Tematy - Ochrona wynagrodzenia, Odpowiedzialność pracodawcy - INFOR.PL

Kwestia potrąceń z wynagrodzenia pracownika jest ściśle związana z ochroną wynagrodzenia ze stosunku pracy. Wynagrodzenie jest bowiem istotnym elementem stosunku pracy, chronionym przez kodeks pracy. Pracownik nie może się go zrzec, ani przenieść prawa do niego na inną osobę, zaś pracodawca ma co do zasady obowiązek wypłacenia wynagrodzenia do rąk pracownika. Kiedy więc może nastąpić potrącenie z wynagrodzenia bez zgody pracownika?

Pracownik może odnieść szkodę niemajątkową, np. w wyniku wypadku przy pracy, choroby zawodowej czy mobbingu. Istotne jest, że aby zachowanie pracodawcy w tym zakresie mogło być rozważane jako źródło odpowiedzialności i zadośćuczynienia dla pracownika, za każdym razem musi pozostawać bezprawne. Powinno być zatem sprzeczne z przepisami prawa lub zasadami współżycia społecznego.

Odpowiedzialność karna pracodawców za naruszenie przepisów bhp została uregulowana w Kodeksie karnym. Pracodawca odpowiada za narażenie pracownika na utratę życia lub zdrowia oraz za niezawiadomienie o wypadku przy pracy.

Minimalne wynagrodzenie za pracę w 2014 r. wyniesie co najmniej 1680 zł. To o 80 zł więcej niż w 2013 r. Płaca minimalna w pierwszym roku pracy wyniesie wówczas 1344 zł. Regulacja wynagrodzenia minimalnego stanowi gwarancję ochrony pracownika przed niekorzystnym obniżaniem wynagrodzenia przez pracodawców.

Wynagrodzenie młodocianych w 2013 r. ponownie wzrosło. Młodociani zatrudnieni w celu przygotowania zawodowego otrzymują wynagrodzenie na podstawie postanowień szczególnych. Od 1 czerwca 2013 r. do 31 sierpnia 2013 r. obowiązują nowe stawki minimalne uzależnione od roku nauki młodocianego.

Obowiązek wydania przez pracodawcę świadectwa pracy po upływie 24 miesięcy od zawarcia pierwszej umowy uzależniony jest od rodzaju umów. Dotyczy tylko umów terminowych w postaci: umowy o pracę na okres próbny, umowy o pracę na czas określony lub umowy o pracę na czas wykonania określonej pracy.

Bez prawnego uzasadnienia pracodawca nie może pozyskiwać i przetwarzać danych wrażliwych pracownika. W razie nieuprawnionego gromadzenia tych informacji podwładny może żądać od firmy odszkodowania, a pracodawca oprócz obowiązku jego zapłacenia może ponieść także odpowiedzialność karną.

Kodeks pracy przewiduje wypłatę wynagrodzenia minimum raz w miesiącu. Nie wyklucza to możliwości wypłacania wynagrodzeń pracowniczych z większą częstotliwością, np. co tydzień lub co 2 tygodnie; 2, 3 lub więcej razy w miesiącu. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 4 sierpnia 1999 r. podniósł, że strony stosunku pracy mogą wprowadzać do umowy o pracę dowolne ustalenia, pod warunkiem że nie będą one mniej korzystne dla pracownika niż obowiązujące normy prawne (art. 18 k.p.). Żaden przepis prawa ani charakter (natura) stosunku pracy lub zasady współżycia społecznego nie stoją na przeszkodzie, aby strony umowy o pracę uzgodniły wcześniejszy niż wynikający z art. 85 § 2 k.p. termin płatności wynagrodzenia za pracę (I PKN 191/99, OSNP 2000/22/814).

Obowiązek wypłaty wynagrodzenia ciąży na pracodawcy nawet wtedy, gdy pracownik przepracował tylko jeden dzień w miesiącu, a przez pozostałą jego część chorował. Szczególną sytuacją jest przypadek, gdy pracownik choruje 30 dni w miesiącu 31-dniowym.

