Tematy - Umowy o pracę, Wypowiedzenie pracy - INFOR.PL

Kodeks pracy daje pracodawcy i pracownikowi dużą swobodę w kształtowaniu stosunku pracy. Są jednak pewne obowiązkowe postanowienia umowy, których brak powoduje określone negatywne konsekwencje.

Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownicę lub pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia zakończenia tego urlopu.

Polecenie wykonania pracy może mieć wpływ na zawarcie kolejnych umów tak na czas określony jak i na nieokreślony.

Mimo zobowiązaniowego charakteru, treść stosunków pracy jest wyznaczona nie tylko przez wolę stron konkretnej umowy o pracę, ale również w dużej mierze przez „wolę państwa” sformułowaną na potrzeby każdego potencjalnego stosunku w różnorakich przepisach, w szczególności w kodeksie pracy i kodeksie cywilnym.

Przepis art. 22 § 1 kodeksu pracy stanowi, iż przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Umowa o pracę na okres próbny może być korzystna dla obu stron stosunku pracy. Dla pracodawcy, ponieważ będzie mógł poznać bliżej pracownika i jego kwalifikacje, a także zdecydować, czy właśnie kogoś takiego szuka, a dla pracownika, ponieważ w ten sposób może on zapoznać się z firmą i warunkami pracy i zdecydować, czy tego właśnie oczekuje.

Kodeks pracy rozróżnia dwie sytuacje, kiedy dochodzi do zakończenia stosunku pracy: jego wygaśnięcie bądź rozwiązanie.

Zgodnie z art. 30 § 3 kodeksu pracy oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu umowy lub rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie.

W niektórych sytuacjach strony stosunku pracy mogą być zainteresowane zmianą długości okresu wypowiedzenia. Pracodawca może być zainteresowany skróceniem okresu wypowiedzenia np., jeśli znajduje się w złej sytuacji ekonomicznej lub jeśli chce szybko odsunąć pracownika od ważnych z punktu widzenia pracodawcy informacji.

Wypowiadając umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony albo dokonując rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia pracodawca powinien wskazać przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy. Jedną z takich przyczyn może być osiągnięcie przez pracownika wieku emerytalnego.

Zgodnie z art. 30 kodeksu pracy jednym ze sposobów rozwiązania umowy o pracę jest porozumienie. Należy zauważyć, że ustawodawca wymienia go w podanym przepisie na pierwszym miejscu, co oznacza, że traktuje ten sposób rozwiązania umowy za najlepszy. Jest on bowiem odzwierciedleniem zgodnej woli stron.

Z zachowaniem wymagań kodeksu pracy, każda ze stron umowy o pracę może ją rozwiązać za wypowiedzeniem, a rozwiązanie umowy następuje z upływem okresu dokonanego wypowiedzenia.

Wypowiedzenie warunków pracy lub płacy jest dopuszczalne w sytuacjach, w których można wypowiedzieć umowę o pracę. N tak więc nie może być ono dokonane w przypadku umowy o pracę na czas określony, w której nie przewidziano możliwości wypowiedzenia, oraz umowy na czas wykonania określonej pracy.

Zgodnie z nieobowiązującymi już przepisami prawa pracy za porzucenie pracy uważano samowolne uchylanie się pracownika od wykonywania pracy, a także niestawienie się do pracy bez zawiadomienia zakładu pracy we właściwym terminie o przyczynie nieobecności. Porzucenie pracy przez pracownika powodowało wygaśnięcie umowy o pracę. Obecnie porzucenie pracy nie pociąga za sobą automatycznie wygaśnięcia stosunku pracy.

Przestępstwo popełnione przez pracownika może stanowić samodzielną podstawę rozwiązania z nim umowy o pracę w trybie natychmiastowym. Jest to jeden z przypadków opisanych w art. 52 § 1 kodeksu pracy, gdy pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Jeżeli zgodnie z art. 52 § 1 kodeksu pracy wystąpiła okoliczność uzasadniająca zwolnienie dyscyplinarne pracownika, wówczas pracodawca powinien złożyć pracownikowi na piśmie oświadczenie o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia.

