Prawo pracy, Urlop wypoczynkowy

Czy związkowiec zwolniony z obowiązku świadczenia pracy ma prawo do urlopu wypoczynkowego? Niekiedy w praktyce pracodawcy nie chcą udzielać takie urlopu twierdząc, że to przecież "etat związkowy", a nie dotychczasowy etat. Co zrobić?

Więcej pieniędzy dla pracowników na "wczasy pod gruszą". Pracodawcy więcej zapłacą pracownikom za urlopy. Do Prezydenta RP i Senatu w dniu 11 lipca 2023 r. trafiła ustawa okołobudżetowa na 2023 r. Jeżeli ustawa zostanie podpisana - pracownicy zyskają na dopłacie do tzw. "wczasów pod gruszą". Zmieniają się zasady w finansowaniu w ramach ZFŚS - Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych. Ile więcej zyskają pracownicy?

Za czas urlopu wypoczynkowego pracownikom zatrudnionym na umowie o pracę przysługuje wynagrodzenie. Przy ustalaniu jego podstawy uwzględnia się różne elementy, takie jak premie czy nagrody. Jednak nie wszystkie z nich wchodzą w skład wynagrodzenia urlopowego. Ekspert tłumaczy, które dodatki należy wliczyć w pensję za urlop.

Czy podczas urlopu trzeba odbierać od pracodawcy telefon? Czy pracownik przebywający na urlopie wypoczynkowym ma obowiązek kontrolowania poczty elektronicznej i odpisywania pracodawcy na maile? Czy pracodawca może kontaktować się z pracownikiem na urlopie?

Przepisy o urlopach wypoczynkowych zawierają kilka uprawnień, o których najczęściej przypominamy sobie dopiero w okresie wakacyjnym. Pierwszym z nich jest prawo pracownika do co najmniej jednej części wypoczynku trwającej nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych. Urlop to nie tylko prawo pracownika, ale w dłuższej perspektywie również benefity dla pracodawcy.

Czas pracy i wakacje nauczycieli to kontrowersyjny temat. Wielu uważa, że w 2023 r. urlop nauczycieli rozpoczyna się 24 czerwca i trwa do 31 sierpnia 2023 r. - tak nie jest. Czy nauczyciel może pracować w wakacje? Ile dni urlopu ma nauczyciel w wakacje? Ile wynosi czas pracy nauczyciela? Co wchodzi w 40 godzinny czas pracy nauczyciela?

Wprowadzenie ogólnych uregulowań prawnych dotyczących ochrony danych osobowych przyniosło zmiany również w sferze miejsc pracy. Rozporządzenie Ogólne o Ochronie Danych Osobowych (RODO), które weszło w życie w maju 2018 roku, ma na celu zapewnienie większego bezpieczeństwa danych i ochronę prywatności obywateli. 

W dzisiejszym dynamicznym środowisku gospodarczym niezwykle istotne jest zrozumienie wpływu nowych technologii, takich jak automatyzacja i sztuczna inteligencja (SI), na rynki pracy i prawa pracownicze. Postęp technologiczny rewolucjonizuje sposoby wykonywania pracy, tworząc nowe możliwości i wyzwania zarówno dla pracodawców, jak i pracowników. 

Początek 2023 r. stał pod znakiem uchwalania i wprowadzania w życie wielu nowych przepisów prawa pracy. O najważniejszych zmianach w Kodeksie pracy rozmawialiśmy z Przemysławem Workiem, rzecznikiem Okręgowego Inspektoratu Pracy w Warszawie, starszym inspektorem pracy. W drugiej części naszej rozmowy poruszyliśmy m.in. tematy dotyczące pracy zdalnej, kontroli trzeźwości i zatrudniania obywateli Ukrainy.

Początek 2023 r. stał pod znakiem uchwalania i wprowadzania w życie wielu nowych przepisów prawa pracy. O najważniejszych zmianach w Kodeksie pracy rozmawialiśmy z Przemysławem Workiem, rzecznikiem Okręgowego Inspektoratu Pracy w Warszawie, starszym inspektorem pracy. 

Dyrektywa Work-Life Balance to nowe kwestie związane z urlopami oraz uprawnieniami dla pracowników. Natomiast dyrektywa dotycząca przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej, nakłada na pracodawców dodatkowe obowiązki. W konsekwencji wymaga to dostosowania wewnątrzzakładowych źródeł prawa pracy, wzorów umów, informacji oraz procedur obowiązujących w firmach.

Firmy na całym świecie, po pandemii COVID-19, stanęły przed wyzwaniem wdrożenia działań poprawiających efektywności operacyjną i prowadzących do obniżenia – i tak stale rosnących – kosztów. Największym problemem okazały się, często nieefektywne, procesy obsługi listy płac — i nie bez powodu. 

