Rodzicielstwo, Uprawnienia pracownika

Od 1 stycznia 2026 r. mają wejść w życie istotne zmiany w Kodeksie pracy, które wpłyną na sposób naliczania stażu pracy. Projektowana nowelizacja przewiduje, że do stażu pracy będą wliczane nie tylko okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, ale także inne formy aktywności zawodowej, takie jak umowy zlecenia, prowadzenie działalności gospodarczej czy służba w niektórych formacjach mundurowych. Zmiany te mają na celu zwiększenie uprawnień pracowniczych, w tym prawa do dłuższego urlopu wypoczynkowego, wyższych odpraw czy dodatków stażowych.

Ojcowie coraz częściej korzystają z urlopów rodzicielskich i ojcowskich. Zasiłek za okres urlopu rodzicielskiego wynosi 70 proc. wynagrodzenia. Urlop ojcowski jest płatny w 100 proc.

Kodeks pracy nie zajmuje się nagrodą jubileuszową, co oznacza, że to świadczenie nie przysługuje wszystkim pracownikom. Tzw. jubileuszówka jest bowiem świadczeniem charakterystycznym dla sfery budżetowej. Jej wysokość ustalana jest w zależności od stażu pracy i wysokości wynagrodzenia uprawnionej osoby.

Urlop rodzicielski jest uprawnieniem przysługującym pracownikom – rodzicom, zagwarantowanym w Kodeksie pracy. Urlop udzielany jest na wniosek uprawnionego pracownika.

Pracownik będący ojcem wychowującym dziecko ma prawo do urlopu ojcowskiego. Urlop jest udzielany w celu opieki nad dzieckiem, niezależnie od uprawnień matki dziecka.

Rada Ministrów pracuje nad projektem ustawy o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu małego dziecka. Planowane są nowe świadczenia dla rodziców. Jest to część programu „Aktywny rodzic” – systemowej strategii wspierania rodziców w łączeniu ról zawodowych z rolami rodzicielskimi.

Pracownik ma prawo do zwolnienia od pracy w celu opieki nad zdrowym dzieckiem w wieku do 14 lat. Zwolnienie od pracy przysługuje w wymiarze 2 dni lub 16 godzin.

Pracownik korzystający z urlopu ojcowskiego ma zapewnioną ochronę trwałości stosunku pracy. Oznacza to, że nie można z nim rozwiązać umowy o pracę. Czy rzeczywiście pracodawca nie ma żadnej możliwości zwolnienie pracownika podczas urlopu ojcowskiego?

Dzień ojca - 23 czerwca 2023 r. Czy stereotyp ojca jako żywiciela rodziny jest prawdziwy? Badania pokazują, że 85% pracujących rodziców popiera 9-tygodniowe urlopy rodzicielskie dla ojców. Podział obowiązków między pracującymi opiekunami w pierwszych latach życia dziecka wciąż stanowi jednak wyzwanie. Choć wielu mężczyzn chętnie korzysta z urlopów ojcowskich, dłuższy urlop rodzicielski wciąż wydaje się być stereotypowo „zarezerwowany” dla matek. Wprowadzenie nowych przepisów, ułatwiających ojcom podjęcie decyzji o urlopie, to sprawdzian nie tylko dla par, ale także dla pracodawców.

Do Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO) trafiła sprawa dyskryminacji prawników – a dokładniej aplikantów adwokackich i radcowskich, odbywających przygotowanie do wykonywania zawodu, będących ojcami. Okazuje, że nie mają oni takich samych praw związanych z rodzicielstwem jak aplikantki będące matkami. Na czym polega problem?