Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zmiana czasu letniego na zimowy 2018

Donata Hermann-Marciniak
Specjalistka z zakresu Prawa Pracy. Absolwentka Studiów Podyplomowych Kadry i Płace na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego.
Kiedy zmiana czasu letniego na zimowy w 2018 r.
Kiedy zmiana czasu letniego na zimowy w 2018 r.
ShutterStock
Kiedy nastąpi zmiana czasu letniego na zimowy? W 2018 r. data ostatniej zmiany czasu to przełom 27 i 28 października. W jaki sposób rozliczać czas pracownika mającego nocną zmianę w tym dniu? Czy dodatkowa godzina pracy to praca w godzinach nadliczbowych? W jaki sposób rekompensować pracownikowi ten czas?

Zmiana czasu - październik 2018 r.

Zmiana czasu letniego na czas zimowy w 2018 r. w Polsce uregulowana jest przepisami Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 3 listopada 2016 r. w sprawie wprowadzenia i odwołania czasu letniego środkowoeuropejskiego w latach 2017-2021 (Dziennik Ustaw rok 2016 poz. 1833).

Według wspomnianego rozporządzenia w tym roku zmiana czasu z letniego na zimowy nastąpi w niedzielę 28 października. Zmiana czasu oznacza przesunięcie wskazówek zegarów z godziny 3:00 na godzinę 2:00, co powoduje powstanie dodatkowej godziny do przepracowania.

Praca w nocy

Co istotne z punktu widzenia prawa pracy, zmiana czasu i ewentualne wątpliwości w kwestii rozliczenia czasu pracy dotyczą pracowników wykonujących pracę w porze nocnej.  Właśnie wtedy następuje przesunięcie wskazówek zegara.

W świetle art. 151(7) Kodeksu pracy pora nocna to 8 godzin między godzinami 21:00 a 7:00. Wyznaczone godziny, które określają porę nocną, powinny zostać wskazane w obowiązującym w zakładzie pracy regulaminie pracy. Pracodawca zatrudniający mniej niż 50 pracowników nie ma obowiązku tworzenia regulaminu, wówczas wyznaczenie godzin pory nocnej zamieszcza się w informacji o warunkach zatrudnienia.

Pracowników wykonujących pracę w nocy w okresie zmiany czasu dzielimy na dwie grupy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  1. Pracownicy, których praca w nocy 28 października to praca planowa, zgodna z harmonogramem.
  2. Pracownicy, którzy z różnych powodów zostają wezwani do wykonywania pracy w nocy.

Należy podkreślić, że niezależnie od przyczyny wykonywania pracy w nocy 28 października, pracownikowi zawsze przysługuje prawo do wynagrodzenia za pracę wykonaną.

Wynagrodzenie za pracę wykonaną

Według art. 80 Kodeksu pracy wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Oznacza to, że jeśli pracownicy w związku ze zmianą czasu z letniego na zimowy pracowali o godzinę dłużej, dodatkowa praca powinna zostać im zrekompensowana.

Pracownik zatrudniony w równoważnym systemie czasu pracy może świadczyć pracę do 12 godzin na dobę pracowniczą. W przypadku wykonywania prac polegających na dozorze urządzeń limit ten sięga do 16 godzin, a w razie pilnowania mienia lub przy ochronie osób, osiąga nawet 24 godziny w trakcie doby pracowniczej.

Polecamy: Dokumentacja kadrowa. Nowe zasady prowadzenia i przechowywania

Zmiana czasu z letniego na zimowy oznacza wykonywanie pracy o jedną godzinę dłużej w przypadku pracownika, który w dobie pracowniczej ma wykonywać pracę przez 12 godzin, 16 godzin lub 24 godziny. Oznacza to świadczenie pracy w godzinach nadliczbowych.

Za wszystkie przepracowane w tym dniu godziny pracy pracodawca musi zapłacić pracownikowi uzgodnione wynagrodzenie. Co więcej, za 13. 17. i 25. godzinę pracy (za każdą godzinę nadliczbową) pracodawca wypłaca pracownikowi dodatek lub udziela czasu wolnego.

W omawianej sytuacji praca wykonywana ponadliczbowo, powoduje przekroczenie tzw. średnio tygodniowej normy czasu pracy, co powoduje konieczność wypłaty 100% dodatku do wynagrodzenia, chyba że pracownikowi zostanie udzielony czas wolny w zamian za pracę w godzinach nadliczbowych.