Pracownik, którego wynagrodzenie za pracę zostało wypłacone z opóźnieniem, ma prawo żądać od pracodawcy wypłaty odsetek z tego tytułu. Jeżeli żaden akt wewnątrzzakładowy nie przewiduje korzystniejszych postanowień w zakresie wysokości odsetek przysługujących pracownikowi od pracodawcy za nieterminowe przekazanie wynagrodzenia, zatrudniony ma prawo do odsetek ustawowych.

Pracodawca, który nie wydaje świadectwa pracy w terminie lub zamieszcza w nim wadliwe informacje, naraża się na proces o jego wydanie lub sprostowanie. Poważniejszą konsekwencją takiego uchybienia może być konieczność wypłaty byłemu pracownikowi odszkodowania.

Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownicy, która urodziła dziecko i nie skorzystała z przysługującego jej urlopu macierzyńskiego. Jeżeli pracodawca podejmie taką decyzję, popełnia wykroczenie przeciwko prawom pracownika i musi liczyć się z tym, że w razie kontroli PIP może zostać ukarany grzywną w wysokości od 1 tys. do 30 tys. złotych.

Termin wydania świadectwa pracy jest uzależniony od rodzaju umowy, jaka łączyła pracownika z pracodawcą. W przypadku zawieranych po sobie umów na czas określony wynosi on 24 miesiące od zawarcia pierwszej umowy.

W przypadku różnicowania przez pracodawcę wynagrodzenia pracowników, którzy wykonują jednakową pracę lub pracę o jednakowej wartości, pracodawca powinien udowodnić, że kierował się obiektywnymi powodami. Pracodawca ma obowiązek równego wynagradzania pracowników za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości. Wynagrodzenie to obejmuje wszystkie składniki, bez względu na ich nazwę i charakter, a także inne świadczenia związane z pracą, przyznawane pracownikom w formie pieniężnej lub w innej niż pieniężna.

Identyfikatorem podatkowym większości naszych pracowników jest PESEL. Czy osoby te powinny potwierdzić to na piśmie? Jeśli okaże się, że identyfikatorem podatkowym niektórych pracowników będzie NIP, a dotychczas podawali PESEL, to kto w tej sytuacji poniesie odpowiedzialność – my jako pracodawca czy pracownik?

Ochrona wynagrodzenia polega m.in. na tym, że pracownik nie może zrzec się wynagrodzenia lub jego części ani otrzymać pensji niższej niż zagwarantowane minimalne wynagrodzenie za pracę. Istotnym elementem ochrony są również przepisy dotyczące zasad dokonywania potrąceń.

Jesteśmy dużą firmą produkcyjną, zatrudniającą około 200 pracowników. W związku z ciężką sytuacją finansową jesteśmy zmuszeni do rozwiązania umów o pracę z częścią pracowników. W stosunku do pozostałych pracowników planujemy zmianę ich warunków wynagradzania (zmniejszenie wynagrodzenia zasadniczego). W chwili obecnej 5 naszych pracownic jest w ciąży, zaś 18 pracowników osiągnęło wiek przedemerytalny. Czy pracownikom podlegającym szczególnej ochronie możemy zmienić na ich niekorzyść warunki wynagradzania? Jeżeli tak, to czy dodatek wyrównawczy możemy wypłacać im przez 6 miesięcy?

Pracodawca ma obowiązek udostępniać dokumenty na żądanie pracownika, na podstawie których zostało obliczone jego wynagrodzenie. Jednocześnie musi dbać, aby nie ujawnić danych dotyczących wynagrodzenia innych pracowników.

Młodocianym w rozumieniu Kodeksu pracy jest osoba, która ukończyła 16 lat i nie przekroczyła 18 lat. Takie wyznaczenie przedziału wiekowego osób młodocianych wiąże się z zakazem zatrudniania osób poniżej 16. roku życia, od której to zasady istnieje kilka wyjątków. Z drugiej strony, osoby powyżej 18. roku życia niezależnie od tego, czy uczęszczają do szkoły, przy zatrudnieniu są traktowane jak osoby dorosłe.

