Tematy - Składniki wynagrodzenia, Ubezpieczenie emerytalne - INFOR.PL

Jak obliczyć składki na ubezpieczenia pracowników przebywających na urlopach wychowawczych? Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe stanowi 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Natomiast podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe jest równa kwocie odpowiadającej wysokości specjalnego zasiłku opiekuńczego.

W umowie o pracę pracodawca podaje wynagrodzenie brutto. Czy jest ono równoznaczne z tym, ile pracownik faktycznie zarobi? Czym różni się wynagrodzenie netto od wynagrodzenia brutto? Jak obliczyć wynagrodzenie netto?

Składki na ubezpieczenie społeczne młodocianych uzależnione są od roku nauki i okresu ubezpieczenia młodego pracownika oraz od podmiotu finansującego składki. Może nim być płatnik/pracodawca bądź ubezpieczony/pracownik.

Od 1 stycznia 2013 r. obowiązują nowe regulacje w zakresie przystąpienia do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Obecnie może do nich przystąpić każdy, kto nie spełnia warunków do podlegania tym ubezpieczeniom obowiązkowo.

Do kogo należy opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne (zatrudniającego czy zakładu karnego) za pracującego skazanego, zależy od rodzaju zawartej umowy, czyli od podstawy zatrudnienia. Wynika to z faktu, że nie każda podstawa zatrudnienia powoduje powstanie obowiązku ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego. Dla tej grupy osób ważne jest ustalenie, na jakiej podstawie prawnej mają wykonywać pracę zarobkową.

Jeżeli w trakcie urlopu wychowawczego ustanie prawo do określonego składnika wynagrodzenia, przysługującego, w myśl umowy o pracę lub innego aktu nawiązującego stosunek pracy, do określonego terminu (np. dodatek stażowy) uwzględnionego w przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniu albo gdy nastąpi zaprzestanie wypłaty takiego składnika wynagrodzenia, pracodawca nie musi ponownie ustalać podstawy wymiaru składek z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym. Analogiczna zasada obowiązuje w odniesieniu do składników wynagrodzenia, których wypłaty zaprzestano na podstawie przepisów płacowych obowiązujących u pracodawcy. Nie ma przy tym znaczenia, czy składnik wynagrodzenia został włączony w całości lub w części do innego składnika wynagrodzenia lub zamieniony na inny składnik wynagrodzenia.

Wystąpienie z wnioskiem o przyznanie emerytury wiąże się z koniecznością zgromadzenia dokumentacji, niejednokrotnie dotyczącej odległych lat zatrudnienia. Pracodawca ma obowiązek udzielić przyszłemu emerytowi pomocy w tym zakresie. Oprócz tego pracodawca musi sporządzić zaświadczenie o zatrudnieniu i wysokości osiągniętych przez pracownika zarobków (najczęściej na formularzu ZUS Rp-7), a także przygotować i – za zgodą pracownika – przesłać do ZUS wniosek o przyznanie emerytury. Poniżej przedstawiamy krok po kroku, jak sprawnie i bezproblemowo przejść przez formalności związane z ubieganiem się w ZUS o przyznanie świadczenia emerytalnego.

Nasz pracownik otrzymuje stałe wynagrodzenie zasadnicze i dodatek stażowy. Jest zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy. Gdyby nie brać pod uwagę dodatku stażowego, jego wynagrodzenie byłoby niższe od minimalnego. Czy w tym przypadku oba składniki wynagrodzenia możemy traktować jak minimalne wynagrodzenie (wraz z dodatkiem), czy musimy wyrównać wynagrodzenie zasadnicze do gwarantowanego wynagrodzenia minimalnego? Czy powinniśmy wypłacić pracownikowi wyrównanie za poprzednie miesiące?

Niektórzy pracodawcy będący w trudnej sytuacji finansowej zamiast redukcji etatów mogą np. pozbawić pracowników dodatkowych składników wynagrodzenia wynikających z regulaminu wynagradzania. Takie zmiany należy wprowadzić przez zmianę regulaminu wynagradzania oraz dodatkowo przez zmianę umów o pracę w trybie wypowiedzenia zmieniającego albo za porozumieniem stron.

