REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Weksel w prawie pracy

Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Krakowskiej Akademii im. A.F. Modrzewskiego w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
Weksel w prawie pracy
Weksel w prawie pracy
fot. materiały prasowe

REKLAMA

Weksel w prawie pracy - to od wielu lat kontrowersyjne zagadnienie. Sądy różnie wypowiadały się w tej materii. Czy dopuszczalne jest stosowanie weksla przez pracodawcę dla zabezpieczenia jego roszczeń? Poniżej omówienie różnych przypadków i stanowisk judykatury.

Czym jest weksel?

Zagadnienia związane z wekslami są uregulowane w ustawie z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 282, dalej jako: ustawa). Niemniej jednak ani ustawa ani generalnie polskie prawo nie reguluje definicji weksla. 

W literaturze przedmiotu przyjmuje się, że weksel (od niem. Wechsel – wymiana) jest dokumentem sporządzonym w formie przewidzianej przez prawo, zawierającym bezwarunkowe zobowiązanie do zapłaty określonej osobie sumy pieniężnej, w ustalonym terminie i miejscu przez wystawcę lub osobę przez niego wskazaną, którego egzekucja jest wyposażona w specjalny rygor.

Przyjmuje się więc, że weksel to papier wartościowy opiewający na świadczenie pewnej sumy pieniężnej.

W ustawie wskazane są jednak elementy jakie powinien zawierać weksel.

Autopromocja

Kodeks pracy 2023. Praktyczny komentarz z przykładami + wzory dokumentów online

Kup książkę:

Kodeks pracy 2023. Praktyczny komentarz z przykładami + wzory dokumentów online

Co powinien zawierać weksel?

Weksel zawiera:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

1) nazwę "weksel" w samym tekście dokumentu, w języku, w jakim go wystawiono;
2) polecenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej;
3) nazwisko osoby, która ma zapłacić (trasata);
4) oznaczenie terminu płatności;
5) oznaczenie miejsca płatności;
6) nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana;
7) oznaczenie daty i miejsca wystawienia wekslu;
8) podpis wystawcy wekslu.

Czym jest weksel in blanco?

Jest to weksel mający co najmniej podpis wystawcy weksla lub akceptanta bądź awalisty czy indosanta, lecz niewypełniony zupełnie, względnie nie posiadający niektórych ustawowych elementów, jakich prawo wymaga dla ważności weksla. 

Niezbędnym składnikiem weksla in blanco jest podpis dłużnika złożony w zamiarze zaciągnięcia zobowiązania wekslowego. 

Ważne

Stopień niezupełności weksla jest dowolny, z tym, że w treści dokumentu powinno być użyte słowo "weksel", aby nie było wątpliwości co do zamiaru zaciągnięcia zobowiązania wekslowego w przypadku wystawienia weksla in blanco, np. na czystej kartce papieru.

Jeżeli weksel, niezupełny w chwili wystawienia, uzupełniony został niezgodnie z zawartym porozumieniem, nie można wobec posiadacza zasłaniać się zarzutem, że nie zastosowano się do tego porozumienia, chyba że posiadacz nabył weksel w złej wierze albo przy nabyciu dopuścił się rażącego niedbalstwa.

Czy można stosować w prawie pracy weksel gwarancyjny (in blanco) dla zabezpieczenia roszczeń pracodawcy wobec pracownika?

Do pewnego momentu w praktyce, judykaturze i w literaturze przedmiotu uważano, że przepisy Kodeksu pracy nie wyłączają możliwości zabezpieczenia wekslowego roszczeń pracodawcy przeciwko pracownikowi.

Przykład
Po co pracodawcy takie zabezpieczenie wekslowe? 

Przykładem jest wyrządzenie szkody w mieniu pracodawcy przez pracownika, co obarczone jest odpowiedzialnością materialną pracownika. Jeżeli szkoda była wyrządzona umyślnie to pracownik odpowiada nawet do pełnej wartości szkody, jeżeli nie umyślnie to jest to ograniczone do 3-miesięcznego wynagrodzenia pracownika. Innym przykładem jest roszczenie o wynagrodzenie szkody w mieniu powierzonym pracownikowi z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się. 

