Dokumentacja kadrowa

Projekt nowelizacji Kodeksu pracy przygotowany przez Ministerstwo Gospodarki popierany jest przez pracodawców. Postulują oni jednak o elektronizację dokumentacji pracowniczej.

Projekt skrócenia i elektronicznej archiwizacji dokumentów pracowniczych został pozytywnie oceniony przez pracodawców. Jakie okresy przechowywania dokumentów przewiduje nowa regulacja?

Krótsze okresy przechowywania akt osobowych pracowników mają na celu odciążenie pracodawców. Projekt zmian wprowadza trzy minimalne okresy przechowywania dokumentów. Jakie?

Krótsze okresy przechowywania dokumentacji pracowniczej - taką zmianę Kodeksu pracy proponuje rząd. Chodzi o ograniczenie liczby dokumentów, które obecnie należy przechowywać przez okres 50 lat. Jakie terminy dla poszczególnych dokumentów przewiduje projekt? Kto skorzysta na zmianach?

Pracownik posiadający dziecko do 14 roku życia ma prawo do 2 dni zwolnienia od pracy w ciągu roku kalendarzowego na opiekę nad dzieckiem. Aby móc skorzystać z tego uprawnienia należy złożyć pracodawcy oświadczenie o planowanym korzystaniu z uprawnień określonych w art. 188 Kodeksu pracy.

Przyjęcie pracownika do pracy wiąże się z powstaniem po obu stronach stosunku pracy obowiązków. Bardzo ważną rolę na etapie zatrudniania pracownika odgrywa dokumentacja pracownicza (kwestionariusz osobowy dla osoby ubiegającej się o pracę, kwestionariusz osobowy dla pracownika, umowa o pracę, informacja o warunkach zatrudnienia, zlecenie przekazywania wynagrodzenia na rachunek bankowy, oświadczenie pracownika dla celów podatkowych PIT-2).

Informacja o warunkach zatrudnienia w formie pisemnej powinna być przekazana pracownikowi przez pracodawcę w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy. Dokument powinien informować o: dobowej i tygodniowej normie czasu pracy, częstotliwości wypłat wynagrodzenia za pracę, wymiarze przysługującego mu urlopu wypoczynkowego, długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę oraz o układzie zbiorowym pracy, którym pracownik jest objęty.

Umowa o pracę na okres próbny może być zawarta maksymalnie na 3 miesiące. Jest to często pierwsza umowa podpisywana z pracownikiem w celu zapoznania się z danym stanowiskiem pracy i sprawdzeniem przez pracodawcę przydatności pracownika do określonej pracy. Oto wzór umowy na okres próbny.

Zlecenia przekazywania wynagrodzenia na rachunek bankowy dokonuje pracownik na piśmie z podaniem daty, od której dochody mają zostać przelewane na rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy. Koniecznie podaje się w tym dokumencie numer konta bankowego.

Kwestionariusz osobowy dla pracownika znajduje się w załączniku 1a do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika. Oto wzór dokumentu.

Kwestionariusz osobowy dla osoby ubiegającej się o zatrudnienie znajduje się w załączniku do Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika. Oto wzór dokumentu.

Nieprawidłowe prowadzenie dokumentacji pracowniczej prowadzi do negatywnych dla pracodawcy konsekwencji prawnych. Jakie obowiązki ciążą na pracodawcy w związku z zatrudnianiem pracowników? Jakie sankcje naruszenia przepisów regulujących prowadzenie dokumentacji kadrowej przewiduje prawo?

Dokumenty aplikacyjne w postaci CV i listu motywacyjnego mogą przesądzić o przyjęciu kandydata do pracy bądź odrzuceniu jego aplikacji. Czy Polacy mają problem ze stworzeniem CV i listu motywacyjnego?

Płatnicy mają czas do końca lutego 2014 r. na przekazanie pracownikom PIT-11 i PIT-40 (w przypadku dokonywania rozliczeń podatku za te osoby). W informacji oraz w rozliczeniu rocznym po raz pierwszy należy odrębnie wykazać wysokość przychodów z praw autorskich i zastosowane do nich koszty uzyskania, które w 2013 r. nie mogły przekroczyć 42 764 zł.

Okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na ogół należy udokumentować świadectwem pracy lub zaświadczeniem. Jedynie prace z nowych wykazów wykonywane po 2008 r. mogą być zaliczone przez ZUS do stażu emerytalnego na podstawie zapisów na koncie osoby ubezpieczonej.

Dokumentacja pracownicza prowadzona jest w formie papierowej. Przewidziane są jednak zmiany pozwalające na stosowanie formy elektronicznej.

Pracodawca odpowiada za prawidłową organizację pracy i ustalenie grafików czasu pracy. Poprawne określenie tych elementów wymaga znajomości kilku wskaźników, m.in. wymiaru czasu pracy w poszczególnych miesiącach.

Pracodawca, który powziął podejrzenie wystąpienia choroby zawodowej u zatrudnianego pracownika, ma obowiązek niezwłocznie zgłosić podejrzenie takiej choroby. Takiego zgłoszenia może również dokonać sam pracownik lub były pracownik, który podejrzewa, że występujące u niego objawy mogą wskazywać na taką chorobę, a także lekarz, który podczas wykonywania badań powziął podejrzenie choroby zawodowej u pracownika.

Pracodawca ma obowiązek założenia i prowadzenia oddzielnie dla każdego pracownika akt osobowych. Poza aktami pracodawcy prowadzą odrębnie dla każdego zatrudnionego m.in. imienną listę wypłacanego wynagrodzenia. Jak prawidłowo prowadzić akta osobowe?

1 sierpnia 2012 r. weszły w życie nowe przepisy dotyczące chorób zawodowych. Doprecyzowany został krąg instytucji odpowiedzialnych za rozpoznawanie chorób zawodowych i wydawanie orzeczeń w tej sprawie. Pozostałe zmiany mają na celu uaktualnienie oraz ujednolicenie terminologii zawartej w dotychczas obowiązujących załącznikach do rozporządzenia w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób.

Obowiązek założenia i prowadzenia dokumentacji pracowniczej dotyczy każdego pracodawcy, nawet zatrudniającego jednego pracownika. Obowiązkowe jest również jej przechowywanie przez 50 lat w odpowiednich warunkach.

Zasadą jest, że dokumenty z zakresu prawa pracy, w tym w szczególności umowy o pracę, powinny być sporządzane w języku polskim. Przepisy Kodeksu pracy nie określają języka, w którym powinny być sporządzane dokumenty kadrowe. Podstawowym aktem prawnym, który określa język dokumentacji pracowniczej, jest ustawa o języku polskim.

Jakiego rodzaju zaświadczeń może żądać pracownik od byłego pracodawcy i czy są jakieś limity w zakresie liczby i częstotliwości ich wystawiania. Czy były pracownik musi podawać powód wystawienia zaświadczenia i od czego zależy obowiązek jego wystawienia przez byłego pracodawcę. To częste pytania, jakie stawiają sobie pracodawcy i byli pracownicy.

Pracodawcy coraz częściej w kontraktach zawieranych z pracownikami używają języka obcego. Takie postępowanie jest dopuszczalne, pod warunkiem że pracownik potrafi posługiwać się tym językiem.

Wdrożenie outsourcingu kadrowo-płacowego upraszcza strukturę pionu finansowego firmy oraz zwalnia ze stałej konieczności interpretowania zawiłych przepisów i śledzenia zachodzących w nich zmian.

Przekazanie przez pracodawcę do wykonania zewnętrznej firmie określonych obowiązków związanych z prowadzoną aktywnością gospodarczą (outsourcing) ma na celu przede wszystkim odciążyć przedsiębiorstwo, aby mogło ono w pełni skoncentrować się na podstawowych celach swojej działalności.

Prawo do tworzenia notatek służbowych na temat pracowników nie wynika wprost z obowiązujących przepisów prawa. Kodeks pracy oraz jedno z rozporządzeń wykonawczych do niego przewidują jedynie obowiązek prowadzenia dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akt osobowych pracowników, nie precyzując jednak, co należy rozumieć przez pojęcie „dokumentacja w sprawach związanych ze stosunkiem pracy”.