Praktyka absolwencka może być odbywana odpłatnie lub nieodpłatnie. Podmioty przyjmujące na praktyki często jednak oferują takim osobom świadczenia niepieniężne. Powstaje wówczas wątpliwość, czy przekazanie takiego świadczenia jest zgodne z przepisami i jak wpływa na obowiązki podatkowe stron umowy o praktyki.

Od 2014 roku jeszcze przed ukończeniem powszechnego wieku emerytalnego będzie można przejść na tzw. emeryturę częściową. Pobrane kwoty tego świadczenia obniżą jednak w przyszłości docelową emeryturę.

Jestem kadrową w firmie zatrudniającej kilkunastu pracowników. Jeden z nich ukończy niedługo 65 lat i pod koniec 2012 r. zamierza przejść na emeryturę ustalaną na starych zasadach. Niedawno zwrócił się do nas o wystawienie zaświadczenia ZUS Rp-7. Pracownik ten jest u nas zatrudniony nieprzerwanie od 1 stycznia 2000 r. W tym czasie, oprócz wynagrodzenia zasadniczego, wypłacaliśmy mu różne nagrody (w tym nagrodę jubileuszową za 10 lat pracy) oraz dodatki. Dwukrotnie otrzymał również od nas zapomogę pieniężną. Czy wszystkie te składniki powinniśmy uwzględnić przy wystawianiu zaświadczenia? Czy przy sporządzaniu tego dokumentu musimy wykazać jego zarobki ze wszystkich lat zatrudnienia, w tym wynagrodzenie wypłacone w 2012 r.?

Nasz pracownik przeszedł na emeryturę w 2005 r. Mimo że posiadał prawie 40-letni staż pracowniczy, jego emerytura jest niska. Pracownik nie dotarł do dokumentacji zarobkowej byłego nieistniejącego już zakładu pracy. Pracował w nim w latach 1962–1970 i miał stosunkowo wysokie zarobki, ale nie wie, gdzie znajdują się akta pracowników tego zakładu. Po przejściu na emeryturę, do września 2011 r. pracował, osiągając zarobki wyższe niż przyjęte do podstawy wymiaru emerytury. Czy przeliczenie pobieranej emerytury z uwzględnieniem zarobków uzyskanych po jej przyznaniu podwyższy jej wysokość?

Z możliwości przystąpienia do ubezpieczeń dobrowolnych mogą skorzystać m.in. osoby, które utraciły tytuł do ubezpieczeń (np. wskutek zwolnienia z pracy lub zakończenia wykonywania umowy-zlecenia).

Od 1 stycznia 2013 r. wiek emerytalny kobiet i mężczyzn będzie stopniowo wydłużany i docelowo ma wynieść 67 lat. Osoby, które będą chciały przejść na emeryturę w obniżonym wieku, będą mogły liczyć tylko na 50% pełnego świadczenia.

Wysokość wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela jest uzależniona od stopnia awansu zawodowego, posiadanych kwalifikacji oraz wymiaru zajęć obowiązkowych. Corocznie jest ustalana wysokość minimalnego wynagrodzenia zasadniczego dla nauczycieli realizujących tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć. Nowe stawki wynagrodzenia dla nauczycieli obowiązują od 1 września 2012 r.

Zatrudniony w naszej firmie pracownik, wynagradzany stałą stawką miesięczną w kwocie 3600 zł, stał się niezdolny do pracy w lipcu br., w związku z czym nabył prawo do wynagrodzenia chorobowego. W lutym br., za który wynagrodzenie jest uwzględniane w podstawie wymiaru świadczenia chorobowego, pracownik przepracował 11 dni, przez 7 dni przebywał na urlopie wypoczynkowym, natomiast przez 3 dni był niezdolny do pracy z powodu konieczności sprawowania osobistej opieki nad chorym dzieckiem i za ten okres otrzymał zasiłek opiekuńczy. Za luty pracownik otrzymał wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 3240 zł, uzupełniające wynagrodzenie urlopowe 105,84 zł oraz zasiłek opiekuńczy za 3 dni. W jaki sposób powinniśmy uzupełnić wynagrodzenie za luty? Czy postąpimy prawidłowo, jeśli przyjmiemy kwotę z umowy o pracę, tj. 3600 zł i dodamy do niej uzupełniające wynagrodzenie urlopowe 105,84 zł, a następnie pomniejszymy uzyskaną sumę o 13,71% (3705,84 zł – 13,71%)?