Samo ustalenie, że umowa cywilnoprawna spełnia warunki właściwe dla umowy o pracę jest najczęściej tylko początkiem do innych roszczeń, z którymi może wystąpić pracownik. Będzie on bowiem miał prawo do urlopu wypoczynkowego za okres, gdy pracował na podstawie umowy cywilnoprawnej, do ewentualnych roszczeń za pracę w godzinach nadliczbowych i porze nocnej czy do wyrównania wynagrodzenia, jeżeli zarabiał poniżej minimalnego wynagrodzenia.

Pracownik zwrócił się do nas z prośbą o wypełnienie otrzymanego z banku zaświadczenia o zarobkach. W tym dokumencie znajduje się pytanie o inne potrącenia z wynagrodzenia. Pracownik współfinansuje abonament medyczny oraz opłaca składkę na grupowe ubezpieczenie na życie. Czy taką informację powinniśmy podać w zaświadczeniu?

Jeżeli pracodawca opóźnia się w wypłacie wynagrodzenia, pracownik może żądać odsetek od zaległości. Świadczenie to jest należne również wtedy, gdy opóźnienie było następstwem okoliczności, za które pracodawca nie ponosi odpowiedzialności.

Pracodawca jest zobowiązany do naprawienia szkody wyrządzonej przez pracownika osobie trzeciej, jeżeli została ona wyrządzona przy wykonywaniu obowiązków pracowniczych z winy nieumyślnej pracownika.

Otrzymaliśmy od komornika wezwanie do dokonywania potrąceń z wynagrodzenia pracownika. Jednocześnie komornik zwrócił się do nas z żądaniem wskazania rachunku bankowego tej osoby. Czy mamy obowiązek udzielić mu takiej informacji?

Pracodawca, zatrudniając pracownika, zobowiązuje się do wypłaty wynagrodzenia za wykonaną pracę. W pewnych przypadkach pracodawca jest zwolniony z tego obowiązku, np. gdy pracownik został wezwany do sądu w celu pełnienia funkcji ławnika.

Pracodawca, decydując się na zatrudnienie nowego pracownika, ma prawo żądać od niego udostępnienia tych danych osobowych, które wynikają wprost z treści art. 221 k.p. Katalog danych, których może domagać się pracodawca od kandydata do pracy, przedstawia się następująco: imię (imiona) i nazwisko, imiona rodziców, data urodzenia, miejsce zamieszkania (adres do korespondencji), wykształcenie, przebieg dotychczasowego zatrudnienia.

Pracodawca, który przeżywa kłopoty finansowe i wyczerpał inne sposoby na obniżenie kosztów działalności firmy, często decyduje się na obniżenie wynagrodzeń pracownikom. Jednak nie każdemu pracownikowi można zmniejszyć wynagrodzenie.

Najczęściej popełnianym błędem podczas wypełniania świadectwa pracy jest wpisywanie do świadectwa informacji o okresach nieusprawiedliwionych nieobecności. Taką informację pracodawcy często zamieszczają w rubryce dotyczącej okresów nieskładkowych. Jest to nieprawidłowe, ponieważ w świadectwie pracy w ogóle nie należy podawać takiej informacji.

Pracodawca zatrudniający pracowników w nocy w związku ze zmianą czasu z letniego na zimowy musi liczyć się z obowiązkiem poniesienia wyższych kosztów za dodatkową godzinę pracy. Będzie musiał za nią zapłacić nie tylko normalne wynagrodzenie, ale również nocny dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych.

Korzystanie w pracy przez pracownika zajmującego kierownicze stanowisko z nielegalnych programów komputerowych jest naruszeniem podstawowych obowiązków pracowniczych. Takie postępowanie może stanowić uzasadnioną przyczynę zwolnienia dyscyplinarnego.