Pracodawca ma prawo sporządzać notatki służbowe dotyczące przebiegu zatrudnienia pracowników. Takie dokumenty powinny być przechowywane w części B akt osobowych tak długo jak istnieje przyczyna ich sporządzenia.

Zatrudniliśmy pracownika, który przedstawił nam na piśmie zeznania trzech osób złożone przed notariuszem, poświadczające, że w okresie od 1 stycznia 1965 r. do 31 grudnia 1971 r. wykonywał on pracę w gospodarstwie rolnym (pracownik miał wówczas ukończone 16 lat) o łącznej powierzchni 0,5 ha, prowadzonym przez jego rodziców. Nie uzyskał bowiem z urzędu gminy zaświadczenia, które by to potwierdzało. Od 1 stycznia 1972 r. pracownik jest właścicielem tego gospodarstwa (przejął je na podstawie umowy dożywocia) i prowadzi je wraz z małżonką (przedstawił nam potwierdzający to akt notarialny). Czy okres wykonywania pracy w gospodarstwie rodziców powinniśmy mu wliczyć do stażu pracy, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego? Czy zeznania świadków i akt notarialny są wystarczającym dowodem, na podstawie którego musimy uznać, że spełnia on warunki do zaliczenia tego okresu do stażu pracy?

Za nieprzestrzeganie ustalonego porządku pracy na pracownika może być nałożona kara porządkowa. Informację na ten temat pracodawca umieszcza w aktach osobowych pracownika. Wpis usuwa się z akt po roku nienagannej pracy.

Pracodawca może prowadzić część dokumentacji kadrowej w wersji elektronicznej. Jest to dopuszczalne m.in. w przypadku ewidencji czasu pracy. Nie można jednak ograniczyć się do formy elektronicznej w przypadku wszelkich dokumentów, na których jest wymagany podpis pracownika.

Pracodawca jest zobowiązany udzielić urlopu okolicznościowego w terminie zaproponowanym przez pracownika. Warunkiem wyrażenia zgody na jego wykorzystanie jest związek terminu urlopu i wydarzenia, z którego powodu jest udzielany. Ważne jest również to, że pracownik powinien złożyć wniosek o udzielenie urlopu.

Pracodawca może prowadzić część dokumentacji kadrowej w wersji elektronicznej. Jest to dopuszczalne m.in. w przypadku ewidencji czasu pracy. Jednak wzór takiej karty pracodawca musi opracować samodzielnie.

Pracownikowi przysługuje 2-dniowy urlop m.in. w razie urodzenia się dziecka. Pracodawca nie musi go udzielać w sytuacji, gdy zdarzenie uprawniające do urlopu miało miejsce podczas innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika, np. podczas urlopu wypoczynkowego.

Nasza firma, która jest spółką z o.o., od 1 stycznia 2012 r. zmieniła nazwę. Czy w związku z tym powinniśmy zmienić pracownikom umowy o pracę, czy możemy w inny sposób poinformować ich o zmianie nazwy firmy?

Pracodawca nie może odmówić udziału w rekrutacji kandydatom tylko z tego powodu, że przedstawili oni nieznane prawu polskiemu dokumenty potwierdzające poprzednie okresy zatrudnienia.

Pracodawca zatrudniając nowego pracownika musi poinformować go o warunkach zatrudnienia. Warto jednak pamiętać, że taki sam obowiązek istnieje w razie zmiany tych warunków, np. po uzyskaniu prawa do wyższego wymiaru urlopu wypoczynkowego.

Jeśli pracodawca, który nie ma miejsca prowadzenia działalności w Polsce, zatrudnia tu pracowników, może zawrzeć porozumienie dotyczące obowiązku opłaty składek. W tej sytuacji obowiązek ten będzie w imieniu pracodawcy wypełniany przez pracownika.

Zatrudniamy pracownika, który bardzo często, czasami dwa razy w miesiącu, przychodzi do działu kadr z prośbą o wystawienie zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu. Pracownik twierdzi, że zaświadczenie jest mu potrzebne do przedłożenia odpowiednim organom. Czy w każdym przypadku musimy wydawać takie zaświadczenia, czy możemy np. ograniczyć ich sporządzanie do jednego zaświadczenia na kwartał?