Osoba, która utraciła pracę, ma prawo do dobrowolnego objęcia ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi. Aby skorzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, może również zostać objęta dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym.

Pracownik może ubiegać się o przeliczenie wcześniejszej emerytury, w tym również kapitału początkowego. ZUS nie będzie mógł doliczyć okresów przebytych po przyznaniu emerytury ani przeliczyć świadczenia przy uwzględnieniu uzyskanych w tym czasie wynagrodzeń oraz nowej kwoty bazowej. Z tego powodu nie ma konieczności wystawienia zaświadczenia potwierdzającego przebyty staż i zarobki pracownika.

W praktyce stosunkowo często dochodzi do przekroczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Znacznie rzadziej zdarza się sytuacja odwrotna, polegająca na przedwczesnym zaprzestaniu naliczania składek na te ubezpieczenia, zanim dojdzie do przekroczenia rocznej podstawy wymiaru składek.

Od 1 stycznia 2013 r. zmienią się zasady przechodzenia na emeryturę żołnierzy zawodowych oraz funkcjonariuszy tzw. służb mundurowych. Po nowelizacji przepisów świadczenie emerytalne nabędą oni dopiero po 25 latach służby i ukończeniu 55. roku życia, a jego wysokość będzie uzależniona od średniego uposażenia z 10 lat służby.

Pracodawca może wypłacać pracownikom dodatek za rozłąkę z tytułu świadczenia pracy poza stałym miejscem zamieszkania. Zasady jego wypłaty powinny zostać określone w przepisach wewnątrzzakładowych pracodawcy, np. w regulaminie wynagradzania.

Wynagrodzenie może się składać ze świadczeń o charakterze deputatowym, np. węgla lub środków spożywczych. Jest to jednak dopuszczalne tylko wtedy, gdy przewidują to ustawowe przepisy prawa pracy lub układ zbiorowy pracy.

W dniu rozwiązania stosunku pracy pracownik nabywa prawo do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop. Dotyczy to zarówno urlopu zaległego, jak i bieżącego. Wypłata ekwiwalentu powinna nastąpić ostatniego dnia zatrudnienia, bowiem w przypadku niedotrzymania tego terminu pracownikowi przysługują odsetki za zwłokę.

Nasza firma znajduje się w trudnej sytuacji ekonomicznej. Obecnie jesteśmy w stanie wypłacać pracownikom regularnie wyłącznie wynagrodzenie za pracę. Na podstawie obowiązującego w naszym zakładzie regulaminu wynagradzania pracownikom zostały zagwarantowane takie świadczenia, jak premie regulaminowe oraz nagrody uznaniowe. Niestety, na ich wypłatę nie mamy środków. Czy mamy prawo odmówić pracownikom wypłaty dodatkowych świadczeń aż do momentu odzyskania płynności finansowej i poprawienia się sytuacji firmy?

Nasza pracownica, urodzona w 1952 r., 10 czerwca 2012 r. ukończy 60 lat i ma zamiar złożyć wniosek o emeryturę w powszechnym wieku emerytalnym. Ma ponad 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach nabyty w okresie do 31 grudnia 2008 r., ale utraciła możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę. Nie spełnia również warunków do nabycia emerytury pomostowej. Czy to prawda, że będzie jej przysługiwać rekompensata za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury?

Osoba, która otrzymała niekorzystną decyzję ZUS w sprawie emerytury lub renty, może wnieść odwołanie do sądu okręgowego pracy i ubezpieczeń społecznych. Odwołanie powinno też trafić do właściwej placówki ZUS, która wydała taką decyzję.

