Odpowiedzialność pracownika, Zwalnianie pracowników

Pracownik telefonii komórkowej zatrudniony w salonie sprzedaży dostał upomnienie od kierownika punktu za brak profesjonalizmu w obsługiwaniu klientów. Chodziło o nierzetelne udzielanie informacji o ofercie i wielokrotne wprowadzanie klientów w błąd przy zawieraniu umów o świadczenie usług telefonicznych. Powodowało to liczne reklamacje i zepsuło wizerunek firmy. Ponieważ pracownik nadal nie przykładał się do pracy, kierownik salonu postanowił wypowiedzieć mu z tego powodu umowę o pracę. W tym czasie pracownik jednak rozchorował się i był na zwolnieniu lekarskim, które trwało przez maksymalny okres zasiłkowy, tj. 182 dni. Następnie skorzystał z 2 miesięcy świadczenia rehabilitacyjnego i potem wrócił do pracy. Nastawienie pracownika do pracy nie uległo zmianie. Nadal nie przykłada się do swoich obowiązków, np. po długotrwałej nieobecności nie zapoznał się z nową ofertą naszej firmy, która stała się obowiązująca w czasie jego choroby, i nadal udziela klientom nierzetelnych informacji. Kierownik salonu ma wątpliwości, czy w takiej sytuacji może zwolnić pracownika. Czy w wypowiedzeniu umowy o pracę można podać temu pracownikowi, jako przyczynę zwolnienia go z pracy, zdarzenia, które miały miejsce kilka miesięcy temu?

Ze względu na zmiany organizacyjne w naszej firmie zmuszeni zostaliśmy dokonać redukcji etatów i zwolnić kilkanaście osób. Jednakże w okresie zwolnień złożyły też wypowiedzenia osoby, na których firmie bardzo zależało. Skłoniło mnie to do podjęcia próby wdrożenia procedury exit interview, by w przyszłości zapobiegać takim sytuacjom i mieć dodatkowe źródło informacji, jak doskonalić firmę. W jaki sposób powinnam do tego podejść?

Pracodawca, który chce zakończyć z podwładnym współpracę, musi zadbać o zachowanie odpowiednich procedur. W przypadku naruszenia przepisów prawa dotyczących wypowiadania lub rozwiązywania umów o pracę pracownik może wystąpić do sądu o zasądzenie odszkodowania.

Wypowiedzenie umowy o pracę zawartej z prezesem zarządu spółdzielni mieszkaniowej, dokonane po odwołaniu go z tej funkcji, powinno być poprzedzone konsultacją z zakładową organizacją związkową (uchwała Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2012 r., II PZP 3/12).

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy pracodawca może ukarać pracownika trzema rodzajami kar porządkowych: upomnieniem, naganą lub karą pieniężną. Pracodawca za każdy dzień nieusprawiedliwionej nieobecności może nałożyć na pracownika karę pieniężną w wysokości do jednodniowego wynagrodzenia. Natomiast w przypadku opuszczenia części dnia pracy stosuje się karę pieniężną do wysokości wynagrodzenia przypadającego za tę część dnia.

Zmiana terminów osiągania wieku uprawniającego do zakończenia aktywności zawodowej niesie za sobą również potrzebę dostosowania przepisów z ustaw pragmatycznych określających możliwość rozwiązania stosunku pracy z osobami wykonującymi zawody i prace wymagające szczególnych umiejętności.

Aby doszło do rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron, muszą zostać ustalone zarówno sam sposób rozwiązania umowy o pracę, jak i pozostałe warunki rozwiązania umowy o pracę. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 4 listopada 2009 r. (I PK 94/09), w którym stwierdził, że „zawarcie przez strony stosunku pracy umowy w przedmiocie jego rozwiązania za porozumieniem wymaga zgodnych oświadczeń woli pracownika i pracodawcy, tak odnośnie do samego ustania łączącej ich więzi, jak i co do trybu i terminu dokonania tej czynności”.

Pracodawcy dokonujący zwolnień grupowych mają dodatkowe obowiązki oprócz tych związanych ze zwykłymi zwolnieniami z pracy. Należą do nich m.in. informowanie urzędu pracy o zwolnieniach grupowych, zawarcie porozumienia z organizacjami związkowymi lub wydanie regulaminu zwolnień grupowych czy wypłata odprawy pieniężnej. Nieprzestrzeganie trybu zwolnień grupowych może wiązać się z różnymi sankcjami dla pracodawcy, ale nie spowoduje bezskuteczności dokonanych wypowiedzeń umów o pracę z mocy prawa. Dopiero przed sądem pracy pracownicy mogą dochodzić uznania za bezskuteczne dokonanych wypowiedzeń w ramach zwolnień grupowych, jeżeli doszło do nich z naruszeniem prawa.

Wydłużenie wieku emerytalnego, które będzie stopniowo następować od 1 stycznia 2013 r., spowoduje, że zmienią się okresy ochronne przed zwolnieniem z pracy pracowników w wieku przedemerytalnym. W wyniku wejścia w życie reformy emerytalnej ochrona przedemerytalna niektórych grup pracowników będzie dłuższa niż dotychczasowe 4 lata.

Pracownik, z którym pracodawca rozwiązał umowę o pracę z naruszeniem przepisów, może domagać się przywrócenia do pracy lub odszkodowania. Nie może natomiast, co do zasady, domagać się przy tym zadośćuczynienia z powodu naruszenia jego dóbr osobistych.

