Zatrudnianie cudzoziemców

Polska przyciąga pracowników z całego świata – to odpowiedź na zmiany gospodarcze, społeczne, kulturowe, a także klimatyczne. Przedsiębiorstwa zatrudniają coraz więcej osób pochodzących m.in. z Azji, co pozwala zapełnić luki kadrowe, ale także w świetle rosnących kosztów, w tym presji płacowej, obniżyć choćby potężne wydatki związane z wynagrodzeniami.  Jak zatrudnić pracowników z krajów azjatyckich? Oto miniprzewodnik.

Polska staje się coraz bardziej atrakcyjnym miejscem do pracy dla cudzoziemców. Liczba obcokrajowców ubezpieczonych w ZUS pod koniec marca przekroczyła 1,138 mln osób. To więcej o 10,7 tys. niż w grudniu 2023 r.

Zezwolenie na pracę to dokument legalizujący pracę w Polsce cudzoziemca, który nie jest zwolniony z obowiązku posiadania zezwolenia. Polskie przepisy przewidują zezwolenia sześciu typów. Rodzaj zezwolenia na pracę, który musi posiadać cudzoziemiec zależy od tego, przez jaki okres zamierza pracować w Polsce, jaki charakter ma mieć jego praca, oraz – czy będzie pracował dla podmiotu polskiego, czy zagranicznego.

15102,2 tys. osób pracowało w gospodarce narodowej według stanu na ostatni dzień sierpnia 2023 r. – takie dane przekazał Główny Urząd Statystyczny. To o 22,6 tys. osób mniej niż w lipcu 2023 r. Średnia wieku pracujących wyniosła 42,6 roku, mediana wieku 42,0 lata. Średnia wieku i mediana wieku pracujących w gospodarce narodowej były podobne dla kobiet i mężczyzn.

Zezwolenie na pracę sezonową (typu S) jest szczególnym rodzajem zezwolenia na pracę w Polsce. Od „standardowego” zezwolenia na pracę (typu A) odróżnia je przede wszystkim urząd, w którym pracodawca o nie wnioskuje, wysokość opłaty i okres, na jaki może być wydane. Co warto wiedzieć o zezwoleniu na pracę sezonową? Oto garść przydatnych informacji. 

Zatrudnianie cudzoziemców z krajów trzecich w Polsce reguluje podstawowa zasada, która brzmi: „legalna praca = legalny pobyt + zezwolenie na pracę”. O ile z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę cudzoziemiec może być zwolniony, to legalny pobyt na terytorium RP, który ponadto upoważnia do wykonywania pracy, obcokrajowiec musi posiadać zawsze. Poniżej opisujemy podstawowe kwestie związane z pobytem cudzoziemców z krajów trzecich, którzy zamierzają pracować w Polsce. 

996,5 tys. cudzoziemców pracowało w Polsce w końcu lipca 2023 r., o ponad 10 tys. więcej niż miesiąc wcześniej. Ich udział w ogólnej liczbie pracujących wyniósł w lipcu 6,5%. Obcokrajowcy pracujący w Polsce pochodzili z ponad 150 państw. Najwięcej było pracowników z Ukrainy – prawie 691 tys. Takie dane podał Główny Urząd Statystyczny.

Czy pracodawca może powierzyć wykonywanie pracy cudzoziemcowi w wyższym wymiarze czasu pracy lub w większej liczbie godzin niż określona w dokumencie legalizującym wykonywanie pracy? To pytanie, które często zadają osoby zatrudniające cudzoziemców. Odpowiadamy i wyjaśniamy. 

Cudzoziemcy, którzy uzyskują pozytywną decyzję wojewody i zezwolenie na pobyt np. czasowy otrzymują kartę pobytu, na której najczęściej widnieje adnotacja „dostęp do rynku pracy”. Co ona oznacza? Wyjaśniamy. 

Pracodawcy, którzy zatrudniają cudzoziemców na podstawie umowy zlecenia i dokumentu legalizującego taką pracę zastanawiają się, co w przypadku niewypracowania zadeklarowanej liczby godzin? Czy mogą wypłacić wynagrodzenie za rzeczywiście przepracowane godziny? Odpowiadamy. 

Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy to jedna z form legalizacji pracy cudzoziemca w Polsce. Rejestruje się je w powiatowym urzędzie pracy. Ta sama instytucja przyjmuje też powiadomienia o powierzeniu wykonywania pracy obywatelom Ukrainy. Co powinien wybrać pracodawca, który planuje zatrudnić obywatela Ukrainy? Na co powinien zwrócić uwagę? Podpowiadamy. 

Nasz rynek pracy od lat boryka się z niedoborami kadrowymi i dlatego napływ cudzoziemców nie powoduje wzrostu bezrobocia wśród Polaków – podało Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej. W ostatnich tygodniach pojawiło się wiele przekłamań dotyczących pracy cudzoziemców w Polsce, które uderzają przede wszystkim w uczciwych pracodawców. Kłamliwa i pozbawiona merytoryki narracja opozycji powoduje – twierdzi resort Marleny Maląg – że wiele branż dotknie problem braku pracowników.

Cudzoziemiec z kraju trzeciego, by legalnie pracować w Polsce powinien mieć tytuł pobytowy oraz zezwolenie na pracę. Od tej zasady są jednak wyjątki. Jest bowiem grupa cudzoziemców, którzy nie potrzebują zezwolenia na pracę. Zaliczają się do niej m.in. studenci. Jakie warunki powinien spełnić student (cudzoziemiec), by świadczyć pracę w Polsce bez zezwolenia na pracę? Odpowiadamy. 

Ponad milion cudzoziemców pracowało w Polsce w końcu 2022 r. Stanowili oni 6,5% ogólnej liczby wykonujących pracę w naszym kraju. Pomiędzy styczniem a grudniem 2022 r. liczba cudzoziemców w tej grupie wzrosła o 27,3%. Główny Urząd Statystyczny podał dane o cudzoziemcach wykonujących pracę w Polsce w 2022 r.

Straciły moc przedłużone okresy uprawnień, ważności dokumentów oraz przedłużone terminy na realizację przez cudzoziemców określonych czynności. Powodem jest zakończenie stanu zagrożenia epidemicznego w Polsce. Pracodawcy zatrudniający obcokrajowców, w przypadku chęci kontynuacji współpracy muszą upewnić się, czy od 1 sierpnia posiadają odpowiednie dokumenty potwierdzające legalny pobyt i prawo do wykonywania pracy przez cudzoziemca (w zależności od jego sytuacji formalno-prawnej). 

Obowiązek płacenia składek na ZUS od zatrudnionego cudzoziemca nie zależy od rodzaju dokumentu pobytowego, liczy się miejsce faktycznego centrum interesów osobistych. Odmienne zasady dotyczą zatrudnionych z Ukrainy, tu decyduje umowa międzynarodowa.

Zezwolenie na pobyt czasowy i pracę umożliwia legalizację pobytu i pracy cudzoziemca w ramach jednej procedury, dlatego nazywane jest zezwoleniem jednolitym. Wśród dokumentów, które cudzoziemiec musi złożyć do urzędu wojewódzkiego, aby uzyskać takie zezwolenie, jest załącznik nr 1. Kto wypełnia ten dokument i jakie informacje się w nim znajdują? Odpowiadamy. 

Zezwolenie na pracę, które pracodawca uzyskuje, kiedy chce zatrudnić cudzoziemca z kraju trzeciego, określa między innymi wynagrodzenie, jakie ma otrzymywać pracownik – cudzoziemiec. Jakie powinno być to wynagrodzenie? Czy pracodawca może dać podwyżkę pracownikowi – cudzoziemcowi? Wyjaśniamy.

Zezwolenie na pracę legalizuje pracę cudzoziemca z kraju trzeciego. Jedną z informacji widniejącą na dokumencie jest rodzaj umowy, którą pracodawca powinien zawrzeć z cudzoziemcem. Co na ten temat czytamy w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy? 

Jakie zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców? Ile pracodawców zatrudnia cudzoziemców i ile cudzoziemców wykonuje pracę w Polsce? Czy będzie obowiązywało elektroniczne postępowanie w sprawie zezwoleń na pracę? Co z testem rynku pracy?