Obowiązki pracownika, Dyskryminacja

W dniu 5 maja przypada: Dzień Walki z Dyskryminacją Osób Niepełnosprawnych, a w Polsce to także Dzień Godności Osoby z Niepełnosprawnością Intelektualną. Trzeba zwrócić uwagę na sytuację tych osób, szczególnie w kontekście społecznym, zawodowym ale i ekonomicznym. Przecież już zgodnie z Konstytucją RP: Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny”. Musimy zatem wiedzieć, że uznając i popierając godność i prawa osób z niepełnosprawnościami, uznajemy własną godność i prawa.

Obowiązkiem pracownika przebywającego na zwolnieniu lekarskim jest poinformowanie przełożonych o chorobie i związanej z nią nieobecności. PIP ostrzega, że zaniedbanie tego obowiązku może prowadzić nawet do rozwiązania umowy o pracę z winy pracownika.

Podstawową zasadą wynikającą z KP jest zasada równości w zatrudnieniu i niedyskryminacji. Okazuje się, że w pewnych zawodach i przepisach jest więc jawna dyskryminacja ze względu na wiek. W związku z tym będzie zmiana ustawy co do konkretnego zawodu i dostosowanie do dyrektywy Rady 2000/78/WE z 27.11.2000 r. ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy.

W dniu 17 stycznia 2025 r. resort pracy wydał interesujący komunikat dotyczący bezpośrednio pracy i warunków zatrudnienia w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Pracodawcy muszą liczyć się z odpowiedzialnością karną za niezatrudnienie kandydata do pracy z powodów wymienionych w art. 123 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Grzywna za dyskryminację przy nawiązywaniu stosunku pracy wynosi minimum 3000 zł. Na podstawie Kodeksu pracy osoba niezatrudniona może również dochodzić odszkodowania. W jakiej wysokości?

Zbliżają się wybory samorządowe. W wielu miejscach, w tym w pracy, trwają rozmowy, spory i wymiana myśli politycznych co do programów i kandydatów. Trzeba jednak wiedzieć, że pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, m.in. bez względu na przekonania polityczne. Nie można więc ponosić negatywnych konsekwencji w miejscu pracy, szczególnie jeżeli ma się odmienne poglądy od pracodawcy. Nawet jeżeli jest się zatrudnionym w jednotach samorządu terytorialnego, gdzie niestety często ma miejsce rotacja pracowników ze względu na tzw. układy polityczne - powinna obowiązywać zasada wolności słowa i własnych poglądów politycznych.

Presja płacowa, zmiany społeczne czy niestabilna polityka migracyjna to tylko część przeszkód, z którymi mierzą się obecnie i w najbliższym czasie mierzyć się będą polscy pracodawcy. Są one złożone i wymagają strategii oraz rozwiązań dostosowanych do aktualnej rzeczywistości.

Odpowiedzialność za szkodę w mieniu powierzonym charakteryzuje się surowszą odpowiedzialnością pracownika i domniemaniem jego winy. Wystarczy, że pracodawca wykaże pracownikowi powstanie szkody i udowodni jej wysokość.

Miejsce pracy, które powinno być środowiskiem wspierającym rozwój i równość, niestety nie zawsze spełnia te oczekiwania. Dyskryminacja w miejscu pracy jest problemem, z którym wielu pracowników musi się borykać na co dzień. 

182 przypadki dyskryminacji przy nawiązywaniu lub rozwiązywaniu stosunku pracy zgłoszono w 2022 r. W 17 przypadkach inspektor pracy uznał zgłoszenia za zasadne lub częściowo zasadne. Takie informacje podało Biuro Informacji Głównego Inspektoratu Pracy.

Praca zdalna, po wygaśnięciu możliwości świadczenia pracy na warunkach telepracy to jedyna przewidziana przepisami forma wykonywania pracy poza siedzibą pracodawcy. Sytuacja, w której część pracowników zatrudnionych u pracodawcy pracuje zdalnie, a część – stacjonarnie może prowadzić do podziałów wśród personelu, a nawet nierównego traktowania pracowników przez pracodawcę. Kodeks pracy zawiera przepisy, które mają zapobiegać dyskryminacji ze względu na wykonywanie pracy zdalnej. Pracodawca, który dopuści się dyskryminacji zapłaci dyskryminowanemu pracownikowi ponad 4 tys. zł!

Ageizm, czyli dyskryminacja ze względu na wiek, stanowi poważne wyzwanie w dzisiejszym społeczeństwie. Dotyka on nie tylko życia codziennego, ale także miejsc pracy. Ageizm może prowadzić do nierównego traktowania pracowników, ograniczać ich szanse na rozwój zawodowy i wpływać negatywnie na atmosferę w firmie. 

Nierówne traktowanie w pracy jest podstawą do odszkodowania dla pracownika, tak jak w przypadku dyskryminacji. Odszkodowanie nie może być niższe niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę. Sąd Najwyższy rozstrzygnął wątpliwości prawne.

Praca zdalna wykonywana przez niektórych pracowników firmy może prowadzić do podziałów wśród personelu, różnego traktowania pracowników stacjonarnych i zdalnych, a nawet dyskryminacji. Ustawodawca przewidział takie niebezpieczeństwa i wprowadził przepisy, które mają do nich nie dopuścić.

Na czym polega zakaz dyskryminacji w miejscu pracy? Czy możliwy jest ograniczony dostęp do zatrudnienia – ze względu na religię czy wyznanie? Czy w miejscy pracy mogą wisieć symbole religijne? Czy pracownik może poprzez swój strój i symbole religijne uwidaczniać swoją wiarę?

Kodeks pracy gwarantuje pracownikom równe prawa z tytułu jednakowego wypełniania takich samych obowiązków. Dotyczy to w szczególności nakazu równego traktowania mężczyzn i kobiet w zatrudnieniu. Sprawdź, jakie przesłanki mogą świadczyć o dyskryminacji w zatrudnieniu, a kiedy „faworyzowanie” pracownika jest dopuszczalne.

Prowadzę biuro podatkowo-księgowe. W związku z rozwojem działalności poszukuję pracownika na stanowisko księgowa/księgowy. Wśród kandydatów do pracy zgłosiła się osoba wytatuowana (tatuaże są mocno wyeksponowane w widocznym miejscu). Jednocześnie jest to osoba z doświadczeniem w księgowości i dużą wiedzą. Jednak zatrudniony na tym stanowisku pracownik będzie miał bezpośredni kontakt z klientami. Zastanawiam się, czy mogę nie zatrudniać takiej wytatuowanej osoby. Czy będzie to uznane za dyskryminację ze względu na wygląd?

Mobbing, hejt, dyskryminacja czy molestowanie – to coraz częściej występujące zjawiska społeczne, szczególnie w zatrudnieniu. Nie należy ich jednak mylić. Co to jest mobbing i jak można z nim walczyć? Jakie konsekwencje mogą spotkać mobbera? Jak się bronić przed mobbingiem i jakie uprawnienia ma osoba mobbingowana?