Podstawa wymiaru emerytur i rent, Okres nieskładkowy

Każdego roku płatnik składa do ZUS wiele różnych dokumentów. Całość dokumentacji układa się w logiczny, choć może zbyt rozbudowany i niepozbawiony pułapek system. W tej ilości dat, sum, identyfikatorów, kodów nietrudno jednak o pomyłkę.

Założenia do projektu ustawy mającej na celu poprawienie działania otwartych funduszy emerytalnych (OFE) powinny być gotowe najpóźniej w przyszły wtorek - zapowiedział szef Zespołu Doradców Strategicznych premiera Michał Boni.

W kwietniu 2009 r. złożyłam wniosek o wcześniejszą emeryturę pracowniczą. Miałam bowiem wymagane do przyznania emerytury: ukończone do 31 grudnia 2008 r. 55 lat i 30 lat stażu pracy, a ostatnim tytułem ubezpieczenia (od ponad 10 lat) było ubezpieczenie pracownicze. Ubiegając się wówczas o emeryturę złożyłam w ZUS wniosek o przekazanie środków zgromadzonych w OFE na dochody budżetu państwa. Przyjęty do obliczenia podstawy wymiaru wskaźnik wysokości wynagrodzenia z lat 1999–2008 wynosił 156,20%. Nie pobrałam emerytury ani za jeden dzień. ZUS zawiesił ją od razu po przyznaniu, gdyż zarabiałam powyżej 130% przeciętnego wynagrodzenia. Ostatnio otrzymałam decyzję o wysokości emerytury po jej waloryzacji w marcu 2010 r. W czerwcu 2010 r. kończę 60 lat. Czy powinnam odwiesić wcześniejszą emeryturę, czy złożyć wniosek o emeryturę powszechną? Jaki powinnam złożyć wniosek, aby pobierać emeryturę w korzystniejszej wysokości?

W marcu 2010 r. ZUS zwaloryzował emerytury i renty. Wzrosły również kwoty najniższych świadczeń, dodatków do emerytury lub renty oraz maksymalne kwoty zmniejszenia obowiązujące w razie osiągania przychodu.

Rzecznik Praw Obywatelskich wnosi o uznanie niekonstytucyjności przepisów umożliwiających przechodzenie na emeryturę policjantom i wojskowym po 15 latach służby. RPO skierował do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o zbadanie przepisów ustaw o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy policji.

Dwa lata temu przeszłam na emeryturę. Z okresu 3 lat nie mogłam przedstawić dokumentów o wysokości wynagrodzenia i w związku z tym mam niższą emeryturę. Słyszałam, że zmieniły się przepisy, ale nie wiem, czy mnie dotyczą. Czy będę mogła przeliczyć emeryturę?

W kryzysie gospodarczym coraz więcej osób decyduje się odejść z rynku pracy. W sierpniu po raz pierwszy od wielu miesięcy wzrosła liczba osób, które zdecydowały się na wcześniejsze emerytury - powiedziała na seminarium "Solidarność pokoleń - strategiczne rozwiązania wobec zmiany demograficznej" ekspertka rynku ubezpieczeń Agnieszka Chłoń-Domińczak.

Utworzenie bezpiecznych funduszy emerytalnych, inwestujących w obligacje skarbowe da pracującym gwarancję, że nie stracą pieniędzy gromadzonych na emeryturę - mówili na posiedzeniu Komisji Trójstronnej związkowcy. Podkreślali, że każdy powinien móc przechodzić z funduszu inwestującego w akcje do bezpiecznego, i odwrotnie.

Wydłużenie wieku emerytalnego jest nieuchronne, ale trzeba to zrobić stopniowo - uważa minister pracy Jolanta Fedak. Czterdziestolatkowie nie mogą się nagle dowiedzieć, że będą musieli pracować np. 10 lat dłużej - powiedziała szefowa resortu pracy. Pomysł popierają eksperci ubezpieczeniowi i pracodawcy; krytykują związkowcy.

Zakres przedmiotowy polsko-amerykańskiej umowy o zabezpieczeniu społecznym odnosi się do emerytur i rent. Umowa nie obejmuje swoim zasięgiem świadczeń krótkoterminowych, czyli np. zasiłków z tytułu choroby.