W trakcie kontroli PIP na terenie pralni inspektor pracy stwierdził wiele nieprawidłowości z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym między innymi w zakresie środków ochrony indywidualnej, pomieszczeń pracy, wyposażenia pralni. Na jakie elementy z zakresu bhp należy zwrócić szczególną uwagę?

Pracodawca musi mieć zezwolenie na zatrudnienie cudzoziemca. Istnieje jednak wiele wyjątków od tego wymogu. W Polsce pracę bez zezwolenia mogą podjąć np. pracownicy z krajów Unii Europejskiej.

Jeden z naszych pracowników złożył pismo wypowiadające umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia. W uzasadnieniu wskazał, że był szkalowany przez innego pracownika tego samego działu. Niedługo po wypowiedzeniu do spółki wpłynął pozew z żądaniem wypłaty odszkodowania. Informacja o konflikcie potwierdziła się w rozmowach przeprowadzonych z pracownikami działu. Czy spółka zostanie pociągnięta do odpowiedzialności, skoro nikt z kadry zarządzającej nie miał wcześniej świadomości istnienia problemu?

Wiek pracownika nie może stanowić przesłanki różnicującej wysokość wynagrodzenia pracowniczego. Należy jednak pamiętać, że co do zasady z wiekiem łączy się staż pracowniczy, który może być czynnikiem wpływającym na wysokość wynagrodzenia.

Pracownik zatrudniony na stanowisku operatora maszyn drogowych przyszedł do pracy z gorączką. Rozpoczął pracę, ale od rana narzekał na uciążliwy ból i zawroty głowy. Po kilku godzinach przerwał pracę i poinformował kierownika zmiany, że bardzo źle się czuje i nie jest w stanie obsługiwać maszyny. Tego dnia nie podjął już pracy. Czy pracownik może przerwać pracę z powodu złego stanu zdrowia?

Pracodawca ma obowiązek równego wynagradzania pracowników za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości. Wynagrodzenie to obejmuje wszystkie składniki, bez względu na ich nazwę i charakter, a także inne świadczenia związane z pracą, przyznawane pracownikom w formie pieniężnej lub w innej niż pieniężna.

Mimo zakazu dyskryminacji płacowej kobiet, nie mamy żadnego narzędzia, by to monitorować – mówi Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, pełnomocnik rządu ds. równego traktowania. Dlatego zapowiada wprowadzenie w życie przepisów, które nałożą na firmy obowiązek składania sprawozdań ze średnich zarobków kobiet i mężczyzn. Projekt zmian powinien być procedowany w przyszłym roku.

Obowiązująca od 21 lipca br. ustawa o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przewiduje sankcje karne dla pracodawców zatrudniających cudzoziemców nielegalnie przebywających na terytorium Polski, a także odpowiedzialność finansową wykonawców za naruszenie obowiązków pracodawcy wynikających z zatrudnienia takich cudzoziemców przez podwykonawcę. Pracodawcy zostali również zobowiązani do żądania od cudzoziemca przedstawienia dokumentów uprawniających go do pobytu na terenie Polski przed powierzeniem mu pracy oraz do przechowywania kopii tych dokumentów przez cały okres jego zatrudnienia. Pracodawcy zatrudniający cudzoziemców na podstawie umowy o pracę, a także podmioty powierzające wykonywanie pracy cudzoziemcom na innej podstawie, np. na umowę zlecenia lub o dzieło, mają czas na uzyskanie kopii dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium Polski do 4 września br.

Kary za nielegalne zatrudnianie cudzoziemców zależą od tego, czy popełniony przez pracodawcę czyn jest przestępstwem czy wykroczeniem. Za szczególne naruszenia w tym zakresie pracodawcy grozi grzywna w wysokości od 100 zł do 1 080 000 zł lub kara ograniczenia wolności do 12 miesięcy. Takiej interpretacji niejasnych przepisów – w odpowiedzi na pytania naszej redakcji – udzieliło Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.

