Stanowisko pracy, Godziny nadliczbowe

Czas pracy kadry zarządzającej w Polsce podlega szczególnym regulacjom prawnym, które różnią się od zasad obowiązujących pracowników wykonujących zadania operacyjne. Przepisy kodeksu pracy wskazują możliwość wyłączenia menadżerów pełniących funkcje kierownicze z norm dotyczących limitów czasu pracy i rozliczania nadgodzin. W praktyce pojawiają się liczne pytania, jak te zasady stosować, a orzecznictwo sądowe dostarcza cennych wskazówek.

Po wyroku Sądu Najwyższego w sprawie nadgodzin nauczycieli, ZNP przygotował wzór wezwania do zapłaty wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych. Nauczycielom przysługuje też zadośćuczynienie za brak odpoczynku dobowego i tygodniowego. Gdzie nauczyciele mogą uzyskać pomoc prawną?

Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna, chociaż podlega pewnym ograniczeniom. Przede wszystkim nie można jej wykonywać w nieograniczonym zakresie. Ponadto nie wszyscy pracownicy mogą świadczyć pracę w nadgodzinach.

Pracownikowi samorządowemu za pracę wykonywaną na polecenie przełożonego w godzinach nadliczbowych przysługuje, według jego wyboru, wynagrodzenie albo czas wolny. Wynagrodzenie należy się bez dodatku, o którym mowa w ustawie Kodeks pracy.

W 2023 roku były dwie duże nowelizacje kodeksu pracy. W 2024 roku doczekamy się jeszcze większej reolucji - pojawi się całkiem nowy kodeks pracy? Osiem lat temu gdy rządy przejęło PiS szykowała się prawdziwa rewolucja w Kodeksie pracy. Ostatecznie jednak do niej nie doszło, bo rząd przestraszył się negatywnych ocen ze strony zwłaszcza pracowników. Nowy rząd koalicyjny chce rozpocząć swoją karierę także od fundamentalnych zmian w prawie pracy. Będzie nowy kodeks pracy czy tylko rewolucja w aktualnym kodeksie pracy?

Od 17 listopada 2023 r. (lub odpowiednio – od 17 maja 2024 r.) praca wyłącznie przed laptopem, bez dodatkowego wyposażenia w postaci m.in. monitora ekranowego (lub podstawki zapewniającej ustawienie ekranu tak, aby jego górna krawędź znajdowała się na wysokości oczu pracownika) jest już niezgodna z zasadami BHP. Wielu pracowników nadal pracuje jednak, przez cały dzień, wyłącznie na laptopach, co świadczy o niskiej świadomości (zarówno wśród pracowników, jak i pracodawców) w zakresie obowiązywania ww. wymogu. 

Przepisy bhp wymagają odpowiednio przygotowanych i dostosowanych stanowisk pracy wyposażonych w monitory ekranowe. Sprawdź, czy Twoje stanowisko pracy jest zgodne z przepisami!

Zapraszamy na bezpłatne spotkanie online z cyklu kawa z INFORLEX, które odbędzie się 23 kwietnia br. Tematem spotkania będzie omówienie nowych obowiązków pracodawców w zakresie organizacji stanowisk pracy wyposażonych w monitory ekranowe.

Pracą w godzinach nadliczbowych jest praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także ponad przedłużony dobowy wymiar jego czasu pracy. Taka praca może być rekompensowana pracownikowi dodatkowym wynagrodzeniem albo czasem wolnym.

Można by sądzić, że czas pracy jest wyjątkowo precyzyjnie regulowany przez przepisy prawa w tym Kodeksu pracy w szczególności, co dotyczy także pracy w godzinach nadliczbowych czy w dni ustawowo wolne od pracy. Tymczasem nic z tych rzeczy – praktyka pokazuje, że podobnie jak telepraca była nieadekwatna do pracy zdalnej, tak obecne normy o pracy w godzinach nadliczbowych nijak się mają do problemu nadgodzin.

Pracownicy zatrudnieni na część etatu powinni zwrócić uwagę na wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z 19 października 2023 r. (w sprawie C-660/20  Lufthansa CityLine), zgodnie z którym w odniesieniu do pracowników zatrudnionych na część etatu nie można stosować przepisów mniej korzystnych niż przewidziane dla pracowników pełnoetatowych.

Od 7 kwietnia 2023 roku w życie weszły przepisy dotyczące pracy zdalnej, w ramach których pracodawca będzie zobowiązany udostępnić pracownikom sprzęty potrzebne do wykonywania obowiązków w domu. Jest to dobra okazja do przeorganizowania swojego domowego stanowiska komputerowego tak, by było ergonomiczne i sprzyjało produktywności. Przykładowo, warto będzie zadbać o wyposażenie go w co najmniej dwa monitory. 

Ile w 2023 r. będzie wynosił dodatek za pracę w porze nocnej? Jak liczyć dodatek i od czego zależy? Czy dodatek za pracę w porze nocnej musi być jednakowy dla wszystkich pracowników? Czy można otrzymać zarówno dodatek za pracę w nocy i za pracę w godzinach nadliczbowych?