Dyżury pracownicze

Dyżur pozazakładowy to czas pracy tylko wtedy, gdy nałożone na pracownika ograniczenia bardzo znacząco wpływają na jego zdolność do zarządzania w tym okresie czasem wolnym. Określenie czy dyżur stanowi czas pracy czy okres odpoczynku należy do sądu krajowego. Co z wynagrodzeniem za dyżur?

Pracodawca może zobowiązać pracownika do pozostawania w gotowości do świadczenia pracy, gdy zajdzie taka potrzeba poza normalnymi godzinami pracy, tzw. dyżur. Czy pracownik może odmówić pełnienia tego dyżuru?

Pracodawca może zobowiązać pracownika do pozostawania poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy, tzw. dyżur pracowniczy. Wydając polecenie wykonania dyżuru w podstawowym systemie czasu pracy, pracodawca nie może naruszać prawa pracownika do odpoczynku

Za pełnienie dyżurów w ramach stosunku pracy pracownik otrzymuje wynagrodzenie. Czy w związku z tym należy uwzględnić je w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego?

Dyżur pracowniczy polega na pozostawaniu w gotowości do pełnienia obowiąz­ków zawodowych w określonym czasie, według ustalonego trybu. W jaki sposób zrekompensować dyżur pracowniczy?

Do ustalenia zamiaru świadczenia pracy (gotowości do pracy) nie zawsze jest konieczna obecność pracownika w zakładzie pracy. Wystarczy, że pracownik potwierdza gotowość stawienia się do pracy na każde wezwanie pracodawcy. Jednocześnie to uzewnętrznienie zamiaru wykonywania pracy przez pracownika musi być jednoznaczne i nie może budzić żadnych wątpliwości pracodawcy.

Kodeks pracy w trzech miejscach stanowi, że podstawą do obliczenia składnika pensji jest płaca wynikająca z osobistego zaszeregowania pracownika. Dotyczy to przestoju, godzin nadliczbowych i dyżuru. Jak ustala się tę płacę? Czy należy uwzględniać dodatek funkcyjny?

Pracownik, który ma 53 lata, jest wynagradzany stawką 3500 zł. W marcu, maju i sierpniu br. otrzymał wynagrodzenie za nadgodziny w kwocie odpowiednio: 125 zł, 190 zł oraz 90 zł. Dodatkowo w lipcu otrzymał także wynagrodzenie za dyżur w kwocie 350 zł oraz we wrześniu jednorazową premię z tytułu urodzenia się dziecka w wysokości 750 zł. Pracownik chorował od 4 do 22 czerwca br. Jak obliczyć mu zasiłek chorobowy za okres od 29 października do 9 listopada br. i kiedy należy go wypłacić? Wynagrodzenia są u nas płatne do końca każdego miesiąca.

Pracodawca może zobowiązać pracownika do pełnienia dyżuru tzn. do pozostawania poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy wynikającej z umowy o pracę w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę (art. 1515 k.p.).

Pracodawca może polecić pracownikowi pełnienie dyżuru w domu poza normalnymi godzinami pracy. Jednak w takiej sytuacji czas dyżuru nie może naruszać przepisów dotyczących odpoczynku dobowego oraz tygodniowego.

Czas dyżuru, co do zasady, nie jest czasem pracy. Jeżeli jednak podczas dyżuru pracownik będzie faktycznie wykonywał pracę, ten czas należy zaliczyć do czasu pracy i odpowiednio opłacić. Pracownikowi należy zrekompensować także czas pełnienia dyżuru niezaliczonego do czasu pracy.

Czas dyżuru, co do zasady, nie jest czasem pracy. Jeżeli jednak podczas dyżuru pracownik będzie faktycznie wykonywał pracę, ten czas należy zaliczyć do czasu pracy i odpowiednio opłacić. Pracownikowi należy zrekompensować także czas pełnienia dyżuru niezaliczonego do czasu pracy.

Pracodawca, planując długość dyżuru, musi brać pod uwagę wymiar czasu pracy pracownika w danym dniu. Dodatkowo, aby uniknąć błędów, musi także pamiętać o przestrzeganiu granic dobowego odpoczynku.

Pracownik powinien zgłosić pracodawcy każdy wypadek, jakiemu uległ podczas pełnienia dyżuru. Pracodawca ma obowiązek przyjąć zgłoszenie i powołać zespół powypadkowy.

Dyżury pracownicze polegają na pozostawaniu pracownika poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do świadczenia pracy. Jeśli podczas dyżuru pracownik wykonuje dodatkowe czynności na rzecz zakładu pracy, wówczas dyżur przekształca się w wykonywanie pracy nadliczbowej.

