Opieka nad dzieckiem

Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu pracy, która zrównuje prawa rodziców biologicznych i adopcyjnych, jeśli chodzi o urlopy macierzyńskie i ojcowskie.

Pracownikowi niedawno urodziło się dziecko. W związku z tym wystąpił o udzielenie mu 2 dni zwolnienia od pracy z tytułu opieki nad dzieckiem i zaproponował termin tego zwolnienia. Jednak w tym czasie pracownik będzie niezbędny w firmie. Proszę o informację, czy pracodawca może odmówić pracownikowi udzielenia zwolnienia od pracy na podstawie art. 188 k.p. w terminie wskazanym przez pracownika i udzielić go w innym terminie, czy jest zobowiązany do zastosowania się do wniosku pracownika? Od jakiego momentu pracownikowi przysługuje prawo do zwolnienia od pracy?

Rząd planuje zmienić przepisy ustawy o świadczeniach rodzinnych. W rezultacie zwiekszy się liczba osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego.

Do urlopu wychowawczego są uprawnieni rodzice lub opiekunowie dziecka. Przepisy traktują na równi w zakresie prawa do urlopu wychowawczego oboje rodziców, tj. zarówno matkę, jak i ojca dziecka. Identyczne prawo do urlopu wychowawczego przysługuje również pracownikowi będącemu prawnym opiekunem dziecka. Przy ustalaniu prawa do urlopu wychowawczego nie ma znaczenia, czy drugi z rodziców lub opiekunów jest pracownikiem.

Obecnie moja żona przebywa na urlopie macierzyńskim. Chciałem skorzystać z 2 dni wolnych na opiekę nad dzieckiem, lecz mój pracodawca odmówił mi. Uzasadnił to faktem, że żona aktualnie nie świadczy pracy i może opiekować się dzieckiem. Czy miał rację?

Córka naszej pracownicy 30 czerwca 2009 r. skończy 14 lat. Pracownica poprosiła o 2 dni wolnego z tytułu opieki nad dzieckiem 29 i 30 czerwca 2009 r. W tych dniach pracownica według grafiku powinna pracować. Czy możemy udzielić pracownicy dnia wolnego z tytułu opieki nad dzieckiem 30 czerwca?

Pracownica opiekuje się obecnie chorą matką, którą po wyjściu ze szpitala zabrała do siebie. Wcześniej matka nie mieszkała z pracownicą. Czy pracownicy przysługuje prawo do zasiłku opiekuńczego, jeżeli matka zamieszkała z nią dopiero po wyjściu ze szpitala i nie jest zameldowana u córki? Jeżeli tak, to w jakim wymiarze? W 2009 r. 10 dni zasiłku opiekuńczego wykorzystała już siostra pracownicy, u której matka mieszka na stałe. Czy 14-dniowy okres zasiłku opiekuńczego w roku kalendarzowym przysługuje każdej z sióstr, czy jest to łączny okres dla wszystkich członków rodziny?

Okres pobytu na zwolnieniu lekarskim ma na celu szybki powrót pracownika do zdrowia i do pracy. Jeżeli pracodawca ma wątpliwości co do faktycznego stanu zdrowia swojego podwładnego, może sprawdzić, w jaki sposób pracownik wykorzystuje zwolnienie lekarskie.

Zasiłek opiekuńczy przysługuje w razie konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem lub nad chorym członkiem rodziny, bez względu na okres podlegania ubezpieczeniu.

Od 2 lat przebywam na urlopie wychowawczym. Niedawno otrzymałam wypowiedzenie umowy o pracę z powodu likwidacji zakładu pracy. Czy należy mi się odprawa pieniężna?

Pracownik, który wychowuje dziecko w wieku do 14 lat, ma prawo do 2 dni płatnego zwolnienia od pracy w danym roku kalendarzowym, niezależnie od liczby dzieci.

Pracownica naszej firmy przebywa na urlopie wychowawczym. Nie rozliczaliśmy za nią składek, bo jednocześnie pracowała w innej firmie na 1/2 etatu. Umowa o pracę z tą drugą firmą została rozwiązana 10 września br. Po ustaniu tego zatrudnienia pracownica pobiera zasiłek chorobowy. Czy powinniśmy zgłosić pracownicę do ubezpieczeń społecznych z tytułu urlopu wychowawczego od razu po rozwiązaniu umowy o pracę? Czy przyjąć, że zasiłek chorobowy wypłacany po ustaniu zatrudnienia jest innym tytułem do ubezpieczeń?