Warto zaznaczyć, że ustalenia czy nastąpiło przekroczenie przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy można dokonać po zakończeniu okresu rozliczeniowego.

Brak konkretnej regulacji

Czas pracy w nocy, kiedy zmieniany jest czas z letniego na zimowy, budzi wątpliwości z tego względu, że prawo pracy nie reguluje omawianego problemu wprost. Określenie sposobu rozliczania czasu pracy pracownika pracującego na nocnej zmianie 28 października 2018 r. opiera się więc na ogólnych zasadach i konkretnych przepisach Kodeksu pracy, które nakazują wypłatę wynagrodzenia za pracę wykonaną, a za pracę w godzinach nadliczbowych przyznanie czasu wolnego lub stosownego dodatku do wynagrodzenia.

Ponadto za wszystkie godziny pracy w porze nocnej, pracownik otrzymuje dodatek nocny (20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę).

W zakładzie pracy pora nocna została wyznaczona w godzinach 21:00 - 5:00. Harmonogram pracy przewiduje pracę pracownika w nocy z 27 na 28 października 2018 r. (to dla niego normalny dzień pracy). Pora nocna zakończyła się o godz. 5:00, a pracownik w związku ze zmianą czasu wypracował godzinę nadliczbową. Za ostatnią godzinę pracy pracownikowi przysługuje 100% dodatek z tytułu przekroczenia dobowej 8-godzinnej normy czasu pracy w związku z tym, że pracownik wykonywał tę pracę w nocy. Co więcej przysługuje mu 20% dodatek za pracę wykonywaną w porze nocnej za wszystkie 9 przepracowanych godzin w porze nocnej.

Uwaga!

Jeżeli pracodawca nie wyznaczył w zakładzie 8-godzinnej pory nocnej pomiędzy godzinami 21:00 a 7:00, to pracownikom pracującym na nocnej zmianie ma obowiązek wypłacać dodatki nocne za wszystkie 10 godzin przypadających w tym przedziale czasowym. Natomiast jeżeli 8-godzinna zakładowa pora nocna została ustalona, wymienione dodatki przysługują tylko za godziny przepracowane w jej granicach.

Praca w dniu wolnym od pracy

Czasami w związku ze szczególnymi potrzebami pracodawca może wezwać pracownika do pracy poza podstawowym czasem pracy. Przepisy prawa przewidują również pracę w  godzinach nadliczbowych w sytuacji, gdy zachodzi konieczność prowadzenia akcji ratunkowej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii.

Zgodnie z art. 151 (3) Kodeksu pracy, pracownikowi, który wykonywał pracę w dniu wolnym od pracy wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, przysługuje w zamian inny dzień wolny od pracy, który powinien być udzielony do końca okresu rozliczeniowego, w terminie uzgodnionym z pracownikiem.

Udzielenie czasu wolnego za nadgodziny, które następuje na wniosek pracownika, powoduje oddanie czasu wolnego w proporcji 1:1. Natomiast jeśli to pracodawca bez wniosku pracownika udziela czasu wolnego, czas ten musi być udzielony najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych godzin nadliczbowych. Udzielenie pracownikowi dnia wolnego jest w tym przypadku bezwzględne.

Gdyby jednak pracodawca nie miał możliwości oddania pracownikowi dnia wolnego, następuje przekroczenie średnio tygodniowej normy czasu pracy. Wówczas poza normalnym wynagrodzeniem za pracę pracodawca wypłaca mu również 100% dodatku.

Pracodawcy, który nie udzielił pracownikowi dnia wolnego w zamian za pracę w dniu wolnym z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy, w przypadku kontroli Państwowej Inspekcji Pracy grozi kara grzywny. Jest to bowiem działanie przeciwko prawom pracownika.

Kto nie może pracować w godzinach nadliczbowych

Jeśli pracownik wykonuje prace w nocy  i są to prace szczególnie niebezpieczne albo związane z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym, jego czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę. Pracodawca zatrudniający takich pracowników musi pamiętać o bezwzględnym zakazie wykonywania przez nich pracy w godzinach nadliczbowych. Nie może planować takim pracownikom pracy w dniu zmiany czasu z letniego na zimowy.

Warto podkreślić, że pracownikiem pracującym w nocy, jest pracownik, którego rozkład czasu pracy obejmuje w każdej dobie co najmniej 3 godziny pracy w porze nocnej lub którego co najmniej ¼ czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną.