Czy pracodawca może odmówić udzielenia urlopu wypoczynkowego? Czy pracodawca jest związany wnioskiem pracownika o udzielenie urlopu wypoczynkowego? Kiedy pracodawca może nie udzielić zgody na urlop? Z czym wiąże się odwołanie pracownika z urlopu w trakcie jego trwania?
 

Nowelizacja Kodeksu pracy przyznaje pracownikom nowe uprawnienia służące polepszeniu warunków zatrudnienia. Pracownik będzie miał prawo do wystąpienia o zmianę rodzaju umowy o pracę lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy.

Przepisy o pracy zdalnej, które wchodzą w życie 7 kwietnia, nakładają na pracodawców sporo nowych obowiązków. Będą oni musieli m.in. przygotować regulamin pracy zdalnej, a także pokrywać niektóre koszty ponoszone przez pracowników wykonujących swoje obowiązki z domu.

W celu skutecznej realizacji obowiązku oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy zdalnej zaleca się określenie (w konsultacji z pracownikami i/lub ich przedstawicielami) oraz udokumentowanie zasad realizacji działań odnoszących się do oceny ryzyka zawodowego na tych stanowiskach.

Praca zdalna nie zawsze jest możliwa. Kodeks pracy wymaga, by praca zdalna była wykonywana zgodnie z wymogami bezpieczeństwa i higieny pracy, a także wskazuje prace, które nie mogą być wykonywane w trybie pracy zdalnej. Między innymi wykluczone jest, by podczas pracy zdalnej stosowane były niebezpieczne czynniki chemiczne. Jakie przepisy określają, które czynniki chemiczne mogą być niebezpieczne?

Pracodawca może skontrolować stan trzeźwości pracowników zgodnie ze zmianami w Kodeksie pracy. Dotyczy to zarówno osób zatrudnionych na podstawie umów o pracę, jak i umów cywilnoprawnych. Choć przepis już wszedł w życie, rodzi wątpliwości, co do przeprowadzania kontroli trzeźwości bez wcześniejszego określenia tego w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie pracy. 

Pracodawca wdrożył pracę zdalną na podstawie regulaminu pracy zdalnej. Hipotetycznie może dojść do sytuacji, że pracodawca nie wyrazi zgody na pracę zdalną z powodu konieczności zapłaty ryczałtu za energię, mimo to pracownik nadal będzie chciał korzystać z możliwości pracy zdalnej. Czy w takiej sytuacji pracownik może dobrowolnie zrzec się ww. ryczałtu?

Praca zdalna może być wykonywana zgodnie z zasadami ustalonymi u danego pracodawcy. Pracodawca nie ma w tym zakresie pełnej swobody. W celu ustalenia zasad wykonywania pracy zdalnej powinien porozumieć się z działającymi u niego organizacjami związkowymi. Jaką rolę mają do odegrania związki zawodowe w procesie ustalania zasad wykonywania pracy zdalnej? Co stanie się, kiedy pracodawca nie dojdzie do porozumienia ze związkowcami? Jak zasady pracy zdalnej ma ustalić pracodawca, u którego nie ma związków zawodowych?

Przerwy w pracy. Nowelizacja Kodeksu pracy wprowadza również zmiany dotyczące przerw, jakie należą się pracownikowi w ciągu dnia pracy. Kiedy przysługują przerwy w pracy? Jaka jest ich długość? Od czego zależą przerwy w pracy?

Prezydent RP w dniu 23 marca 2023 r. podpisał ustawę z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks Pracy oraz niektórych innych ustaw (dalej: ustawa). Ustawa wprowadza bardzo ważne zmiany w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2022 r. poz. 1510 ze zmianami, dalej: KP). Jakie uprawnienia zyskają pracownicy, a jakie obowiązki będą mieli pracodawcy już od kwietnia 2023 r.?

Zatrudniamy pracowników w niepełnym wymiarze czasu pracy. Czy w związku z tym będą im przysługiwały 24 dni okazjonalnej pracy zdalnej, czy też wymiar pracy okazjonalnej należy ustalać proporcjonalnie do ich etatu?

Kontrola wykonywania okazjonalnej pracy zdalnej, w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy lub przestrzegania wymogów w zakresie bezpieczeństwa i ochrony informacji, w tym procedur ochrony danych osobowych, będzie się odbywała na zasadach ustalonych z pracownikiem. Natomiast kontrola wykonywania pracy przez pracownika świadczącego "okazjonalną" pracę zdalną zostanie przeprowadzona na takich zasadach jak w czasie wykonywania pracy w podstawowym miejscu pracy.

Kwestia wzywania pracownika do biura w czasie wykonywania przez niego pracy zdalnej nie została uregulowana w przepisy Kodeksu pracy. Jednak pracodawca (przełożony) w ramach swoich uprawnień kierowniczych ma prawo wezwać pracownika do wykonywania pracy w biurze, a także polecić mu pracę w każdym innym miejscu, np. udział w spotkaniu odbywającym się w siedzibie kontrahenta albo odbycie podróży służbowej.