Do ustalenia uprawnień płacowych pracownika powracającego z urlopu wychowawczego za punkt odniesienia należy przyjmować zarobki pracownika zajmującego w dniu powrotu do pracy korzystającego z urlopu wychowawczego to samo stanowisko, co powracający pracownik przed urlopem (wyrok Sądu Najwyższego z 29 stycznia 2008 r., II PK 143/07)

Pracownica w czasie ciąży nie korzystała ze zwolnień lekarskich. 29 sierpnia 2008 r. trafiła do szpitala, a 7 września urodziła dziecko. Nie dostarczyła nam zaświadczenia o przewidywanej dacie porodu. Tylko mąż pracownicy dostarczył nam pisemną informację od pracownicy o tym, że jest w szpitalu i jej wniosek o urlop macierzyński od 8 września 2008 r. Czy na tej podstawie możemy wypłacić pracownicy zasiłek macierzyński od 8 września? Czy za okres od 29 sierpnia do 7 września 2008 r. również przysługuje pracownicy zasiłek macierzyński? Czy jesteśmy związani wnioskiem pracownicy?

Nasza pracownica urodziła bliźnięta. Okazało się, że jedno z bliźniąt wymaga dłuższej hospitalizacji. Drugie dziecko przebywa z pracownicą w domu. Po wykorzystaniu 8 tygodni urlopu macierzyńskiego po porodzie pracownica przedłożyła mi zaświadczenie, że jedno z dzieci w dalszym ciągu przebywa w szpitalu i złożyła wniosek o przerwanie urlopu macierzyńskiego z tego powodu. Czy w tej sytuacji muszę zgodzić się na wniosek pracownicy? Czy dopuszczalne będzie w takim przypadku przerwanie urlopu macierzyńskiego?

Zasadą jest, że urlop macierzyński jest wykorzystywany przez pracujące matki w całości po porodzie. Czasem jednak zdarza się, że po porodzie pracownice chcą wrócić do pracy tak szybko, jak to tylko możliwe. Dlatego korzystają z części urlopu macierzyńskiego przed porodem, żeby skrócić jego okres przypadający po porodzie. Powstaje zatem wątpliwość, czy pracownica może wykorzystać po porodzie dowolną długość urlopu macierzyńskiego?

Żona jednego z naszych pracowników studiuje zaocznie i nigdzie nie pracuje. Czy w takim przypadku pracownik ma prawo do 2 dni opieki na dziecko? Jego żona może przecież zająć się dzieckiem, kiedy pracownik jest w pracy. Żona innego pracownika pracuje w gospodarstwie rolnym. Czy temu pracownikowi przysługuje prawo do 2 dni zwolnienia od pracy na opiekę nad dzieckiem?

Pracownik razem z żoną przyjęli na wychowanie, a następnie wystąpili do sądu o przysposobienie 4-letniego dziecka. Pracownik zwrócił się do nas o udzielenie urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w wymiarze 18 tygodni. Z urlopu tego nie będzie korzystała małżonka pracownika, która nigdzie nie pracuje. Czy pracownikowi przysługuje pełny wymiar tego urlopu, czy mogłaby z niego skorzystać tylko jego żona, gdyby była zatrudniona na umowę o pracę? Czy na wymiar urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego wpływa wcześniejsze wykorzystanie urlopu macierzyńskiego przez matkę dziecka?

Zatrudniamy w naszym zakładzie osoby wykonujące pracę nakładczą. Czy chałupnikom przysługuje urlop wychowawczy? Nie jestem tego pewny, a pytała mnie o to jedna z zatrudnionych u nas osób, która wychowuje 2-letnie dziecko.

W naszym zakładzie pracownicy działu spedycji pracują od poniedziałku do piątku w godzinach od 7.00 do 15.00. Po godzinach pracy czasami zobowiązujemy ich do pełnienia domowych dyżurów telefonicznych. Wiem, że pełnienie takich dyżurów nie może naruszać prawa do wypoczynku dobowego i tygodniowego pracownika, więc ograniczyliśmy dyżurowanie do 5 godzin dziennie od poniedziałku do piątku, tak aby nie naruszać przepisów o czasie pracy. Jednak mamy wątpliwości dotyczące możliwości pełnienia dyżurów telefonicznych przez pracowników opiekujących się dziećmi do lat 4. Jedna z naszych pracownic ma półtoraroczne dziecko i złożyła oświadczenie, że nie wyraża zgody na pracę powyżej 8 godzin na dobę. Czy w takiej sytuacji może pełnić domowe dyżury telefoniczne?