Podobna sytuacja dotyczy pracownika będącego rodzicem sprawującym osobistą opiekę nad dzieckiem do lat 4. Pracodawca może zatrudnić takiego pracownika w godzinach nadliczbowych, ale tylko za zgodą pracownika. Natomiast pracownic w ciąży w ogóle nie można zatrudniać w wymiarze przekraczającym 8 godzin na dobę.

Nie można pominąć młodocianych, których obowiązuje bezwzględny zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych oraz w porze nocnej.

Podobna sytuacja dotyczy niepełnosprawnych. Pracodawca nie może zatrudniać ich w porze nocnej ani w godzinach nadliczbowych. Warto zaznaczyć, że czas pracy osoby niepełnosprawnej o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności wynosi 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy pracownik otrzyma zaświadczenie od lekarza o możliwości wykonywania pracy w wymiarze 8 godzin na dobę.

Pracownicy niepełnosprawni mogą wykonywać pracę w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych tylko i wyłącznie w dwóch przypadkach:

  1.  pracownik niepełnosprawny zatrudniony jest przy pilnowaniu,
  2. na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyraża na to zgodę.

Podstawa prawna:

Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 3 listopada 2016 r. w sprawie wprowadzenia i odwołania czasu letniego środkowoeuropejskiego w latach 2017-2021 (Dziennik Ustaw rok 2016 poz. 1833)

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dziennik Ustaw rok 2018 poz. 917)

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    KRUS - do 31 maja 2023 r. termin na złożenie oświadczenia o podatku

    Jak podaje Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (dalej: KRUS) w dniu 31 maja 2023 r. upływa termin złożenia zaświadczenia lub oświadczenia dotyczącego rocznej kwoty granicznej podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za 2022 r. To ważny termin, należy o nim pamiętać, ponieważ konsekwencją może być ustanie ubezpieczenia społecznego rolników z dniem, do którego rolnik/domownik był zobowiązany złożyć takie zaświadczenie/oświadczenie w KRUS.

    Kryzys gospodarczy i niskie płace

    Zakończyć kryzys rosnących kosztów utrzymania: podnieść płace, opodatkować zyski! Takie hasło przewodnie towarzyszy kampanii, którą prowadzi Europejska Konfederacja Związków Zawodowych, czyli Europejska Konfederacja Związków Zawodowych (dalej: ETUC). Związki podkreślają konieczność wyrównania płacy pomiędzy kobietami i mężczyznami jak i ogólnie zagwarantowanie wyższych wynagrodzeń.

    Zwrot nadpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotnej - ostatnie dwa dni na wysłanie wniosku

    Złożenie rozliczenia składki zdrowotnej po terminie, który upłynął 22 maja, nie skutkuje konsekwencjami, ale tylko wysłanie wniosku o najpóźniej pierwszego czerwca - gwarantuje zwrot nadpłaty. 

    Płace w sektorze IT w Polsce w 2023 roku hamują po latach dynamicznych wzrostów

    Średnie wynagrodzenie rodzimych specjalistów w sektorze IT wzrosło – takie są wnioski wynikające z badania „Raport Płacowy 2023”, przeprowadzonego przez firmę badawczą Valueships na zlecenie Organizacji Pracodawców Usług IT – SoDA w lutym 2023 roku. Osoby zatrudnione w oparciu o umowę o pracę otrzymały podwyżki wynoszące średnio 12 proc. r/r. Natomiast w przypadku kontraktów B2B pensje świadczących usługi urosły o 6 proc. r/r. Podwyżki te są odzwierciedleniem koniunktury, która w panowała w 2022 r. Na początku br. firmy deklarowały kolejne wzrosty płac. W związku z dynamicznymi zmianami w IT branżowi eksperci przewidują dalsze podwyżki, jednak nie na spodziewanych wcześniej poziomach. Według nich wyniosą one od 5 do 10 procent i będą dotyczyły jedynie konkretnych stanowisk, co wynika ze słabnącej sytuacji gospodarczej na świecie.

    Czym jest urlop na żądanie?

    Czym jest urlop na żądanie? Czym różni się urlop wypoczynkowy od urlopu na żądanie? Czy urlop na żądanie to to samo co urlop z powodu siły wyższej? Z jakiego powodu można wziąć urlop na żądanie? Ile jest płatny urlop na żądanie? Kiedy się zgłasza urlop na żądanie?

