Poprzednie tematy dnia

W zakresie określonym w odrębnej umowie pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność. Pracodawca, który poniósł szkodę wskutek naruszenia zakazu przewidzianego w umowie, może dochodzić jej wyrównania.

Szczególne uregulowania w zakresie ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego dotyczą uczniów oraz studentów przed ukończeniem 26 lat, którzy są zatrudnieni na podstawie umów zlecenia, a także uczniów – pracowników, którzy w świetle przepisów prawa pracy są uznawani za pracowników młodocianych.

Informacja ZUS IWA to formularz, w którym są podawane dane, na podstawie których ZUS wylicza wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe za dany rok kalendarzowy.

W przypadku różnicowania przez pracodawcę wynagrodzenia pracowników, którzy wykonują jednakową pracę lub pracę o jednakowej wartości, pracodawca powinien udowodnić, że kierował się obiektywnymi powodami. Pracodawca ma obowiązek równego wynagradzania pracowników za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości. Wynagrodzenie to obejmuje wszystkie składniki, bez względu na ich nazwę i charakter, a także inne świadczenia związane z pracą, przyznawane pracownikom w formie pieniężnej lub w innej niż pieniężna.

Pracodawcy dokonujący zwolnień grupowych mają dodatkowe obowiązki oprócz tych związanych ze zwykłymi zwolnieniami z pracy. Należą do nich m.in. informowanie urzędu pracy o zwolnieniach grupowych, zawarcie porozumienia z organizacjami związkowymi lub wydanie regulaminu zwolnień grupowych czy wypłata odprawy pieniężnej. Nieprzestrzeganie trybu zwolnień grupowych może wiązać się z różnymi sankcjami dla pracodawcy, ale nie spowoduje bezskuteczności dokonanych wypowiedzeń umów o pracę z mocy prawa. Dopiero przed sądem pracy pracownicy mogą dochodzić uznania za bezskuteczne dokonanych wypowiedzeń w ramach zwolnień grupowych, jeżeli doszło do nich z naruszeniem prawa.

Ostatnio coraz głośniej jest o nowych pomysłach na nowelizacje przepisów dotyczących prawa pracy. Choć większość z nich jest wciąż w fazie projektów, wiele ma szansę na wejście w życie z początkiem 2013 r. Nowe regulacje dotyczące urlopów wychowawczych, limit kosztów uzyskania przychodów z tytułu praw autorskich czy kwestia finansowania bonów towarowych z zfśs to tylko niektóre zmiany, jakie mają wejść w życie na początku 2013 r.

Z definicji stosunku pracy wynika, że praca jest świadczona pod nadzorem (kierownictwem) pracodawcy.  Pogląd, zakładający, że praca może być efektywnie wykonywana tylko w miejscu pracy rozumianym jako siedziba pracodawcy, co umożliwia stałe kontrolowanie pracownika, jest cały czas aktualny w przeważającej części świadomości pracodawców.

Pracownicy mają prawo do jednakowego wynagrodzenia za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości. Zasada ta obejmuje wszystkie składniki wynagrodzenia – zarówno wynagrodzenie zasadnicze, jak i wszelkiego rodzaju dodatki czy premie, bez względu na ich nazwę i charakter. Co więcej, dotyczy ona zarówno świadczeń pieniężnych, jak i niepieniężnych, związanych z pracą.

Pracownikowi, podnoszącemu kwalifikacje za zgodą pracodawcy, przysługuje urlop szkoleniowy. Pracodawca jest zobowiązany udzielać go w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.

W postępowaniu przed sądem pełnomocnikiem może być adwokat lub radca prawny w sprawach własności przemysłowej – rzecznik patentowy, a ponadto osoba sprawująca zarząd nad majątkiem lub interesami strony oraz osoba pozostająca ze stroną w stałym stosunku zlecenia, jeżeli przedmiot sprawy wchodzi w zakres tego zlecenia. Pełnomocnikiem może być zarówno współuczestnik sporu, jak i również rodzice, małżonek, rodzeństwo lub zstępni strony oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia.

Obowiązek pracodawcy ułatwiania pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych jest podstawową zasadą prawa pracy. Jednak mimo imperatywnego sformułowania tego obowiązku pracodawca nie ma obowiązku stwarzania warunków do uzyskania określonych kwalifikacji.

Pracodawca, decydując się na zatrudnienie nowego pracownika, ma prawo żądać od niego udostępnienia tych danych osobowych, które wynikają wprost z treści art. 221 k.p. Katalog danych, których może domagać się pracodawca od kandydata do pracy, przedstawia się następująco: imię (imiona) i nazwisko, imiona rodziców, data urodzenia, miejsce zamieszkania (adres do korespondencji), wykształcenie, przebieg dotychczasowego zatrudnienia.

Rozwiązanie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony w wyniku wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę następuje po upływie okresu wypowiedzenia. Jego długość jest uzależniona od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy. Przepisy Kodeksu pracy dopuszczają skrócenie 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia do maksymalnie 1 miesiąca. Skutkuje to koniecznością wypłacenia pracownikowi odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia.

