Obowiązki pracodawcy, Związki zawodowe

Zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców, które weszły w życie w grudniu, istotnie wpłyną na funkcjonowanie firm w 2026 r. Będą wyższe opłaty administracyjne i nowe obowiązki. Artykuł zawiera wszystko, co powinni wiedzieć pracodawcy zatrudniający pracowników zza granicy.

Najnowsze zmiany w prawie pracy zostały podpisane przez prezydenta Karola Nawrockiego jeszcze w listopadzie 2025 r. Dotyczą układów zbiorowych pracy i porozumień zbiorowych. Kto może być objęty układem zbiorowym pracy? Nie tylko etatowcy, a nawet emeryci i renciści.

Przeciwdziałanie patologiom rynku pracy, walka z wyzyskiem i realne zabezpieczenie praw cudzoziemców to główne cele nowych przepisów, które już obowiązują. Państwowa Inspekcja Pracy oraz Straż Graniczna otrzymały szersze uprawnienia kontrolne, w tym możliwość nakładania kar, mandatów i kierowania wniosków o ukaranie do sądu. W ograniczaniu nielegalnego zatrudnienia mają pomóc również nowe zasady dla agencji pracy m.in. 2-letni okres karencji dotyczący świadczenia usług na rzecz zatrudniania cudzoziemców. O czym jeszcze muszą wiedzieć pracodawcy, którzy w szczególnie gorącym okresie przedświątecznym szukają rąk do pracy „na już”?

Mało kto wie, że już od 24 grudnia 2025 r. wchodzą w życie nowe obowiązki dla pracodawców. Dotyczą one wynagrodzeń pracowników. W listopadzie jest jeszcze czas na przygotowanie się do nowych przepisów. Kary mogą być dotkliwe. Czego dokładnie dotyczą nowości?

To już ostatni moment na wykorzystanie zaległego urlopu wypoczynkowego. Pracownik powinien wykorzystać go do 30 września. To obowiązek wszystkich pracodawców, aby przypilnować urlopów zaległych. Czy wystarczy, że pracownik rozpocznie urlop zaległy dnia 30 września, a może powinien wszystkie dni wykorzystać przed tą datą?

Prawo pracy w sposób szczególny chroni kobiety będące w ciąży oraz karmiące piersią. W tym celu zostały skonstruowane zakazy dla pracodawców zatrudniających takie osoby. Czego dotyczą art. 176, 178, 179 Kodeksu pracy?

19 marca 2025 r. wejdzie w życie nowelizacja Kodeksu pracy. Od tego dnia pracownicy będą mogli ubiegać się o uzupełniający urlop macierzyński. W związku z tym zmienią się też niektóre rozporządzenia wykonawcze do Kodeksu pracy. Pracownicy zyskają nowe uprawnienia, ale dla pracodawców oznacza to dodatkowe obowiązki związane z dokumentacją pracowniczą. Zmienią się także przepisy dotyczące kodów ZUS.

Ze względów profilaktycznych pracodawca musi zapewnić nieodpłatne posiłki pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych. Niektórym pracownikom posiłki profilaktyczne przysługują przez cały rok, zaś innym mogą przysługiwać tylko zimą. Nie ma jednak możliwości, aby pracodawca zwolnił się z obowiązku zapewnienia posiłku profilaktycznego.

Z dniem śmierci pracownika stosunek pracy wygasa. Pracodawca powinien rozliczyć się z praw majątkowych ze stosunku pracy zmarłego oraz wypłacić odprawę pośmiertną. Jest to świadczenie pieniężne należne rodzinie zmarłego pracownika, które nie wchodzi do praw majątkowych ze stosunku pracy.

Resort pracy a w tym Agnieszka Dziemianowicz-Bąk odpowiedzialni są zmiany w zbiorowym prawie pracy. Środowisko związkowców ale i pracodawców czekało od dawna na nowe regulacje. Według założeń już w 2025 r. mają wejść w życie zmiany w zakresie przepisów o układach zbiorowych pracy. Będą nowe zasady prowadzenia negocjacji przez pracodawców i związki zawodowe. Wreszcie z Kodeksu Pracy, który dotyczy przecież indywidualnego prawa pracy (relacji pracownik-pracodawca) będą usunięte, a wyodrębnione do innej, osobnej ustawy przepisy dotyczące układów zbiorowych pracy, tzw. UZP.

Z pewnością jednym z najtrudniejszych wyzwań dla pracodawców jest pozyskanie wyspecjalizowanej kadry pracowniczej na obecnie występującym tzw. rynku pracownika. Firmy zastanawiają się jak zachęcić specjalistów do aplikowania, nie inwestując w to dużego nakładu finansowego. Jednym z atrakcyjnych benefitów pracowniczych może zatem okazać się dofinansowanie do posiłku.  Kiedy pracodawca jest obowiązany do zapewniania posiłków regeneracyjnych, a kiedy może dobrowolnie taki zaoferować? 