Jakie są odmienne uregulowania dotyczące czasu pracy dla osób zarządzających zakładem pracy?

Pracownik podczas dyżuru pozostaje w dyspozycji pracodawcy poza normalnymi godzinami pracy. Rozliczenie dyżuru zależy od tego, gdzie dyżur był pełniony – w domu czy w zakładzie pracy oraz czy w tym czasie pracownik wykonywał pracę.

Kodeks pracy zawiera minimum uprawnień pracowniczych dotyczących dyżuru. Warto wiedzieć, że układ zbiorowy pracy, regulamin pracy lub wynagradzania, a nawet umowa o pracę mogą korzystniej ukształtować te uprawnienia dla pracowników.

Polskie ustawodawstwo w zakresie stosowania dyżurów jest niezgodne z prawem unijnym. Przykładowo planowanie dyżuru zastępuje czas pracy, a tym samym stanowi obejście przepisów prawa.

Pracodawca powinien uprzedzić pracownika, że w danym dniu tygodnia musi pozostawać do dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym wyznaczonym miejscu w oczekiwaniu na polecenie świadczenia pracy.

Na rozliczenie dyżuru ma wpływ to, czy dyżur był pełniony w domu czy w zakładzie pracy. Ważne jest również to, czy pracownik wykonywał w tym czasie pracę.

Zgodnie z prawem wspólnotowym niezaliczanie do czasu pracy okresu dyżuru zakładowego, podczas którego pracownik nie wykonuje pracy, jest niezgodne z prawem.

Lekarze i inni pracownicy posiadający wyższe wykształcenie, którzy wykonują zawód medyczny, mogą być zobowiązani przez pracodawców do pełnienia dyżuru medycznego.

Pracownik przedsiębiorstwa pogrzebowego pełnił nocny dyżur w siedzibie przedsiębiorstwa. Ponieważ nie było żadnych zgłoszeń, pracownik spał w pomieszczeniu przeznaczonym do wypoczynku, znajdującym się na terenie zakładu pracy. W tym czasie w wyniku zwarcia instalacji elektrycznej doszło do pożaru, podczas którego pracownik zatruł się dymem i doznał poważnych poparzeń. Czy wypadek, jakiemu pracownik uległ podczas pełnienia dyżuru, jest wypadkiem przy pracy?

W praktyce zdarzają się przypadki nieprawidłowego stosowania przepisów o dyżurach pracowniczych. Jednym ze sposobów uniknięcia błędów związanych z planowaniem dyżurów jest przestrzeganie granic dobowego odpoczynku pracownika.

Zatrudniani przeze mnie kierowcy zaczną jeździć w trasy „w załodze” (po dwie lub więcej osób). Pracownicy ci – poza stałym wynagrodzeniem miesięcznym – otrzymują premie kwartalne uzależnione od wyników finansowych firmy oraz premie miesięczne związane z liczbą przejechanych w danym miesiącu kilometrów. W jaki sposób wyliczyć wynagrodzenie za czas spędzony w kabinie pojazdu przez kierowcę, który w danym okresie nie prowadzi samochodu (jest pasażerem)? Czy jest to zwykłe wynagrodzenie za pracę czy niższe?

Pracodawcy, myląc instytucję dyżuru z pogotowiem do pracy, często nie są świadomi, że narażają się na problemy związane np. z rozliczeniem czasu pracy.

Jeśli podczas dyżuru pracownik wykonuje dodatkowe czynności na rzecz zakładu pracy, wówczas przepracowane przez niego podczas dyżuru godziny należy zaliczyć do czasu pracy. Co więcej muszą być one traktowane jak godziny nadliczbowe.

Wysokość wynagrodzenia ustalana jest inaczej za czas dyżuru, w sytuacji gdy pracownik pozostaje tylko w gotowości do pracy, a inaczej, w przypadku gdy w jego trakcie dojdzie do interwencji.

Dyżur powinien być uzasadniony szczególnymi potrzebami pracodawcy i nie może stanowić stałego elementu pracy pracownika.

Dyżur medyczny jest szczególną odmianą dyżuru pracowniczego. Czas pełnienia tego dyżuru wlicza się do czasu pracy.

Pracodawca zobowiązuje pracownika do pozostawania na dyżurze w zakładzie pracy, przy czym dyżur ten jest płatny tylko w godzinach pracy, natomiast w zamian za dyżur poza 8-godzinnym dniem pracy przysługuje jedynie czas wolny od pracy w tym samym wymiarze. Czy jego postępowanie jest zgodne z prawem?