Wypłata wynagrodzenia za pracę jest podstawowym obowiązkiem pracodawcy. Jeżeli wynagrodzenie zostało wypłacone później niż w ustalonym u pracodawcy terminie, pracownik może żądać odsetek za czas odpowiadający okresowi opóźnienia.

Określony np. w regulaminie wynagradzania składnik wynagrodzenia, m.in. prowizja, może być wypłacany w innym terminie niż wynagrodzenie zasadnicze. W takiej sytuacji pracodawca dokonuje oddzielnego potrącenia z każdego wypłaconego świadczenia.

Do podstawy wymiaru wynagrodzenia (zasiłku chorobowego) wlicza się składniki wynagrodzenia, do których pracownik nie zachowuje prawa w okresie pobierania świadczeń z tytułu choroby.

Zapewniamy pracownikom herbatę, kawę, cukier i śmietankę do kawy. Produkty te znajdują się w zakładowej kuchni i są przeznaczone do ogólnego spożycia. Zdarza się, że z tych produktów korzystają również kontrahenci. Czy wartość tych produktów powinniśmy doliczyć do przychodu pracowników?

Na początku kwietnia br. na święta Wielkiejnocy pracownicy naszej firmy otrzymają bony świąteczne. Będą one finansowane w równych częściach z zfśs i ze środków obrotowych. Czy w takim przypadku bony będą podlegały opodatkowaniu? Czy trzeba od nich potrącić składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne?

Nasza pracownica, urodzona 15 kwietnia 1952 r., chce przejść na emeryturę wraz z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego (60 lat). Słyszeliśmy, że osoby urodzone między 1949 r. a 1968 r. mogą wybrać sposób, w jaki ich emerytura zostanie ustalona. Czy nowy sposób obliczenia emerytury byłby korzystniejszy dla naszej pracownicy? Co należy zrobić, by emerytura dla takiej pracownicy została ustalona na nowych zasadach?

Pracownik świadczący pracę w dniu zmiany czasu z zimowego na letni co do zasady jest gotowy do świadczenia pracy, ale doznaje przeszkód z przyczyn jego niedotyczących. W związku z tym za jedną nieprzepracowaną godzinę powinien otrzymać co najmniej wynagrodzenie przestojowe.

Wynagrodzenie pracownika jest zajęte przez komornika z innego tytułu niż alimenty. Z pensji pracownika 28. dnia każdego miesiąca potrącamy 50% wynagrodzenia. Ponadto dokonujemy także potrąceń z innych świadczeń, jakie otrzymuje pracownik, np. z premii czy nagród. Pozostałe świadczenia wypłacamy po terminie wypłaty pensji 5. dnia następnego miesiąca. Dokonujemy wówczas potrąceń nawet kilka razy w miesiącu w zależności od liczby wypłaconych świadczeń. Czy postępujemy prawidłowo? Pracownik twierdzi, że potrąceń z wynagrodzenia dokonuje się raz w miesiącu łącznie ze wszystkich składników wynagrodzenia, co wynika jego zdaniem z art. 87 § 8 Kodeksu pracy. Ponadto po raz pierwszy będziemy dokonywać potrącenia z dodatkowego wynagrodzenia rocznego. Do jakiej wysokości można zająć „trzynastkę”?

Obniżamy pracownikom wynagrodzenia za pracę. Dodatkowo chcemy ich pozbawić prawa do karnetów na basen, które są przyznane w regulaminie wynagradzania. Czy aby obniżyć wynagrodzenia i zrezygnować z przyznawania karnetów powinniśmy wręczyć pracownikom jedno wypowiedzenie zmieniające, w którym jednocześnie dokonamy tych zmian, czy dwa wypowiedzenia warunków pracy i płacy, w których odrębnie wprowadzimy każdą ze zmian? Co w sytuacji, kiedy wręczymy jedno wypowiedzenie, a pracownik nie zgodzi się na obniżenie wynagrodzenia, tylko na pozbawienie prawa do karnetów? Czy takie wypowiedzenia możemy wręczyć pracownikom chronionym z powodu ciąży, urlopu macierzyńskiego i wieku przedemerytalnego?

