REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak wystawić zaświadczenie dla ZUS o przychodzie emeryta/rencisty

Dariusz Noszczak
Prawnik z ponad 10-letnim doświadczeniem, specjalista w dziedzinie prawa ubezpieczeń społecznych, w tym m.in. świadczeń emerytalno-rentowych. Autor wielu publikacji poświęconych tej tematyce, doświadczony wykładowca i szkoleniowiec.

REKLAMA

Do końca lutego 2012 r. emeryci i renciści muszą poinformować ZUS o przychodzie uzyskanym w 2011 r. dostarczając zaświadczenie płatnika składek lub – jeśli samodzielnie opłacają składki – własne oświadczenie. Na podstawie jednego z tych dokumentów ZUS dokonuje rozliczenia przychodu świadczeniobiorcy.

Obowiązujące przepisy nie zabraniają emerytom i rencistom podejmować zatrudnienia i uzyskiwać z tego tytułu przychodu. Jeśli jednak są to zarobki z działalności objętej obowiązkiem ubezpieczeń społecznych (np. pozostawania w stosunku pracy, wykonywania umowy zlecenia, prowadzenia działalności gospodarczej) lub z tytułu służby, przepisy wyznaczają im progi zarobkowe wynoszące 70% i 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ogłoszonego przez Prezesa GUS. Progi te zmieniają się raz na kwartał (tj. od 1 marca, 1 czerwca, 1 września i 1 grudnia każdego roku) wraz ze zmianą kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale.

REKLAMA

Autopromocja

Wskaźniki i stawki: Zawieszenie i zmniejszenie świadczeń emerytów i rencistów >>

Przekroczenie niższego progu zarobkowego skutkuje zmniejszeniem emerytury lub renty o kwotę tego przekroczenia, nie więcej jednak niż o maksymalną kwotę zmniejszenia obowiązującą dla danego rodzaju świadczenia.

Wskaźniki i stawki: Kwoty maksymalnego zmniejszenia emerytury lub renty >>

Natomiast konsekwencją osiągania zarobków wyższych niż 130% przeciętnego wynagrodzenia jest zawieszenie prawa do emerytury lub renty i – tym samym – wstrzymanie przez ZUS wypłaty całej kwoty świadczenia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ograniczenia w dorabianiu do emerytury lub renty nie dotyczą osób uzyskujących zarobki z tytułu działalności nieobjętej obowiązkiem ubezpieczeń społecznych (np. umów o dzieło zawartych z innym podmiotem niż własny pracodawca i niewykonywanych na rzecz tego pracodawcy). Bez ograniczeń mogą też dorabiać osoby, które ukończyły powszechny wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla kobiet oraz 65 lat dla mężczyzn i mają ustalone prawo do emerytury (nawet jeśli jej nie pobierają np. ze względu na wypłatę innego korzystniejszego świadczenia). Wyjątek dotyczy osób kontynuujących stosunek pracy nawiązany przed przejściem na emeryturę, którym ZUS zawiesza prawo do świadczenia bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego z tytułu tego zatrudnienia.

Obowiązek informowania o przychodzie

Świadczeniobiorcy, których obowiązują ograniczenia w dorabianiu do emerytury lub renty, powinni niezwłocznie powiadomić ZUS o podjęciu działalności zarobkowej wpływającej na zawieszenie lub zmniejszenie świadczenia. Niezależnie od tego, po zakończeniu roku kalendarzowego, w terminie do końca lutego następnego roku, muszą poinformować ZUS o kwocie przychodu osiągniętego w całym minionym roku. W tym celu powinni złożyć zaświadczenie płatnika składek (w odniesieniu np. do pracowników) lub własne oświadczenie – w przypadku opłacania za siebie składek na ubezpieczenia społeczne (np. przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą).

Polecamy: INFORLEX.PL Księgowość i Kadry

Obowiązek poinformowania ZUS o przychodzie (zarówno w trakcie roku, jak i po jego zakończeniu) ciąży odpowiednio na pracodawcy i zleceniodawcy, a w przypadku osoby pełniącej służbę – na właściwej komórce kadrowej. Płatnik składek powinien dopilnować, aby zatrudniona u niego osoba uprawniona do świadczenia powiadomiła organ rentowy o przychodzie. Jeśli świadczeniobiorca dostarczył do ZUS taką informację, płatnik nie musi dodatkowo tego robić.