Przy przejściu zakładu pracy na nowego pracodawcę pracowników obowiązują dotychczasowe warunki wynagradzania. Jest tak niezależnie od tego, czy wynikają one z indywidualnych umów o pracę, regulaminu wynagradzania czy z układu zbiorowego pracy.

naruszenie przepisów dotyczących wieku oraz zdolności do czynności prawnych pracownikazawieranie umów o pracę dla pozoruskutki rozpoczęcia pracy na podstawie nieważnej umowy o pracęZawarcie umowy o pracę w określonych wypadkach może być skutkiem działań lub czynności niezgodnych z przepisami prawa. Konsekwencją tego może być nieważność umowy o pracę, ale niekiedy unieważniona umowa może ponownie „zadziałać” w wyniku podjęcia pracy. Umowami zawartymi w wyniku niezgodnych z prawem działań i ich skutkami od wielu już lat zajmuje się Sąd Najwyższy.

Wysokość wynagrodzenia pracownika jest uzależniona od czasu przepracowanego w danym miesiącu. Przepisy stanowią bowiem, że za czas niewykonywania pracy, poza pewnymi wyjątkami, wynagrodzenie nie przysługuje.

Zgodnie z prawem, to pracodawca odpowiada za równe traktowanie w zatrudnieniu oraz właściwe relacje pracownicze, niezależnie od tego, czy niewłaściwego zachowania dopuścił się członek zarządu, kierownik średniego szczebla, czy szeregowy pracownik oraz czy pracodawca w ogóle wiedział o takich praktykach. Przydatne może być przeprowadzanie okresowych audytów, które pozwolą oszacować ryzyko w tym zakresie i podjąć decyzje o dalszych krokach.

Jedną z najpopularniejszych form określania wynagrodzenia za pracę jest stałe wynagrodzenie zasadnicze. Jego wysokość jest ustalona w treści umowy o pracę. Taka forma wynagradzania może przysługiwać za wykonaną czynność, jednostkę pracy bądź przepracowany czas. Wynagrodzenie zasadnicze jest samodzielnym składnikiem pensji, który może stanowić jej jedyny element. Ponadto stanowi ono w każdym przypadku podstawę do wyliczania wysokości innych świadczeń przysługujących pracownikowi, takich jak: wynagrodzenie urlopowe, ekwiwalent za urlop, świadczenia chorobowe itp.

Wynagrodzenie pracownika podlega szczególnej ochronie. Pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia ani przenieść tego prawa na inną osobę. Natomiast pracodawca może, w ściśle określonych warunkach i granicach, zaspokajać z wynagrodzenia za pracę zarówno zobowiązania wobec siebie, jak również innych podmiotów. Mówimy wówczas o potrąceniu z wynagrodzenia za pracę. Należy przy tym pamiętać, że dokonywanie potrąceń jest jednostronnym uprawnieniem pracodawcy.

Pracodawca nie może obniżyć wynagrodzenia pracownikowi, któremu brakuje maksymalnie 4 lata do uzyskania emerytury. Zakaz ten nie ma jednak charakteru absolutnego. Pracodawca może tego dokonać np. w sytuacji, gdy wprowadzenie nowych zasad wynagradzania dotyczy ogółu pracowników.

Zawarcie umowy cywilnoprawnej zamiast umowy o pracę, niepotwierdzenie na piśmie umowy o pracę, naruszenie przepisów o czasie pracy, uprawnieniach związanych z rodzicielstwem czy zatrudnianiu młodocianych to tylko niektóre z wykroczeń, jakich może dopuścić się pracodawca względem pracownika.

Pracownicza odpowiedzialność materialna ma na celu umożliwienie pracodawcy uzyskania od podwładnego odszkodowania w przypadku, gdy w sposób zawiniony naraził on firmę na szkodę. Kodeks pracy przewiduje dwa rodzaje odpowiedzialności. Powszechną – obejmującą wszystkich pracowników i kwalifikowaną – która powstaje, gdy pracownikowi w ramach dodatkowej umowy powierzono mienie pracodawcy do wyliczenia się lub zwrotu. W obydwu przypadkach Kodeks pracy przewiduje możliwość uwolnienia się pracownika – w części lub całości – z obowiązku zapłaty pracodawcy odszkodowania za spowodowanie szkody w jego mieniu.

