Dyżury pracownicze

Dyżur pozazakładowy to czas pracy tylko wtedy, gdy nałożone na pracownika ograniczenia bardzo znacząco wpływają na jego zdolność do zarządzania w tym okresie czasem wolnym. Określenie czy dyżur stanowi czas pracy czy okres odpoczynku należy do sądu krajowego. Co z wynagrodzeniem za dyżur?

Pracodawca może zobowiązać pracownika do pozostawania poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy, tzw. dyżur pracowniczy. Wydając polecenie wykonania dyżuru w podstawowym systemie czasu pracy, pracodawca nie może naruszać prawa pracownika do odpoczynku

Dyżur pracowniczy polega na pozostawaniu w gotowości do pełnienia obowiąz­ków zawodowych w określonym czasie, według ustalonego trybu. W jaki sposób zrekompensować dyżur pracowniczy?

Kodeks pracy w trzech miejscach stanowi, że podstawą do obliczenia składnika pensji jest płaca wynikająca z osobistego zaszeregowania pracownika. Dotyczy to przestoju, godzin nadliczbowych i dyżuru. Jak ustala się tę płacę? Czy należy uwzględniać dodatek funkcyjny?

Pracownik, który ma 53 lata, jest wynagradzany stawką 3500 zł. W marcu, maju i sierpniu br. otrzymał wynagrodzenie za nadgodziny w kwocie odpowiednio: 125 zł, 190 zł oraz 90 zł. Dodatkowo w lipcu otrzymał także wynagrodzenie za dyżur w kwocie 350 zł oraz we wrześniu jednorazową premię z tytułu urodzenia się dziecka w wysokości 750 zł. Pracownik chorował od 4 do 22 czerwca br. Jak obliczyć mu zasiłek chorobowy za okres od 29 października do 9 listopada br. i kiedy należy go wypłacić? Wynagrodzenia są u nas płatne do końca każdego miesiąca.

Pracodawca może polecić pracownikowi pełnienie dyżuru w domu poza normalnymi godzinami pracy. Jednak w takiej sytuacji czas dyżuru nie może naruszać przepisów dotyczących odpoczynku dobowego oraz tygodniowego.

Czas dyżuru, co do zasady, nie jest czasem pracy. Jeżeli jednak podczas dyżuru pracownik będzie faktycznie wykonywał pracę, ten czas należy zaliczyć do czasu pracy i odpowiednio opłacić. Pracownikowi należy zrekompensować także czas pełnienia dyżuru niezaliczonego do czasu pracy.

Jakie są odmienne uregulowania dotyczące czasu pracy dla osób zarządzających zakładem pracy?

Kodeks pracy zawiera minimum uprawnień pracowniczych dotyczących dyżuru. Warto wiedzieć, że układ zbiorowy pracy, regulamin pracy lub wynagradzania, a nawet umowa o pracę mogą korzystniej ukształtować te uprawnienia dla pracowników.

Pracodawca powinien uprzedzić pracownika, że w danym dniu tygodnia musi pozostawać do dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym wyznaczonym miejscu w oczekiwaniu na polecenie świadczenia pracy.

Zgodnie z prawem wspólnotowym niezaliczanie do czasu pracy okresu dyżuru zakładowego, podczas którego pracownik nie wykonuje pracy, jest niezgodne z prawem.

Pracownik przedsiębiorstwa pogrzebowego pełnił nocny dyżur w siedzibie przedsiębiorstwa. Ponieważ nie było żadnych zgłoszeń, pracownik spał w pomieszczeniu przeznaczonym do wypoczynku, znajdującym się na terenie zakładu pracy. W tym czasie w wyniku zwarcia instalacji elektrycznej doszło do pożaru, podczas którego pracownik zatruł się dymem i doznał poważnych poparzeń. Czy wypadek, jakiemu pracownik uległ podczas pełnienia dyżuru, jest wypadkiem przy pracy?

Kierowcy ze względu na specyficzny rodzaj pracy i sposób jej wykonywania należą do tej grupy pracowników, dla której zasady ustalania czasu pracy zostały określone w odrębnej ustawie. Duże znaczenie w stosowaniu tych przepisów szczególnych mają regulacje unijne.

Pracodawcy, myląc instytucję dyżuru z pogotowiem do pracy, często nie są świadomi, że narażają się na problemy związane np. z rozliczeniem czasu pracy.