Pracownik przebywający na urlopie wychowawczym podlega ochronie przed zwolnieniem z pracy. Podczas tego urlopu do rozwiązania umowy z pracownikiem może dojść tylko w szczególnych przypadkach.

Pracownica urodziła drugie dziecko 2 marca 2008 r. Jest na urlopie wychowawczym do końca czerwca 2008 r. na pierwsze dziecko. Gdyby pracownica nie była na urlopie wychowawczym, to miałaby prawo do 140 dni zasiłku macierzyńskiego (20 tygodni). Natomiast okres wypłaty zasiłku macierzyńskiego skrócony o 2 tygodnie (126 dni) upłynąłby 5 lipca 2008 r., czyli po zakończeniu urlopu wychowawczego. Czy w takiej sytuacji należy wypłacać pracownicy zasiłek macierzyński przez 18 tygodni, czy przez 20 tygodni? Czy będzie miała prawo do urlopu macierzyńskiego od 1 do 19 lipca br.?

Pracownica przysposobiła 1,5-roczne dziecko i wystąpiła o urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego i zasiłek macierzyński. Matka dziecka przed jego oddaniem do adopcji wykorzystała 83 dni urlopu i zasiłku macierzyńskiego. Czy urlop, który przysługuje pracownicy, należy zsumować z urlopem macierzyńskim, który wykorzystała wcześniej matka dziecka? Czy pracownicy przysługuje całe 18 tygodni urlopu i zasiłku macierzyńskiego?

Pracownica urodziła pierwsze dziecko i po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego poszła na 3-letni urlop wychowawczy na to dziecko. Po 2 latach wykorzystywania tego urlopu wróciła do pracy i od pierwszego dnia powrotu przedstawiła nam zwolnienia lekarskie. Po miesiącu od zakończenia urlopu wychowawczego pracownica urodziła drugie dziecko. Czy w takim przypadku pracownica po urlopie macierzyńskim udzielonym jej na drugie dziecko może jeszcze skorzystać z urlopu wychowawczego na pierwsze dziecko? Wykorzystała bowiem na to dziecko tylko 2 lata urlopu wychowawczego, a dziecko nie będzie miało jeszcze ukończonych 4 lat.

Pracownik chorował przez 182 dni. Bezpośrednio po zwolnieniu lekarskim na siebie dostarczył nam zwolnienie lekarskie na chore 12-letnie dziecko. Czy po tak długiej chorobie pracownikowi przysługuje zasiłek opiekuńczy? Między zwolnieniami lekarskimi na pracownika i na jego dziecko nie było ani jednego dnia przerwy.

Nasz zakład wypłaca nagrody jubileuszowe na zasadach określonych w zarządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej. Jednej z pracownic, która przebywa obecnie na urlopie wychowawczym, upłynęło 20 lat pracy (łącznie z okresem korzystania z urlopu wychowawczego). Czy w tej sytuacji powinniśmy wypłacić jej nagrodę od razu, czy wstrzymać się z wypłatą do momentu, aż wróci do pracy?

Karmienie piersią uprawnia do skorzystania z przerw w czasie pracy. W naszym zakładzie pracy przyjęliśmy praktykę w stosunku do kobiet karmiących piersią, zatrudnionych na pełnym etacie, polegającą na tym, że kończą one pracę o godzinę krócej niż pozostałe pracownice przez okres roku od czasu urodzenia dziecka. Jedna z pracownic oświadczyła mi, że mimo upływu rocznego terminu karmi dalej dziecko piersią i w związku z tym chce kończyć pracę wcześniej. Czy mogę w jakiś sposób zweryfikować jej oświadczenie? - pyta Czytelnik z Gdańska.

Podstawowym warunkiem uzyskania prawa do dodatków zwiększających zasiłek rodzinny jest istnienie prawa do zasiłku rodzinnego.

Złożenie wniosku o urlop wychowawczy powoduje objęcie pracownika korzystającego z tego urlopu szczególną ochroną stosunku pracy. Nie jest to jednak ochrona pełna i dotycząca każdej sytuacji.