WAŻNE! Należy jednak wiedzieć, że już ponad 10 lat temu, bo w 2011 r. został wyrażony pogląd, zgodnie z którym przepisy i zasady prawa pracy, w szczególności zawarte w dziale piątym Kodeksu pracy, wykluczają wystawienie weksla gwarancyjnego jako środka zabezpieczenia roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przez pracownika w mieniu pracodawcy, co oznacza, że taki weksel jest nieważny z mocy prawa.

Kierunki orzecznicze dot. weksla w prawie pracy

I KIERUNEK - wykluczenie możliwości wystawienia weksla gwarancyjnego jako środka zabezpieczenia roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przez pracownika w mieniu pracodawcy.

  1. Sprawa o nakazanie wydania weksla in blanco wystawionego przez pracownika na zabezpieczenie roszczenia pracodawcy o zwrot pożyczki, której udzielenie nie wynika z treści stosunku prawnego z nim związanego (roszczenia powstałego "przy okazji stosunku pracy"), nie jest sprawą z zakresu prawa pracy, zob. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 22 czerwca 2011 r., sygn. akt II PK 1/11.
  2. Przepisy oraz zasady prawa pracy wykluczają możliwość zabezpieczenia roszczeń pracodawcy o naprawienie szkody wyrządzonej przez pracownika przy pomocy weksla. Taki weksel jest nieważny z mocy prawa, a nabywca weksla nie może dochodzić na jego podstawie zaspokojenia roszczenia. Zdaniem Sądu Najwyższego, brak wyraźnego wyłączenia dopuszczalności stosowania zabezpieczeń wekslowych w stosunkach pracy nie stanowi dorozumianej podstawy prawnej ani uzasadnienia dopuszczającego lub usprawiedliwiającego legalność stosowania przepisów wekslowych do zabezpieczenia, poza lub obok prawa pracy, roszczeń pracodawcy o naprawienie szkody wyrządzonej przez pracownika w mieniu pracodawcy przede wszystkim dlatego, że pracownik ponosi odpowiedzialność materialną według zasad określonych w przepisach Działu V KP, a w obowiązującym konstytucyjnym porządku prawnym art. 21 ust. 1 Konstytucji RP chroni już każdy rodzaj własności. Stosowanie zabezpieczeń wekslowych roszczeń pracodawcy o naprawienie szkód wyrządzonych przez pracowników jest niedopuszczalne i nieważne nie tylko dlatego, że nie ma podstawy prawnej ani uzasadnienia stosowania przepisów wekslowych do stosunków pracy, ale także dlatego, że dopuszczenie odpowiedzialności z weksli w stosunkach pracy byłoby oczywiście sprzeczne z zasadami prawa pracy, a w szczególności z nazwanymi zasadami odpowiedzialności materialnej pracowników uregulowanymi w KP, które z istoty i natury (właściwości) stosunku pracy oraz materialnej odpowiedzialności pracowników przekreślają i wykluczają legalność konstruowania abstrakcyjnych pracowniczych zobowiązań ze stosunków pracy (a contrario art. 300 KP). Zobacz - Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 26 stycznia 2011 r., sygn. II PK 159/10.

II KIERUNEK - potwierdzenie możliwości wystawienia weksla gwarancyjnego jako środka zabezpieczenia roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przez pracownika w mieniu pracodawcy.

  1. Przepisy Kodeksu Pracy nie wyłączają możliwości zabezpieczenia wekslowego roszczeń zakładu pracy przeciwko pracownikowi o wynagrodzenie szkody w mieniu powierzonym mu z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się i realizacji tych roszczeń w drodze postępowania nakazowego. Wobec braku wyraźnej normy wyłączającej zastosowalność prawa wekslowego do roszczeń zakładów pracy ze stosunku pracy należy dojść do wniosku, że stosunek prawa wekslowego do prawa pracy w rozważanym zakresie jest taki sam jak do prawa cywilnego. Skład orzekający argumentował, że gdyby ustawodawca chciał wyłączyć ten tryb dochodzenia roszczeń z weksla i w ten sposób dać wyraz wyłączeniu możliwości stosowania weksla gwarancyjnego dla zabezpieczenia roszczeń o wynagrodzenie ewentualnych przyszłych szkód wyrządzonych zakładom pracy przez pracowników, to dałby temu wyraz wprost poprzez odpowiednią regulację. Ten kierunek przyjęło późniejsze orzecznictwo Sądu Najwyższego, traktując go jako oczywisty i nie wymagający uzasadnienia, zob. Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 21 maja 1981 r., sygn. akt IV PRN 6/81.
  2. Abstrakcyjny charakter zobowiązania z weksla in blanco nie zwalnia sądu pracy z obowiązku ustalenia, czy i w jakim zakresie pracownik ponosi odpowiedzialność za szkodę powstałą w powierzonym mu mieniu, a w konsekwencji czy wypełnienie weksla jest zgodne z deklaracją wekslową.” Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 18 marca 1998 r., sygn. akt I PKN 436/97.
Autopromocja