Wypowiedzenie umowy o pracę jest złożone z chwilą, gdy doszło do drugiej strony w taki sposób, że mogła się zapoznać z jego treścią (wyrok SN z 06.11 1980 r., I PRN 109/80, OSNCP 1981/6/107)

Odwołanie może nastąpić w każdym czasie. Organu odwołującego nie obowiązują, tak jak to jest przy wypowiadaniu umowy o pracę na czas nie określony, okresy usprawiedliwionej nieobecności w pracy, w czasie których nie można zgodnie z prawem dokonać wypowiedzenia, może być dokonane w każdym czasie, a więc także podczas usprawiedliwionej nieobecności w pracy.

Stosunek pracy na podstawie mianowania jest pozaumownym stosunkiem pracy regulowanym przepisami szczególnymi.

Szczególną cechą stosunku pracy na podstawie spółdzielczej umowy o pracę jest jego ścisłe powiązanie z członkostwem w danej spółdzielni.

Większość umów o pracę może zostać rozwiązana z zachowaniem określonego w przepisach prawa okresu wypowiedzenia. Umowa o pracę może także zostać rozwiązana.

Pracodawca, jeżeli uzna to za uzasadnione nie musi wypowiadać umowy z pracownikiem, ale może mu zaproponować zmianę warunków pracy i pracy.

Mając na uwadze fakt, iż pracownik świadczący pracę w formie telepracy powinien być traktowany tak samo jak każdy inny pracownik, do zawarcia umowy o świadczenie telepracy, jej formy i treści należy stosować przepisy kodeksu pracy dotyczące wszystkich umów o pracę.

W przeciwieństwie do rozwiązania umowy o pracę będącego efektem oświadczenia woli, wygaśnięcie takiej umowy następuje z mocy prawa, tzn. jest niejako „automatycznym” następstwem określonego w przepisach zdarzenia.

Poniższy artykuł dotyczy sytuacji, w której jedna ze stron umowy, dokonała wypowiedzenia umowy o pracę, a pracodawca w okresie biegu tego wypowiedzenia, kiedy umowa o pracę trwała nadal, rozwiązał ją bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów określających ten tryb rozwiązywania umów.

W pewnych przypadkach, pracodawca pomimo ustawowego zakazu, może zwolnić przebywającego na zwolnieniu lekarskim pracownika. Co w sytuacji, kiedy taki pracownik zgłosi gotowość do pracy po dokonaniu wypowiedzenia?

Wręczenie wypowiedzenia nie jest rzeczą prostą i przyjemną. Co więcej, samo wręczenie wypowiedzenia nie rozwiązuje jeszcze wszystkich problemów, bowiem na pracodawcy ciąży kilka obowiązków, których musi dopełnić w związku z dokonanym zwolnieniem.

Jak wiadomo, pracownica, która złożyła wniosek o urlop wychowawczy podlega ochronie przed zwolnieniem od dnia złożenia takiego wniosku do dnia powrotu z urlopu. Prawo pracy przewiduje jednak osłabienie tej ochrony w dwóch przypadkach.

Co do zasady, pracownicy nieobecni w pracy z powodu choroby podlegają ochronie przed zwolnieniem, jak zresztą wszyscy pracownicy nieobecni w danym czasie, również ci przebywający na urlopie. Kodeks pracy dopuszcza jednak sytuację, kiedy zwolnienie chorego pracownika jest możliwe.

Wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nie określony powinno zawierać przyczynę jego złożenia pracownikowi. Taki obowiązek nakłada na pracodawcę art. 30 § 4 kodeksu pracy.

Podstawowym sposobem na wręczenie wypowiedzenie jest jego przekazanie osobiście do rąk pracownika. Może się jednak zdarzyć tak, że pracownik nie będzie chciał do przyjąć. Jak w takim wypadku skutecznie zwolnić pracownika?

Oczywiste jest, że zwolnienie z pracy nie jest rzeczą przyjemną. Co więcej, dla pracodawcy wręczenie wypowiedzenia również nie jest czynnością, której dokonuje się z zadowoleniem czy satysfakcją. Co jednak zrobić w sytuacji, kiedy pracownik wykorzystuje Kodeks pracy, aby maksymalnie przedłużyć okres do zwolnienia z pracy?