Zaświadczenie płatnika składek

Zakład pracy powinien w zaświadczeniu o przychodzie uwzględnić przede wszystkim te składniki, które stanowiły podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

W przypadku pracowników, a także osób wykonujących pracę nakładczą jest to przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. m.in. wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody czy ekwiwalenty za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. W zaświadczeniu należy też uwzględnić ewentualny przychód z tytułu umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do których zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące umowy zlecenia albo umowy o dzieło, która została zawarta z własnym pracownikiem.

Płatnik składek powinien również uwzględnić w wystawianym zaświadczeniu niektóre składniki, od których nie należy odprowadzać składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, ale które wpływają na zawieszenie emerytury lub renty. Chodzi o kwoty wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wypłaconego na podstawie art. 92 Kodeksu pracy, a także kwoty zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz kwoty świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, zasiłku wyrównawczego i dodatku wyrównawczego.

Zaświadczenie nie powinno natomiast uwzględniać pozostałych składników, od których nie odprowadza się składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, wymienionych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Dotyczy to m.in. nagród jubileuszowych przysługujących pracownikowi nie częściej niż co 5 lat, odpraw pieniężnych w związku z przejściem na emeryturę lub rentę czy zapomóg losowych.

WAŻNE!

W zaświadczeniu o przychodzie emeryta/rencisty nie należy uwzględniać składników nieoskładkowanych, poza wynagrodzeniem chorobowym i zasiłkami z ubezpieczenia społecznego.

REKLAMA

Zaświadczenie powinno spełniać pewne wymagania formalne. Zakład pracy musi w nim podać swoje dane oraz dane osoby ubezpieczonej (jej imię, nazwisko, adres zamieszkania, serię i nr dokumentu tożsamości, nr PESEL), a także ostemplować własną pieczątką. Musi się tam znaleźć także podpis i pieczątka imienna osoby wystawiającej zaświadczenie. Wskazane jest również, aby zakład pracy podał numer emerytury lub renty, do której jest uprawniona osoba ubezpieczona.

W zaświadczeniu należy wykazać przychód za cały 2011 r. – łącznie i w rozbiciu na poszczególne miesiące. Należy wykazać przychód, jaki został wypłacony lub postawiony do dyspozycji pracownika w danym miesiącu i w całym roku.

Należy jednak pamiętać, by pomijać przychód, jaki dana osoba uzyskała z tytułu pracy wykonywanej przed dniem uzyskania prawa do emerytury lub renty. Niezależnie od tego, kiedy taki przychód został wypłacony, nie wpływa on na zawieszenie lub zmniejszenie świadczenia. Takiego przychodu nie należy zatem uwzględniać w wystawianym zaświadczeniu.

Emeryci i renciści, którzy składki na ubezpieczenia społeczne opłacają sami za siebie, powinni informować ZUS o wysokości przychodu w poprzednim roku kalendarzowym, składając własne oświadczenie. W oświadczeniu tym muszą wykazać przychód w wysokości stanowiącej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność (w tym działalność gospodarczą) przychodem tym jest zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na dany rok kalendarzowy (w 2011 r. – 2015,40 zł) lub 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2011 r. – 415,80 zł) dla osób rozpoczynających działalność uprawnionych do korzystania z preferencyjnej podstawy wymiaru składek. W przypadku gdy osoba prowadząca działalność gospodarczą nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (np. ze względu na ustalone prawo do emerytury) i nie przystąpiła do tych ubezpieczeń dobrowolnie, w składanym oświadczeniu wskazuje przychód w kwocie, która stanowiłaby podstawę wymiaru składek w przypadku objęcia obowiązkowymi lub dobrowolnymi ubezpieczeniami.

Wykazując przychód uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym przedsiębiorca nie powinien się natomiast sugerować faktycznym zyskiem wypracowanym przez firmę ani przychodem zadeklarowanym do celów podatkowych w dokumentach przekazanych do urzędu skarbowego.