W naszym zakładzie pracownicy działu spedycji pracują od poniedziałku do piątku w godzinach od 7.00 do 15.00. Po godzinach pracy czasami zobowiązujemy ich do pełnienia domowych dyżurów telefonicznych. Wiem, że pełnienie takich dyżurów nie może naruszać prawa do wypoczynku dobowego i tygodniowego pracownika, więc ograniczyliśmy dyżurowanie do 5 godzin dziennie od poniedziałku do piątku, tak aby nie naruszać przepisów o czasie pracy. Jednak mamy wątpliwości dotyczące możliwości pełnienia dyżurów telefonicznych przez pracowników opiekujących się dziećmi do lat 4. Jedna z naszych pracownic ma półtoraroczne dziecko i złożyła oświadczenie, że nie wyraża zgody na pracę powyżej 8 godzin na dobę. Czy w takiej sytuacji może pełnić domowe dyżury telefoniczne?

Przepisy nie wskazują na jakiekolwiek ograniczenia w zakresie liczby dyżurów poza kwestią zapewnienia pracownikom minimalnego wypoczynku. Czy w związku z tym mogę zlecać pracownikom pełnienie dyżurów po pracy praktycznie codziennie, uwzględniając jedynie odpoczynki dobowe i tygodniowe? Czy taka praktyka może spotkać się z zarzutami nieprawidłowej organizacji pracy?

Pracownik świadczący pracę w systemie podstawowym od poniedziałku do piątku, pełnił w zakładzie pracy dyżur w dniu dla siebie wolnym od pracy, tj. w sobotę. Przez 4 godziny tego dyżuru nie podjął pracy. Jak w takim razie należy mu ten dyżur rozliczyć? Czy pracownikowi przysługuje cały dzień wolny do odbioru za dyżur, czy tylko czas wolny odpowiadający długości dyżuru, tj. 4 godziny wolne?

Od 1 stycznia 2008 r. weszła w życie nowelizacja przepisów dotyczących czasu pracy pracowników służby zdrowia. Nowe uregulowania dostosowały przepisy ustawy o zakładach opieki zdrowotnej do unijnych wymagań odnoszących się do czasu pracy. Zmiany przepisów powodują, że od 1 stycznia br. szpitale muszą inaczej zorganizować czas pracy lub przyjąć do pracy dodatkowe osoby.

Każdy pracownik, który pełni dyżur poza obowiązującymi go godzinami pracy, jest uprawniony do otrzymania dodatku za pracę nadliczbową, jeżeli w trakcie tego dyżuru zacznie wykonywać pracę.

Stanowisko Departamentu Prawnego w sprawie charakteru prawnego dyżuru medycznego po 1 stycznia 2008 r.

W naszym zakładzie pracownicy działu spedycji pracują od poniedziałku do piątku w godzinach od 7.00 do 15.00. Po godzinach pracy czasami zobowiązujemy ich do pełnienia domowych dyżurów telefonicznych. Wiem, że pełnienie takich dyżurów nie może naruszać prawa do wypoczynku dobowego i tygodniowego pracownika, więc ograniczyliśmy dyżurowanie do 5 godzin dziennie od poniedziałku do piątku, tak aby nie naruszać przepisów o czasie pracy. Jednak mamy wątpliwości dotyczące możliwości pełnienia dyżurów telefonicznych przez pracowników opiekujących się dziećmi do lat 4. Jedna z naszych pracownic ma półtoraroczne dziecko i złożyła oświadczenie, że nie wyraża zgody na pracę powyżej 8 godzin na dobę. Czy w takiej sytuacji może pełnić domowe dyżury telefoniczne?

Każdy pracownik, który pełni dyżur poza obowiązującymi go godzinami pracy, jest uprawniony do otrzymania dodatku za pracę nadliczbową, jeżeli w trakcie tego dyżuru zacznie wykonywać pracę.

Od 1 stycznia 2008 r. weszła w życie nowelizacja przepisów dotyczących czasu pracy pracowników służby zdrowia. Nowe uregulowania dostosowały przepisy ustawy o zakładach opieki zdrowotnej do unijnych wymagań odnoszących się do czasu pracy. Zmiany przepisów powodują, że od 1 stycznia br. szpitale muszą inaczej zorganizować czas pracy lub przyjąć do pracy dodatkowe osoby.

Prowadzę małą firmę świadczącą całodobowe usługi naprawy sprzętu komputerowego. W związku z tym chciałbym wyznaczyć jednemu z pracowników dyżury, podczas których mógłby odbierać zgłoszenia awarii. Czy istnieją jakieś ograniczenia czasowe dyżuru? Jak często w ciągu okresu rozliczeniowego mogę nałożyć na niego ten obowiązek?