    Świadczenie wspierające i pielęgnacyjne. Co uchwalił sejm?

    Świadczenie wspierające i pielęgnacyjne na nowych zasadach. Przewidziano kilka progów. Świadczenie wspierające ma być tylko dla pełnoletnich, przed 18. rokiem życia jedynie świadczenie pielęgnacyjne, które ma być wypłacane na każde dziecko.

    Śmiertelny wypadek strażaka podczas ćwiczeń - kto płaci za pogrzeb?

    Śmiertelny wypadek strażaka podczas ćwiczeń - kto płaci za pogrzeb? Okazuje się, że szczególne uprawnienia przysługują rodzinie tylko w związku ze śmiercią strażaka w akcji ratowniczej. 

    Praca zdalna. Jakie zdarzenia nie będą uznawane za wypadki przy pracy

    Praca zdalna zagościła na stałe w wielu firmach. Od kwietnia zaczęły również w pełni obowiązywać przepisy Kodeksu pracy regulujące jej zasady. W wielu aspektach samą organizację pracy zdalnej mogą dookreślić pracodawcy za pomocą zapisów regulaminów pracy czy porozumień z pracownikami. Natomiast jeden aspekt pozostaje prawie całkowicie niezmieniony – jest nim zapewnienie bezpieczeństwa pracownikom. W związku tym umożliwiając pracę zdalną pracodawca musi mieć pewność, że warunki jej wykonywania są odpowiednie i nie będą generowały zagrożeń. 

    Lekarski egzamin weryfikacyjny 2023. 900 lekarzy spoza UE chce pracować w Polsce

    Do lekarskiego egzaminu weryfikacyjnego (LEW) przystąpi 29 maja 2023 r. w Łodzi 900 osób, które ukończyły studia medyczne w państwie niebędącym członkiem Unii Europejskiej i chcą wykonywać zawód lekarza w Polsce. To przede wszystkim obywatele Ukrainy i Białorusi.

    Minimalne wynagrodzenie w 2024 r. Związkowcy – podwyższać, pracodawcy – zamrozić

    Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych proponuje, by minimalne wynagrodzenie w 2024 r. wynosiło co najmniej 4300 zł od 1 stycznia, i co najmniej 4540 zł od lipca. Zdaniem Związku Przedsiębiorców i Pracodawców (ZPP) najlepsze będzie zamrożenie wynagrodzeń na obecnym poziomie.

    Olbrzymie zainteresowanie konkursem ZUS na poprawę BHP dla przedsiębiorców

    Konkurs na poprawę BHP dla przedsiębiorców. Ponad 5 tysięcy wniosków wpłynęło w konkursie dla płatników składek na projekty poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP). Na ten cel ZUS przeznaczy 100 milionów zł. Wnioski dotyczyły takich dziedzin, jak: przetwórstwo przemysłowe, budownictwo oraz opieka zdrowotna i pomoc społeczna.

    Wniosek o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej za 2022 rok dostępny na PUE ZUS

    Wniosek o zwrot nadpłaty, w związku z rozliczeniem składki zdrowotnej za 2022 r., jest udostępniany na Platformie Usług Elektronicznych ZUS. Przed jego podpisaniem i wysłaniem należy koniecznie potwierdzić rachunek bankowy, na który ma być przekazany zwrot.

    Zasady równego wynagradzania. Walka z różnicami płacowymi ze względu na płeć

    Równość płci i walka z dyskryminacją to ważne kwestie społeczne i prawne, które mają istotne znaczenie w dziedzinie pracy. Jednym z najważniejszych aspektów równości jest zapewnienie równego wynagrodzenia dla mężczyzn i kobiet wykonujących tę samą pracę lub pracę o równorzędnej wartości.

    Ochrona danych osobowych w miejscu pracy. Wprowadzenie RODO a prywatność pracowników

    Wprowadzenie ogólnych uregulowań prawnych dotyczących ochrony danych osobowych przyniosło zmiany również w sferze miejsc pracy. Rozporządzenie Ogólne o Ochronie Danych Osobowych (RODO), które weszło w życie w maju 2018 roku, ma na celu zapewnienie większego bezpieczeństwa danych i ochronę prywatności obywateli. 

    Dzień Matki. Co należy się matkom

    Dzień Matki to dobra okazja, by przypomnieć, z jakich świadczeń pieniężnych korzystają matki i ojcowie. Co należy się rodzicom mającym dzieci?