Rozliczenie w stosunku rocznym

Po otrzymaniu zaświadczenia lub oświadczenia ZUS dokonuje rozliczenia przychodu emeryta lub rencisty, wydając w tej sprawie decyzję. Przepisy przewidują dwa warianty takiego rozliczenia – tak aby można było wybrać korzystniejszy dla świadczeniobiorcy. Pierwszym z nich jest rozliczenie w stosunku rocznym. Polega ono na porównaniu przychodu osiągniętego w całym roku z niższą i wyższą kwotą graniczną przychodu ustaloną dla tego roku, które są sumą kwot granicznych obowiązujących w poszczególnych miesiącach rozliczanego roku.

Jeśli przychód uzyskany w całym poprzednim roku nie przekroczył rocznej niższej kwoty granicznej (tj. 28 444,40 zł), ZUS po rozliczeniu stwierdza, że emerytura lub renta przysługiwała w pełnej wysokości za cały rozliczany rok.

Gdy przychód okazał się wyższy od tego progu, ale nie przekroczył wyższej rocznej kwoty granicznej (tj. 52 824,80 zł), ZUS uznaje, że emerytura lub renta podlegała za cały rok zmniejszeniu o kwotę tego przekroczenia. Roczne zmniejszenie świadczenia nie może być jednak wyższe od obowiązującej dla tego roku maksymalnej kwoty, która jest sumą kwot maksymalnych zmniejszeń obowiązujących w kolejnych miesiącach rozliczanego roku.

Jeśli natomiast przychód z działalności zarobkowej przekroczył wyższą roczną kwotę graniczną (tj. 52 824,80 zł), emerytura lub renta podlega zawieszeniu za cały rozliczany rok.

Miesięczny wariant rozliczenia

Drugim możliwym wariantem rozliczenia przychodu emeryta i rencisty jest rozliczenie w stosunku miesięcznym. ZUS porównuje wtedy kwoty przychodu osiągniętego w poszczególnych miesiącach rozliczanego roku kalendarzowego z granicznymi kwotami przychodu obowiązującymi w kolejnych miesiącach tego roku.

WAŻNE!

Wybór korzystniejszego wariantu rozliczenia – rocznego lub miesięcznego – jest możliwy tylko wtedy, gdy w zaświadczeniu lub oświadczeniu przychód został wykazany w rozbiciu na poszczególne miesiące.

Jeśli w wyniku rozliczenia w stosunku miesięcznym okazuje się, że przychód osiągnięty w danym miesiącu nie przekroczył niższej miesięcznej kwoty granicznej, ZUS stwierdza, że emerytura lub renta przysługuje za ten miesiąc w pełnej wysokości. Osiągnięcie przez świadczeniobiorcę w danym miesiącu wyższego przychodu, ale nieprzekraczającego wyższego miesięcznego progu zarobkowego powoduje zmniejszenie emerytury lub renty za ten miesiąc. Zmniejszenie to nie może być większe od maksymalnej kwoty zmniejszenia obowiązującej w tym miesiącu. Jeśli natomiast przychód emeryta lub rencisty w określonym miesiącu przekroczył wyższą miesięczną kwotę graniczną, ZUS stwierdza, że świadczenie za ten miesiąc podlega zawieszeniu.

Możliwy zwrot lub wyrównanie świadczenia

Zarówno w wyniku rozliczenia w wariancie rocznym, jak i miesięcznym może się okazać, że świadczeniobiorca zostanie zobowiązany do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń albo ZUS będzie musiał wypłacić wyrównanie. Wszystko zależy od ustaleń dokonanych przez ZUS w wyniku rozliczenia, a także od tego, czy i w jakiej wysokości świadczenie było wypłacane.

W przypadku gdy dorabiający emeryt lub rencista w całym roku lub w określonych jego miesiącach osiągnął przychód przekraczający 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, ma on możliwość dokonania dobrowolnej wpłaty na konto Funduszu Ubezpieczeń Społecznych kwoty przekroczenia tego progu zarobkowego pomniejszonej o zaliczkę na podatek dochodowy. ZUS uznaje wówczas, że za okres, za który nastąpiła wpłata, przychód był równy wyższej kwocie granicznej (130%), a świadczenie podlegało za ten okres jedynie maksymalnemu zmniejszeniu. Jest to szczególnie korzystne rozwiązanie dla tego świadczeniobiorcy, który pobierał w trakcie rozliczanego roku emeryturę lub rentę w znacznej wysokości, osiągał wysoki przychód, ale niewiele przekroczył wyższą kwotę graniczną.