Bieżące aktualności o zmianach przepisów

Czy biuro rachunkowe ma nowe obowiązki w związku z wprowadzeniem KSeF? Zmiany w podatkach dochodowych na 2024 r. i innych zmianach w VAT 2024 oraz prawie pracy i ubezpieczeń społecznych. I wiele innych bieżących tematów ...

IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Kurs dla pracowników administracji publicznej

    Kursy dla pracowników administracji publicznej dają możliwość rozwoju osobistego i zawodowego. Właśnie trwa rekrutacja w ramach kolejnego projektu. Czym jest Young Leaders’ Program 2024-2026 i jakie umiejętności można nabyć? 

    Wzrost zatrudnienia w fotowoltaice słonecznej

    Pomimo kryzysów gospodarczych, inflacji, wojny i globalnych problemów współczesnego świata - da się zauważyć dynamiczny rozwój sektora zielonej energii. Raport MOP oraz organizacji IRENA pokazuje, że liczba miejsc pracy w sektorze energii odnawialnej prawie podwoiła się w ciągu ostatniej dekady, do 13,7 mln w 2022 r.

    Niezdolności do pracy i choroby zawodowe rolników. Orzeczenia KRUS.

    Niezdolności do pracy i choroby zawodowe rolników - powstają stosunkowo często ze względu na specyfikę pracy na roli. Orzeczenia w KRUS wydawane są przez lekarzy rzeczoznawców czy komisje lekarskie KRUS, które doty. przyznania konkretnych świadczeń. Czy od decyzji KRUS przysługuje odwołanie? 

    Dzień chłopaka w pracy

    30 września to Dzień Chłopaka. Dzień Chłopaka to co innego niż Międzynarodowy Dzień Mężczyzn, który przypada w dniu 10 marca. Jakie prawa pracownicze mają zatrudnieni nastoletni młodociani?

    REKLAMA

    Rozwiązanie umowy o pracę - kiedy pracownik powinien dostać wynagrodzenie?

    Kiedy po rozwiązaniu umowy o pracę należy się wypłata wynagrodzenia? Czy to dzień rozwiązania umowy czy ustalony w danym zakładzie pracy dzień wypłat? 

    Październik - nauczyciele akademiccy wracają do pracy! Wzrosty wynagrodzeń od 2024

    1 października - nauczyciele akademiccy wracają do pracy! Czy będą wzrosty wynagrodzeń 1 stycznia 2024 dla profesorów, adiunktów i asystentów? 

    Czy 1 października 2023 to niedziela handlowa?

    Czy 1 października 2023 to niedziela handlowa? Niedziele handlowe - ile zostało w 2023 roku? Czy w październiku 2023 są niedziele handlowe? Jakie kary za pracę w dni niehandlowe?

    Dobrostan pracowników - wellbeing

    Wellbeing (well-being) w dosłownym tłumaczeniu z języka oznacza dobrostan. Okazuje się, że pracownicy i pracodawcy różnie rozumieją to pojęcie, co pokazuje raport pt.: „Bezpieczeństwo Pracy w Polsce 2023. Dobrostan pracownika, czyli wellbeing w pracy”.

    REKLAMA

    Aż 13% Polaków otwarcie przyznaje, że nie lubi ludzi z którymi pracuje

    Czy Polacy lubią swoich współpracowników? Co jest najbardziej denerwujące w zachowaniu kolegów i koleżanek z pracy? A co jest najbardziej cenione? Ważniejsza jest kariera czy dobra atmosfera? Sprawdzamy. 

    Jesień i koniec żniw - czas na rehabilitację leczniczą dla rolników

    Czy rolnicy mają prawo do rehabilitacji leczniczej? Ile trwa rehabilitacja dla rolników z KRUS? Gdzie jest prowadzona rehabilitacja lecznicza rolników? Jak i gdzie złożyć wniosek?

    REKLAMA