Jestem ojcem dwójki dzieci. Starsze chodzi do szkoły, a młodszym 2-latkiem zajmuje się żona, która obecnie jest na urlopie wychowawczym. Słyszałem, że przysługują mi dodatkowe dni wolne od pracy. Czy to prawda? - pyta Czytelnik z Gdańska.

Złożenie wniosku o urlop wychowawczy powoduje objęcie pracownika korzystającego z tego urlopu szczególną ochroną stosunku pracy. Nie jest to jednak ochrona pełna i dotycząca każdej sytuacji.

Pracownica zatrudniona na 1/2 etatu wykonuje pracę co drugi dzień roboczy po 8 godzin. Mąż pracownicy również jest zatrudniony na umowę o pracę, ale w stałych godzinach pracy od 8.00 do 16.00 od poniedziałku do piątku. Przedszkole, do którego w czasie wakacji chodzi 6-letnia córka pracownicy, zostało do zamknięte odwołania z powodu zatrucia niektórych dzieci salmonellą. Przedszkole zamknięto od środy 13 sierpnia, kiedy pracownica miała dzień wolny od pracy. Wniosek o zasiłek opiekuńczy pracownica złożyła od 13 do 22 sierpnia 2008 r. Czy zasiłek opiekuńczy przysługuje jej za cały ten okres, czy tylko za dni, w których faktycznie miała pracować? Czy za 15, 16 i 17 sierpnia również wypłacić zasiłek opiekuńczy? Są to w naszym zakładzie dni wolne od pracy.

Zatrudniam 40 pracowników. Jedna z pracownic, która jest zatrudniona od 1 kwietnia 2006 r., samotnie opiekuje się 7-letnim dzieckiem. W związku z tym często przynosi zwolnienia lekarskie ZUS ZLA na to dziecko. Praktycznie prawie w każdym miesiącu jest na zwolnieniu. W 2007 r. była na zasiłku opiekuńczym w okresach: od 17 do 26 stycznia 2007 r., od 26 lutego do 2 marca 2007 r., od 2 do 6 kwietnia 2007 r., od 11 do 15 czerwca 2007 r., od 31 sierpnia do 7 września 2007 r., od 17 do 25 października 2007 r., od 12 do 19 grudnia 2007 r. W styczniu 2008 r. przyniosła zwolnienie lekarskie na dziecko od 17 do 18 stycznia. Wyliczałam podstawę do wypłacenia zasiłku opiekuńczego i okazało się, że do stycznia 2008 r. pracownica nie miała przepracowanych nawet 3 miesięcy kalendarzowych, tak aby zmienić podstawę wymiaru. Wcześniejsza została ustalona z 9 miesięcy kalendarzowych za okres od kwietnia do grudnia 2006 r. Czy przez cały czas mogę ustalać uprawnienia do zasiłku opiekuńczego z jednej podstawy?

Pracownica ma niepełnosprawne dziecko (urodziło się 20 maja 1994 r.). Nie korzystała z 3-letniego urlopu wychowawczego na to dziecko do ukończenia przez nie 4 lat. Przebywała dopiero na urlopie wychowawczym w związku z opieką nad tym dzieckiem od 7 stycznia 2006 r. do 31 grudnia 2007 r. na podstawie orzeczenia o niepełnosprawności. Obecnie przedłożyła następne orzeczenie o niepełnosprawności dziecka, które jest wydane na okres od 1 stycznia 2008 r. do 20 maja 2010 r. (ciągłość w orzeczeniach). Czy w takim przypadku można udzielić jej urlopu wychowawczego do 20 maja 2010 r.? O to zwróciła się do nas pracownica.

Czy pracownikowi przysługują 2 dni zwolnienia na dziecko w wieku do lat 14, jeśli żona prowadzi działalność gospodarczą? - pyta Czytelniczka z Bydgoszczy.

Wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego składa się pracodawcy w formie pisemnej na 2 tygodnie przed rozpoczęciem okresu, w którym zamierza się korzystać z tego urlopu. Pracownik ma możliwość wycofania wniosku.

Na podstawie umowy na czas określony zatrudniamy pracownicę, która przebywa na urlopie macierzyńskim. W trakcie okresu trwania umowy pracownica nie wykorzysta całego urlopu macierzyńskiego. Czy w takiej sytuacji umowa ulegnie przedłużeniu do końca urlopu macierzyńskiego? - pyta Czytelniczka z Zabrza.