Podstawa prawna:

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sztuczna inteligencja ma więcej zwolenników wśród pracodawców niż pracowników. Jakie są oczekiwania wobec AI ze strony jednych i drugich

Sztuczna inteligencja w firmie. Pracodawcy liczą, że nowa technologia pozwoli zaoszczędzić na kosztach, pracownicy oczekują, że da im więcej wolnego czasu i wesprze work-life balance. Dlatego najbardziej wspierają jej wdrożenia pracownicy z pokolenia z oraz Millenialsi.

Główny Inspektor Pracy może przez jeden dzień dla Ciebie pracować. GIP informuje: mogę pracować fizycznie, przy komputerze, przy obsłudze maszyn i urządzeń

Główny Inspektor Pracy żadnej pracy się nie boi i może przez jeden dzień dla Ciebie pracować. GIP informuje: mogę pracować fizycznie, przy komputerze, przy obsłudze maszyn i urządzeń. Oczywiście może też przeszkolić w kwestiach prawno-pracowniczych czy pomóc przy dokumentacji. Jak to możliwiwe?

Resort pracy: podpisano ważny dokument dot. przeciwdziałania mobbingowi, dyskryminacji i naruszaniu dóbr osobistych w miejscu pracy

W dniu 17 stycznia 2025 r. resort pracy wydał interesujący komunikat dotyczący bezpośrednio pracy i warunków zatrudnienia w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Coroczne darmowe badania krwi [wartość ok. 600 zł] z Biedronki. A co z Lidla?

Coroczne darmowe badania krwi [o wartości ok. 600 zł] z Biedronki. A co z Lidla? To ciekawe jak wiele oferuje Biedronka i Lidl na 2025 r.? Poniżej szerokie umówienie najciekawszych przypadków.

REKLAMA

Współczynnik ekwiwalentu 2025 na pełnym i niepełnym etacie. Nowa wysokość od lutego

Współczynnik ekwiwalentu inaczej współczynnik urlopowy służy do obliczenia wysokości ekwiwalentu pieniężnego za każdy dzień niewykorzystanego urlopu wypoczynkowy. Ile wynosi współczynnik do ekwiwalentu w 2025 roku?

Przykłady siły wyższej do urlopu z art. 1481 Kodeksu pracy

Jakie mogą być przykłady siły wyższej do urlopu z art. 1481 Kodeksu pracy? Czy trzeba uzasadniać wniosek o zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej? Jakie warunki musi spełniać podany powód?

Czy na okresie próbnym przysługuje urlop?

Okres próbny może trwać do 3 miesięcy. Czy w tym czasie pracownik może skorzystać z urlopu wypoczynkowego? Jeśli tak to ile dni mu przysługuje? Co na to Kodeks pracy?

Redukcje etatów w szkołach: dotyczy około 11 000 nauczycieli. Jest podpis B. Nowackiej pod rozporządzeniem! Ważne zmiany w polskiej edukacji od roku szkolnego 2025/2026

Zaczęły się ferie zimowe, a tu taka wiadomość! Od 1 września 2025 r. będą spore zmiany w polskiej edukacji. Pracę może stracić nawet 11 000 nauczycieli. Dlaczego? Bo zmieniono rozporządzenie. W dniu 17 stycznia 2025 r. Barbara Nowacka podpisała ważny akt prawny. Co dalej z sytuacją uczniów i nauczycieli?

REKLAMA

Czy ochrona przedemerytalna obowiązuje w przypadku zwolnień grupowych?

Komu przysługuje ochrona przedemerytalna? Od kiedy obowiązuje i w jakich przypadkach? Czy wiek przedemerytalny chroni pracownika przed zwolnieniem również w ramach zwolnień grupowych?

Renta wdowia 2025: 3 najczęstsze błędy przy wypełnianiu wniosku ERWD

Os stycznia 2025 r. można składać wniosek o rentę wdowią. Termin na złożenie wniosku mija dopiero z końcem lipca. Warto spokojnie wypełnić wniosek. Rzeczniczka ZUS wskazuje 3 najczęstsze błędy popełniane przy wypełnianiu wniosku ERWD. Jak nie przedłużyć rozpatrzenia wniosku?

REKLAMA