różnice między tymi formami? Odpowiadamy.
Do zespołu WeNet Group S.A. spółki specjalizującej się w doradztwie internetowym, od czerwca dołączyła Iwona Wencel, obejmując stanowisko VP HR. Iwona Wencel będzie ściśle współpracować z zarządem oraz dyrektor personalną Dorotą Malarską, aby rozwinąć i wzmocnić funkcję HR.
Zmniejszenie lub zawieszenie emerytur lub rent od 1 czerwca 2023 r. - jak będzie to wyglądało? Ile wynosiło przeciętne wynagrodzenie w pierwszym kwartale 2023 r.? Jak ustalić czy doszło do przekroczenia rocznej kwoty podstawy wymiaru składek? Jakie świadczenia mogą być zmniejszone czy zawieszone?
Gra badająca kompetencje miękkie kandydatów, narzędzie sprawdzające umiejętności programistów bez długotrwałych testów kodowania czy platforma do neuronauki, dzięki której pracownicy poświęcając 5 minut dziennie zwiększają swoje kwalifikacje. Polski rynek branży HR Tech liczący ponad 300 firm, z roku na rok rozwija się i pomaga zmienić to, w jaki sposób przebiegają m.in. procesy rekrutacyjne w firmach, szkolenia czy kadry i płace. Polskie Forum HR, zrzeszające największe firmy z branży usług HR, wyłoniło w konkursie trzy podmioty: Rankode, ReQiu i SeeWidely, które prezentowały najbardziej innowacyjne rozwiązania.
Za nami egzaminy maturalne, koniec roku akademickiego tuż za pasem. Dla jednych wakacje to pora odpoczynku, dla innych najlepszy czas na pracę dorywczą i zasilenie budżetu. Eksperci Tikrow, aplikacji z ofertami pracy natychmiastowej, przygotowali zestawienie najlepiej płatnych zajęć tego lata.
Zezwolenie na pracę legalizuje pracę cudzoziemca z kraju trzeciego. Jedną z informacji widniejącą na dokumencie jest rodzaj umowy, którą pracodawca powinien zawrzeć z cudzoziemcem. Co na ten temat czytamy w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy?
Aż 93% pracodawców jest zaniepokojonych możliwym odejściem pracowników – takie dane podaje portal LinkedIn. Oprócz odpowiednio wysokiego wynagrodzenia sposobem na ich zatrzymanie mogą być atrakcyjne świadczenia pozapłacowe.
Monitorowanie oczu kierowcy było do niedawna podstawą technologii stosowanych do wykrywania zasypiania za kierownicą. Japońscy naukowcy odkryli, że kluczowe znaczenie ma monitorowanie nie tylko oczu, ale także całego ciała kierowcy.
Dział Doradztwa Podatkowego firmy doradczej Deloitte został objęty rocznym programem pilotażowym w zakresie optymalizacji czasu pracy. Ma on sprawdzić gotowość firmy na wprowadzenie optymalizacji czasu pracy. Pracownicy testują m.in. skompresowany tydzień pracy.
Praca w porze nocnej ma specjalną regulację w Kodeksie pracy. Przepisy określają warunki wykonywania pracy w tej porze oraz świadczenia przysługujące z tego tyłu pracownikowi. Kiedy przypada pora nocna? Co należy się za pracę w nocy?
Dni wolne od pracy odgrywają istotną rolę we włoskim systemie pracy, zapewniając pracownikom odpowiednią równowagę między życiem zawodowym a prywatnym. Włochy mają bogatą tradycję świąt i dni wolnych, które są hołdem dla kultury, historii i religii tego kraju. W tym artykule przyjrzymy się dniom wolnym od pracy we Włoszech, ich znaczeniu i wpływowi na pracowników.
Włochy posiadają umiarkowaną liczbę dni wolnych od pracy. W ciągu roku jest jedenaście ogólnowłoskich dni wolnych. Kiedy przypadają dni wolne od pracy we Włoszech?
Stan zagrożenia epidemicznego może zostać odwołany już z końcem czerwca. Zakończenie tego stanu będzie wiązało się z obowiązkiem odnowienia badań okresowych pracowników, który był czasowo zawieszony. Nie przegap tych terminów!
Wraz z rozwojem nowoczesnych technologii i internetu, w ostatnich latach możemy zaobserwować dynamiczny rozwój pracy platformowej. Ten nowy model zatrudnienia staje się coraz bardziej popularny i wpływa na wiele aspektów naszego życia zawodowego. Praca platformowa, zwana również gospodarką współdzielenia, to forma zatrudnienia, w której pracownicy wykonują krótkoterminowe zadania lub oferują swoje usługi za pośrednictwem platform internetowych.
Upowszechnienie wiedzy dotyczącej prawa pracy, uświadamianie zagrożeń czyhających na młodych pracowników w ich pierwszej pracy oraz informowanie o możliwości skorzystania z pomocy w zakresie prawa pracy to główne cele kampanii „Legitna praca”. Państwowa Inspekcja Pracy kieruje ją do młodych osób, które właśnie wkraczają na rynek pracy.
Praca potrafi być stresująca. To banalne stwierdzenie, z którym zgodzi się chyba każdy pracownik i pracodawca. „To co najczęściej wskazywane jest jako źródło stresu w pracy to zbyt duże przeciążenie obowiązkami, brak poczucia kontroli nad tym co robimy, brak możliwości wyrażania siebie oraz konflikty i nieporozumienia pomiędzy współpracownikami” – mówi Magdalena Kaźmierczak, psycholog. Jak zatem radzić sobie ze stresem w pracy? Pani psycholog ma kilka dobrych rad. Zachęcamy do lektury.
Niesatysfakcjonujące wynagrodzenie jest jednym z głównym powodów żalu dzisiejszych pracowników – wynika z badania portalu pracy RocketJobs.pl. Co piąty z nich żałuje, że nie wybrał lepiej płatnego zawodu, a co czwarty, że nie prosił o podwyżkę. Czemu pieniądze wciąż są tematem tabu dla tak dużej liczby zatrudnionych i jakie są bariery w osiągnięciu satysfakcji finansowej?
Komentarze(0)
Pokaż: