REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Opieka nad członkiem rodziny

Marcin Jamrozik
Opieka nad członkiem rodziny. /Fot. ShutterStock
Opieka nad członkiem rodziny. /Fot. ShutterStock
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi zwolnienia od pracy w celu opieki nad członkiem rodziny, np. chorą matką, nawet wtedy gdy nie mieszka z ubezpieczonym. Istotne jest, aby pracownik był jedyną osobą mogącą sprawować nad nim opiekę.

Opieka nad członkiem rodziny

Wniosek o zwolnienie ze świadczenia pracy w związku ze sprawowaniem opieki nad członkiem rodziny może złożyć każdy pracownik bez względu na rodzaj umowy o pracę, na podstawie której został nawiązany stosunek pracy. Co do zasady nie ma znaczenia też okres pozostawania w stosunku pracy, podobnie jak to, kto składa wniosek: pracownica–matka czy pracownik–ojciec.

Autopromocja

Opiekę nad członkiem rodziny można podzielić na:

  • opiekę nad dzieckiem w ramach uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem,
  • opiekę nad innymi członkami rodziny.

Opieka nad dzieckiem

Najważniejszym uprawnieniem pracownika związanym z opieką jest prawo pracownika do urlopu macierzyńskiego związanego z urodzeniem dziecka, które przysługuje zarówno matce, jak i ojcu (art. 177 i nast. k.p.). Wymiar urlopu macierzyńskiego zależy od liczby urodzonych dzieci przy jednym porodzie i wynosi od 20 do 37 tygodni (art. 180 k.p.).

Zobacz produkt: Kodeks pracy w praktyce - PDF

Kolejnym opiekuńczym uprawnieniem pracownika (zarówno pracownika–matki, jak i pracownika–ojca) jest urlop wychowawczy. Pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do 3 lat w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 4. roku życia (art. 186 § 1 k.p.). Urlopu udziela się na wniosek pracownika.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Do 6-miesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia, a także okres przebywania na urlopie macierzyńskim. Ponadto pracownik może skorzystać z urlopu wychowawczego w wymiarze do 3 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia, jeżeli z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności dziecko wymaga osobistej opieki pracownika.

Urlop okolicznościowy

Zasadą jest, że jeżeli oboje rodzice są zatrudnieni (są pracownikami), z urlopu wychowawczego może korzystać tylko jedno z nich (art. 1891 k.p.). Wyjątek od tej zasady stanowi art. 186 § 3 k.p., zgodnie z którym rodzice lub opiekunowie dziecka spełniający warunki do korzystania z urlopu wychowawczego mogą jednocześnie korzystać z takiego urlopu przez okres nieprzekraczający 3 miesięcy.

Forum - Kadry

Jak przyjmuje się w orzecznictwie Sądu Najwyższego, urlop wychowawczy jest zwolnieniem z obowiązku świadczenia pracy w celu umożliwienia pracownikowi sprawowania osobistej opieki nad małym dzieckiem. Z istoty rzeczy jego udzielenie poza czas trwania stosunku pracy jest bezprzedmiotowe.

Jeżeli bowiem nie istnieje stosunek pracy, nie ma też obowiązku świadczenia pracy stanowiącego przeszkodę w osobistej opiece nad dzieckiem (wyrok SN z 4 czerwca 2002 r., I PKN 11/01).

Pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy na 2 dni z zachowaniem prawa do wynagrodzenia (art. 188 k.p.). Zwolnienie to przysługuje na wniosek pracownika. Niewykorzystanych w danym roku dni wolnych nie można przenieść na rok następny. Prawo to wygasa w tym roku kalendarzowym, w którym przysługiwało.

Ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (zwana dalej ustawą) przewiduje możliwość wypłaty zasiłku opiekuńczego ubezpieczonemu zwolnionemu z wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad:

  • dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat w przypadku:

– nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza,

–porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi sprawowanie opieki,

–pobytu małżonka ubezpieczonego stale opiekującego się dzieckiem w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej,

  • chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat (art. 32 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy).

Z tego przepisu wynika ważna informacja, nie tyle o przysługującym świadczeniu, ale przede wszystkim o prawie i możliwości sprawowania opieki nad dzieckiem w ww. przypadkach i w tym aspekcie będziemy rozważać ten przepis.

Zasiłek opiekuńczy przysługuje przez okres nie dłuższy niż przez 60 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad dziećmi (art. 33 ust. 1 pkt 1 ustawy). Przy czym te 60 dni to łączna liczba dni w roku kalendarzowym, jaka przysługuje wszystkim członkom rodziny uprawnionym do sprawowania opieki, i jest niezależna od liczby dzieci.

Okresy zwolnień na opiekę sumuje się w ramach roku kalendarzowego, a niewykorzystany limit nie przechodzi na następny rok. Nie jest jednak wymagany okres wyczekiwania, czyli pracownik może zgłosić pracodawcy konieczność sprawowania opieki pierwszego dnia, w którym podjął pracę. Zwolnienie na opiekę przysługuje w okresie każdej umowy o pracę.

Rozliczanie podatku dochodowego od pracowników

Zasiłek opiekuńczy, a zatem i prawo do opieki nie przysługuje w przypadku, gdy poza ubezpieczonym są inni członkowie rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym, mogący zapewnić opiekę dziecku lub choremu członkowi rodziny. Nie dotyczy to jednak opieki sprawowanej nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat (art. 34 ustawy).

Opieka nad innym członkiem rodziny

Zasiłek opiekuńczy, a co za tym idzie – prawo do zwolnienia od pracy w celu sprawowania opieki, przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad innym (poza dzieckiem do 14. roku życia) chorym członkiem rodziny (art. 32 ust. 1 pkt 3 ustawy). Za członków rodziny uważa się małżonka, rodziców, teściów, dziadków, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku ponad 14 lat – jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z ubezpieczonym w okresie sprawowania opieki. Przez pozostawanie we wspólnym gospodarstwie domowym powszechnie rozumie się taki stan, w którym brak jest innych osób poza ubezpieczonym, które mogłyby sprawować opiekę nad chorym członkiem rodziny. Oznacza to m.in., że np. chora matka nie musi mieszkać z pracownikiem, który jest uprawniony do opieki nad nią.

Zasiłek opiekuńczy (czyli też prawo do sprawowania opieki) przysługuje przez okres nie dłuższy niż 14 dni w roku kalendarzowym (art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy). Jeżeli opieka ta jest sprawowana w roku kalendarzowym w połączeniu z opieką nad dzieckiem w przypadkach wskazanych w art. 33 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy, łączny okres opieki wynosi 60 dni w roku kalendarzowym (art. 33 ust. 2 ustawy).

Podstawa prawna:

  • wyrok Sądu Najwyższego z 4 czerwca 2002 r. (I PKN 11/01, OSNP-wkł. 2002/24/10).
Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Przygotuj się na ograniczenia w handlu w Wielką Sobotę. Sklepy będą pracować krócej!

    Wielkanoc tuż, tuż, więc nic dziwnego, że sklepy są oblężone. W Wielki Piątek wiele z nich przedłużyło godziny handlu. Warto zrobić wcześniej zakupy, bowiem w sobotę handel będzie ograniczony. W jakich godzinach sklepy będą handlować w Wielką Sobotę?

    ZUS: 1431 zł odszkodowania za każdy procent uszczerbku na zdrowiu. Od 1 kwietnia 2024 r. nowe kwoty odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej

    Od 1 kwietnia 2024 r. obowiązują nowe, wyższe kwoty odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Lekarz orzecznik może przyznać 1431 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.

    Czy 14 kwietnia 2024 to niedziela handlowa?

    Czy 14 kwietnia 2024 to niedziela handlowa? Czy przed weekendem majowym jest niedziela handlowa? Jak wypadają niedziele handlowe w kwietniu?

    Czy 7 kwietnia 2024 to niedziela handlowa?

    Czy 7 kwietnia 2024 to niedziela handlowa? Czy w kwietniu 2024 jest niedziela handlowa? Jakie kary za pracę w dni niehandlowe?

    REKLAMA

    ZUS odpowiada: Czy po 1 kwietnia składać wniosek o ponowne przeliczenie emerytury [nowe tablice GUS]?

