Ochrona wynagrodzenia, Zwalnianie pracowników

Wynagrodzenie za pracę podlega ochronie. Wyjątek od tej zasady stanowi instytucja potrącenia. Na mocy przepisów kodeksu pracy, potrącenie z wynagrodzenia jest możliwe w ściśle określonych przypadkach. Które z potrąceń wymagają zgody pracownika, a które mogą być dokonane nawet wbrew jego woli?

Minimalne wynagrodzenie za pracę w 2014 r. wyniesie co najmniej 1680 zł. To o 80 zł więcej niż w 2013 r. Płaca minimalna w pierwszym roku pracy wyniesie wówczas 1344 zł. Regulacja wynagrodzenia minimalnego stanowi gwarancję ochrony pracownika przed niekorzystnym obniżaniem wynagrodzenia przez pracodawców.

W przeważającej większości pracownicy będący w okresie wypowiedzenia świadczą pracę na rzecz pracodawcy. Jednak zdarzają się sytuacje, kiedy pracodawca z określonych przyczyn zechce zwolnić pracownika z tego obowiązku. W takiej sytuacji pracownik mimo nieświadczenia pracy powinien otrzymać wynagrodzenie. Nasuwa się pytanie, w jaki sposób należy obliczać wynagrodzenie za okres zwolnienia ze świadczenia pracy, gdyż przepisy nie regulują tej kwestii.

Pracownik telefonii komórkowej zatrudniony w salonie sprzedaży dostał upomnienie od kierownika punktu za brak profesjonalizmu w obsługiwaniu klientów. Chodziło o nierzetelne udzielanie informacji o ofercie i wielokrotne wprowadzanie klientów w błąd przy zawieraniu umów o świadczenie usług telefonicznych. Powodowało to liczne reklamacje i zepsuło wizerunek firmy. Ponieważ pracownik nadal nie przykładał się do pracy, kierownik salonu postanowił wypowiedzieć mu z tego powodu umowę o pracę. W tym czasie pracownik jednak rozchorował się i był na zwolnieniu lekarskim, które trwało przez maksymalny okres zasiłkowy, tj. 182 dni. Następnie skorzystał z 2 miesięcy świadczenia rehabilitacyjnego i potem wrócił do pracy. Nastawienie pracownika do pracy nie uległo zmianie. Nadal nie przykłada się do swoich obowiązków, np. po długotrwałej nieobecności nie zapoznał się z nową ofertą naszej firmy, która stała się obowiązująca w czasie jego choroby, i nadal udziela klientom nierzetelnych informacji. Kierownik salonu ma wątpliwości, czy w takiej sytuacji może zwolnić pracownika. Czy w wypowiedzeniu umowy o pracę można podać temu pracownikowi, jako przyczynę zwolnienia go z pracy, zdarzenia, które miały miejsce kilka miesięcy temu?

W marcu 2012 r. rozwiązaliśmy umowę za porozumieniem stron z pracownicą, która wykorzystała cały przysługujący jej okres zasiłkowy. Po ustaniu zatrudnienia pracownica złożyła wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. W grudniu 2012 r. uzyskała rentę. Czy z tego tytułu przysługuje jej od nas odprawa? Jeśli tak, to czy powinniśmy skorygować wydane wcześniej pracownicy świadectwo pracy i ZUS Rp-7, podając informację o wypłaconej odprawie?

Pracodawca, który chce zakończyć z podwładnym współpracę, musi zadbać o zachowanie odpowiednich procedur. W przypadku naruszenia przepisów prawa dotyczących wypowiadania lub rozwiązywania umów o pracę pracownik może wystąpić do sądu o zasądzenie odszkodowania.

Wypowiedzenie umowy o pracę nawet sprzeczne z prawem i wadliwe nie jest nieważne. Jeżeli pracownik nie uruchomi procedury odwoławczej przed sądem pracy, to po upływie terminu na złożenie stosownego pozwu wadliwa decyzja pracodawcy pozostanie w mocy.

Zmiana terminów osiągania wieku uprawniającego do zakończenia aktywności zawodowej niesie za sobą również potrzebę dostosowania przepisów z ustaw pragmatycznych określających możliwość rozwiązania stosunku pracy z osobami wykonującymi zawody i prace wymagające szczególnych umiejętności.

Aby doszło do rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron, muszą zostać ustalone zarówno sam sposób rozwiązania umowy o pracę, jak i pozostałe warunki rozwiązania umowy o pracę. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 4 listopada 2009 r. (I PK 94/09), w którym stwierdził, że „zawarcie przez strony stosunku pracy umowy w przedmiocie jego rozwiązania za porozumieniem wymaga zgodnych oświadczeń woli pracownika i pracodawcy, tak odnośnie do samego ustania łączącej ich więzi, jak i co do trybu i terminu dokonania tej czynności”.

Ochrona wynagrodzenia polega m.in. na tym, że pracownik nie może zrzec się wynagrodzenia lub jego części ani otrzymać pensji niższej niż zagwarantowane minimalne wynagrodzenie za pracę. Istotnym elementem ochrony są również przepisy dotyczące zasad dokonywania potrąceń.

