Zwolnienie od pracy na dwa sposoby. Wymiar zwolnienia, wynagrodzenie, wzór wniosku

• Zwolnienie od pracy na opiekę nad zdrowym dzieckiem
• Dwa sposoby wykorzystania zwolnienia
• Wniosek o udzielenie zwolnienia
• Wynagrodzenie za czas zwolnienia

Zwolnienie od pracy na opiekę nad zdrowym dzieckiem

Pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy w wymiarze 16 godzin albo 2 dni. Zwolnienie w tym wymiarze przysługuje bez względu na liczbę wychowywanych dzieci.

Autopromocja

Jeżeli oboje rodzice dziecka są zatrudnieni, z prawa do zwolnienia może korzystać jedno z nich. Jeśli zatem z pełnych dwóch dni opieki skorzysta jedno z rodziców z uprawnienia nie będzie mógł już skorzystać drugi rodzic.

Zwolnienie z tytułu opieki nad dzieckiem przysługuje pracownikowi bez względu na liczbę pracodawców, u których równocześnie pozostaje w stosunku pracy. Tak więc pracownik jednocześnie zatrudniony np. u dwóch pracodawców wystąpi do nich o udzielenie zwolnienia, to każdy z nich zobowiązany jest takiego zwolnienia udzielić.

Prawo do zwolnienia od pracy na opiekę nad dzieckiem wygasa w dniu ukończenia przez dziecko 14 lat.

Autopromocja

Webinarium: Sygnaliści w dokumentacji pracodawcy – wzory prawidłowych zapisów

Sprawdź

Dwa sposoby wykorzystania zwolnienia

Pracownik może skorzystać ze zwolnienia na dwa sposoby: w dniach lub w godzinach. 

Wyboru sposobu korzystania z tego uprawnienia dokonuje się w pierwszym wniosku o zwolnienie składanym w roku kalendarzowym. Sposób określony we wniosku jest wiążący do końca danego roku, nawet przy zmianie pracodawcy. 

Zwolnienie udzielane w dniach obejmuje pełne dni pracy pracownika wynikające z rozkładu czasu pracy. Oznacza to, że w razie wyboru zwolnienia określonego w dniach, nie stosuje się przeliczania dnia na 8 godzin. Dzień zwolnienia obejmuje wszystkie godziny pracy przewidziane na dany dzień.

Autopromocja

Podstawa wymiaru składek ZUS. Praktycznie rozliczenia

Sprawdź

Pracownik korzystający ze zwolnienia w wymiarze godzinowym, może zdecydować się na wykorzystanie go w trakcie pracy, a także na początku lub na końcu dnia pracy.

Zwolnienie od pracy udzielane w wymiarze godzinowym pracownikowi zatrudnionemu w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Niepełną godzinę zwolnienia od pracy zaokrągla się w górę do pełnej godziny.

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Przepisy w zakresie zwolnienia od pracy udzielanego w wymiarze godzinowym stosuje się odpowiednio do pracownika, dla którego dobowa norma czasu pracy, wynikająca z odrębnych przepisów (np. z ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych), jest niższa niż 8 godzin. W takim przypadku należy przeliczyć wymiar godzinowego zwolnienia od pracy adekwatnie do dobowej normy czasu pracy obowiązującej pracownika.

Wniosek o udzielenie zwolnienia

Pracownik planujący skorzystanie ze zwolnienia na opiekę nad dzieckiem powinien odpowiednio wcześniej uprzedzić o tym pracodawcę i uzyskać jego zgodę. Jednak w razie nagłej konieczności sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, gdy brakuje możliwości wcześniejszego uprzedzenia pracodawcy o swej nieobecności, nie ma podstaw, aby pracodawca odmówił pracownikowi udzielenia zwolnienia w dniu, w którym pracownik zgłasza chęć skorzystania z tego uprawnienia.

Wzór wniosku o udzielenie zwolnienia od pracy

Wniosek o udzielenie zwolnienia od pracy pracownik składa w postaci papierowej lub elektronicznej. 

Przepisy nie wymagają, żeby w treści wniosku pracownik wskazał przyczyny korzystania ze zwolnienia.

Wynagrodzenie za czas zwolnienia

Zwolnienie od pracy w celu opieki nad dzieckiem jest odpłatne. Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy, przy ustalaniu wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy oraz za czas niewykonywania pracy, gdy przepisy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia, stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop, z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy.

Podstawa prawna:

• art. 188 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465)
• § 5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (j.t. Dz.U. z 2017 r., poz. 927)