Ochrona wynagrodzenia, Odpowiedzialność pracodawcy

Potrącenia z wynagrodzenia bez zgody pracownika

Odpowiedzialność pracodawcy za szkodę wyrządzoną pracownikowi

Odpowiedzialność karna pracodawców za naruszenie przepisów bhp

Minimalne wynagrodzenie za pracę 2014

Wynagrodzenie młodocianych 2013

Zbiorcze świadectwa pracy

Co grozi pracodawcy za nieuprawnione przetwarzanie danych wrażliwych pracownika

Częstotliwość wypłaty wynagrodzenia

Po czym poznać mobbing

Jak obliczyć wynagrodzenie za 1 dzień pracy

Jak naliczyć odsetki od nieterminowo wypłaconego wynagrodzenia za pracę

Kara za spóźnione wydanie świadectwa pracy

Czy można dopuścić do pracy pracownicę, która nie wykorzystała urlopu macierzyńskiego

Kiedy wydać świadectwo pracy

Równe traktowanie w wynagrodzeniach

Jaką odpowiedzialność ponosi pracodawca za podanie niewłaściwego NIP pracownika

Potrącenie z wynagrodzenia - kiedy pracodawca może to zrobić bez zgody pracownika

Jak zmniejszyć wynagrodzenie pracownikom chronionym

Jak udostępniać pracownikowi informacje o wynagrodzeniu

Jak zatrudniać młodocianych

Jakie są konsekwencje uznania umowy cywilnoprawnej za umowę o pracę

Czy w zaświadczeniu o zarobkach należy wykazać kwoty dobrowolnych potrąceń

Nieterminowe wykonanie zobowiązania pieniężnego

Kiedy pracodawca odpowiada za błędy pracownika

Czy pracodawca ma obowiązek podać komornikowi numer rachunku bankowego pracownika

Kiedy pracodawca nie musi wypłacać wynagrodzenia

Kiedy pracodawca może spytać pracownika o karalność

Sposoby na obniżenie wynagrodzenia pracownikom

Wypełnianie świadectwa pracy – 10 najczęściej popełnianych błędów w praktyce

Wysokość wynagrodzenia po zmianie czasu na zimowy

Odpowiedzialność za korzystanie z nielegalnego oprogramowania

Wymogi bhp w pomieszczeniach pralni

Jak prawidłowo zatrudniać cudzoziemców

Czy pracodawca odpowiada za konflikt między pracownikami?

Przesłanki różnicowania wysokości wynagrodzenia

W jakich sytuacjach pracownik może przerwać pracę?

Na czym polega równe traktowanie w zakresie wynagradzania

W 2013 r. będzie ustawa pozwalająca monitorować różnice w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn

Surowe kary i sankcje dla pracodawców zatrudniających nielegalnie cudzoziemców

Jaka jest wysokość kar za zatrudnianie cudzoziemców bez prawa pobytu w Polsce – stanowisko MPiPS

Jak nowy pracodawca może zmienić zasady wynagradzania przejmowanych pracowników

Kiedy umowa o pracę zawarta jest z naruszeniem prawa

Nieobecności w pracy powodujące zmniejszenie wynagrodzenia

Niedozwolone praktyki

Wynagrodzenie za pracę - jak je określić

Jak prawidłowo dokonywać potrąceń z wynagrodzenia

Zmiana warunków zatrudniania pracowników w wieku przedemerytalnym

Kiedy pracodawca dopuszcza się wykroczenia wobec pracownika

Częstotliwość wypłaty wynagrodzenia

Odpowiedzialność materialna - kiedy pracownik może się od niej uwolnić