Żeby wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę odniosło pożądany skutek, należy wykonać określone czynności m.in. sprawdzić, czy zwalniany pracownik podlega ochronie przed zwolnieniami lub czy podpisał listę obecności. W przeciwnym razie pracodawca może mieć kłopoty w sądzie pracy w trakcie ewentualnego procesu z pracownikiem.

Zdarza się, że w trakcie trwania zatrudnienia, a nawet po jego ustaniu pracownicy dostarczają dokumenty potwierdzające staż pracy i wpływające na wymiar należnego im urlopu wypoczynkowego. W takim przypadku powstaje pytanie, czy pracodawca powinien uwzględnić te dokumenty i ponownie ustalić wymiar przysługującego urlopu oraz wypłacić ekwiwalent.

Przepisy Kodeksu pracy nie przewidują odrębnych rozwiązań w zakresie rozwiązania umowy z pracownicą w ciąży zatrudnioną na podstawie umowy w celu przygotowania zawodowego. Zatem ta grupa zatrudnionych podlega ogólnym zasadom dotyczącym ochrony zatrudnienia w okresie ciąży.

Samochód służbowy oprócz tego, że jest narzędziem pracy, często służy pracownikom w celach prywatnych. Jeśli jest leasingowany, pracodawca powinien wypisać stosowne upoważnienie do korzystania. W ewidencji przebiegu pojazdu pracownik powinien wskazać liczbę przejechanych kilometrów ze wskazaniem celu używania pojazdu.

Pracodawca jest zobowiązany do naprawienia szkody wyrządzonej przez pracownika osobie trzeciej, jeżeli została ona wyrządzona przy wykonywaniu obowiązków pracowniczych z winy nieumyślnej pracownika.

Regulamin zwolnień grupowych stanowi źródło prawa pracy. Z tego powodu o jego treści pracodawca powinien poinformować pracowników w sposób zwyczajowo u niego przyjęty.

Na terenie restauracji właściciel nakazał zatrudnionym kelnerom usunięcie owłosienia z rąk i twarzy, motywując to względami estetycznymi i higienicznymi związanymi z nową polityką firmy. Zagroził, iż w przypadku niewykonania polecenia będzie stosował kary pieniężne, a nawet rozwiąże umowy o pracę. Czy pracodawca może nakazać usunięcie owłosienia niektórych partii ciała grupie bądź wszystkim pracownikom wykonującym pracę na terenie zakładu pracy? W jakich przypadkach?

Rozwiązanie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony w wyniku wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę następuje po upływie okresu wypowiedzenia. Jego długość jest uzależniona od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy. Przepisy Kodeksu pracy dopuszczają skrócenie 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia do maksymalnie 1 miesiąca. Skutkuje to koniecznością wypłacenia pracownikowi odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia.

W lipcu br. wypowiedzieliśmy jednej z naszych pracownic umowę o pracę. Okres wypowiedzenia upływa z końcem października, ale pracownica została zwolniona z obowiązku świadczenia pracy, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Pracownica ta dysponowała dotychczas samochodem, który użytkowała wyłącznie w celach służbowych (koszt paliwa był szczegółowo ewidencjonowany w karcie paliwowej i pokrywany w całości przez firmę). Na mocy indywidualnych ustaleń uzgodniono, że pracownica może w okresie zwolnienia z wykonywania pracy nadal użytkować samochód służbowy, ale paliwo do auta musi opłacać z własnych środków. Czy wynagrodzenie wypłacane tej osobie w okresie wypowiedzenia należy oskładkować, mimo że faktycznie nie wykonuje ona pracy? Od kiedy należy ją wyrejestrować z ZUS? Czy z tytułu użytkowania służbowego auta należy również opłacić składki do ZUS?

Odmienne traktowanie ze względu na wiek nie stanowi dyskryminacji, jeżeli w ramach prawa krajowego zostanie to obiektywnie i racjonalnie uzasadnione zgodnymi z prawem celami, w szczególności celami polityki zatrudnienia, rynku pracy i kształcenia zawodowego oraz gdy środki mające służyć realizacji tego celu są właściwe i konieczne.

Oświadczenie woli pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia musi być złożone w formie pisemnej, zawierać przyczynę dokonania tej czynności oraz informację o prawie odwołania do sądu pracy.

Zwolnienia grupowe polegają na rozwiązaniu w okresie nieprzekraczającym 30 dni umów o pracę ze znaczną częścią załogi z przyczyn niedotyczących pracowników. Dokonanie zwolnień grupowych wymaga od pracodawcy zastosowania szczególnego trybu postępowania, odmiennego niż tryb zwolnień pracowników uregulowany w Kodeksie pracy.

W naszym zakładzie planowana jest redukcja etatów. Zatrudniamy 26 pracowników. Nie działają jednak związki zawodowe. Kto w tym przypadku będzie współdziałał z pracodawcą i podejmował działania w obronie pracowników?

Zespoły pracownicze składają się nie tylko z pracowników kreatywnych czy indywidualistów z dużym doświadczeniem zawodowym. Niejednokrotnie zdarzają się osoby bardzo konfliktowe, co wpływa negatywnie na pracę całego teamu. Czy szef ma prawo zwolnić osobę, którą uzna za problematyczną?

Zaświadczenie lekarza medycyny pracy powinno określać zdolność pracownika do wykonywania pracy. Jakiekolwiek przeciwwskazania dotyczące wykonywania choćby jednego obowiązku należącego do zakresu czynności pracownika uzasadniają wypowiedzenie umowy o pracę.