Dyżury pracownicze

Czy za czas dyżuru przysługuje wynagrodzenie? Ile za dyżur? Dyżur domowy czy przysługuje wynagrodzenie? Jak jest traktowany dyżur pod telefonem? Gdzie w ramach dyżuru pracownik powinien pozostawać w gotowości?

Pracodawca może zobowiązać pracownika do pozostawania w gotowości do świadczenia pracy, gdy zajdzie taka potrzeba poza normalnymi godzinami pracy, tzw. dyżur. Czy pracownik może odmówić pełnienia tego dyżuru?

Za pełnienie dyżurów w ramach stosunku pracy pracownik otrzymuje wynagrodzenie. Czy w związku z tym należy uwzględnić je w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego?

Do ustalenia zamiaru świadczenia pracy (gotowości do pracy) nie zawsze jest konieczna obecność pracownika w zakładzie pracy. Wystarczy, że pracownik potwierdza gotowość stawienia się do pracy na każde wezwanie pracodawcy. Jednocześnie to uzewnętrznienie zamiaru wykonywania pracy przez pracownika musi być jednoznaczne i nie może budzić żadnych wątpliwości pracodawcy.

Pracodawca może zobowiązać pracownika do pełnienia dyżuru tzn. do pozostawania poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy wynikającej z umowy o pracę w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę (art. 1515 k.p.).

Czas dyżuru, co do zasady, nie jest czasem pracy. Jeżeli jednak podczas dyżuru pracownik będzie faktycznie wykonywał pracę, ten czas należy zaliczyć do czasu pracy i odpowiednio opłacić. Pracownikowi należy zrekompensować także czas pełnienia dyżuru niezaliczonego do czasu pracy.

Pracodawca, planując długość dyżuru, musi brać pod uwagę wymiar czasu pracy pracownika w danym dniu. Dodatkowo, aby uniknąć błędów, musi także pamiętać o przestrzeganiu granic dobowego odpoczynku.

Dyżury pracownicze polegają na pozostawaniu pracownika poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do świadczenia pracy. Jeśli podczas dyżuru pracownik wykonuje dodatkowe czynności na rzecz zakładu pracy, wówczas dyżur przekształca się w wykonywanie pracy nadliczbowej.

Polskie ustawodawstwo w zakresie stosowania dyżurów jest niezgodne z prawem unijnym. Przykładowo planowanie dyżuru zastępuje czas pracy, a tym samym stanowi obejście przepisów prawa.

Na rozliczenie dyżuru ma wpływ to, czy dyżur był pełniony w domu czy w zakładzie pracy. Ważne jest również to, czy pracownik wykonywał w tym czasie pracę.

Lekarze i inni pracownicy posiadający wyższe wykształcenie, którzy wykonują zawód medyczny, mogą być zobowiązani przez pracodawców do pełnienia dyżuru medycznego.

W praktyce zdarzają się przypadki nieprawidłowego stosowania przepisów o dyżurach pracowniczych. Jednym ze sposobów uniknięcia błędów związanych z planowaniem dyżurów jest przestrzeganie granic dobowego odpoczynku pracownika.

Pracodawcy, myląc instytucję dyżuru z pogotowiem do pracy, często nie są świadomi, że narażają się na problemy związane np. z rozliczeniem czasu pracy.

Wysokość wynagrodzenia ustalana jest inaczej za czas dyżuru, w sytuacji gdy pracownik pozostaje tylko w gotowości do pracy, a inaczej, w przypadku gdy w jego trakcie dojdzie do interwencji.

Dyżur medyczny jest szczególną odmianą dyżuru pracowniczego. Czas pełnienia tego dyżuru wlicza się do czasu pracy.

W naszym zakładzie pracownicy działu spedycji pracują od poniedziałku do piątku w godzinach od 7.00 do 15.00. Po godzinach pracy czasami zobowiązujemy ich do pełnienia domowych dyżurów telefonicznych. Wiem, że pełnienie takich dyżurów nie może naruszać prawa do wypoczynku dobowego i tygodniowego pracownika, więc ograniczyliśmy dyżurowanie do 5 godzin dziennie od poniedziałku do piątku, tak aby nie naruszać przepisów o czasie pracy. Jednak mamy wątpliwości dotyczące możliwości pełnienia dyżurów telefonicznych przez pracowników opiekujących się dziećmi do lat 4. Jedna z naszych pracownic ma półtoraroczne dziecko i złożyła oświadczenie, że nie wyraża zgody na pracę powyżej 8 godzin na dobę. Czy w takiej sytuacji może pełnić domowe dyżury telefoniczne?

Pracownik świadczący pracę w systemie podstawowym od poniedziałku do piątku, pełnił w zakładzie pracy dyżur w dniu dla siebie wolnym od pracy, tj. w sobotę. Przez 4 godziny tego dyżuru nie podjął pracy. Jak w takim razie należy mu ten dyżur rozliczyć? Czy pracownikowi przysługuje cały dzień wolny do odbioru za dyżur, czy tylko czas wolny odpowiadający długości dyżuru, tj. 4 godziny wolne?

Każdy pracownik, który pełni dyżur poza obowiązującymi go godzinami pracy, jest uprawniony do otrzymania dodatku za pracę nadliczbową, jeżeli w trakcie tego dyżuru zacznie wykonywać pracę.

W naszym zakładzie pracownicy działu spedycji pracują od poniedziałku do piątku w godzinach od 7.00 do 15.00. Po godzinach pracy czasami zobowiązujemy ich do pełnienia domowych dyżurów telefonicznych. Wiem, że pełnienie takich dyżurów nie może naruszać prawa do wypoczynku dobowego i tygodniowego pracownika, więc ograniczyliśmy dyżurowanie do 5 godzin dziennie od poniedziałku do piątku, tak aby nie naruszać przepisów o czasie pracy. Jednak mamy wątpliwości dotyczące możliwości pełnienia dyżurów telefonicznych przez pracowników opiekujących się dziećmi do lat 4. Jedna z naszych pracownic ma półtoraroczne dziecko i złożyła oświadczenie, że nie wyraża zgody na pracę powyżej 8 godzin na dobę. Czy w takiej sytuacji może pełnić domowe dyżury telefoniczne?

Od 1 stycznia 2008 r. weszła w życie nowelizacja przepisów dotyczących czasu pracy pracowników służby zdrowia. Nowe uregulowania dostosowały przepisy ustawy o zakładach opieki zdrowotnej do unijnych wymagań odnoszących się do czasu pracy. Zmiany przepisów powodują, że od 1 stycznia br. szpitale muszą inaczej zorganizować czas pracy lub przyjąć do pracy dodatkowe osoby.