Prawo pracy w niektórych kwestiach posiada szczególne, inne niż określone w prawie cywilnym zasady liczenia upływu terminów. Ma to szczególne znaczenie w przypadku wypowiadania umów o pracę.

Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2008 r. (II PZP 2.08), jeżeli w danym zakładzie pracy nie działa organizacja związkowa, bądź nie reprezentuje ona praw pracownicy w ciąży, to można z nią dyscyplinarnie wypowiedzieć umowę o pracę.

Kodeks pracy określa pewne podstawowe postanowienia umowy o pracę, które muszą się w niej znaleźć. Jednym z nich jest określenie miejsca pracy. Często nie zdajemy sobie sprawy jak wielkie znaczenie praktyczne ma prawidłowe jego określenie.

Pomimo, że krytykowanie bądź karanie pracowników nie zawsze jest najlepszym motywatorem, to jednak czasami nie ma innego sposobu, aby zmienić zachowanie niezadowalające nas pracownika.

Zasadniczo pracownik wykonuje pracę przewidzianą w umowie o pracę. Pracodawca może jednak, pod pewnymi warunkami, polecić pracownikowi wykonywanie pracy nieprzewidzianej w łączącej strony umowie.

Praca w godzinach nadliczbowych nie jest obowiązkiem pracowniczym. Z drugiej strony zdarzają się sytuacje, kiedy pracownik jest potrzebny w pracy. Czy zatem pracownik musi stosować się do poleceń pracodawcy, który może nakazać pracę w godzinach nadliczbowych, czy może odmówić pracy w godzinach nadliczbowych?

Kodeks pracy określa pewne postanowienia umowy o pracę, które muszą się znaleźć w zawieranej umowie. Oprócz jednak pewnych elementów podstawowych, pracownik i pracodawca mają prawo zamieścić w umowie każde postanowienie, na które godzą się obie strony.

Omawiany artykuł wskazuje sytuacje, kiedy pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia. Co więcej, są to sytuacje kiedy Kodeks pracy nie wymaga, aby wina leżała po stronie pracownika.

Omawiany artykuł wskazuje sytuacje, kiedy pracodawca może wypowiedzieć pracownikowi umowę bez zachowania okresu wypowiedzenia. Warunkiem koniecznym jest tutaj wina pracownika.

Naruszające prawo wypowiedzenie umów terminowych (umowy na okres próbny, na czas określony czy na czas wykonania określonej pracy), w przeciwieństwie do wadliwego (nieuzasadnionego lub naruszającego przepisy o wypowiadaniu umów o pracę) wypowiedzenia umowy na czas nie określony, nie daje podstaw do żądania uznania takiego wypowiedzenia za bezskuteczne czy przywrócenia do pracy – z wyjątkiem pewnych grup zawodowych w okresie ochronnym.

W myśl art. 49 zastosowanie krótszego okresu wypowiedzenia powoduje rozwiązanie stosunku pracy z upływem okresu wymaganego. Przez wymagany okres wypowiedzenia należy rozumieć okresy wypowiedzenia ustawowe i to zarówno w wymiarze podstawowym, jak i wymiarze zmodyfikowanym przez strony.

Zgodnie z art. 45 Kodeksu pracy pracownik, który uważa, że wypowiedzenie mu umowy o pracę na czas nie określony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu tych umów, może domagać się przed sądem pracy orzeczenia o bezskuteczności wypowiedzenia lub odszkodowania.

Przywrócony do pracy prawomocnym orzeczeniem sądu pracownik ma prawo do wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy tylko pod warunkiem przystąpienia do niej.

Zgodnie z art. 45 Kodeksu pracy pracownik, który uważa, że wypowiedzenie mu umowy o pracę na czas nie określony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu tych umów, może domagać się przed sądem pracy orzeczenia o bezskuteczności wypowiedzenia.

Przepis artykułu 44 Kodeksu pracy daje pracownikowi prawo wniesienia odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę do sądu pracy.