Nasi pracownicy pracują na budowach w różnych miejscach w kraju. Ich pracę nadzorują brygadziści, u których pracownicy potwierdzają przybycie do pracy. Listy obecności pracownicy podpisują w biurze po zakończeniu miesiąca za wszystkie dni miesiąca. Listy te są akceptowane przez brygadzistów. Taki sposób potwierdzania obecności w pracy zakwestionował jeden z pracowników, który twierdzi, że listy obecności powinno się podpisywać codziennie. Czy musimy zmienić naszą praktykę?

Zdaniem Pracodawców RP przepisy zobowiązujące firmy do przechowywania papierowej dokumentacji pracowniczej przez 50 lat są złe. Powodują one poważne trudności i generują dodatkowe koszty.

Pracownik kończy pracę w naszym przedsiębiorstwie i wyjeżdża za granicę. W związku z zakończeniem zatrudnienia musimy wydać pracownikowi świadectwo pracy. W jego aktach osobowych mamy adres zameldowania, ale pod tym adresem nikogo nie będzie. Czy mogę wysłać świadectwo na podany przez niego adres rodziców? Czy muszę mieć na piśmie prośbę pracownika o wysłanie świadectwa pracy na wskazany adres?

Mamy wątpliwości, jak należy prawidłowo podpisywać dokumenty kadrowe. Nasi pracownicy różnie je bowiem podpisują. Czy pracownik powinien złożyć swój czytelny podpis na umowie o pracę, czy wystarczy tylko parafa? Czy pracownik musi podpisywać każdą stronę umowy o pracę czytelnym podpisem? Czy na innych dokumentach kadrowych, które trzeba sporządzać w formie pisemnej, musi być podpis, czy wystarczy parafa pracownika?

Praca w gospodarstwie rolnym może zostać zaliczona do zakładowego stażu pracy pod warunkiem, że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy płacowe przewidują możliwość zaliczenia do pracowniczego stażu pracy okresów pracy u innych pracodawców.

Jestem pracownikiem spółki X od 15 lat. Na początku 2011 r. zwróciłem się do działu kadr o udostępnienie mi moich akt osobowych. Dowiedziałem się, że w kadrach nie ma teczek, gdyż podobno są w firmie, która je prowadzi, i w związku z tym nie mogą być mi udostępnione. Czy akta nie powinny być przechowywane w siedzibie zakładu pracy?

Pracodawca na prośbę pracownika powinien wystawić zaświadczenie potwierdzające pozostawanie w stosunku pracy oraz podać wysokość uzyskiwanych zarobków, gdy te informacje są potrzebne podwładnemu do realizacji uprawnień poza zakładem pracy.

Zatrudniamy ponad 2 tys. pracowników. W terminie 7 dni od zawarcia umowy o pracę każdy z pracowników otrzymuje pisemną informację o warunkach zatrudnienia. Czy mamy obowiązek ponownie wręczyć pracownikowi informację o zmianie warunków zatrudnienia, gdy np. nabędzie on prawo do wyższego wymiaru urlopu wypoczynkowego i dłuższego okresu wypowiedzenia? Czy informacja przekazana mu przy zatrudnieniu, zawierająca te wszystkie zmiany, będzie wystarczająca?

Osoba przechodząca na emeryturę musi dostarczyć do ZUS dokumenty potwierdzające własny staż pracy oraz wysokość uzyskiwanych zarobków. Jeśli zakład pracy, który ją zatrudniał, już nie istnieje, to dokumentacja może znajdować się u prywatnego przechowawcy.

Urlop wypoczynkowy pracowników tymczasowych został uregulowany w odrębnej ustawie -  o zatrudnianiu pracowników tymczasowych. Określa ona w sposób odmienny od Kodeksu pracy zasady udzielania oraz nabywania prawa do urlopu wypoczynkowego.

Pracownicy dostarczają nam różne dokumenty ze zdjęciami potwierdzające ich kwalifikacje zawodowe, np. prawo jazdy, dyplom wyższej uczelni itp. Czy dopuszczalne jest przechowywanie w aktach osobowych pracownika kopii tych dokumentów?