W 1992 r. ZUS przyznał mi prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Podstawa wymiaru świadczenia była ustalona z 3 kolejnych lat kalendarzowych (1987-1989). W maju 2008 r. ukończyłem 65 lat i ZUS z urzędu zamienił mi rentę na emeryturę. Do obliczenia emerytury z urzędu ZUS przyjął podstawę wymiaru renty. Po otrzymaniu decyzji z ZUS przedstawiłem zarobki z lat 1980-1990. Nigdzie nie mogę odnaleźć dokumentacji potwierdzającej wysokość osiąganych przeze mnie zarobków w latach 1971-1979. Na tej podstawie ZUS do ustalenia wysokości podstawy wymiaru emerytury przyjął zarobki z 20 lat kalendarzowych. Za część tych lat ZUS przyjął wynagrodzenie zerowe. Dlaczego ZUS nie ustalił podstawy wymiaru emerytury z 10 kolejnych lat kalendarzowych przypadających przed przyznaniem renty, tj. z okresu 1980-1989? Do wniosku dołączyłem oświadczenie kolegi, który pracował ze mną w tym okresie na takim samym stanowisku pracy. Nie chcę, aby ZUS przyjął wynagrodzenie minimalne, bo uważam że zostanę skrzywdzony. W tym okresie zarabiałem znacznie więcej niż minimum.

Z końcem marca 2009 r. pracownik naszej firmy ma zamiar przejść na emeryturę. W styczniu 2009 r. skończył 65 lat. Jesteśmy dużą firmą i do moich obowiązków należy przygotowanie wniosku o emeryturę dla pracownika. Dokumenty niezbędne do zgłoszenia wniosku pracownik dostarcza nam sukcesywnie, od początku stycznia 2009 r. Jeszcze w lutym przygotowałam kompletny wniosek o emeryturę, pracownik podpisał go, a ja 3 marca złożyłam go w ZUS. Teraz okazało się, że ZUS wyliczy pracownikowi emeryturę niekorzystnie - nie na podstawie nowej kwoty bazowej obowiązującej od 1 marca 2009 r., lecz na podstawie tej, która obowiązywała do 28 lutego 2009 r. Czy mogę jeszcze coś w tej sprawie zrobić? Pracownik nie chce, aby ZUS przyjął do emerytury starą kwotę.

Pracownica, która urodziła się przed 1 stycznia 1949 r., uzyskała prawo do wcześniejszej emerytury po ukończeniu 55 lat. Emeryturę pobierała od października 2003 r. do lipca 2004 r., a od 1 sierpnia 2004 r. zatrudniliśmy ją na podstawie umowy o pracę (nadal u nas pracuje). Pracownica zwróciła się do nas z pytaniem, czy w związku zatrudnieniem po przyznaniu prawa do emerytury może przeliczyć podstawę wymiaru z uwzględnieniem obowiązującej teraz kwoty bazowej? Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury przysługującej pracownicy wynosi 248%. Prosimy także o wyjaśnienie, czy przysługuje jej emerytura z tytułu ukończenia 60 lat i w jakiej wysokości?

Od 8 maja 2008 r. prawo do emerytury uzyskali 60-letni mężczyźni (urodzeni przed 1 stycznia 1949 r.), którzy mają 35-letni okres składkowy i nieskładkowy. Nie zawsze osoba, która stara się o wcześniejszą emeryturę, może udokumentować wyłącznie polski staż emerytalny.

Prowadzę kadry w szkole podstawowej. Zatrudniona w szkole nauczycielka, która urodziła się 3 grudnia 1958 r., w tym roku skończy 50 lat. Wówczas będzie miała 24 lata 9 miesięcy i 20 dni pracy w szkole i do tego jeszcze 5 lat 2 miesiące i 15 dni okresów nieskładkowych. Chce przejść na emeryturę nauczycielską dopiero w 2010 r., ale jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Czy nauczycielka będzie mogła przejść na wcześniejszą emeryturę nauczycielską w 2010 r. bez względu na wiek po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy? Czy w 2010 r. będzie mogła złożyć wniosek o przekazanie składek zgromadzonych w otwartym funduszu emerytalnym za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa? Warunki stażu ogólnego i stażu nauczycielskiego spełni do 31 grudnia 2008 r. Czy wniosek o przekazanie składek z otwartego funduszu musi złożyć do końca 2008 r.? Czy w świetle obowiązujących przepisów fakt, że nauczycielka jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego uniemożliwi jej przejście na wcześniejszą emeryturę w późniejszych latach (po 2008 r.)?

Po przyznaniu emerytury w 1996 r. nasza pracownica pracowała przez ponad 10 lat. Przed przyznaniem emerytury osiągała dość wysokie zarobki. Wynagrodzenie, jakie osiągała u nas po przyznaniu emerytury było niższe, ale powodowało zmniejszenie wypłacanej jej emerytury. Pracownica chciałaby złożyć w ZUS wniosek o przeliczenie wysokości emerytury od nowej kwoty bazowej, która obowiązuje od 1 marca 2008 r. Czy ZUS może przeliczyć emeryturę z nową „bazówką” biorąc pod uwagę stare zarobki, czy pracownica musiałaby wskazać nowe wynagrodzenia? Jak powinien wyglądać wniosek o takie przeliczenie?

