Jak zmniejszyć wynagrodzenie pracownikom chronionym

Co do zasady pracodawca nie może wypowiedzieć warunków umowy o pracę pracownikowi będącemu w okresie przedemerytalnym lub pracownicy w ciąży. Ograniczenie to nie dotyczy pracodawców zatrudniających co najmniej 20 pracowników. Mogą oni na podstawie ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników wypowiedzieć dotychczasowe warunki pracy i płacy pracownicom w okresie ciąży lub pracownikom, którym brakują nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego. Pracownikom takim przysługuje jednak dodatek wyrównawczy, jeżeli wypowiedzenie warunków pracy i płacy powoduje obniżenie ich wynagrodzenia. Dodatek ten należy wypłacać do końca okresu, w którym korzystaliby ze szczególnej ochrony przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy. Szczegóły – w uzasadnieniu.

Ustawodawca objął szczególną ochroną przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę pewne kategorie osób, które w sposób najbardziej dotkliwy odczułyby utratę zatrudnienia. Ochrona taka została zapewniona m.in. kobietom w ciąży, w okresie przebywania na urlopie macierzyńskim oraz pracownikom w wieku przedemerytalnym. Istnieje szereg ograniczeń, które uniemożliwiają pracodawcom definitywne rozstanie się z takimi pracownikami lub niekorzystną zmianę ich warunków zatrudnienia (por. art. 39 i 177 Kodeksu pracy). Zgodnie z przepisem art. 39 Kodeksu pracy pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakują nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku (chyba że pracownik uzyskał prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy), zaś przepis art. 177 k.p. zakazuje wypowiadania i rozwiązywania umowy o pracę z pracownicami w ciąży. W związku z tym, że do wypowiedzenia zmieniającego należy stosować w odpowiedni sposób przepisy dotyczące wypowiadania umów o pracę (art. 42 § 1 k.p.), wymienione wyżej zakazy obejmują także wypowiedzenie warunków pracy lub płacy tym osobom. Zasadniczo więc pracodawca nie może złożyć wypowiedzenia zmieniającego pracownikom w wieku przedemerytalnym oraz pracownicom w ciąży.

Ochrona tych grup pracowników przed wypowiedzeniem zmieniającym jest jednak ograniczona podczas przeprowadzania przez pracodawców zwolnień grupowych na podstawie ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Przepisy tej ustawy dotyczą pracodawców zatrudniających co najmniej 20 pracowników.

Należy zatem stwierdzić, że w sytuacji, która zaistniała w Państwa zakładzie (reorganizacja spowodowana ciężką sytuacją finansową), mogą Państwo wręczyć wypowiedzenie zmieniające warunki wynagradzania zarówno pracownikom w wieku przedemerytalnym, jak i pracownicom w ciąży.

Jeśli zmiana tych warunków dokonana w ramach wypowiedzenia zmieniającego spowoduje obniżenie wynagrodzenia, to będą Państwo zobowiązani do wypłacania tym osobom dodatku wyrównawczego do końca okresu, w którym będą korzystać ze szczególnej ochrony przed wypowiedzeniem. Oznacza to, że w okresie ochrony nie zmniejszą Państwo obciążenia ekonomicznego związanego z zatrudnianiem takich pracowników. Pomimo wypowiedzenia zmieniającego obniżającego pensję, będą bowiem Państwo wypłacali pracownikom chronionym wynagrodzenie wyrównane do wysokości dotychczas pobieranego wynagrodzenia.