Wysokość wynagrodzenia ustalana jest inaczej za czas dyżuru, w sytuacji gdy pracownik pozostaje tylko w gotowości do pracy, a inaczej, w przypadku gdy w jego trakcie dojdzie do interwencji.

Dyżur medyczny jest szczególną odmianą dyżuru pracowniczego. Czas pełnienia tego dyżuru wlicza się do czasu pracy.

W naszym zakładzie pracownicy działu spedycji pracują od poniedziałku do piątku w godzinach od 7.00 do 15.00. Po godzinach pracy czasami zobowiązujemy ich do pełnienia domowych dyżurów telefonicznych. Wiem, że pełnienie takich dyżurów nie może naruszać prawa do wypoczynku dobowego i tygodniowego pracownika, więc ograniczyliśmy dyżurowanie do 5 godzin dziennie od poniedziałku do piątku, tak aby nie naruszać przepisów o czasie pracy. Jednak mamy wątpliwości dotyczące możliwości pełnienia dyżurów telefonicznych przez pracowników opiekujących się dziećmi do lat 4. Jedna z naszych pracownic ma półtoraroczne dziecko i złożyła oświadczenie, że nie wyraża zgody na pracę powyżej 8 godzin na dobę. Czy w takiej sytuacji może pełnić domowe dyżury telefoniczne?

Pracownik świadczący pracę w systemie podstawowym od poniedziałku do piątku, pełnił w zakładzie pracy dyżur w dniu dla siebie wolnym od pracy, tj. w sobotę. Przez 4 godziny tego dyżuru nie podjął pracy. Jak w takim razie należy mu ten dyżur rozliczyć? Czy pracownikowi przysługuje cały dzień wolny do odbioru za dyżur, czy tylko czas wolny odpowiadający długości dyżuru, tj. 4 godziny wolne?

Każdy pracownik, który pełni dyżur poza obowiązującymi go godzinami pracy, jest uprawniony do otrzymania dodatku za pracę nadliczbową, jeżeli w trakcie tego dyżuru zacznie wykonywać pracę.

W naszym zakładzie pracownicy działu spedycji pracują od poniedziałku do piątku w godzinach od 7.00 do 15.00. Po godzinach pracy czasami zobowiązujemy ich do pełnienia domowych dyżurów telefonicznych. Wiem, że pełnienie takich dyżurów nie może naruszać prawa do wypoczynku dobowego i tygodniowego pracownika, więc ograniczyliśmy dyżurowanie do 5 godzin dziennie od poniedziałku do piątku, tak aby nie naruszać przepisów o czasie pracy. Jednak mamy wątpliwości dotyczące możliwości pełnienia dyżurów telefonicznych przez pracowników opiekujących się dziećmi do lat 4. Jedna z naszych pracownic ma półtoraroczne dziecko i złożyła oświadczenie, że nie wyraża zgody na pracę powyżej 8 godzin na dobę. Czy w takiej sytuacji może pełnić domowe dyżury telefoniczne?

PROBLEMPrzepisy nie wskazują na jakiekolwiek ograniczenia w zakresie liczby dyżurów poza kwestią zapewnienia pracownikom minimalnego wypoczynku. Czy w związku z tym mogę zlecać pracownikom pełnienie dyżurów po pracy praktycznie codziennie, uwzględniając jedynie odpoczynki dobowe i tygodniowe? Czy taka praktyka może spotkać się z zarzutami nieprawidłowej organizacji pracy?

PROBLEMPracownik świadczący pracę w systemie podstawowym od poniedziałku do piątku, pełnił w zakładzie pracy dyżur w dniu dla siebie wolnym od pracy, tj. w sobotę. Przez 4 godziny tego dyżuru nie podjął pracy. Jak w takim razie należy mu ten dyżur rozliczyć? Czy pracownikowi przysługuje cały dzień wolny do odbioru za dyżur, czy tylko czas wolny odpowiadający długości dyżuru, tj. 4 godziny wolne?

Prowadzę małą firmę świadczącą całodobowe usługi naprawy sprzętu komputerowego. W związku z tym chciałbym wyznaczyć jednemu z pracowników dyżury, podczas których mógłby odbierać zgłoszenia awarii. Czy istnieją jakieś ograniczenia czasowe dyżuru? Jak często w ciągu okresu rozliczeniowego mogę nałożyć na niego ten obowiązek?