W ściśle określonych sytuacjach, pracodawca może wypowiedzieć na niekorzyść dotychczasowe warunki wynagradzania lub warunki pracy pracownikom objętym przedemerytalnym okresem ochronnym na podstawie art. 39 Kodeksu pracy.

Przepis ten jest przepisem szczególnym w stosunku do ochrony przed wypowiedzeniem umowy o pracę gwarantowanej przez przepisy Kodeksu pracy i znosi tę ochronę na rzecz ułatwienia przeprowadzania zmian ekonomiczno-gospodarczych, w tym likwidacji oraz upadłości pracodawców.

Umowy o pracę, Wypowiedzenie pracy

Kiedy pracodawca nie określił rodzaju umowy

Kiedy zakazane jest wypowiedzenie umowy podczas urlopu wychowawczego (art. 186(1))

Polecenie wykonywania pracy a zawarcie umowy na czas nieokreślony

Umowa o pracę a inne umowy cywilnoprawne

Podstawowe cechy stosunku pracy

Kiedy pracodawca może zawrzeć umowę na okres próbny?

Wygaśnięcie a rozwiązanie stosunku pracy

Sposób wypowiedzenia umowy o pracę

Skracanie i wydłużanie okresów wypowiedzenia

Nabycie prawa do emerytury jako podstawa wypowiedzenia umowy

Jak rozwiązać umowę w drodze porozumienia stron?

Czy pracownik może wycofać złożone wypowiedzenie?

Czy pracodawca ma obowiązek podania przyczyny wypowiedzenia zmieniającego?

Czy porzucenie pracy powoduje automatyczne zwolnienie?

Czy można zwolnić pracownika, który popełnił przestępstwo?

Co musi zrobić pracodawca aby zwolnić pracownika dyscyplinarnie?

Co zrobić kiedy pracownik odmawia przyjęcia wypowiedzenia?

Okres wypowiedzenia w przypadku powołania (art. 72)

Stosunek pracy na podstawie mianowania (art. 76)

Stosunek pracy na podstawie spółdzielczej umowy o pracę (art. 77)

Oświadczenie o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę

Dokumentacja pracownicza związana z wypowiedzeniem pracownikowi warunków pracy

Uzgodnienie warunków wykonywania telepracy pomiędzy pracodawcą a pracownikiem (art. 67(7))

Kiedy wygasa umowa o pracę? (art. 63)

Bezprawne rozwiązanie umowy w okresie wypowiedzenia (art. 60)

Ponowne zatrudnienie pracownika zwolnionego w związku z jego długotrwałą chorobą

Obowiązki pracodawcy w stosunku do zwalnianego pracownika

Kiedy można zwolnić pracownicę na wychowawczym?

Kiedy można zwolnić chorego pracownika?

Jak uzasadnić wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony?

Jak skutecznie doręczyć wypowiedzenie o pracę?

Jak pracownicy unikają zwolnienia?

Jak pracodawca powinien obliczać okresy wypowiedzenia?

Akta osobowe pracownika

Zwolnienie dyscyplinarne kobiety w ciąży

Określenie miejsca pracy jako obligatoryjne postanowienie umowy o pracę

Krytyka pod adresem pracownika

Kiedy pracodawca może zlecić wykonywanie innej pracy?

Czy pracownik może odmówić pracy w godzinach nadliczbowych?

Co musi a co może znaleźć się w umowie o pracę?

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia (art. 53)

Rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę bez wypowiedzenia z winy pracownika (art. 52)

Roszczenia pracownika w przypadku wypowiedzenia umowy z naruszeniem przepisów prawa (art. 50)

Krótszy okres wypowiedzenia a wynagrodzenie (art. 49)

Wysokość odszkodowania przy nieuzasadnionym wypowiedzeniu umowy o pracę (art. 47(1))

Przywrócenie do pracy w wyniku orzeczenia sądu (art. 47)

Rozstrzygnięcia sądu w przypadku nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę (art. 45)

Odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę (art. 44)

Wypowiedzenie warunków pracy i płacy pracownikowi w okresie ochronnym (art. 43)

Upadłość lub likwidacja zakładu pracy a wypowiadanie umów o pracę (art. 41(1))