    Od 1 kwietnia, przy obliczaniu przyszłych emerytur, ZUS skorzysta z nowej tablicy dalszego trwania życia GUS, co sprawi, że emerytura osoby w wieku 60 lat będzie niższa o 3,7 proc., a osoby w wieku 65 lat – o 4,1 proc. niż obliczona na podstawie poprzedniej tablicy – poinformował rzecznik ZUS Paweł Żebrowski.

    Dodatki funkcyjne w sądach

    Dodatki funkcyjne w sądach - trwają prace nad przepisami. Mają się zmienić zasady wynagradzania sędziów pełniących funkcje rzeczników dyscyplinarnych. Proponowane zmiany mają charakter przekrojowy, dotyczą modyfikacji wysokości dodatków funkcyjnych przysługujących Rzecznikowi Dyscyplinarnemu Sędziów Sądów Powszechnych, Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych, zastępcy rzecznika dyscyplinarnego działającemu przy sądach apelacyjnych, zastępcy rzecznika dyscyplinarnego działającemu przy sądach okręgowych oraz Rzecznikowi Dyscyplinarnemu Ministra Sprawiedliwości, i służą dostosowaniu wysokości dodatków do rzeczywistego obciążenia zadaniami związanymi z pełnieniem tych funkcji. 

    Jak zarządzać zespołem? Liderem nie trzeba się urodzić. Liczy się cel i chęć współpracy z innymi

    Osoby zarządzające zespołem mają kluczowe znaczenie dla firmy. Prawie co czwarty pracownik chciałby, by jego przełożony częściej go doceniał. Blisko połowa jest gotowa odejść z pracy z powodu szefa.

    Odmienne poglądy polityczne pracownika a dyskryminacja

    Zbliżają się wybory samorządowe. W wielu miejscach, w tym w pracy, trwają rozmowy, spory i wymiana myśli politycznych co do programów i kandydatów. Trzeba jednak wiedzieć, że pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, m.in. bez względu na przekonania polityczne. Nie można więc ponosić negatywnych konsekwencji w miejscu pracy, szczególnie jeżeli ma się odmienne poglądy od pracodawcy. Nawet jeżeli jest się zatrudnionym w jednotach samorządu terytorialnego, gdzie niestety często ma miejsce rotacja pracowników ze względu na tzw. układy polityczne - powinna obowiązywać zasada wolności słowa i własnych poglądów politycznych.

    REKLAMA

    Urlop bezpłatny - zastanów się czy chcesz iść, możesz być wytypowany do zwolnienia

    Urlop bezpłatny - zastanów się czy chcesz iść, możesz być wytypowany do zwolnienia. Dal pracodawcy liczy się dyspozycyjność pracownika. Wytypowanie do zwolnienia pracownika, przebywającego na długotrwałym urlopie bezpłatnym i korzystającego w tym czasie z innego źródła utrzymania, stanowi obiektywne i racjonalne kryterium doboru do wypowiedzenia umowy o pracę, co nie świadczy o charakterze dyskryminacyjnym zwolnienia. Zgodne z zasadami współżycia społecznego jest przyjęcie przez pracodawcę jako kryterium doboru pracowników do zwolnienia ich dyspozycyjności, rozumianej jako możliwość liczenia na obecność pracownika w pracy, w czasie na nią przeznaczonym, gdy przeciwieństwem tak rozumianej dyspozycyjności są częste absencje pracownika, spowodowane złym stanem zdrowia, jak również inne przypadki usprawiedliwionej nieobecności.

    Elektroradiolog - kim jest i co robi?

    Elektroradiolog to nowy zawód medyczny. Wielu idąc na tzw. prześwietlenie, tj. n. badanie w pracowniach rentgenowskich RTG - nie zdaje sobie sprawy, że jest to wymagający zawód, który wiąże się z pracą w szkodliwych i trudnych warunkach dla zdrowia tego pracownika - ze względu na promieniowanie. Praca przy wykonywaniu badań z zakresu diagnostyki obrazowej (rentgenografia, rentgenoskopia, radiologia stomatologiczna, mammografia, densytometria rentgenowska, tomografia komputerowa) jest wymagająca.

    REKLAMA