Jestem zatrudniona na umowę o pracę u dwóch pracodawców. W jednym miejscu w wymiarze pełnego etatu i w drugim na 1/2 etatu. Mam dwoje dzieci w wieku 5 i 8 lat. Pracodawca, u którego jestem zatrudniona na 1/2 etatu, nie chciał udzielić mi płatnego dnia opieki nad zdrowym dzieckiem, ponieważ stwierdził, że takie prawo przysługuje tylko w jednym, głównym miejscu zatrudnienia. Czy postąpił słusznie? Jakie są zasady? - pyta Czytelniczka z Konina.

Ciąża to nie choroba, ale może się zdarzyć taka sytuacja, że pracownica przez cały jej okres będzie na zwolnieniu lekarskim. Dla pracodawcy oznacza to, że będzie musiał zorganizować za nią zastępstwo.

Przebywam na 3-letnim urlopie wychowawczym, który kończy się 15 listopada 2008 r. Obecnie jestem w ciąży z drugim dzieckiem. Czy pracodawca może mi z tego powodu odmówić skrócenia urlopu wychowawczego. Czy jeśli się zgodzi na skrócenie urlopu, może mi zaraz po powrocie do pracy wypowiedzieć umowę o pracę? Jestem zatrudniona na czas określony do 2010 r. - pyta Czytelniczka z Poznania.

W wypadku samochodowym zginęła córka naszego pracownika i jej mąż. Kilka tygodni wcześniej urodziło im się dziecko. Czy nasz pracownik (dziadek dziecka) jest uprawniony do wykorzystania części urlopu macierzyńskiego niewykorzystanej przez córkę? - pyta Czytelniczka Sieradza.

Przebywam obecnie na urlopie wychowawczym, mąż pracuje w Anglii. Czy mogę wyjechać do niego z dzieckiem bez utraty urlopu wychowawczego? Czy mogę tam podjąć dodatkową pracę? - pyta Czytelniczka z Krakowa.

Sytuacja rodzinna zmusza mnie do podjęcia pracy w okresie urlopu wychowawczego. Czy mogę pracować w dotychczasowym zakładzie pracy? - pyta Czytelnik z Warszawy.

Powrót do pracy pracownika lub pracownicy po urlopie wychowawczym może spowodować problemy w ustaleniu jego prawa do urlopu wypoczynkowego.

Pracownica podlegająca ubezpieczeniu chorobowemu, która urodzi dziecko lub przyjmie dziecko na wychowanie, ma zagwarantowane ustawowo prawo do urlopu macierzyńskiego.

Jestem w ciąży i obecnie przebywam na zwolnieniu lekarskim. Jeśli wykorzystam 182 dni zwolnienia lekarskiego, zanim urodzę dziecko, czy ZUS będzie dalej wypłacał mi zasiłek chorobowy czy już zasiłek macierzyński? - pyta Czytelniczka z Zielonej Góry.

Ubezpieczonej będącej pracownicą, z którą rozwiązano stosunek pracy w okresie ciąży z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy i której nie zapewniono innego zatrudnienia, przysługuje do dnia porodu zasiłek w wysokości zasiłku macierzyński.

Rodzice będą mieli prawo do 6 lub 8 tygodni dodatkowego urlopu macierzyńskiego po wykorzystaniu obligatoryjnego wolnego z tytułu narodzin dziecka.

Zatrudniliśmy zleceniobiorczynię, która przystąpiła do ubezpieczenia chorobowego. Zwróciła się ona do nas z wnioskiem o wypłatę zasiłku opiekuńczego na córkę, która chodzi do przedszkola. Odbierając dziecko 11 czerwca 2008 r. po południu dowiedziała się, że 12 czerwca przedszkole będzie zamknięte (awaria w kuchni przedszkola). Zadzwoniła do nas rano 12 czerwca i powiedziała, że nie przyjdzie do pracy z powodu awarii w przedszkolu i w związku z koniecznością zaopiekowania się córką oraz że złoży wniosek o zasiłek opiekuńczy na córkę. Czy zleceniobiorczyni przysługuje zasiłek opiekuńczy na zdrowe dziecko?

Zatrudniam w swojej firmie na stanowisku niezależnego specjalisty pracownicę w ciąży. Po porodzie chciałaby przez ok. trzy lata zajmować się dzieckiem i w związku z tym zwróciła się z prośbą o zatrudnienie jej na warunkach tzw. telepracy. Jakie obowiązki musi spełnić firma, żeby zatrudnić pracownika w formie telepracy?