Pracodawcy, którzy z okazji Dnia Kobiet przekażą pracownicom upominek, choćby symboliczny, powinni liczyć się z koniecznością jego opodatkowania i oskładkowania. Niekiedy taki prezent może bowiem oznaczać powstanie przychodu ze stosunku pracy. Zależy to jednak od rodzaju podarunku oraz źródła jego finansowania.

Od 1 marca 2012 r. wszyscy emeryci i renciści, a także osoby uprawnione do świadczeń i zasiłków przedemerytalnych otrzymają jednakową podwyżkę w wysokości 71 zł. W poprzednich latach waloryzacja świadczeń emerytalno-rentowych była przeprowadzana przy zastosowaniu procentowego wskaźnika waloryzacji.

Od 1 marca 2012 r. wszyscy emeryci i renciści, a także osoby uprawnione do świadczeń i zasiłków przedemerytalnych otrzymają jednakową podwyżkę w wysokości 71 zł. Na nowym sposobie waloryzacji zyskają osoby uprawnione do niskich świadczeń.

Pracodawca może wypłacić pracownikowi zaliczkę na poczet przyszłego wynagrodzenia. Taką wcześniejszą wypłatę należy uwzględnić w podstawie wymiaru składek ZUS oraz opodatkować w miesiącu pozostawienia jej do dyspozycji pracownika.

Nie wszystkie składniki wynagrodzenia wlicza się do podstawy służącej do ustalenia ekwiwalentu. Takim niewliczanym świadczeniem jest np. nagroda jubileuszowa.

Do końca lutego 2012 r. emeryci i renciści muszą poinformować ZUS o przychodzie uzyskanym w 2011 r. dostarczając zaświadczenie płatnika składek lub – jeśli samodzielnie opłacają składki – własne oświadczenie. Na podstawie jednego z tych dokumentów ZUS dokonuje rozliczenia przychodu świadczeniobiorcy.

Z pracą w Parlamencie wiążą się liczne obowiązki, ale również przywileje. Oprócz uposażenia, posłowie i senatorowie otrzymują również dodatek w wysokości 11 150 zł miesięcznie na prowadzenie biura poselskiego.

Do okresów zatrudnienia, od których zależy nabycie dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należy zaliczać wyłącznie zatrudnienie na podstawie stosunku pracy u danego pracodawcy Zatem nie wolno uwzględniać umów cywilnoprawnych, takich jak zlecenia, o dzieło, kontraktów menedżerskich czy okresów prowadzenia działalności gospodarczej.

Nasza pracownica urodzona w 1950 r. ma okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 35 lat. W maju 2005 r. ZUS przyznał jej z tego tytułu wcześniejszą emeryturę, którą pobiera do dnia dzisiejszego. Obecnie chciałaby podwyższyć swoje świadczenie wykazując 4 lata pracy w gospodarstwie rolnym, którą wykonywała przed rozpoczęciem zatrudnienia. Czy ZUS dokona przeliczenia tego świadczenia, jeśli przedłoży ona odpowiednie dokumenty potwierdzające pracę w gospodarstwie rolnym?

Na początku września br. zorganizowaliśmy dla pracowników szkolenie w siedzibie naszej firmy. Zapewniliśmy pracownikom wyżywienie, materiały dydaktyczne, a na zakończenie słodkie upominki, których koszt na 1 pracownika wyniósł 50 zł. Nasza pracownica, która brała udział w tym szkoleniu, jest obecnie w ciąży i przedłożyła nam zwolnienie lekarskie od 28 listopada do 23 grudnia br. Pracownica ta jest wynagradzana stawką 20 zł/godzinę. Czy koszt takiego szkolenia i wartość słodkich upominków należy wliczyć do podstawy wymiaru zasiłku?

Pracodawca, obliczając podstawę ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, musi pamiętać, aby uzupełnić wynagrodzenie za miesiące, których pracownik nie przepracował w całości.