Jak długo musi trwać choroba, by trzeba było skierować pracownika na badania kontrolne? Ich organizacja to obowiązek pracodawcy, a długie zwolnienie lekarskie może powodować konieczność wysłania pracownika na badania. Jednak jak długo musi trwać niezdolność do pracy, by powstał taki obowiązek?

Posiłki profilaktyczne przysługują pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych. Zamiast posiłku w formie dania gorącego pracodawca może przekazać pracownikom bony, talony, kupony i inne dowody uprawniające do otrzymania produktów spożywczych lub posiłku.

Dokumentacja pracownicza musi być prowadzona i przechowywana zgodnie z przepisami Kodeksu pracy. Pracodawca ma obowiązek przechowywać dokumentację co do zasady przez co najmniej 10 lat po odejściu pracownika z pracy. Za niedopełnienie obowiązków związanych z przechowywaniem dokumentacji pracowniczej grozi pracodawcy kara grzywny.

Możliwe jest przeprowadzenie przez pracodawcę prewencyjnej kontroli na obecność alkoholu w organizmie pracownika. Badanie na obecność alkoholu przeprowadza się za pomocą urządzenia elektronicznego – analizatora wydechu.

Jak podaje Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Policjantów, również w 2024 roku można skorzystać ze specjalnych preferencji. Jakich? Aż 840 zł odliczenia w PIT z tytułu składek związkowych zapłaconych w 2023 roku na związki zawodowe! Sprawdź kto może skorzystać z ulgi na związki zawodowe - jaka skala podatkowa?

Obowiązek przeprowadzania badań okresowych pracowników uległ zawieszeniu w trakcie trwania pandemii COVID-19. Odwołanie stanu zagrożenia epidemicznego 1 lipca 2023 r. spowodowało „odwieszenie” tego obowiązku. Pracodawcy mają czas na skierowanie pracowników na zaległe okresowe badania lekarskie do 28 grudnia 2023 r.

1 stycznia 2024 r. pracownicy nabędą prawo do kolejnego urlopu wypoczynkowego i już w styczniu będą mogli z niego korzystać. Terminy wykorzystania urlopu wypoczynkowego przez poszczególnych pracowników określa plan urlopów. Jak i kiedy należy sporządzić plan urlopów?

Kiedy pracownik idzie do wojska, przepisy prawne nakładają na pracodawcę obowiązki pozwalające na łączenie służby z pracą na etacie. Kiedy pracodawca wypłaca odprawę? Kiedy udziela urlopu bezpłatnego? Czy może zwolnić pracownika będącego żołnierzem?

Regulamin pracy to inaczej wewnątrzzakładowe źródło prawa pracy, które określa organizację i porządek pracy, a także związane z tym prawa i obowiązki pracodawcy oraz pracowników. Tego typu akt regulujący poprawia działanie firmy. Pełni bowiem funkcję ochronną dla obu stron, które funkcjonują na podstawie wewnętrznych norm – określonych i opublikowanych w postaci regulaminu. 

560 pustych krzeseł symbolizujących „bezczynność parlamentarzystów” stanęło w środę 6 września przed budynkiem Kancelarii Premiera. To happening pracowników sfery budżetowej. „Żądamy systemowych rozwiązań dotyczących zasad wynagradzania” – mówią związkowcy z „Solidarności”.

Delegacja zagraniczna łączy się z tym, że pracodawca ma obowiązek przekazać określone informacje pracownikowi, którego wysyła zagranicę. Czy każdy wyjazd do pracy zagranicę wymaga przekazania pracownikowi takich informacji? Jakie obowiązki informacyjne ma pracodawca? Wyjaśniamy.

Jakie są obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy odnośnie pracowników wykonujących pracę zdalną? Kiedy można skontrolować zdalnego pracownika w zakresie przestrzegania wymogów BHP? Wyjaśnia Justyna Kurbiel, specjalista ds. kadr i płac w Meritoros SA.

Zbliżający się początek wakacji przynosi falę upałów. Znoszenie wysokich temperatur jest trudne w miejscu pracy. Jakie prawa mają pracownicy a jakie obowiązki pracodawcy w związku z pracą podczas upałów?

Płaca minimalna w 2024 r. miałaby wynosić 4242 zł brutto – taką propozycję przyjęła Rada Ministrów. Jak na decyzję rządu reagują związki zawodowe i pracodawcy?