Paradoksalnie – im bardziej oschłe jest rozstanie z pracownikiem, tym bardziej przebiega po ludzku. Pocieszanie, dobre rady na przyszłość, pozostawianie nadziei na powrót – to może mu tylko zaszkodzić.

Jesteśmy dużą firmą produkcyjną, zatrudniającą około 200 pracowników. W związku z ciężką sytuacją finansową jesteśmy zmuszeni do rozwiązania umów o pracę z częścią pracowników. W stosunku do pozostałych pracowników planujemy zmianę ich warunków wynagradzania (zmniejszenie wynagrodzenia zasadniczego). W chwili obecnej 5 naszych pracownic jest w ciąży, zaś 18 pracowników osiągnęło wiek przedemerytalny. Czy pracownikom podlegającym szczególnej ochronie możemy zmienić na ich niekorzyść warunki wynagradzania? Jeżeli tak, to czy dodatek wyrównawczy możemy wypłacać im przez 6 miesięcy?

Przepisy wyraźnie wskazują, jakie dane obowiązkowo powinny się znaleźć w świadectwie pracy, a jakie można zamieścić w nim na żądanie pracownika. Formalny charakter świadectwa, ograniczający możliwość zamieszczania w nim dowolnych informacji, wynika z tego, że jego zapisy służą ustaleniu określonych uprawnień ze stosunku pracy i ubezpieczenia społecznego (art. 97 § 2 Kodeksu pracy). Ponadto zachodzi potrzeba chronienia danych osobowych pracownika i poszanowania jego dóbr osobistych, które mogłyby być naruszone przez umieszczanie w świadectwie dowolnych zapisów według uznania pracodawcy.

Pracodawca ma obowiązek udostępniać dokumenty na żądanie pracownika, na podstawie których zostało obliczone jego wynagrodzenie. Jednocześnie musi dbać, aby nie ujawnić danych dotyczących wynagrodzenia innych pracowników.

Jeżeli pracodawca opóźnia się w wypłacie wynagrodzenia, pracownik może żądać odsetek od zaległości. Świadczenie to jest należne również wtedy, gdy opóźnienie było następstwem okoliczności, za które pracodawca nie ponosi odpowiedzialności.

Przepisy Kodeksu pracy nie przewidują odrębnych rozwiązań w zakresie rozwiązania umowy z pracownicą w ciąży zatrudnioną na podstawie umowy w celu przygotowania zawodowego. Zatem ta grupa zatrudnionych podlega ogólnym zasadom dotyczącym ochrony zatrudnienia w okresie ciąży.

Pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, gdy pracodawca dopuścił się wobec niego ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków. Jednak w przypadku gdy sąd uzna wypowiedzenie za niezasadne, pracodawcy przysługuje odszkodowanie.

Pracownik nie może być dopuszczany do pracy bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na zajmowanym przez pracownika stanowisku pracy.

Pracodawca, zatrudniając pracownika, zobowiązuje się do wypłaty wynagrodzenia za wykonaną pracę. W pewnych przypadkach pracodawca jest zwolniony z tego obowiązku, np. gdy pracownik został wezwany do sądu w celu pełnienia funkcji ławnika.

Pracodawca, który przeżywa kłopoty finansowe i wyczerpał inne sposoby na obniżenie kosztów działalności firmy, często decyduje się na obniżenie wynagrodzeń pracownikom. Jednak nie każdemu pracownikowi można zmniejszyć wynagrodzenie.

Pracodawca zatrudniający pracowników w nocy w związku ze zmianą czasu z letniego na zimowy musi liczyć się z obowiązkiem poniesienia wyższych kosztów za dodatkową godzinę pracy. Będzie musiał za nią zapłacić nie tylko normalne wynagrodzenie, ale również nocny dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych.

Odmienne traktowanie ze względu na wiek nie stanowi dyskryminacji, jeżeli w ramach prawa krajowego zostanie to obiektywnie i racjonalnie uzasadnione zgodnymi z prawem celami, w szczególności celami polityki zatrudnienia, rynku pracy i kształcenia zawodowego oraz gdy środki mające służyć realizacji tego celu są właściwe i konieczne.

Sporządzając oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia, omyłkowo nie zawarliśmy z pracownikiem pouczenia o przysługującym mu prawie do odwołania. Jak długo w takiej sytuacji trwa okres, przez który pracownik może wnieść odwołanie?

Wiek pracownika nie może stanowić przesłanki różnicującej wysokość wynagrodzenia pracowniczego. Należy jednak pamiętać, że co do zasady z wiekiem łączy się staż pracowniczy, który może być czynnikiem wpływającym na wysokość wynagrodzenia.

W naszym zakładzie planowana jest redukcja etatów. Zatrudniamy 26 pracowników. Nie działają jednak związki zawodowe. Kto w tym przypadku będzie współdziałał z pracodawcą i podejmował działania w obronie pracowników?