Mam 66 lat i na stałe mieszkam w Krakowie. Od kilku lat pobieram emeryturę z ZUS ustaloną za 23 lata pracy w Polsce. Po przejściu na emeryturę wyjechałem do córki do Irlandii i po kilku miesiącach rozpocząłem w tym kraju wspólnie z zięciem prowadzenie działalności gospodarczej. Przepracowałem już pełne 2 lata. Czy mogę zwrócić się do ZUS o doliczenie okresów ubezpieczenia w Irlandii i podwyższenie kwoty mojej polskiej emerytury?

W listopadzie 2007 r. ukończyłem 55 lat. W Polsce przepracowałem na pełny etat ponad 11 lat, w tym 10 lat w górnictwie pod ziemią. W 1982 r. podjąłem pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w kopalni uranu pod ziemią jako górnik na Węgrzech. Byłem tam zatrudniony 7,5 roku. Przepracowałem w górnictwie (polskim i węgierskim) 17 lat i 6 miesięcy. W 1990 r., ze względu na stan zdrowia, musiałem odejść z pracy w kopalni, po czym pracowałem jeszcze w 7 miejscach przez ponad 10 lat. Od 2001 r. pobieram węgierską rentę socjalną. Na emeryturę górniczą na Węgrzech mogę przejść w wieku 59 lat, ale z tego, co wiem, powinienem otrzymać część polskiej emerytury górniczej za lata przepracowane w Polsce. Czy mogę ubiegać się o taką emeryturę? Nie mogę odnaleźć moich dokumentów zarobkowych za lata 1980 - 1982, gdy pracowałem przed wyjazdem na Węgry w jednej z polskich kopalni. Czy ZUS może w tym przypadku przyjąć zarobki zastępcze, np. mojego kolegi, z którym pracowałem?

Od 1 stycznia 2007 r., z krótką przerwą w czerwcu 2007 r., zatrudniamy emeryta, który ma ustalone prawo do emerytury od 1 czerwca 2007 r. Wynagrodzenie wypłacamy mu w tym samym miesiącu, za który przysługuje. W lutym br. otrzymał od nas „trzynastkę” za poprzedni rok. Czy w zaświadczeniu o przychodzie za 2007 r., które musimy wydać emerytowi w celu rozliczenia się z ZUS, mamy uwzględnić ten składnik? Jeśli tak, to czy podać pełną wysokość „trzynastki”, czy tylko za okres, w którym pracownik miał prawo do emerytury?

Jestem na emeryturze od ponad 3 lat. W tym roku zorientowałem się, że pracodawca, kompletując dokumenty do ZUS, podał zaniżoną wartość mojego wynagrodzenia otrzymywanego w okresie ostatnich 3 lat (nie wliczył dodatku stażowego). Chciałbym wystąpić o ponowne naliczenie emerytury i żądać odszkodowania od pracodawcy. Czy mam szanse?

Około 70 tys. osób, które pracują lub pracowały w USA lub Kanadzie, będzie mogło uwzględnić ten okres przy ubieganiu się o emeryturę w ZUS.

Mam 55 lat. Jestem sekretarką w dość dużej firmie ze stażem pracy 35 lat. ZUS odprowadza na II filar wpłacane przez pracodawcę składki, gdyż w 1999 r. zawarłam umowę z funduszem emerytalnym. Czy pomimo to mogę zrezygnować z ofe i uzyskać wcześniejszą emeryturę? Czy gdybym nie chciała jeszcze odchodzić z pracy i przechodzić na emeryturę, to pracodawca może mnie do tego jakoś zmusić? Chciałabym zaznaczyć, że wyniki testów oceniających moje predyspozycje i przydatność do pracy na obecnym stanowisku wypadły dla mnie bardzo dobrze. A co by było, gdyby ZUS przyznał mi emeryturę, a pracodawca pozwolił dalej pracować?

Osoby zamieszkałe w Polsce mogą składać wnioski o emeryturę z tytułu okresów ubezpieczenia lub zamieszkania przebytych w Polsce, jak również w jednym lub kilku państwach członkowskich.

Z dniem 1 stycznia 2007 r. weszły w życie przepisy art. 50a-50e ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych określające warunki nabywania prawa do emerytury górniczej.

ZUS nie może potrącić z renty przyznanej wyrokiem sądowym i wypłaconej wstecz kwot, które świadczeniobiorca zarobił, pracując w czasie trwania procesu.