Od 23 listopada 2011 r. obowiązuje nowe rozporządzenie regulujące postępowanie w sprawach świadczeń emerytalno-rentowych. W odróżnieniu od dotychczasowych przepisów przewiduje ono m.in. możliwość elektronicznego zgłoszenia wniosku o emeryturę lub rentę, a także określa zasady ubiegania się o emeryturę lub rentę w drodze wyjątku.

Składniki wynagrodzenia, Ubezpieczenie emerytalne

Składki na ubezpieczenia pracowników przebywających na urlopach wychowawczych

Wynagrodzenie brutto a wynagrodzenie netto

Składki na ubezpieczenia społeczne młodocianych

Jak określać wysokość wynagrodzenia

Zmiany w dobrowolnych ubezpieczeniach

Kto płaci składki za pracującego skazanego

Składniki wynagrodzenia, których wypłaty zaprzestano w trakcie urlopu wychowawczego

Jak uzyskać emeryturę – krok po kroku

Czy dodatek stażowy można wliczyć do minimalnego wynagrodzenia za pracę

Jak pozbawić pracowników dodatkowych składników wynagrodzenia wynikających z regulaminu wynagradzania

Jak rozliczyć świadczenie niepieniężne przyznane praktykantowi

Zakres składników wynagrodzeń w gospodarce

Emerytury częściowe – dla kogo i na jakich zasadach

Jakie składniki wynagrodzenia należy uwzględnić przy wystawianiu pracownikowi ZUS Rp-7

Czy można podwyższyć emeryturę uwzględniając zarobki uzyskane po jej przyznaniu

Dobrowolne ubezpieczenia emerytalne, rentowe i zdrowotne

Co nowego w emeryturach

Jak podwyższyć nauczycielom wynagrodzenie od 1 września 2012 r.

Czy należy uzupełnić wynagrodzenie za miesiąc, w którym pracownik otrzymał również inne składniki wynagrodzenia

Dobrowolne ubezpieczenia w razie utraty pracy

Jak podwyższyć emeryturę ustaloną częściowo według nowych zasad

Jakie są konsekwencje przedwczesnego zaprzestania naliczania składek emerytalno-rentowych

Jakie zmiany emerytalne wprowadzono dla służb mundurowych

Dodatki z tytułu wykonywania pracy poza miejscem zamieszkania

Jak określić wynagrodzenie

Ekwiwalent za urlop wypoczynkowy

Odstąpienie od wypłaty premii

Czy osoba, która utraciła możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę i nie spełnia warunków do emerytury pomostowej, ma prawo do rekompensaty

Odwołanie od decyzji ZUS w sprawie emerytury i renty

Wypłaty jakich składników wynagrodzenia może domagać się pracownik

Potrącenia przy różnym terminie wypłaty składników wynagrodzenia

Jak obliczyć wynagrodzenie chorobowe i zasiłek

Czy artykuły spożywcze zapewnione pracownikom są przychodem ze stosunku pracy

Bony dla pracowników z okazji świąt - podatki i składki ZUS

W jaki sposób ZUS obliczy wysokość emerytury

Jak obliczyć wynagrodzenie w związku ze zmianą czasu z zimowego na letni

Jak dokonać potrącenia z „trzynastki”

Czy można jednym wypowiedzeniem zmieniającym dokonać kilku zmian warunków płacy

Upominki z okazji Dnia Kobiet - podatek i składki ZUS

Nowe zasady waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych

Waloryzacja emerytur i rent od 1 marca 2012 r.

Wypłata zaliczki na poczet wynagrodzenia

Jak ustalić wysokość ekwiwalentu za niewykorzystany urlop

Jak wystawić zaświadczenie dla ZUS o przychodzie emeryta/rencisty

Jakie wynagrodzenie otrzymują posłowie i senatorowie

„Trzynastki” - jak ustalać okresy zatrudnienia

Czy można podwyższyć emeryturę wykazując okresy pracy w gospodarstwie rolnym

Czy koszty szkolenia oraz wartość upominku wliczać do podstawy wymiaru zasiłku

Kiedy należy dopełnić podstawę ekwiwalentu za urlop

Jak ubiegać się o świadczenia emerytalno-rentowe po zmianie przepisów