    Dzień Matki. Łączenie macierzyństwa z powrotem na rynek pracy to wyzwanie

    Mamy stawiane są przed wieloma wyzwaniami. Dotyczy to zarówno samego macierzyństwa, ale także powrotu do pracy. Z jednej strony obciąża je opieka nad dzieckiem, a z drugiej strony, wydłużające się okresy urlopów związanych z macierzyństwem powodują trudności z powrotem na rynek pracy. 

    Świadczenie wspierające i pielęgnacyjne: zmiany zasad i stawek

    Świadczenie wspierające zmienia kształt na etapie prac sejmowych. Obecnie przewiduje się kilka progów. Planowane są kwoty od 635 zł do ponad 3 tys. zł. Świadczenie wspierające ma być tylko dla pełnoletnich, przed 18. rokiem życia jedynie świadczenie pielęgnacyjne.

    Przedsiębiorcy boją się rozliczenia z fiskusem. Chodzi o koszty pracy zdalnej pracowników

    Praca zdalna została uregulowana w Kodeksie pracy. Nowe przepisy nakładają na pracodawców nowe obowiązki. W związku z tym wielu z nich stanęło przed pilną potrzebą cyfryzacji. Pojawił się też problem rozliczenia z fiskusem w zakresie odliczenia od podatku komputerów i urządzeń przekazywanych pracownikom. Czy jest się czego bać?

    Środki na rachunku PPK są chronione przed egzekucją

    Zasadą jest, że środki zgromadzone na rachunku PPK uczestnika nie podlegają egzekucji sądowej ani administracyjnej. Nie dotyczy to egzekucji, która ma na celu zaspokojenie roszczeń alimentacyjnych.

    Webinarium „Ewidencja czasu pracy po zmianach 2023 – wzory dokumentów” + certyfikat gwarantowany

    Zapraszamy na praktyczne webinarium „Ewidencja czasu pracy po zmianach 2023 – wzory dokumentów” z gwarantowanym imiennym certyfikatem, które odbędzie się 12 czerwca 2023 roku. Polecamy!

    IT. Idealna branża dla mam?

    Intensywny rozwój nowych technologii sprawił, że znacznie poszerzył się wachlarz profesji, dla których IT jest wspólnym mianownikiem. I choć utarł się stereotyp, że branża IT zdominowana jest przez mężczyzn, kobiety coraz lepiej sobie radzą w tym sektorze, skutecznie konkurując i współpracując z panami. Również te, które zdecydowały się łączyć rozwój zawodowy z macierzyństwem. Co je przekonuje do pracy w IT?

    Chorwacja: Świętowanie z pasją

    Chorwacja, malownicze państwo położone na wybrzeżu Adriatyku, słynie nie tylko z pięknych krajobrazów i wspaniałych plaż, ale także z bogatej kultury i tradycji. Jednym z aspektów, które przyciągają uwagę zarówno turystów, jak i mieszkańców, są dni wolne od pracy obchodzone w tym kraju. 

    Chorwacja – Dni wolne 2023

    Chorwacja znajduje się w czołówce krajów Unii Europejskiej pod względem liczby dni wolnych od pracy w roku. Nie licząc niedziel kalendarz chorwackich dni świątecznych obejmuje trzynaście dni w roku. Kiedy przypadają dni wolne od pracy w Chorwacji?

    Jakich umiejętności polscy pracownicy uczą się najchętniej?

    Analizując 782 632 minut spędzonych na oglądaniu 10 najpopularniejszych seriali edukacyjnych, serwis rozwojowy Youniversity przygotował ranking umiejętności najbardziej pożądanych przez pracowników. Użytkownicy platformy najczęściej sięgają po tematykę dotyczącą snu oraz tego co na niego wpływa i w jaki sposób można nim zarządzać. Kolejnymi umiejętnościami, które chcą nabyć pracownicy są skuteczne rozwiązywanie konfliktów oraz przekazywanie dobrego feedbacku.

    Zwolnienia w branży IT

    Od początku 2023 roku w branży technologicznej dokonano zwolnień dziesiątek tysięcy specjalistów. W Polsce trend ten jest obecny w mniejszym wymiarze, jednak specjaliści biorący udział w procesach rekrutacyjnych coraz częściej wymagają form zatrudnienia, które zabezpieczą ich przed nagłą utratą pracy.