Staż pracy, Wcześniejsza emerytura

Zmiany w stażu pracy, które wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku to więcej praw dla nawet 5 mln pracowników w Polsce. Nowe przepisy oznaczają też realny wzrost kosztów pracy. Działy kadr i płac już powinny przygotowywać się do zmian.

Jak staż pracy wpływa na urlop wypoczynkowy pracownika? Ile wynosi wymiar urlopu wypoczynkowego dla pracownika zatrudnionego poniżej 10 lat, a ile dla pracownika zatrudnionego powyżej 10 lat? Co wlicza się do stażu pracy? Czy czekają nas zmiany w 2026 r.?

Od 1 stycznia 2026 r. mają wejść w życie istotne zmiany w Kodeksie pracy, które wpłyną na sposób naliczania stażu pracy. Projektowana nowelizacja przewiduje, że do stażu pracy będą wliczane nie tylko okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, ale także inne formy aktywności zawodowej, takie jak umowy zlecenia, prowadzenie działalności gospodarczej czy służba w niektórych formacjach mundurowych. Zmiany te mają na celu zwiększenie uprawnień pracowniczych, w tym prawa do dłuższego urlopu wypoczynkowego, wyższych odpraw czy dodatków stażowych.

W Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej od dłuższego czasu trwają prace nad projektem ustawy nowelizującej Kodeks pracy. Zmiana przepisów będzie dotyczyć wydłużenia listy okresów aktywności zawodowej, które będą wliczane do stażu pracy pracowników. Dzięki temu powstanie możliwość nabywania uprawnień pracowniczych na korzystniejszych zasadach. Kiedy nowe przepisy mają wejść w życie?

Od 1 stycznia 2026 r. ma wejść w życie nowelizacja Kodeksu pracy, która pozwoli na nowo przeliczyć pracownikom staż pracy. Już pojawiają się propozycje ograniczenia korzyści wynikających z przeliczenia stażu pracy. Autorem ograniczeń jest Ministerstwo Rozwoju i Technologii, które występuje przeciwko zwiększeniu kosztów dla przedsiębiorców (i w dużym stopniu urzędów) np. co do wypłaty nagród jubileuszowych czy urlopów wypoczynkowych w wymiarze 26 dni.

Renciści i emeryci na wcześniejszej emeryturze, którzy są w dalszym ciągu aktywni zawodowo i dorabiają do swoich świadczeń, muszą do końca lutego poinformować ZUS o przychodach, które osiągnęli ponad otrzymywane z ZUS-u świadczenie. Dodatkowe zarobki dotyczą między innymi wynagrodzeń z umowy o pracę, umowy zlecenia, a także przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej czy z tytułu pełnienia funkcji członka rady nadzorczej.

Staż urlopowy pracownika jest ważny przy ustalaniu wymiaru urlopu wypoczynkowego. Kodeks pracy przewiduje 10 lat stażu jako granicę nabycia prawa do wyższego wymiaru urlopu. Ile dni urlopu należy się po 10 latach? Ile lat do stażu urlopowego daje liceum, technikum, szkoła zawodowa, szkoła policealna, a ile studia?

Od 2026 r. zmienią się zasady ustalania stażu pracy. W projekcie nowelizacji Kodeksu pracy, przygotowywanej przez MRPiPS, do okresu zatrudnienia wliczane będą nie tylko okresy świadczenia pracy na podstawie umów o pracę, ale także okresy wykonywania umów zlecenia czy prowadzenia działalności pozarolniczej. Również okresy służby będą wliczane do okresu pracy.

Resort Pracy proponuje kolejne zmiany w KP. W lipcu 2024 r. przedstawiono propozycję zaliczania różnych form wykonywania pracy, usług czy nawet służby do okresu zatrudnienia. Wszystko po to, aby wyrównać szanse np. co do nagród jubileuszowych i dodatków oraz świadczeń zw. ze stażem

Niedługo wejdą w życie zmiany przepisów Karty Nauczyciela. Więcej osób będzie mogło skorzystać z wcześniejszej emerytury dla nauczycieli. Nauczyciele będą jednak musieli spełnić kilka warunków. Kiedy można złożyć wniosek o wcześniejszą emeryturę?

Wiele uprawnień pracowniczych uzależnionych jest od stażu pracy. Od stażu pracy zależy np. wymiar urlopu wypoczynkowego czy okres wypowiedzenia umowy o pracę. Projekt nowelizacji Kodeksu pracy zakłada zmianę sposobu obliczania stażu pracy. Zmiana ma polegać na wliczaniu do stażu pracy także innych okresów, np. zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia lub okresu prowadzenia działalności gospodarczej, znacząco wpłynie na uprawnienia pracownicze pracowników.

Projekt nowelizacji Kodeksu pracy zakłada zmiany dotyczące podstawowych uprawnień pracowniczych. Do stażu pracy będzie wliczany okres wykonywania pracy na podstawie umów zlecenia lub świadczenia usług zawartych z obecnym pracodawcą. Wpłynie to m.in. na długość okresu wypowiedzenia oraz wysokość odprawy w przypadku rozwiązania umowy o pracę.

Wczasy pod gruszą – czy musisz mieć określony staż pracy, by otrzymać gruszę?

Zwiększyły się limity dorabiania dla wcześniejszych emerytów i rencistów. Od 1 marca 2024 r. można dorobić 5278,30 zł. Wyższa kwota spowoduje zmniejszenie lub zawieszenie świadczenia.

Jest światełko nadziei dla przedsiębiorców. Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zajęła się pytaniem RPO: czy do stażu pracy wlicza się działalność gospodarcza i umowy cywilnoprawne? Ogromna ilość przedsiębiorców czy samozatrudnionych w Polsce wykonujących pracę np. na podstawie umowy zlecenia czy o dzieło od wielu lat postuluje o wliczanie do stażu pracy - warunkującego uprawnienia pracownicze - okresów działalności gospodarczej oraz pracy świadczonej na podstawie umów cywilnoprawnych.

Zakładowy staż pracy. Co to jest? Jak się go oblicza? Czy wpływa na okres wypowiedzenia? 

Marek Z. objął po rodzicach gospdoarstwo rolne, a następnie prowadził je przez 10 lat. Po tym czasie został zatrudniony w sklepie z maszynami rolniczymi, na podstawie umowy o pracę. Zrezygnował z upraw zboża, bo aktualnie się to nie opłaca. Jest okres urlopowy, Marek Z. zastanawia się do ilu dni urlopu ma prawo i jakie są zasady wliczania okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy? Czy okres pracy w gospodarstwie rolnym wlicza się do stażu pracy od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego?

Czy możliwe jest uwzględnienie stażu służby strażaka ochotnika (nie zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy) do celów obliczenia wynagrodzenia tego strażaka zatrudnionego już później jako strażaka zawodowego pracującego na pełny etat? Czy trzeba równo traktować te dwie grupy zawodowe?