Rekompensata za pracę w godzinach nadliczbowych w służbie cywilnej. Wynagrodzenie czy czas wolny? Kto o tym decyduje?

• Czas pracy w służbie cywilnej
• Czas wolny za pracę w godzinach nadliczbowych
• Wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych
• Wynagrodzenie przyznaje dyrektor generalny urzędu
• Ustalenie wysokości wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych
• Termin rekompensaty za pracę w godzinach nadliczbowych

Czas pracy w służbie cywilnej

Czas pracy członków korpusu służby cywilnej, do których zalicza się:

Autopromocja

• pracowników służby cywilnej, 
• urzędników służby cywilnej, 
• osoby zatrudnione na wyższych stanowiskach w służbie cywilnej

nie może przekraczać 8 godzin na dobę i średnio 40 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym, nie dłuższym niż 4 miesiące.

Jedynie w przypadkach uzasadnionych rodzajem pracy i jej organizacją mogą być stosowane rozkłady czasu pracy, w których jest dopuszczalne przedłużenie czasu pracy do 12 godzin na dobę. W tych rozkładach czas pracy nie może jednak przekraczać średnio 40 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym, nie dłuższym niż 4 miesiące.

Członek korpusu służby cywilnej wykonuje także pracę w godzinach nadliczbowych, w tym w wyjątkowych przypadkach również w nocy oraz w niedziele i święta. Taka praca może być wykonywania na polecenie przełożonego w przypadku, gdy wymagają tego potrzeby urzędu.

Czas wolny za pracę w godzinach nadliczbowych

Pracownikowi służby cywilnej za pracę wykonywaną na polecenie przełożonego w godzinach nadliczbowych przysługuje czas wolny w tym samym wymiarze. Także urzędnikowi służby cywilnej za pracę w godzinach nadliczbowych wykonywaną w porze nocnej przysługuje czas wolny w tym samym wymiarze. Z kolei osobie zajmującej wyższe stanowisko w służbie cywilnej (z wyłączeniem dyrektora generalnego urzędu i kierownika urzędu) za pracę w godzinach nadliczbowych wykonywaną na polecenie przełożonego w:

• porze nocnej,
• dniu wolnym wynikającym z rozkładu czasu pracy,
• niedzielę i święto albo w dniu wolnym udzielonym w zamian za pracę w niedzielę i święto

– przysługuje czas wolny w tym samym wymiarze.

Urzędnikowi służby cywilnej, do którego jest stosowany system czasu pracy inny niż system, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta, za pracę w niedzielę przysługuje dzień wolny od pracy w najbliższym tygodniu, a za pracę w święto przysługuje inny dzień wolny za czas przepracowany w tych dniach.

Wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych

Członkowie służby cywilnej mają alternatywnie prawo do wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych. Wynagrodzenie przysługuje:

• pracownikom służby cywilnej za pracę wykonywaną na polecenie przełożonego w godzinach nadliczbowych;
• urzędnikom służby cywilnej za pracę w godzinach nadliczbowych wykonywaną w porze nocnej;
• osobom zajmującym wyższe stanowiska w służbie cywilnej za pracę wykonywaną na polecenie przełożonego w godzinach nadliczbowych w porze nocnej, w niedzielę i święto, w dniu wolnym wynikającym z rozkładu czasu pracy pracownika oraz w dniu wolnym udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę i święto.

Wynagrodzenie przyznaje dyrektor generalny urzędu

Wynagrodzenie za godziny nadliczbowe, zamiast czasu wolnego albo dnia wolnego, może przyznać dyrektor generalny urzędu na wniosek członka korpusu służby cywilnej. 

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Wniosek należy złożyć w formie pisemnej, w postaci papierowej albo elektronicznej, za pośrednictwem bezpośredniego przełożonego. Termin na złożenie wniosku wynosi 14 dni po dniu zakończenia okresu rozliczeniowego. 

Wniosek jest rozpatrywany w ciągu kolejnych 14 dni od jego złożenia.

Ustalenie wysokości wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych

Podstawą do obliczenia wysokości wynagrodzenia za godziny nadliczbowe jest:

• w przypadku pracownika służby cywilnej - wynagrodzenie zasadnicze przewidziane dla zajmowanego stanowiska pracy oraz dodatek za wieloletnią pracę,
• w przypadku urzędnika służby cywilnej - wynagrodzenie zasadnicze, dodatek za wieloletnią pracę oraz dodatek służby cywilnej,
• w przypadku osoby zajmującej wyższe stanowisko w służbie cywilnej - wynagrodzenie zasadnicze, dodatek funkcyjny oraz dodatek za wieloletnią pracę w służbie cywilnej.

Wynagrodzenie jest ustalane na podstawie godzinowej stawki wynagrodzenia należnego w miesiącu, w którym nastąpiła praca w godzinach nadliczbowych. Obliczanie wynagrodzenia polega na podzieleniu miesięcznego wynagrodzenia przez normę godzin czasu pracy w danym miesiącu.

Należy podkreślić, że za pracę w nadgodzinach członkom korpusu służby cywilnej przysługuje tylko wynagrodzenie, bez dodatku za godziny nadliczbowe. Jest to istotna różnica w porównaniu do przepisów Kodeksu pracy, które poza normalnym wynagrodzeniem przyznają w takim przypadku również stosowny dodatek.

Termin rekompensaty za pracę w godzinach nadliczbowych

Przepisy ustawy o służbie cywilnej nie określają dokładnego terminu wypłaty wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych oraz okresu wykorzystania ich jako czas wolny.

W przypadku rekompensaty za nadgodziny w formie wynagrodzenia wypłata powinna nastąpić niezwłocznie. 

Natomiast rekompensata czasem wolnym powinna nastąpić w możliwie najszybszym terminie. Na wniosek pracownika może też być udzielona bezpośrednio w okresie przed lub po urlopie wypoczynkowym.

Podstawa prawna:

Autopromocja

Zatrudnianie cudzoziemców. Procedury i rozliczenia

Sprawdź

• art. 85, art. 97, art. 97a ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 409)