Jeżeli zostanie udowodnione, że wyłączną przyczyną wypadku pracownika było umyślne lub spowodowane rażącym niedbalstwem naruszenie przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, wówczas nie będzie mu przysługiwał zasiłek z ubezpieczenia wypadkowego. W takiej sytuacji będą mu przysługiwały świadczenia z ubezpieczenia chorobowego. Jeżeli natomiast nie zostanie udowodnione, że pracownik umyślnie naruszył przepisy dotyczące ochrony życia i zdrowia lub jeżeli umyślne naruszenie przepisów nie było wyłączną przyczyną wypadku, pracownik uzyska prawo do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego.

Obowiązująca od 21 lipca br. ustawa o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przewiduje sankcje karne dla pracodawców zatrudniających cudzoziemców nielegalnie przebywających na terytorium Polski, a także odpowiedzialność finansową wykonawców za naruszenie obowiązków pracodawcy wynikających z zatrudnienia takich cudzoziemców przez podwykonawcę. Pracodawcy zostali również zobowiązani do żądania od cudzoziemca przedstawienia dokumentów uprawniających go do pobytu na terenie Polski przed powierzeniem mu pracy oraz do przechowywania kopii tych dokumentów przez cały okres jego zatrudnienia. Pracodawcy zatrudniający cudzoziemców na podstawie umowy o pracę, a także podmioty powierzające wykonywanie pracy cudzoziemcom na innej podstawie, np. na umowę zlecenia lub o dzieło, mieli czas na uzyskanie kopii dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium Polski do 4 września br.

Rosnące wymagania rynku, nowe potrzeby pracodawców, a także wyższy poziom znajomości języka w społeczeństwie (chociaż ciągle niewystarczający) powinny iść w parze ze zmianami w profesjonalnym sposobie oceny kompetencji językowych.

Wynagrodzenie w przypadku umów cywilnoprawnych jest jedynie elementem dwustronnej czynności prawnej, zobowiązaniem jednej ze stron kontraktu do zapłaty określonej sumy, za wykonanie określonych prac, lub przedmiotów (dzieł). Wynagrodzenie to, w przeciwieństwie do wynagrodzenia za pracę, nie ma funkcji gwarancyjnej, nie spełnia też wymogów „socjalnych”. Zleceniodawcy lub zamawiającego nie obciążają bowiem tak szczegółowe zasady wypłaty wynagrodzenia, jak w przypadku umowy o pracę. Nie znaczy to jednak, że prawo cywilne w tym zakresie nie określa pewnych zasadniczych reguł, które powinny być respektowane pod rygorem odpowiedzialności za niewykonanie zobowiązania.

Przejęcie zakładu pracy na warunkach określonych w art. 231 Kodeksu pracy powoduje, że nowy pracodawca staje się stroną stosunku pracy bez zmiany treści umów o pracę przejętych pracowników. Taki podmiot wstępuje zatem w sytuację prawną dotychczasowego pracodawcy.

Jeśli koszty szczepienia zostaną w całości sfinansowane ze środków zakładu pracy, wartość szczepień przeciw grypie będzie dla pracowników przychodem ze stosunku pracy. Od wartości szczepienia przypadającego na każdego pracownika powinni Państwo odprowadzić składki i zaliczkę na podatek. W ten sam sposób powinni Państwo rozliczyć koszty szczepień poniesione za zleceniobiorców.

Umowa o pracę mimo swoich charakterystycznych cech stanowi jeden z kontraktów funkcjonujących w obrocie prawnym. Dlatego przy jej zawieraniu może także dochodzić do rozmaitych naruszeń prawa, które mogą mieć poważne skutki dla stosunku pracy.

Biorąc pod uwagę główne zagrożenia wynikające z wyposażenia stanowisk pracy w komputery (w tym i monitory), tj. obciążenie narządu wzroku i narządu ruchu, nie ma znaczenia, czy jest to laptop czy komputer stacjonarny.

Kodeks pracy nie zawiera definicji pojęcia „staż pracy”. Przyjmuje się, że jest to okres, w którym pracownik świadczy pracę w ramach stosunku pracy, a więc na podstawie umowy o pracę, powołania, mianowania, wyboru bądź spółdzielczej umowy o pracę, bez względu na tryb rozwiązania stosunku pracy czy na wielkość etatu.

Pierwotnie ZUS stał na stanowisku, że przy ustalaniu podstawy wymiaru składek dla osób na urlopach wychowawczych należy stosować w całości przepisy ustawy zasiłkowej w zakresie ustalania podstawy wymiaru zasiłków. Pogląd ZUS uległ jednak zmianie i do osób na urlopach wychowawczych należy stosować tylko niektóre z tych zasad. Taka sytuacja powoduje, że płatnicy, którzy ustalali podstawę wymiaru składek za osoby na urlopach wychowawczych zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami ZUS, powinni skorygować dokumenty rozliczeniowe za styczeń i kolejne miesiące br.

Odpowiedzialność pracowników za naruszenie obowiązków pracowniczych regulują przepisy Kodeksu pracy, a niekiedy także przepisy pragmatyk służbowych. Ze względu na rodzaj naruszenia pracownik może ponieść odpowiedzialność porządkową, materialną – w tym regresową, dyscyplinującą bądź kumulatywnie kilka z nich.

Od 1 stycznia 2013 r. wiek emerytalny kobiet i mężczyzn będzie stopniowo wydłużany i docelowo ma wynieść 67 lat. Osoby, które będą chciały przejść na emeryturę w obniżonym wieku, będą mogły liczyć tylko na 50% pełnego świadczenia.